Þjóðviljinn - 03.03.1964, Qupperneq 2

2
wtevaimn
FISKIMÁL — Eftir Jóhann J. E. Kúld
segir að hafi korrrið sér að
Tniktu gagni i Xeit hans að
sannleikanum á þessu mikil-
verða sviði.
Helgidagaveiðar bannaðar
Þó sfldin hafi nú komið í
vaxandi maeli upp að norsku
ströndinni, þá er í engu slak-
að á banninu gegn helgidaga-
veiðum. Þó hefur norskum
fiskiyfirvöXdum þótt vissara að
auglýsa gildandi reglur strax
í byrjun vertíðar, og tilkynna
að þeim verði framfylgt án
undantekninga. í tilkynning-
unni sem „Fiskerídirektören"
gaf út um þetta efni, segir, að
öll síldveiði sé bönnuð á
sunnudögum og öðrum helgi-
dögum, ennfremur 1. maí frí-
degi verkafólks og þjóðhátíðar-
daginn 17. maí. Bannið nær
ekki aðeins til norskra skipa
að veiðum innan norskrar
landhelgi, heldur hvar sem
þau eru stödd að síldveiðum.
Samkvæmt þessum lögum þá
skulu veiðarfæri tekin úr sjó
ýmist kl. 10 eða 12 að kvöldi
fyrir helgan dag. Ég hygg að
ýmsum fslenzkum útgerðar-
mönnum þættu þetta ströng
lög sem heftu einstaklingsfrels-
ið úr hófi fram.
En þannig er þetta hjá Norð-
mönnum, og lögunum er fram-
fylgt undantekningarlaust og
■því verða fáir til að brjóta.
Annars held ég að flestir
norskir sjómenn ásamt fiski-
fræðingum, séu sammála um,
að lögin sem banna veiðar á
helgum dögum séu hin þörf-
ustu lög. Það er ekki aðeins
að sjómenn fái frí frá strangri
vinnu, og geti gert sér daga-
mun í höfnum inni, fundið
hver annan að máli, o.s.frv.
Heldur er þvf líka haldið fram
og færð fyrir því sterk rök, að
veiðin verði jafnari og betri
vegna þeirra aðgerða að taka
öll veiðarfæri úr sjó á ákveðn-
um tímum. Þetta er skoðun
margra norskra útgerðarmanna
og sjómanna studd rökum
þeirra fræðimanna, sem gert
hafa á þessu athuganir. Og ó-
neitinlega verður meiri menn-
ingarbragur yfir sjósókninni,
þar sem þannig er haldið á
málum.
Álasund _ einn af mestn síldarbæjum Noregs og einn allra þriíalegasti bær á Norðurlöndum.
FINN DCVOLD með
eátmmm i hðmkmm
Hafa skaljafnan það
ersannara réynist
AF INNLENDUM
ERLENDAR
FRÉTTIR
Nú hafa Norðmenn fengið
sína stórsíld aftur upp að
norsku ströndinni, í stærri stil,
heldur en mörg undanfarin
ár. Þessi síldargengd við Noreg
nú, virðist ætla að sanna á-
þreifanlega kenningu þá sem
fiskifræðingurinn Finn Devold
hefur haldið fram um göngu
síldarinnar við Noreg, í and-
stöðu við ýmsa kunna fiski-
fræðinga. Devold sagði það
hiklaust í fyrravetur í viðtali
við blöð, að haustið 1963 yrði
mikil síld við Suður-Noreg og
eins við Suður-Svíþjóð. I haust
og vetur hefur verið mesta
sildargengd sem komið hefur
Birgitta Guð-
mundsdóttir end-
urkjörin formað-
ur ASB
26. þ.m. var haldinn aðalfund-
ur ASB og fór þar fram stjórn-
arkjör. Tvær konur báðust ein-
dregið undan endurkjöri, þær
Hólmfríður Helgadóttir og Ingi-
björg Guðmundsdóttir. Er Hólm-
fríður búin að eiga sæti í stjórn-
inni sl. 26 ár og voru henni
færðar þakkir fyrir störf sín í
þágu félagsins.
Núverandi stjórn ASB skipa
þessar konur: Birgitta Guð-
mundsdóttir íormaður, Auðbjörg
Jónsdóttir, Jóhanna Kristjáns-
dóttir, Sigríður Guðmundsdótt-
ir og Valborg K. Jónhsdóttir.
f varastjórn eiga sæti Ragn-
heiður Karlsdóttir, Þóra Krist-
jánsdóttir og Margrét Ólafsdótt-
ir, en í trúnaðarráði Guðrún
Finnsdóttir, Guðrún Kristjáns-
dóttir, Hlíf Hjálmarsdóttir, El-
ín Bjarnadóttir, Þorvaldína
Gunnarsdóttír og Helga Sveins-
dóttir, (
um áratugi á þessum slóðum.
Þá sagði Devold það líka, 6trax
fýrir nokkrUYrt árum, að vetur-
inn 1964 byrjaði aftur virkileg
aukning i norsku stórsíldar-
veiðunym, Þetta er þegar fram
komið nú. Nú vildi máske ein-
hvér spyrja, hvemig er hægt
að reikna út síldargöngur
langt fram í tímann eins og
Devold hefur gert i þessu til-
felli? Devold hefur líka sagt
frá því, hvað það sé sem liggi
til grundvallar útreikningum
hans viðvíkjandi göngu stór-
síldarinnar upp að norsku
ströndinni. Að sjálfsögðu beitir
Devold í útreikningum sínum
vísindum fiskifræðinnar, svo
langt sem þau ná, studd af
uppihaldslausum rannsóknum
Norðmanna á síldargöngunum.
En kenning Devolds um göng-
ur stórsíldarinnar byggist
fyrst og fremst á sögunni.
Síldarsaga Noregs
Norðmenn eiga ekki miklar
fombókmenntir sem þeír hafa
skráð sjálfír, mikið að þeirra
fomu þjóðarsögu er skráð á
Islandi. En þeir eiga aðra sögu,
sem þeir hafa skráð og sem
nær langt aftur í aldir, það erÆ
atvinnusagan. Stórsíldarveiðin
við norsku ströndina var oft
bjargvættur norsku þjóðarinn-
ar þegar fast svarf að um mat-
björg á hinni miklu vogskomu
strandlengju Noregs. Svo segir
í Egils sögu Skallagrímssonar,
þar sem rætt er um Skallagrím
heima í Fjörðum í Noregi:
,,Grímr var svartr maðr ok
Ijótr, líkr feðr sinum bæði yf-
irlits ok at skaplyndi. Gerðist
hann umsýslumaðr mikill.
Hann var hagr maðr á tré ok
járn ok gerðist inn mesti
smiðr. Hann fór ok oft um á
vetrum í síldfiski með lagnar-
skútu ok með honum húskarl-
ar margir.“ Þessi tilvitnun í
Egissögu sýnir, að strax á tím-
um íslenzka landnámsins eða
fyrir 900 þá kunnu menn í
Noregi að veiða sfld með net-
um.
fram óslitið síðah. Eitthvað af
þessum handrítum hefur sjálf-
sagt glátazt en mörg hafa
varðveitzt. 1 þessari sögu er
ekki aðeins skráð aflamagn í
hverju fylki heldur er iíka
sagt hvar síldina bar upp að
ströndinni hverju sinni og
hvemig hún hagaði göngu
sinni. Það er gegnum margra
ára rannsóknir á þessari sögu,
að vísindamaðurinn Finn De-
vold komst að þessari niður-
stöðu, að svo langt sem sagan
verður rakin, þá hafa orðið
sveiflur á sfldargöngunum með
ákveðnu millibili. Síldargengd-
in við norsku ströndina hefur
náð hámarki á löngu tímabili.
Síðan hefur sfldin að mestu
horíið frá ströndinni, en komið
svo í vaxandi mæli afturi Þetta
segir Devold að hafi endurtek-
ið sig svo langt sem síldveiði-
sagan verði rakin. Síldveiðisag-
an skráð í hinum ýmsu fylkj-
um Noregs, sem svo mikið áttu
undir veiðinni á hverjum tíma
hún verður þannig í dag til
þess að undirbyggja vísinda-
lega niðurstöðu hjá Finn De-
vold um síldargöngumar. Ná-
kvæmni sögumannanna í frá-
sögninni er það sem Devold
í síðasta þætti Fiskimála
birti ég íslenzkt nýfiskverð
eins og það var birt í Ægi 1.
febrúar sl. Af vangá taldi ég
þetta vera fiskverðið með
uppbótum úr ríkissjóði, en
svo er ekki, heldur er hér um
að ræða fiskverð án uppbóta
eftir að raðað hefur verið nið-
ur í verðflokka eftir fiskgæð-
um. Þá hafa orðið tvær slæm-
ar prentvillur við birtinguna í
Ægi. Fyrri villan er sú að 1.
fl. A stór þorskur slægður með
haus er settur á kr. 3.42 sem
er rangt; rétta talan er kr.
3.62. Þá er önnur skekkja í
ýsuverðinu. 2. fl. slægð með
haus, þar stendur kr. 2.31 en
rétta talan er kr. 2.61 fyrir kg.
Aðrar tölur sem ég birti í
þættinum eiga að vera réttar
og er þá átt viö verðið án upp-
bóta eins og áður segir.
Samkvæmt þessu verður þá
rétt verð á stórþorski slægðum
með haus, 1. fl. A. kr. 3.84, 1.
fl. B. kr 3.37 og 2. fl. kr. 2.77.
Þetta er sem sagt verðið að
viðbættum 6*4, uppbótum úr
rikissjóði
Þessi leiðrétting á íslenzka
verðinu haggar hinsvegar ekki
samanburði mínum á norska
og íslenzka- verðinu þar sem ég'
notaði í þeim samanburði ís-
lenzka meðalverðið kr. 3.24 fyr-
ir kg án uppbóta og kr. 3.43
með 6% uppbótinni. Ég bið
lesendur afsökunar á þeim
hluta mi-jtakanna sem eru mín
sök.
--- Þriðjudagur 3. marz 1964
Aðaifundur Þórs
á Selfossi
Aðalfundur var haldinn síðast-
liðinn föstudag í Verkalýðsfélag-
inu Þór á Selfossi. Ækúli Guðna-
son hættir nú sem formaður
eftir árabil og baðst eindregið
undan endurkosningu. Formaður
var kjörinn Sigurður Einarsson
og vinnur hann í Mjólkurbúinu
á Selfossi.
Annars er stjórnin þannig
skipuð: Formaður Sigurður Ein-
arsson, ritari Jón Bjarnason,
gjaldkeri Geirmundur Finnsson
og meðstjórnendur Ármann Ein-
arsson og Jóhann Guðmundsson.
Fjárhagur félagsins er góður
og hækkar nú árgjald úr kr.
200,00 í 250,00 og verður þessi
50,00 kr. hækkun látin renna í
sjúkrasjóð félagsins.
Grikkir og
Tyrkir berjast
ú Kýpur
NIKOSÍU 29/2 — Bardagar milli
Grikkja og Tyrkja eru hafnir
aftur á Kýpur eftir nokkurra
daga ótryggt vopnahlé. Hefur
einkum verið barizt i þorpi
nokkru skammt frá Larnaca.
f Famagusta fóru Grikkir í
hópum um göturnar og brópuðu
níð um Breta og Bandaríkja-
menn.
f Aþenu söfnuðust stúdentar
saman fyrir íraman sendiráð
Bandaríkjanna og brenndu þar
brúðu í mynd Johnsons forseta.
Papandreú, forsætisráðherra
Grikklands, hefur varað Tyrki
við íhlutun í mál Kýpur og
sagt að Grikkir myndu þá ekki
geta setið hjá.
í dag var undirritaður i Nik-
osíu samningur milli stjóma
Sovétríkjanna og Kýpur um fast
áætlunarflug milli landanna og
lenti fyrsta sovézka farþega-
flugvélin á flugvellinum við
Nikosíu í dag. • — *r-
Bandarikjastjórn herðir
viðskiptabannið ó Kúbu
WASHINGTON 29/2 —
Bandaríkjastjórn hefur enn
hert bann sitt á vðskiptum við
Kúbu og nú einnig bannað út-
flutning þangað á dýrafeiti, en
fram að þessu hefur ekki verið
beint bann við sölu á matvæl-
um og lyfjum til Kúbu.
Bandarísk fyrirtæki höfðu
staðið í samningum við Kúbu-
menn um sölu á dýrafeiti, sem
þeir nota mikið ofan á brauð
í stað smjörs, og var um að
ræða viðskipti fyrir tvær millj-
ónir dollara, Samningaviðræður
við fulltrúa Kúbustjómar fóru
fram í Montreal í Kanada.
Hingað til hefur dýrafeiti
verið ein þeirra vörutegunda
sem heimiluð hefur verið sala
á til Kúbu, en nú hefur hún
einnig verið bönnuð.
Sovétrikin og
Kínu semju
MOSKVU 29/2 — Stjórnin Sov-
étríkjanna og Kína undirrituðu
í dag nýjan samning um menn-
ingarsamvinnu á milli landanna.
Samkvæmt Tass er í samn-
ingnum gert ráð fyrir marghátt-
uðum samskiptum á sviði menn-
ingarmála, þ.á.m. skiptum á lista-
mönnum og vísindamönnum,
íþróttamönnum o.s.frv.
Þrátt fyrir hinar hörðu deil-
ur forystumanna ríkjanna und-
anfarin misseri hefur menning-
arsamvinnu þeirra aldrei verið
slitið og hefur þannig jafnvel
fjölgað þeim kínverskum vís-
indamönnum sem starfa við
nám og rannsóknir i Sovétríkj-
unum, t.d. i kjarnorkustöðinni
miklu í Dúbna.
Síldveiðisöguna í Noregi er
byrjað að skr" snemma á öld-
um, og hefur verið haldjð á-
Á árinu 1963 voru fluttar inn 4463
bifreiðar fyrir 296 milljJnir króna
■ Samkvæmt yfirliti um innflutning nokkurra vöruteg-
unda á sl. ári sem birt er í nýútkomnum Hagtíðindum
voru á árinu 1963 fluttir inn 4463 bílar fyrir samtals 296
milljónir 363 þúsund krónur og hefur bílainnflutningurinn
til landsins aldrei verið iafnmikill á einu ári, hvorki að
bílafjölda eða verðmæti. Á árinu 1962 voru fluttir inn 2783
bílar fyrir 19 milljónir króna.
Heildarinnflutningurinn á ár-
inu 1963 skiptist þannig (í
svigum tölur frá árinu 1962)
að inn voru fluttar 20 (32)
almenningsvagnar fyrir 3.5
(6.5), 3047 fólksbílar (1511)
fyrir 146.7 millj. (70.0), 682
jeppar (748) fyrir 56.9 millj.
(62.1), 289 sendiferðabílar
(251) fyrir 15.4 millj. (14.1)
og 425 vöiubílar (231) fyrir
73.7 millj. (37.2).
Það er einnig athyglisverð
staðreynd að innflutningur
fólksbíla eykst langmest frá
árinu 1962 eða meira en tvö-
faldast. Innflutningur vörubíla
hefur einnig nálega tvöfaldazt,
en innflutningur annara bíl-
gerða staðið í stað eða minnk-
að.
Þá er einnig athyglisvert að
bera saman bílainnflutninginn
og t.d. skipainnflutninginn.
Samkvæmt skýrslunni i Hag-
tíðindum fluttum við inn á sl.
ári samtals 36 skip að verð-
mæti 368 millj. 185 þús. kr.
Bifreiðainnflutningurinn nam
hins vegar 296.3 millj. króna
eins og áður segir og slagar
þannig hátt upp í skipainn-
flutninginn.
Einnig er rétt í þessu sam-
bandi að geta þess að á árinu
1963 voru fluttir inn hjólbarðar
og slöngur fyrir 45.3 millj.
(42.9) og benzín, annað en
flugvélabenzín, fyrir 63.6 millj.
(59.8).