Þjóðviljinn - 29.05.1963, Blaðsíða 8

3 SÍÐA
ÞIÓÐVILIINN
Miðvikudagurinn 29. maí 1963
einhverja atvinnu til að
losna við atvinnuleysið
yfir vetranmánuðina.
Okkur vantar hér frysti-
hús sem tekur á móti
fiski allt árið og okkur
vantar niðurlagningar-
verksmiðju fyrir síld, sem
getur starfað yfir vetur-
inn. Hér höfum við nóga
síld til að vinna úr allan
veturinn, svo hér þarf
ekki að vera atvinnu-
leysi“.
„Okkur vantar fleiri og
meiri atvinnutæki. Mesta
nauðsynjamálið er að fá
Gerbylting me5 tilkomu
verksmiðjunnar
Sigurjón Jónsson
Við vorum síðast að ræða
við Sigurjón Þorbergsson, fram-
kvæmdastjóra síldarverksmiðju
þeirra Vopnfirðinga. Næst skul-
um við hafa tal af öðrum Sigur-
jóni, það er Sigurjón Jónsson,
formaður verklýðsfélags Vopna-
fjarðar. Við finnum hann líka
hér í síldarverksmiiðjtmni.
En áður þarf ég enn að rifja
upp það sem Bjarni Þórðarson
skrifaði í Snæfell árið 1947:
„Hafnargerð í Vopnafirði
myndi einnig hafa það í för
með sér, að Vopnfirðingar
hættu að missa félagsréttindi.
— Þið hafið náttúrulega Dags-
brúnarkaup hér og hafið lengi
haft?
— Já við höfum það, en það
var mikið stríð að koma kaup-
inu hér í það sama og annars-
staðar á landinu. Það var fyrst
1961 að við fengum Dagsbrún-
arkaup hér.
— Hvaða atvinnurekendur
eru hér að semja við?
— Það er kaupfélagið, síld-
arverksmiðjan og Óli Hertervig
með síldarsöltunina. Hreppur-
inn hefur aldrei veriö samn-
ingsaðili að kaupi og kjörum.
— Hvernig var með atvinnu
hér áður en síldarverksmiðjan
kom?
Segir S/GURJÓN JÓNSSON
formaður verkalýðsfélagsins
hægt að salta, að menn telja
ekki borga sig að fiska.
— En hvað um báta?
— Hér er einn 42ja tonna
bátur, og eigandi hans leigir
frystihúsið hjá kaupfélaginu á
sumrin, en verður að skila því
um miðjan september. Svo eru
hér örfáar trillur, en aðeins
ein þeirra stundaði veiðar sum-
arið 1962.
Vopnafjörður, höfnin og verksmiðjan. — Löndunarkranar til vinstri, flutningaskip tii hægri.
eignuðust góða fiskibáta, en
eins og sakir standa eru fiski-
miðin (við Langanes) sáralítið
notuð. — Vegna þess að höfn-
in á Vopnafirði er slæm eru
þar aðeins trillubátar, með
sáralitla möguleika til að nýta
þessi fiskimið, enda erfitt að
losna við það sem veiðist. En á
Vopnafirði býr dugandi fólk og
góðir sjómenn, og myndu þeir
eflaust ekki draga lengi að út-
vega báta ef höfn yrði byggð.
Á Vopnafirði gætu búið
þúsundir manna og Iifað
góðu lífi, ef þar kæmi góð
höfn og nauðsynleg atvinnu-
fyrirtæki. — I Vopnafirði
eru blómlegar sveitir, sem
gætu séð slíkum bæ fyrir
nægum Iandbúnaðarafurð-
um. Mundi og mjög þýðing-
armikið fyrir bændur að fá
slíkan markað.”
Og nú skulum við heyra hvað
Sigurjón Jónsson hefuraðsegja
— Ert þú aðkomumaður eða
upprunninn hér, Sigurjón?
— Ég er fæddur hér og upp-
alinn, en var lengi á vetrar-
vertáð hingað og þangað en
réri hér á trillum og dekkbát-
um á sumrin.
— Er þetta öflugt verkalýðs-
félag hjá ykkur?
— Það er eðlilega fremur fá-
mennt, því íbúar eru ekki marg-
ir hér. en félagsandinn er sæmi-
legur. Einu sinni áður fyrr
gilti sú regla að ef menn komu
ekki á fundi í félaginu og gátu
ekki komið með gildar ástæður
fyrir fjarveru sinni áttu þeir á
— Hér var sáralítil atvinna i
iandi þar til byrjað var á verk-
smiðjubyggingunni. Hér er
ekkert að gera frá því sláturtíð
lýkur á haustin og fram á vor,
nema róa á trillum og dekk-
bátum og öðru hvoru að af-
greiða skip.
— Það hefur þá verið mikil
breyting með tilkomu verk-
smiðjunnar?
— Það var gerbylting í at-
vinnulífinu með tilkomu verk-
smiðjunnar, en náttúrulega að-
eins þennan takmarkaða tíma
yfir sumarið. eins og annars-
staðar. Nú er ekki nálægt því
að heimafólkið anni vinnunni á
sumrin og er því mikið af að-
komufólki yfir þann tíma.
— Er langt síðan þið byrjuð-
uð að salta síld?
— Það eru nokkuð mörg ár
síðan Kolbeinn Bjömsson byrj-
aði að salta hér síld, og nú eru
söltunarstöðvarnar orðnar 4.
— Er söltunin fyrirtæki
heimamanna eða aðkomuspekúl-
anta?
— Það eru allt aðkomumenn
sem salta, nema á einni stöð.
Heimamaður byrjaði á söltun
sumarið 1962. Margt af fólkinu
á söltunarstöðunum er aðkomu-
fólk.
— Er ekki frystihús og fiski-
bátar?
— Jú hér er frystihús er tek-
ur á móti fiski frá því í apríl
og fram að sláturtíð, en þá
verður kjötið að sitja fyrir. Á
þeim tíma er það mikið af afl-
anum orðin ýsa. sem ekki er
Nokkrir menn gera út á há-
karl á vetrum, — ég er einn
þeirra; stunda hákarlaveiðar
með bróður mínum á þriggja
tonna trillu.
— Hvemig veiðið þið há-
karlinn?
— Við leggjum hákarlalínu
og vitjum um einu sinni til
tvisvar í viku .. Jú, það kem
ur stundum fyrir að maður
tapar hákarlalínunni.
— Þið seljið náttúrulega há
karlinn og hafið vafalaust góð-
ar tekjur af lifrinni, er hún
ekki enn sem fyrr verðmætast^
hluti hákarlsins?
— Við seljum hákarlinn, en
verður lítið úr lifrinni, því
hér vantar lifrarbræðslu, ekki
aðeins vegna hákarlaveiðanna
heldur vegna þess fisks sem
hér er veiddur.
— En er þessi trilluútgerð
ekki ódýr — hvað kostar trilla?
— Það kostar mikið að eign-
ast trillu, alltaf eitthvað á ann
að hundrað þúsund krónur.
— Hvar eru fiskimið ykkar?
— Þau eru við Langanes.
Þar er veitt fram undir áramót,
ef gefur, og svo byrjað aftur
í febrúar—marz, þegar gefur.
Það er raunverulega ekki hægt
að sækja á trillum til Langa-
ness, þetta er 36 mílna leið,
en það væri grundvöllur fyrir
stóra báta héðan að sækja
þangað.
— Hvað er því til fyrirstöðu
að svo sé gert?
— Til slíkra veiða vantar
enn alla aðstöðu hér. Hér er
enginn beituskúr, hvað þá hús
til að salta fisk í og heldur
engir hjallar til að þurrka fisk.
— Það er eins hjá ykkur og
víða annarstaðar. að enn vantar
margt. Hvað telur þú mest að-
kallandi?
— Okkur vantar fleiri og
meiri atvinnutæki. Mesta nauð-
synjamálið er að fá einhverja^
atvinnu til að losna við at-
vinnuleysið yfir vetrarmánuð-
ina. Okkur vantar hér frysti-
hús, sem tekur á móti fiski
allt árið og okkur vantar niður-
lagningarverksmiðju fyrir síld,
sem getur starfað yfir veturinn.
Hér höfum við nóga síld til að
vinna úr allan veturinn, svo
hér þarf ekki að vera atvinnu-
leysi.
— En hvað um afkomuna,
eruð þið Vopnfirðingar ekki
orðnir feitir og pattaralegir af
..viðreisninni”, nú höfum við
þrammað „leið Sjálfstæðis-
flokksins til bættra lífskjara"
í nokkur ár?
— Okkur finnst verða heldur
lítið úr þeim peningum sem
við fáum. Við sjáum kanski
margar krónur en það verður
heldur lítið úr þeim þegar við
förum að kaupa fyrir þær.
Fyrir þrem til fjórum árum
átti ég verulegan afgang eftir
vinnuna hjá síldarverksmiðj-
unni, en nú vill það verða
harla lítið þegar vinnunnni er
lokið. Undanfarin 3 ár hef ég
þó ekki veitt mér neitt né lagt
í neina fjárfestingu — kaupið
hefur farið fyrir mat og fatnaði.
Þið leikið þá ekki við
hvem fingur af gleði yfir „við-
reisninni” og stjórnarfarinu?
— Nei, við erum ekki ánægðir
með hvernig verðlagi og öðru
er stjórnað nú. Það er ekki
nóg að segja okkur við öll
möguleg og ómöguleg tækifæri
að við höfum nóga vinnu og
peninga, menn vita slíkt bezt
sjálfir, reynslan segir hverjum
einum það bezt, — og full-
yrðingin um velmegun verður
að geta staðizt til þess að við
hér tökum mark á henni.
Enginn sem kynnist Vopna-
firði. bæði kaupstað og sveit,
þarf að vera í vafa um að
Vopnrfjörður getur átt góða
og ánægjulega framtíð. Eftir
komuna þar getum við enn
betur tekið undir það sem
Bjarni Þórðarson skrifaði fyrir
Séð út til Vopnafjarðar;
byggðin er mest í hallanum
umhverfis síldarverksmiðjuna
og upp á ásnum. Langi hólm-
inn gegnt hafnarbryggjunni
er góð vörn gegn öldunni utan
af firðinum, en stundum nær
aldan sér inn sundið, og er
þvi ætlunin að byggja garð
milli lands og hólmans, og er
þá komin ágætlega lokuð höfn.
hálfum öðrum áratug: „Á
Vopnafirði gætu búið þúsundir
manna og lifað góðu lífi, ef
þar kæmi góð höfn og nauð-
synleg atvinnufyrirtæki.
— í Vopnafirði ei-u blómlegar
sveitir, sem gætu séð slíkum
bæ fyrir nægum landbúnaðar-
afurðum. Mundi mjög þýð-
ingarmikið fyrir bændur að fá
slíkan markað.”
Dugnaður sá og áræði sem
Vopnfirðingar hafa sýnt við að
koma upp síldarverksmiðju
sinni lofar líka góðu um fram-
tíð byggðarinnar — svo fremi
að dóllaraguðsdýrkendur fái
ekki aðstöðu til að setja lög er
banna öðrum en einstaklingum
að eiga og reka fyrirtæki.
J. B.
RÚMAR ALLA
FJÖLSKYLDUNA
KYNNIÐ YÐUR
MODEL 1963
_ — Sími 24204
C>»«ÍMn^B3ÖRNSSON 4 CO. p.o. BOX um - REYKJáVIK
vdhduð
F
E U R
Sfáurþórjónsson &co
Jkfnarótrœti if
Ji* IL «"V/%
vandann. ^
•e'l& gerjr vj~
V^iur, só/ar *
>r
HJÓLBARÐINN
Laugavegi 178 — Sími 35260,