Þjóðviljinn - 17.04.1963, Blaðsíða 4

4 SÍDA
MÓÐVILIIKN
Miðvikuðagur 17. ^fprifl 1963
Otffelandi: Sameminearfloidtui aibýöu — SósialistaflokK
unnn —
aitst;jórar: ívar H. Jónsson Magnús K.iartansson. Sigurð
ur Guðmundsson (ób)
Fréttarítstjórar: Jón Biarnason. Sigurður V Fnðþjófsson
Hirs' ' 1 ••'"'vsingar orenrsmiðia Skólavórðust. 19
Simi 17-500 f5 linnrl Áskr’ ftarverð kr fi5 ó mánuði ___________
rrs^wjwuaiMyaimiWL'aHai
yfir liðnum páskum hvílir skuggi mikils og
átakanlegs mannfalls, og naer ekki einungis
til vandamanna og kunningja þeirra sem farizt
hafa, þó þeir eigi um sárast að binda, heldur til
ísJenzku þjóðarinnar allrar. Sjóslysin dundu
yfir hvert af öðru, 18 sjómenn fórust við ísland
í aftakaveðrinu, 16 ísiendingar og tveir Þjóð-
verjar. Þegar svo bætist ofan á flugslysið mikla
við Osló, annað flugslysið á skömmum tíma, er
ekki að undra að fréttirnar af slysförum og
mannfalli hafi náð að merkja þessa daga í vit-
und íslendinga dekkri en flesta aðra.
Jjjóðviljinn vottar vandamönnum og vinum
hinna látnu samúð og hluttekningu. Enn
vill blaðið minna á þá skyldu að láta einskis
ófreistað til að .afstýra slysum, einskis sem í
mannlegu valdi stendur. Tillitin til mannslífa
verður að setja öl'lu ofar, á sjónum, í lofti og
á landi.
iíf ge
J^jóst hefur orðið í átökum albýðusamtakanna .-
og vinnuveitenda svonefndra á undanförnum
árum, að ríkisstjórninni, og £ÍfeAsvaJdi hefw.i, &L,
vaxand'j mæli verið beitt gegn verkalýðssamtökT
unum. Þetta hefur komið fram í beinum lög-
gjafaratriðum, eins og þegar stjórnarflokkarnir
afnámu þá verðtryggihgu á kaun sem verka-
lýðshreyfingin .h^fði áunnið með langvarandi
baráttu. Það hefur komið fram í ofbeldislegri
setningu bráðabirgðalaea sem bannað hafa verk-
föll og eftirminnilega í hinum ósvífnu geTÖar-
dómslöaum Emils Jónssonar og íhaldsins, en þau
komu því til leiðar sem afturhaldsklíkan í
Landssambandi íslenzkra útvegsmanna var að
reyna, að stórskerða sjómannakjörin á síldveið-
unum í fyrrasumar og afhenda útgerðarmönn-
um milljónafúlgur af þeim hlut sem sjómönn-
um bar.
^fturhaldið hugsar sér enn til hreyfings á því
sviði að misnota vald ríkisstjórnar og Alþing-
is gegn verkalýðshreyfingunni. Um vilja Sjálf-
stæðisflokksins hefur enginn efazt. Hitt þykir
mönnum einkennilegra að sjá Alþýðuflokkinn
ganga til þeirra óþurftarverka sem annarra
gegn alþýðu manna. Afturhaldið i Vinnuveit-
endasambandinu hefur þannig lengi heimtað
endurskoðun vinnulöggjafarinnar og breytingu
hennar í afturhaldssamara horf. og íhaldið hef-
ur nú fiutt þá kröfu inn í Alþingi. Þar á að taka
til við sama leikinn og þegar send var inn á
Alþingi i fyrra krafa Félags íslenzkra botn-
vörpuskinaeigenda um skerðingu vökulaganna.
með ósvífnustu hótunum. Afturhaldið hugsar
sér til hrevfings að þrengja réttindi verkalýðs-
hreyfingarinnar í vinnulöggjöfinni og að ráðas?
ó.þá réttindalöCTgjöf. sem alþýðusamtökin haf'
' komið á með baráttu sinni. Þær fvrirætlaní
yppftq framV';5PniHpr t»f qftlirhamirS Vr'lJim Vii’-'rt
meirihluta að loknum kosningunum i sumar. s.

m
niðri kaupgetu almennings
Framkvæmdaáætlunin boðar minnkandi vöxt þjóðarframleiðslunnar og tekna almennings.
Á fundi sameinaðs
þings á gær flutti forsæt- 4
isráðherra Ólafur Thors , |
skýrslu ríkisstjórnarinn- (ýf
ar um framkvæmdaáætl-
unina svonefndu, sem
ríkisstjómin lagði fram á
þinei fyrir páskahelgina.
Fulltrúar flokka stjórn-
arandstöðunnar tóku
einnig til máls, Eysteinn
Jónsson af hálfu Fram-
sóknarfiokksins og Lúð-
vík Jósepsson fvrir hönd Alþýðubandalagsins. —
Hér fer á eftir útdráttur úr ræðu Lúðvíks á þingi
í gær.
Lágt risið
Luðvík minnti á það í upp-
hafi ræðu sinnar, ,að fram-
kvasmdaáætlun þessi er harla
seiut á ferðinni. þegar þess er
gætt.' að þegar . í upphafi
valdaferils síns. á árinu 1959.
gaf ríkisríjórnjn fyrirheit um
að leggja fram sííka áætluft,
sem hún síðan mvndi starfa
eftir á síðari hluta. kjörtíma-
bi’.sins. Og sú vfirlýsing hefði
síðan margsinnis verið ífrekuð.
en efndirnar væru að koma
fyrst núha. Það væri hins
vegar alkunna, að ríkisst.iórn-
in leitaði að'toðar erlendra
sérfræðinga til þess . að gerá
fi-TarnkværndaSæt.lun *á sinum
vegurn, og komu norskir sér-
fræðiftgar til landsins þeirra
erœda -'um mitt árr 1961: Það
er vítað að þessir sérfræðing-
ar lögðu fram slika áæ'tlun í
árs’ok 1961, enda þótt hún hafi
aldrei birzt opinberlega. t.
greinargerð fyrir þe.'rri áætl-
un, sem nú er lögð fram. er
hins vegar skýrt' .-frá því. . að
áætlun nor:ku sérfræðjnganna
hafi verið sv0 ófuUkönnin,. að
ekki hafi verið unnt að nýta
hana Hafj þá íslenzkir sór-
fræðingár verið • fengnir til
starfans, en þeir hafi bó get-
að, stuðzt miög vjð áijtsgerð
Norðmannanna.
Alls staðar sama
paíran
Að s.iálfsögðu þurfti engum
aí kpma það á óvart. þótt er-
lendir sérfræðingar. se.m sára-
litla þekkin'gu höfðu á íslenkk-
um atvínnuvegum - og aðstæð-
um. sætu ekki samið fram-
ó?r»tlun 1{,prn
að nota sér. En það er ekki
í fyrsta -kiptið. sem þessi rík-
isstiórn sækir aht sltt vit • tá1
slikra ..sérfræðinga*1 j hinum
mikilsverðustu májum. En. þó
er greinilegt að þessu sinni. að
sú tilraun hefur mistekizt og
ekki hótt framkvæmanleg Því.
hefði veríð grjnið til bess að
láta efnahagsmála"érfræðinf
ríkisstjórnarinnar umskapa
bessa gíðbúrru ááetlun.
Áframhaldandi sam-
^•nSýtur í einkaneyzlu
Út af fyrir sig væri bó ekk-
ert við því að segja, þótt
lengi hafi dregizt.að koma
fram með bessa • áætlun. ef
binda mætti- vjð það einhverj-
ar vonir. að nú værj stefnt að
hættum vinnubrögðum 02
-kynsamlegri En hvj miður er
hvr ekki að bei'sa hér. Ekki
•'æri annað að siá. en miö"
■-.irlngn hafí fn með á-
ætlunargerðina f heild. og auk
’-es^ væri — ’ - •• ’*•** r'sið r
í fyrsta lagi kemur það
hvergi fram í þessari áæt’un
að horfið skuli fró því skipu-
lagsleysi. sem hefur einkennt
íslenZkan þjóðarbú'kap árum
saman. Engar skuldbindingar
fylgja áæt.luninni um það að
eftir henni skuli farið. heldur
bvert á mótj ótal fyrirvarar
um. að hér sé ekki um að ræða
neinar ákv?rðanir um fram-
kvæmdir heldur bo’la’egginE'-
ar, sem breytzt geti á vmsari
veg. Og hvergí rætt um raun-
hæfar ráðstafanir tii að hrinda
í framkvæmd heim áætlunum.
sem um er rætt.
Vaoroat á afMatvimiu-
<ro*nim Móðtirinnar
Þá vék T úðvík að bví. - að
þingmenn Alþýðubandalagsins
hef-ðu á mörgum undanförnum
hingum borið fram raunhæfar
tiTlögur um heildar'tiórn á
hjóðarbúskapnum; að gerðar
væru nákvæmar áæt’anir um
hróun atvinnuiífcíns í stórum
dráttum og isfnframt ^erðar
réðstafanir til þes? að fram-
kvæma þá stefnu. Það e- ekki
minnsta va'fa undjrornið.
skipuTagslevsið á heildorfrár-
festingu þjóðrfimnsr hefur
reynzt .okkur mjög kostnaðar.
samt. í beim efnum er alltof
dvrt að Táta hendiremia ein-
ráða. En í þessum efnum hef-
ur verjð grundvalJarskoðane-
munuf milli t.d. Alhýðubanda.
lagsins annars- vegar og S'álf-
stæðisflokk'-iris hins vegar
Siálfstæðisflokkurinn hefur
margsinnjs lýst sig arm-óe-m
allri slikri áætlanaserð o°
haldið því fram að allar fram-
kvæmdir ættu að vera í hönd-
Uiy, niri g.toVlincfnnnö rtct
is eftir þeirra geðþótta. Sú
stefna hýddi í raun og veru að
engin vfirstjórn skyldi vera á
bióðarhúskannum. h-mrki cV:-
■an gjaldeyrismála né annað.
Það er samkvæmt þeirri
kenningu. sem stundum hafa
verið fluttir inn fAlk-bOer fvr-
ir meiri gjaldeyri heldur en
farið hefur tii endurnýjunar
og aukningar framleiðslutækia
Þá hefur verjð Jarið eftir
beirrj reglu að láta ejnstak
linga, sem töldu sér hag í þvi
..stiórna" gialdeyr'sayðs1imn,i á
bennan hátt, og var m.a. bessi
háttur hafður á sjðastliðið ár
Þegar þess væri ,þvi. gætt
að Siálfstæðisflokkurinn hefð’
iafnan verið andvígur áætlun
um heildarstiórn á bjóðarbú-
skapnum, þyrfti engan að
undra. að sú áætlun, sem nú
værj lögð fram, er í þeim
húningi «em raun ber vitni þ
e, að engar ákvarðanir eru
teknar um framkvæmdir ná
h al d ur ráðstafanjr í þá átt
\11ir fyrirvararnir um að á-
ætlunin sé á engan hátt bind-
andi,. og að forðast er að gefa
nokkrar skuldbindingar um að
eftjr henni verði farið. -eru þvi
\ fyllsta máta eðlilegir. þegar
þessa er gætt.
En hitt er þó ekki síður at-
hyglisvent, hversu risið er lágt
á þessari framkvæmdaáætlun.
Þar er gert ráð fyrir því að
þjóðarframleiðslan vaxi aðeins
um í% á ári, cn það er mun
minni aukning en verið hefur
untlanfarin ár. Á árunum
1955—-1959 jókst þjóðarfram-
leiðslan þannig að meðaltali
um 4,4%. Þetta er þó það tíma-
bil, sem núvcrandi stjórnar-
flokltar hafa talið hvað mest
vandræðatimabil eftir stríðið.
En í þessari framkvæmdaáælun
ríkisstjórnarinnar er svo gert
ráð fyrir minni aukningu þjóð-
arfraraleiðslunnar en þá var.
Svo breg'ðast sérfræð-
ingar, — þótt erlendir
séu
Og hið sama verður upp á
teningnum. þegar litið er ,á
aðra bætti áætlunarinnar. Þar
er um afturför að ræða frá
því. sem var á „vandræðatíma
bilinu", se«m núverandi stjóm-
arflokkar kalla svo. Fiármuna-
myndun bjóðarinnar i arðbær-
um framkvæmdum er þannig
hærri á þeim tíma að meðai-
tali. heldur en gert er ráð
fyrir að verði á næstu árum
samkvæmt framkvæmdaáæt.l-
uninni. Á fyrra tímabilinu vr'
mikil f.iá’rnnnomyndu'n í fra
leiðsluatvinnuvegunum. Nú
þetta að snússt við. og er á-
stæðan sögð sú. að fiárfesting
hafi undanfarið verið svo mik-
il ,i. fvamlpiðslugtvinppvggunu.m.
Bollalegfiingar í stað
raunbíefra ákvar^ana
Varðandi einkaneyzlu (neyzlu
almennings) er sýnilega gert
róð fyrir að fylgja beirri sömu
stefnu ög fylgt hefur verið und-
anfarin 3 ár: bað er gert ráð
fyrir að hún haldi áfram að
dragast saman og vaxi einung-
is um 3,8% að meðaltaii á ári
En til samanburðar má geta
þess. að á órunum 1955—1959
óx einkane.vzlan um 4,6°'n ár-
lega. — Hér er enn sama sag-
an: Það er sveigt niður á við
frá þvi sem áður var. „Við-
reisnarstjórnin” og sérfraeðingar
hennar hafa ekki trú á því. að
atvinnuvegirnir geti fært bjöð
inni betri Hfskjör og staðið
undir eðlilegum vexti.
Deilt um grundvallar-
atriði
Þá er um bað rætt f áætl-
uninni, að ekki sé nauðsynlegt
að auka fjárfestingu í fram-
Ieiðsluatvinnuvegunum. heldur
að tryggja „betra val fram-
kvæmda” eins og bar stendur.
Og getur hver sem er dæmt
um bað. hvort það er „betra
val framkvæmda" að draga
fjármagnit frá uppbyggingu að-
alatvinnuveganna. siávarútvegs
og landbúnaðar. tii atvinnu-
vega. sem ékki gefa eins mik-
ið af sér. — Rauhar barf bað
ekki að koma á óvart. bar sem
höfundur áætlunarinnar og sér-
fræðingur ríkisstjómarinnar t
efnahagsmálum. .Tónas Haralz
hafði opinberlega lýst bví yfir,
að hann teldi bessa aðalat-
vinnuvegi landsins -ekki gefa
nægilegt „svigrúm” tii bess að
■standa undir eðlilegum hag-
vexti hér á landi næstu árin
Þannig reiknaði hann með
langt innan við 10% aukningu
í framleiðslu s.iávarútvegsins.
þótt reynsla undanfarinna ára
sýndi milli 20 og 30% aukn-
ingu. Eina úrræðið sem Jónas
Haralz virtist sjá væri stóriðja
hér á landi með fulltingi er-
lends einkafiármagns. Þessi
einsýni sérfræðinga ríkisstjóm-
arinnar leiddi síðan til þess,
að stefnt er niður á við 4
höfuðatvinnuvegum þjóðarinn-
ar.
Framkvæmdaáætlunin sýnir
því fullkomið vanmat á fram-
leiðslugetu aðalatvinnuvega okk-
ar. Það er fróðlegt að minnast
■einmitt reynslunnar frá árun-
um 1956—’58 í því samhandi.
Þá börðust þesssir sotnu sér-
fræðingar á móti þeirri stór-
felldu endurnýjun fiskiflotans
og fiskiðnnðarins. sem þá Var
framkvæmd. En vöxtur þióðar-
teknanna á síðari árum hefur
einmitt byggzt á þeim ráðstöf-
unum, sem þá voru gerðar-.
Fyrirvari mel hverjum
lið áætHinnrinriar
Aðaiatriði bessarar svoköll-
uðu framkvæmdaáætlunar rík-
isstjórnarirmar eru í sem
sty.tztu máli:
1. Aætlunin er bollalesrrrlrigar
og óákveðnar bnvrayndir, og
engin skuldHtnöiie FyTcrir henni
um það. að eftir henni vcrði
farið.
2. Engar breytincar eru ráð-
verða.r varðandi hróon sri'innu-
Iffsius. — f iá.rfpstinvarf-pm-
kvæmdir irsinnka almpnmt mft-
að við fyrri ár. og urert er váð
fvrjr að fram1"i'T«l"'"’t-r’)r,"'in
fari minnkandi miðað víð ár-
in á nndan. Þá « hald’ð hrlrri
slefnn að halda kaungetv
mennings niðri. og gert ráð fyr-
ir að kavnmáttmrinn vhv• m"n
hægar en■ .nemnr ank”i«'-" ’-’óð-
arteknanna Það er stefnl níð-
n r á við.
Um bann hluta. s“m flallnr
um framkvæmdir á 'vfirstar.d-
^ndi ári. er bað að segja. að
bár er, i rauninni einungis eerð
grein fvrir beim lántökum s°m
ríkisstjórniT) hefur verið að afla
sér undanfarið og skýrt frá bv!
á hvern hátt beim verði varið
til nokkurra almennra fram-
kvæmda. sem vmist hnfa «tað-
ið lengi vfir eða leng’ hefur
verið beðið eftir ftað er hví
ekki hægt að segia að hér =é
brotið neitt blað varða-di •stjórn
islenzkra efrahavsmáia
Vissulega hefði wrlð hörf á
áætlun. sem hefði stefnt að
heildarstjórn á bióðarbðoimnn-
um. bar sem fjárfést.ingin væri
felld inn í sérstaka áætlun »<>
iafnframl gerðar ráðstafanir til
hess að fara eftir slíkr’ áætJun.
En hér er bví miður ekki um
hað að ræða og vær’ Ult tij
hess að vjta. að svo ilh t"'fði
tekizt til með svo ’nikilvægl
mál sem hér um éæðir
teikningg’
Teikna eftú- rröinlum
liósmyndum Rtækka.
ÓLAFUR DAVÍÐSSON,
Bræðratungu 43, Kópavogi.
Sæzgw
Endumýjum gömlu sænguro-
ar. eigum dún- og fiður-
held ver.
i Dún- on fiðurHriÞÍnsnii
Klrkjuteig 29. sími 33301.