Þjóðviljinn - 23.02.1964, Page 8

g SÍÐA
ÞJÓÐVILJINN
Sunnudagur 23. febrúar 1964
SÖLUMIÐSTÖD HRAÐFRYSTIHÚS-
ANNA SKÝRIR SJÓNARMIÐ SÍN
Stjórnendur Sölumið-
stöðvar hraðfrystihúsanna
hafa sent frá sér mikla
greinargerð þar sem þeir
lýsa sjónarmiðum sínum í
sambandi við stofnun
öskjugerðar og þær umræð-
ur sem um það mál hafa
orðið að undanförnu. Grein-
argerðin er lengri en svo
að unnt sé að birta hana í
heild í blaðinu, en nokkur
aðalatriði hennar fara hér
á eftir.
1. Umbúðir eru stór kostn-
aðarliður í framleiðslu frystra
sjávarafurða, eða allt að 10%
af f.o.b. andvirði vörunnar.
Frystihúsaeigendur hafa frá
upphafi keppt að því að fá
góðar, en ódýrar umbúðir.
Erfitt hefur verið að vega og
meta, hvort það hafi jafnan
tekizt svo sem skyldi, m.a..
vegna þess, að hér innanlands
hefur aðeins verið starfrækt
ein kassagerð og innflutn-
ingsaðstaðan þann:g, að sam-
anburður á erlendum verðum
annars vegar og verðlagi
Kassagerðar Reykjavíkur hins
vegar oft óraunhæfur mæli-
kvarði á það, hvort verð
Kassagerðar Reykjavíkur
væru of há eða eðlileg, mið-
að við hin miklu og tryggu
innkaup Sölumiðstöðvar hrað-
frystihúsanna hjá Kassagerð-
inni. Raunhæfur samanburður
á verðlagi erlendra umbúða
og umbúða frá Kassagerð
Reykjavíkur fengist ekki
fyrr en til þess kæmi, að
gengið væri til samninga við
erlenda aðila um heildarskipti
á sama hátt og viðskiptum
við Kassagerð Reykjavíkur
hefur verið hagað. S.H, hefur
þó ekki farið inn á þessa
braut, þar sem talið hefur
verið eðliiegt að kaupa um-
búðir. sem framleiddar væru
innanlands.
Þar sem frystihúsaeigendur
innan S.H., sem munu vera
kaupendur að 50% af allri
framleiðslu , Kassagerðar
Reykjavíkur, hafa ekki verið
í neinni aðstöðu til að ganga
úr s'kugga um raunhæfi verðs
Kassagerðarinnar, hefur á
undanförnum árum oft komið
til orða að láta gera athugun
á arðbæri slíks fyrirtækis og
stofna til þess. ef hagkvæmt
þætti.
2. Á aðalfundi S.H. í júní
1963 var ennþá einu sinni
samþykkt tillaga um, að at-
hugun skyldi fara fram á því,
hvort tímabært væri fyrir
frystihúsaeigendur að stofna
eigin öskjugerð. Var tillagan
frá fulltrúa eins minni frysti-
húsanna innan S.H. Á grund-
velli tillögunnar fól stjórn
S.H. verkfræðingi að fram-
kvæma umrædda athugun.
Skilaði hann áliti sínu í jan-
úar s:l. Samkvæmt því er
reksturslega hagkvæmt fyrir
hraðfrystihúsin innan S.H.
að stofna til öskjugerðar, sem
myndi framleiða allt að 75%
af umbúðaþörfinni, miðað við
verðmæti.
Slikt fyrirtæki myndi kosta
fullgert um 10 millj. króna,
en ekki 50 millj, króna.
og forstjóri Kassar
R'e.ybjavíkur hefur fullyn í
blaðaviðtali. Öskjugerðin yrði
til húsa í hluta af vöru-
skemmu S.H. við Héðinsgötu
í Reykjavík. Hús þetta hefur
verið notað að mestu leyti
sem geymsla á umbúðum,
sem koma beint úr fram-
leiðslu hjá Kassagerð Reykja-
vrkur, sem hefur ekki eigin
birgðaskemmur fyrir þessar
fullunnu vörur. Þurfa frysti-
húsaeigendur því ekki að
byggja sérstök hús fyrir
öskjugerðina. Samkvæmt nið-
urstöðum verkfræðingsing
gæti öskjugerð af þeirri
stærð, sem hér um ræðir,
framleitt umbúðir, sem yrðu
allt að 20% ódýrari en þær,
sem _ S.H. kaupir< nú hjá
Kassagerð Reykjavíkur.
3. Rætt er um, að frysti-
húsin, en þau eru ekki aðeins
innan S.H., sem telur 58 hús,
heldur einnig innan Sam-
bandsins (20—30), Atlantor
h.f. og fleiri, hafi nýlega þeg-
ið 43 milljón króna „styrk“,
og því sé óhæfa að „þessir“
menn skuli láta sér til hugar
koma, að stofna öskjugerð.
Hér er óskyldum málum
blandað saman. Fiskframleið-
endur vilja framleiða ódýrari
umbúðir og lækka hjá sér
framleiðslukostnaðinn til
frambúðar. 43 milljónirnar
eru greiddar til frystihúsanna
vegna 15% kauphækkananna.
sem urðu í desember.
Geta íslenzkir skattborgar-
ar fordæmt viðleitni manna
til að lækka hjá sér fram-
leiðslukostnað, í þessu tilfelli
umbúðir, eða vilja þeir, að
hluti leiðréttinganna vegna
fiskframleiðslunnar fari í sí-
hækkandi umbúðaverðum til
Kassagerðar Reykjavikur og
afkoma frystihúsanna rýrni
sem því nemur.
Hautið 1962 varð veruleg
hækkun á umbúðum frá
Kassagerð Reykjavíkur, Frá
áramótum hafa umbúðir ut-
anum frystan fisk hækkað a.
m. k. um 6%. Umbúðakaup
S.H. hjá Kassagerð Reýkja-
víkur námu á s.l ári. rúmlega
40 millj króna. Miðað við
þessi viðskipti yrðu um 2,5
millj. króna tekjuaukningu að<j—
ræða hjá Kassagerð Reykja-
víkur. Sé gert ráð fyrir að
tilsvarandi hækkun hafi orðið
á öðrum umbúðum Kassa-
gerðarinnar, þar sem þess er
naumast að vænta að verð á
umbúðum til útflutningsfram-
leiðslunnar einnar að hafi
hækkað, en verð á umbúðum
fyrir innlendan markað stað-
ið í stað, þýddi síðasta hækk-
un (6%) 5 millj. króna styrk
frá viðskiptavinum Kassa-
gerðarinnar. Orðið „styrkur"
er hér notað samkvæmt þeirri
málvenju, sem nú virðist tíðk-
ast, þegar rætt er um málefni
sjávarútvegsins.
Þetta þýðir, að þrátt fyrir
nýtízku vélar og „fyrirmynd-
ar rekstur“ hefur fyrirtækið
ekki getað tekið á sig kaup-
hækkanir þær, sem undan-
farið hafa orðið, en velt þeim
yfir á viðskiptavini sína. 90
frystihús hafa fengið til
skiptanna 43 millj. króna
vegna 15% s kauphækkana i
desember s.l. ár það innan við
500.000,00 krónur á hvert
frystihús. og er þá þess að
gæta, að frystihúsin hafa
engar leiðréttingar fengið
vegna kauphækkana á árun-
um 1962 og 1963.
Það er svo aftur annað
mál, að á sama tíma, sem hr.
Kristján Jóhann Kristjáns-
son, forstjóri Kassagerðar
Reykjavíkur, lýsir því yfir
opinberlega, að umbúðir hjá
sér muni lækka í verði á -
hausti komanda, tilkynnir .
hann S.H., að verð umbúða
skuli hækka um 6%. Vildi
ekki hr. Kristján Jóhann
Kristjánsson skýra opinber-
lega frá þvi hvernig beri að
skilja þetta ósamræmi. og
hversu mikillar lækkunar á
umbúðaverði megi vænta.
4. Því hefur verið haldið á
loft, að ákveðnir einstakling-
ar innan S.H. hyggðust sölsa
undir sig umrædda öskjugerð.
Aðdróttanir þessar eru með
öllu tilhæfulausar. Sérhverju
frystihúsi innan S.H. er gef-
inn kostur á að verða hlut-
hafi í umræddri öskjugerð.
Innan S.H. eru fyrirtæki í
einka-, samvinnu- og bæjar-
rekstri, og njóta þau öll sama -
-<S>
STÚDENTAR, ELDRl 0Q YNGR/
Framhaldsstofnfundur Stúdent ikórsins verður haldinn í hlið-
arsal sulnasalarins að Hótel Sögu í dag (sunnud.) kl. 13,30.
Allir stúdentar geta g3i*zt félagar kórsins.
UNDIRBUNINGSNEFNDIN.
Bifreiöaeigendur
Vegna nýfallins dóms Hæstaréttar um bótaskyldu vegna rúðubrota af völdum
steinkasts frá bifreiðum, vilja undirrituð tryggingarfélög hér með skora á alla
þá, sem telja sig eiga kröfu á þau vegna slíkra tjóna, að lýsa kröfum sínum hjá
viðkomandi tryggingarfélagi hið fyrsta.
Félögin munu sameiginlega fjalla um framkomnar kröfur og tilkynna kröfu-
höfum afstöðu sína til hinna einstöku tjóna.
Ábyrgð h.F.
Samvinnutryggingar
Vatryggingarfélagið h.f.
Almennar tryggingar h.f.
Sjóvátryggingarfélag íslands h.f.
Verzlunartryggingar h.f.
réttar um aðildarmöguleika.
Nú þegar hefur mikill meiri-
hluti félagsmanna S.H. lýst
áhuga sínum á stofnun öskju-
gerðar.
5. Flestir hljóta að vera
sammála um, að hæfileg sam-
keppni hlýtur að vera æski-
leg. Hér á landi eru rekin
mörg iðnfyrirtæki, innan
sömu iðngreinar, t.d. vinnu-
fatagerðir, sælgætisverksmiðj-
ur, gosdrykkjaverksmiðjur,
sápugerðir o. s. frv. Ef þjóð-
félagsborgararnir aðhyllast á
annað borð hæfilega og heil-
brigða samkeppni, þvi skyldi
hún þá ekki einnig æskileg í
framleiðslu umbúða.
Kassagerð Reykjavíkur hef-
ur nýlega sett upp fullkomna
prentsmiðju og mun nú heyja
harða samkeppni við ýmsar
innlendar prentsmiðjur, sem
voru þó fyrir. og útbúnar
hinum fullkomnustu vélum.
Vegna stærðar sinnar og ein-
okunaraðstöðu í framleiðslu
umbúða vegna sjávarútvegs-
ins mun samkeppnisaðstaða
Kassagerðar Reykjavíkur
þannig, að hinar eldri og
minni prentsmiðjur munu
margar hverjar eiga í vök að
verjast. — Hverg eiga þessi
fyrirtæki að gjalda. og hvers
vegna mega þau deyja drottui
sínum ? Vildi ekki hr. banka-
stjóri Benjamín Eiríksson,
svara því og þá jafnframt
hvort ekki þyrfti hér með
„anti-trust“ löggjafar, sem
verndar neytendur gegn
einkasöluaðstöðu á íslenzkum
markaði.
Að endingu skal sú stað-
reynd undirstrikuð, sem hlýt-
ur að vera sérhverjum ljós,
að þótt frystihúsaeigendur
innan S.H. stofni til öskju-
gerðar, sem framleiddi um-
búðir til eigin þarfa, hlýtur
Kassagerð Reykjavík að
halda áfram starfrækslu sinni
eftir sem áður. Umbúðþörf
fer vaxandi bæði innanlands
og utan, og hafa forráða-
menn Kassagerðar Reykjavík-
ur marg lýst því yfir, að þeir
hyggðu á útflutning umbúða.
Með þetta í huga, svo og það,
að frystihúsaeigendur geta
sannanlega framleitt ódýrari
umbúðir vegna frystiiðnaðar-
ins, hljóta Jpeir að stofna til
eigin öskjúgerðar. Eftir sem
áður munu þeir kaupa hluta
umbúðanna hjá öðrum þeim
aðilum, sem hagkvæmast yrði
að skipta við.
Konudagurinn
Mundu eftir ömmunni,
unnustunni, mömmunni,
blómin færðu í búðinni,
betra að gleyma ei konunnl.
Komið, veljið eða hringið. Við sendum um alla borg.
Blómabúðin DÖGG,
Álfheimum. — Sími 33978.
Opið í dagf.
B/óm B/óm
Konudagurinn er í dag. Gefið konunni blóm.
Opið í dag frá kl. 10 —13. Sendum heim.
Blóm og Grænmeti
Skólavörðustíg 3. — Langholtsvegi 126.
Sími 16711. Sími 36711.
Litla blómabúðin
Bankastræti 14.
Munið konudaginn
Gefið konunni, móðurinni og unnustunni
blóm á konudaginn..
Blómaskálinn Nýbýlavegi
Opið allan daginn. Sími 40980.
Blómamarkaðurinn Laugavegi 63
Opið kl. 9 — 3. — Sími 20985.
UTSALA TOLEDO UTSALA
Herrabuxur terylene kr. 600,00 — Barnaúlpur ull f. kr. 130,00. — Barnaúlpur nælon f. kr. 430,00 — og margt fleira. —
KOMIÐ OG GERIÐ GÖÐ KAUP.
TOLEDO FISCHERSUNDi
i