Þjóðviljinn - 25.08.1963, Blaðsíða 6

w
Sunnudagtir 7.5. ágúst 19RS
ÞIÚÐVILIINN
SÍÐA

:: •

::
Jón Gunnar við hliðina á Mcnju gömlu,
r
kvöldin Ialla þær
Aheim um sólarlag
með troðfull júgur.
Þessi ganga er orðin
sterkur arfur í kúakyninu á
Eirarsstöðum.
Á nútímamáli er hún eigin-
lega sjálfvirk.
Aldalangt hljóðfall í sömu
átt eftir ilmandi grasi,
Sprækir kálfar sjá ljósið í
fyrsta skipti og hendast í
loftköstum niður hlaðvarpann
á vorin. Ævinlega í sömu átt.
Enginn veit hversvegna.
Þeir hafa þó heiminn í hálf-
hring fyrir framan sig.
Kýrnar standa inri i fjós-
inu og bera kálfa sina 1 þessa
átt. Annars heppnast ekki
burðurinn. Ef kýrnar snúa
ekki rétt við heimaásnum, þá
neita kálfarnir að koma i
heiminn.
Svona er þessi ævaforija leið
orðin eðlislæg í kyminu.
Hver er kúahírðir?
Það þykir léttur starfi að
vera kúahirðir á Einarsstöð-
um.
Það er 1 sosum ekkert starf.
Lægsta þrepið í mannfélags-
stiganum ?
Það er eigimlega ekki hægt
að komast neðar á einum !
bóndabæ. -
Stóru strákarnir á bænum
fara að hlæja, ef þeir eru ó-
vart beðnir að skoppa með
kúnum. Þetta er svo fyrir neð-
an þeirra virðingu.
Sendu köttinn sögðu þeir
einn daginn við bóndann.
Svoma forðast ailir þennan
sfarfa.
Einhver verður samt að
rölta með kúnum.
Hver er það nú?
Litill reykvískur borgari
hefur þennan starfa í sumar
Jón Gunnar Sigurðsson er
stóra nafnið hann.
Var i Langholtsskólanum i
vetur.
Á heima á Kambsvegi 2.
Hann er víst 8 ára.
Hann vantar hund
Sunnudagsmorgun hitti é:-
hann í hlaðinu á Einarsstö
um.
Jón Gunnar • sat á hec,:
steini og sneið gönguprik
Er þetta kúasmalinn á bæn-
um?
Það er víst, segir hann.
Titillinn viðurkenndur með
hógværð og litillæti.
,Hefurðu ekki hund?
Ég hef aldrei hund.
Kúasmalar hafa alltaf hund.
Jón Gunnar verður þungur
á brúnina.
Hundarnir hlýða mér ekki
hér á bænum.
Þeir eru alltáf að andskot-
ast í bílunum uppi á veginum.
Þó liggur þarna stór fjár-
hundur fram á laþpir sir.ar og
sefur.
Er það nú gæzla á bænum.
Þetta er gamall og virðuleg-
ur Sámur.
Kallaðu á þennan, segi ég.
Ég get sosum reynt.
Litli maðurinn stendur nú
upp og belgir,sig nokkuð.
Stór andköf við undirbún-
ing.
Síðan æpir hann á hundinn
mjóum rómi.
Gamli Sámur steinsefur.
Og þó.
Hann opnar annað augað og
kíkir á kúasmalanji.
Stendur svo seinlega upp
og leggur skottið milli fót-
anna og er horfinn fyrir næsta
húshorn.
Svora er ég nú kynntur hjá
hundunum, segir Jón Gunnar.
Þeir nenna þessu ekki.
Kúahirðirinn er hundlaus i
starfanum.
Auðmýkt híns
litla spekings
Nú heyrast brak og brestir
í fjósdyrunum og fyrirgangur
innan að og dyrnar fjúka upp
á gátt eins og fis.
Fyrsta kýrin birtist í dyr-
unum og snusar í goluna.
Stígur hægt og þunglega og
slefar i grassvörðinn.
Hún heitir Síða, segir Jón
Gunnar.
Svona stíga þær hver af
annarri út á hlaðið og; þetta
er óskaplegt kjötflæmi yfir að
líta.
Þær eru víst tuttugu.
Kúahirðirinn skreppur allur
saman í hlaðvarpanum.
Ég er svo 1‘ítill, segir hann
af auðmýkt spekingsins.
Ringulreiðin á hlaðinu tekur
nú á sig form og kýrnar taka
stefnuna á hinn gnmla stíg og
löng fylking mjakast af stað
þungt og hægt.
Það vantar bara Menju, seg-
ir kúasmalinn.
Hún er gömul og vitur og
gengur alltaf siðust.
Þessvegna lifir hún ennþá
og er helmingi eldri en ég.
En Menja svipast líka um
eftir sínum hii-ði.
Það vantar lokapunktinn á
gönguna þó lítill sé.
Kúahirðirinn með sitt prik.
Hann röltir til hennar.
Svona tilheyrir hanm algjör-
lega kúnum á bænum.
Reksturinn þokast liægt og
bítandi yfir dalinn.
Litill heimspekingur gengur
aftastur með hendur fyrir aft-,
an bak og iðkar hin,a einu
sönnu dyggð. Það er þolin-
mæðin.
Kannski er þetta hörð raun
á þessu aldursstigi.
En þetta er líka skírasta
perlan á festi dyggðanna.
Reglusemi og formfesta
rfkja hjá kúnum á Einarsstöð-
um
Það er arfutr uppvakinn úr
aldanna rás.
Hið þunga hljóðfall göng-
unnar býr til eina sál og
hjúpur hemnar er sterkur og
máttugur og líður áfram í
föstum skorðun.
Hundakynið á bænum hefur
fyrir löngu gefizt upp.
Á gömlum stíg eru viðbrögð
hópsins ætíð þau sömu og eiga
að baki langan þróunarferil.
Þarfir hópsins eru upp og nið-
-ur.
Fallegir grasbúskar hverfa
af jörðinni.
Sérstakar þúfur framkalla
kúadellur, ef eitthvað er til.
Litill foss og það kemur
piss.
Þetta er hin sígilda hring-
rás innan þessa ramma og
þarfirnar víxlast með takt-
föstum hætti ofan á þessa
lóið.
Tólf sinnum numið staðar.
JóiV Gunnar þekkir alla
þessa staði fyrirfram.
Hallar sér bara up að lær-
inu á Ménju óg týgghr' Strá.
Hann hefur lært að bíða.
Dýrasta perlan
Svona var það ekki auðveit
í fyrsta rekstrinum í sumar.
Hann var nýkominm úr höf-
uðstaðnum.
Þar skiptir hraðinn einn
máli.
Fólk er alltaf að flýta sér
og enginn veit hvert.
Hafði bara aðra hraðatíðni
í sálinni en kýraar á Einars-
stöðum. j
Ætlaði að Ijúka þessu af í
hvelli.
Hlaupa helzt með þær í
hagann.
Svo væri þetta búið þanm
daginn.
Þetta gekk sosum hægt
fyrsta fyrsta spölinn og hann
varð óþolinmóður.
Þær námu staðar á fyrsta
viðkomustað.
Jón Gunnar þekkti ekki
þennan stað. Það var ekki
von.
Litli hirðirinn dansaði fyr-
ir aftan þær og baðaði út
höndunum.
Æpti á þær og skældi sig
og bretti.
Þetta hreif ekki baun.
Hann rauk í Menju og box-
aði þana í rassinn.
Hún sveiflaði halanum og
hann var nærri dottinn.
Setti öxllna I hnésbót
vinstri afturfótar og ýtti
með styrk s'imum.
En reksturinn var eins og
storknaður hraunstraumur.
Minnsta kosti Menja gamla.
Hún haggaðist ekki.
Settist ráðlaus á litla þúf'i
og grét.
Hundlaus beygði hann si
fyrir ofureflinu. '
Settur af mannkyni til þes"
nð stjóma kúm.
Svona uppgötvaði hantn þo!-
inmæðina.
Dýrustu perlu á jörð.
Burðarás allrar rannsókna”
með þe'kkingu heimsins að
fakmarki.
Reykvísk beibídoll
og flóðið mikla
Heiðaásinn blasir við og
fremstu kýrnar leggja á
brattann.
Jón Gunnar hnippir í mig
og er lúmskur á svip.
Nú kemur það rétt bráðum.
Kýrnar síga'upp ásinn og
þær fremstu eiga ekki langt
eftir.
Og hana nú, æpir JónGunn-
ar.
Setur tvo fingur upp í sig
og blístrar lívellt.
Efsta kýrin byrjar að pissa,
Gamalt máltæki segir svo:
Þegar ein kýrin mígur er
annarri mál.
Það er eins og almætti;
skrúfi frá.
I hlíðinni standa tUttugu
sprænubogar út í loftið.
Þær glitra í sólinni.
Hvítar þokur stíga til him-
ins og það slær regnboga í
svip yfir ásinn.
Við drukknum, segi ég.
Jón Gunnar hlær.
Hann fleygir sér á belginn
og hlær.
■ Frá aldaöðli hafa kýrnar á Einarsstöð-
um í Reykjadal átt beitarland í heiðinni
fyrir ofan bæinn. Þær hafa silazt með sí-
gildri ró eftir aldagömlum stíg.
lega upp á við.
■ Kynslóð eftir kynslóð hafa þær geng-
ið upp víðivaxinn heiðarásinn. Uppi á
brúninni blasa við grasigrónar lendur.
Einskonar himnaríki fyrir kýr á jörð.
EFTIR GUÐGEIR MAGNÚSSON
Kúaxeksturinn á Einarsstöðuni
<
/
I