Þjóðviljinn - 23.12.1962, Qupperneq 9

Sunnudagur 23. desember 1962
allmargar góðar myndir og
margar íburðarmiklar. Leik-
endur eru líka bekktir, a. m.
k. þeir sem fara með helztu
aðalhlutverk: Gregory Peck,
Jean Simmons, Carroll Baker,
Charlton Heston, Charles
Bickford og Burl Ives. Ekki
aetti það að spilla, að skýr-
ingatexti á íslenzku fylgir
myndinni.
Tjarnarbær
Jólamyndin í Tjarnarbæ
verður kínversk sirkusmynd,
þar sem fram koma margir
snjöllustu fjöllistamenn Kín-
verja. Þetta er fögur og
skemmtileg litmynd og
brugðið upp fjölmörgum at-
riðum sem listamennirnir
sýna af ótrúlega mikilli fimi
og áræði.
Auk myndarinnar verður
óperan „Amahl og næturgest-
imir“ eftir ítalsk-bandaríska-
tónskáldið Gian-Carlo Men-
otti frumsýnd í Tjarnarbæ á
annan í jólum, kl. 5 síðdegis.
Þetta er sannkölluð jóla-
ópera, jafnt fyrir unga sem
gamla, og er nánar sagt frá
henni á öðrum stað.
Austurbæjarbíó
Austurbæjarbíó sýnir þýzka
söngvamynd um jólin og heit-
ir hún Marina — Marina.
Söguþráður slíkrar myndar er
eins og að líkum lætur til-
tölulega meinlausir erfiðleik-
ar í ástamálum, en að lokum
kyssa allir alla fyrir allt og
músíkantar myndarinnar
hamast meira en nokkru
sinni fyrr. Georgia Moll og
Bubi Stoltz leika elskenduma
og Teddy Stauffer leikurþýð-
ingarmikinn hljómsveitar-
stjóra. Ennfremur koma fram
í myndinni tveir þekktir
danskir banjóstrákar, Jan og
Kjeld; þeir leika m. a. „Mar-
ínu“ og „Tingelingeling“.
Leikstjóri er Paul Martin.
Hafnarfjarð-
arbíó
Hafnarfjarðarbíó sýnir um
jólin danska litmynd sem
heitir Þorpslæknirinn. Þar
segir frá átökum ungra lækna
og gamalla, eigingjarnra og
óeigingjarnra, um sjúklinga
plássins. Þar að auki segir
frá flóknum átökum ungra
kvenna um snoturt hjartaný-
komins, ungs læknis og eru
þar á ferð bæði greifadóttir
og vinnukona. Allt fer þó
fram með sóma og skikk.
Myndin er gerð eftir skáld-
sögu Ib Cavlings og hefur
komið í „Hjemmet"; fjórar
sögur þessa höfundar hafa
verið þýddar á íslenzku.
Aðalhlutverk leika þau
Ebbe Langberg, Ghita Nörby,
Malene Schartz og Hanne
Borschenius. Leikstjóri er
Willy Berg Hansen.
Gamla bíó
Jólamynd Gamla bíós er
amerísk gamanmynd sem
nefnist Prófessorinn er viðut-
an. Hún segir frá eðlisfræði-
prófessor við lítinn banda-
rískan háskóla sem er að sjálf-
sögðu með afbrigðum viðut-
an: tvisvar sinnum gleymir
hann að mæta í eigin brúð-
kaupi og valda þar mestu um
áhyggjur hans út af efni sem
hann er að finna upp og sé
óháð aðdráttarafli jarðar.
Að lokuríi' tekst prófessorn-
um þessi galdur og getur
hann nú séð stúdenta sína
stökkva hærra en aðra menn
í körfuknattleikskeppni. enn-
fremur ekið um loftin blá á
æfagömlum Fordskrjóð og
gert fleiri hluti sem eftir-
minnilegir geta talizt. Og
auðvitað lendir prófessorinn
í útistöðum við bófa og bisn-
ismenn.
Aðalhlutverk leika Fred
MacMurray og Nancy Olson.
— ----------------- SlÐA 9
tíma og öörum föngum. Vistin
er tvi miklu verri þungbær-
ari iyrir kvenmsnnir.r en karl-
mai i-inn.
— Er þá hverfei b.vg' að
geyma kvenfanga a íslandi?
— Nei, hvergi.
— Hvað hefai þú vetið ler.gi
i icfesu starfi VaJ.œar?
- Eg hef yfirfanga-
■'•öicur hér f d ír. AOur var tg
f Feykjavikur ögregiunni.
— Að lokum eina erfiða
spumingu: Hvernig fellur þér
starfið?
— Það fer •'» dálitil' eftir því
hve.-iug á það er litið. Ekki get
íg bagt að méi þyki liað
skcrrmtilegt, en cmhver verður
að \rra hér. .. . það er nú svo
r. ieð mig, að ég hef vr.rið að
s. mijst í kri.04 x n petta i 22 ár,
síðflT- ég k ,n í lögregluna. og
ég (••'d að ég mvndi ekki festa
ráen’r annars-1 *aðar Méí er
rs'jr.i farið ».ð fir.iast að ég
verði að vera hér. Þetta sé
rrnr.- póstur > '.>.fm.,.
I því Val'liirci- segir þetta
hie’ t ur batn-hópuí niður göt-
•_ j a fyrir J.an gluggan og
svi.gja við raj-.t og
i.'iffeveinar eiu í og átta . . .
og ég stend upy og þakka
Va dimar fyru alúðina og
grsú.argóð sver i. Þegar hurðin
:■ Kast á eftir mcr hringlar í
lik » m íyrir innau. Ekki súrlega
>.ip’ crfandi hUvS — G.O.
• Húsið kallast ýms-
um nöfnum: Steinninn,
Grjótið, Svartholið,
Tugthúsið og Hótelið,
en Hegningarhúsið er
það ópinbera nafn, sem
stendur í símaskránni.
Þetta er gamalt hús, en
traustlegt, enda hlaðið
úr grjóti og veggirnir
eru líklega meters
þykkir. Þeir sem þarna
eru komnir inn til dval-
ar, eiga nefnilega ekki
leið út aftur fyrr en á
fyrirfram ákveðnum
tíma og þá er gengið
um dyrnar, með örfáum
undantekningum þó. En
það er önnur saga.
Fyrir dyrunum á þessu mikla
húsi eru þungar vængjahurðir,
ég kem inní gang eða anddyri
og til vintsri er hurð, sem á
stendur „Fangaverðir". Þar er
bjalla sem ég hringi. Fyrsta
lífsmarkið að innan er hringl
í lyklum. Ekki sérlega upp-
örfandi hljóð.
Valdimar Guðmundsson er
höfðingi hússins. Opinber titill:
Yfirfangavörður.
— Hvernig haldið þið jól
hér Valdimar?
— Eins og á hverju öðru
kristilegu heimili, að undan-
teknu því að jólagestirnir verða
að halda sig heima við, eru
meira að segja lokaðir inni.
En við höfum alla tilbreytni
í mat sem venja er á jólum
annarsstaðar — og jólatré. Séra
Bjami Jónsson messar hér á.
hátiðum og endranær. hann er
fangaprestur og þetta munu
vera fimmtugustu og önnur.
jólin sem hann er hér hjá okk-
ur.
Stundum koma hér líka aðrii*
trúflokkar til að flytja guðs-
orð, en þeir koma ekki frekar
á jólum en annars.
Fangamir fá allir jólagjafir
frá fangahjálpinni, Áfemgis-
Spiallað við Yaldimar Guðmundsson yfirfangavörð
Jólahald í gisti-
húsi hins ooinbera
varnarráði og stöku sinnum
hafa þeir fengið sendingar frá
bænum. Nokkrir fá gjafir að
heiman og frá kunningjum.
Mest er þetta fatnaður og því-
umlíkt.
Á jólunum er meira frjáls-
ræði hér innanhúss. Við setjum
útvarp á ganginn yfir hátíð-
ina og allir geta notið þess sem
þar fer fram. Annars drepa
menn tímann við spil og lestur.
— Hvemig er aðsóknin á
jólunum?
— Alltaf fullt, eða því sem
næst. Húsið tekur 26 manns og
á jólum er venjulega hvert
rúm skipað. Útigangsmenn.
sem eiga óafplánaðar brenni-
vínssektir, eða aðrar sektir fá
þá hér inni og slá tvær
flugur í einu höggi. Afplána
sektina og fá húsaskjól um há-
tíðina.
— Er ekki þyngra yfir vist-
mönnum hér á jólunum en
endranær?
— Ég hef orðið þess var að
menn, sem ekki hafa verið hér
áður um jól, virðast hugsa til
þeirra með nokkrum kvíða, en<$>
ég hef ekki séð betur en þeir |
tækju gleði sína eins og aðrir. |
þegar hátíðin gengur í garð. •
Það er ekki þyngra yfir mönn- !
um hér á jólunum en venju-
lega.
— Já sendingarnar verðum |
við alltaf að skoða, líka á jól- 1
unum.
— Sjá fangamir um mat-
reiðsluna sjálfir?
— Nei það gerum við fanga-
verðirnir, hinsvegar sjá fang-
amir um hreingerningu á hús-
inu. Skúra ganga og klefa og
annað.
— Verður hér eitthvað af
langdvalargestum þessi jól!
— Hér eru nokkrir menn
með langa dóma og ættu held-
ur að vera á Litla-Hrauni, en
þar er hvert rúm skipað. Ég
man t.d. eftir einum í svipinn,
sem á 27 mánuði eftir. En ekki
er víst að hann verði hér allan
bann tíma.
— Hvernig er bókakosturinn
hjá ykkur?
— Það er nú eitt af því, sem
við eigum erfiðast með. Við
erum nefnilega alltaf illa settir
með þækur. Það sem við fáum
gengur fljótt úr sér við mikla
r.otkun og ekki er hægt að
segja að vistmenn umgangist
þær með sérstakri virðingu. 1
Annars endurnýjast þetta nú
smátt og srr.átt með gjöfum og
samskotum. Þú mátt láta þess
getið, að við þiggjum bækur
hér með sérstakri ánægju, ef
einhverjir vildu miðla okkur
af því, sem þeir annars myndu
henda eða farga á annan hátt.
— Hvernig er aðsóknin svona
yfirleitt?
— Að öllum jafnaði er hér
fullt. Þó er það dálítið mis-
iafnt. Menn koma og fara og
sumir nokkuð ört. Við þurfum
að taka hingað langdvalar-
menn, sem kom-ast ekki fyrií
á Litla-Hrauni, svo þá sem eiga
litlar sakir, brennivínssektir ;
þessháttar og svo þurfum við
að geyma gæzlufanga. Umferð-
in er sem sé mikil.
— Geymið þið kvenfanga
hér?
— tíelzt ekki. Við höfum þó
orðið að gera það einstaka
sinnum útúr neyð. H/oru-
tveggja er að plássið er lítið og
svo verður að hafa kvenmann
einangraðan og ekki er hægt
að nieypa honum út á sama
ftafmagnseld-
un, aðfangadag
Rafmagnsveita Reykjavíkur
vill beina þeirri ósk til raf-
magnsnotenda á orkugvæði
hennar, að þeir leitist við að
dreifa notkun sinni á lítið
eitt lengri tíma á aðfangadag
en títt er aðra daga.
Búast má við miklu álagi á
bæjarkerfinu í Reykjavík og
í Kaupavogskaupstað á tíma-
bilinu frá kl. 16—18 á að-
fangadag, en takast má að
forðast spennufall á götu-
strengjum, ef jólaeldun er
dreift á þrjá til fjóra tíma í
staðinn fyrir tvo.
Hægt er að auðvelda mjög
rafmagnseldun almennt, ef
einstakir notendur sjá sér
fært að nota afkastameiri
suðutæki, svo sem bakarofna
grill og stærstu suðuhellu
eldavélarinar, áður en mesti
álagstími hefst.
Rafmagnsveitan mun hafa
vakt í geymsluhúsi sínu við
Barónsstíg til kl. 22.00 til
þss að aðstoða notendur, ef
bilanir koma fyrir. Síminn er
24360.
Sigurður Jónsson í hlutvcrkii Amahls og Friöbjörn Jónsson
i hlutverki vitringsins Kaspars.
JólaóperaíTiarnar-
bæ annan jóladag
Á annan jóladag verður flutt
stutt jólaópera í Tjamarbæ.
Nefnist hún „Amahl og nætur-
gestimir“ og er eftir tónskáld-
j ið Gian-Carlo Menotti, sem er
af ítölskum ættum, eins og
nafnið bendir til. Menotti
fæddist á Ítalíu árið 1911, en
fluttist ungur til Bandaríkj-
anna, hefur dvalizt þar síðan
og telst nú til bandanískra tón-
skálda.
^ Ópera þessi er upphaflega
I samin fyrir sjónvarp og var
flutt í fyrsta sinn í New York
árið 1951. Tónlistin, sem er að
j mestu í nokkurs konar söng-
lestursformi með undirleik
^ hljómsveitar, er ekki veigamik-
il, en lætur þægilega í eyrum
og hefur sumsstaðar til að bera
sérstakan þokka. Textinn er
svo að segja allur í samtals-
formi og lýsir á þann hátt ein-
faldri atburðarás. Textahöf-
undur er tónskáldið sjálft, sem
auðsjáanlega er líka skáldskap-
arhæfileikum búinn, hvort sem
sagan, sem er undirstaða text-
ans, er frá honum eða ekki. En
efni óperunnar er einkar hug-
þekk helgisaga, er greinir frá
för vitringanna þriggja til
Betlehemborgar hina fyrstu
jólanótt. Þeir koma við á leið-
inni í hreysi fátækrar ekkju
I og fá að hvílast þar um stund
á langri vegferð sinni.
Amahl, ungur drengur, sonur
ekkjunnar, er hetja sögunnar.
Hann er haltur og styðst við
hækju. Undurfagurt er megin-
atriði sögunnar: Vitringarnir
þrír koma hlaðnir gulli og ger-
semum, sem þeir ætla að færa
hinum nýborna sveini í Betle-
hem. Ekkjan harmar að geta
ekki fyrir fátæktarsakir sent
honum neina gjöf. Þá segist
Amahl litli skuli gefa honum
hækjuna sína. Það var aleigan
hans og sá hlutur, sem hann
hefði raunar sizt mátt missa,
þótt hann hefði átt eitthvað
fleira. Og um leið og hann
réttir fram hækjuna, að ferða-
mennimir fari með hana til
Betlehemborgar, gerist krafta-
verkið, og hann verður alheill.
— Það unga fólk, sem tekizt
hefur á hendur að flytja jóla-
ópera þessa í sjálfboðavinnu,
sýnir lofsverðan áhuga og
dugnað og ætti skilið, að bæj-
arbúar létu það njóta þess með
því að fylla sýningarsalinn
eins oft og óperan verður flutt,
því að ég á þess von, að eng-
inn muni sjá eftir því að hafa
eytt kvöldstund í að horfa og
hlýða á þennan fallega söng-
leik.
Bjöm Franzson.
Valdimar Guðmundsson er glaður á svip á þessari mynd, cnda rík ástæða til. Síminn flutti þá frétt að strokufangi hefðl verið
handsamaöur. Víð hliðina á símanum má sjá hinar miklu lyklakippur embættisins. (Ljósm. Þjóðv. G. O.)