Þjóðviljinn - 31.05.1964, Blaðsíða 5

Þjóðviljinn - 31.05.1964, Blaðsíða 5
Sunnudagur 31. maí 1964 ÞTÖÐVIUINN rf* . • ,**. • ).'• 'a -.„V. * í- E • ©• ÞrsndenburgerS] f Jof • 1 esrit&félB'St 4iE 'fÍAqrx:, •,«< \tngels• \ '■■.flatiy • -^vu.v, \Mexand7rptatzp- • ' j-'- v' ^ ;v.; t • vtfc§*v--' •■' • '' 15: ^ferligéeiivnjifi^ %f3^" ,•<•-.• /V ; '• .'■*■ ■' ••'•'•. .C^flSs.. • :-' ••'.'• CJjBaubegintt 1?6^. ; •• ? Brandari fyrir J)á sem eru á Berlin Mitte. Dökku hringarnir sýna byggingar eða byggingarliverfi, sem hefur verið lokið við eða verður lokið við á þessu ári. Þeir hvítu sýna byggingar götunni: Ur hverju dó rott- .................. an þin eigmlega? — Pabbi sem hafið verður að byggja a annu 1964. sagði, að íbúðin okkar væri svo rök. Einum og öðrum til viðvörunar BERLÍNAR- BRÉF Síðari hluti Verðlag f höfuðborg DDR hefur verið mjög hátt, miðað við kaupgetu almennings (svo ég noti orðalag Þjóðviljans) og kaupið lágt. (Verðlag hátt mið- að við kaupgetu og kaupið lágt. Tja, hvað þýðir nú eiginlega kaupgeta? Fyrst þarf að vita það áður en farið er að skrifa um málið. Burt séð frá þessari tautólógíu, er þetta fullyrðing, sem Ragnar á eftir að sanna. Hitt er rétt hjá Ragnari, að orðin höfuðborg DDR eru skrifuð án gæsalappa — g). Þar þekkist verkfallsrétturinn ekki lengur, og ,,frjáls verkalýður'* verður að gera sig ánægðan með það, sem leppstjómin skammtar honum sem er eins og skítur úr hnefa, miðað við það, sem við eigum að venjast. (Hverju á nú Ragnar að venj- ast i V-Berlín? Næst gæti hann skýrt frá því í Tímanum, hvað hann fær í kaup (það er nefni- Iega skítur úr hnefa) og hversu mikið af því fer í skatta. Þá gæti hann skýrt frá því, hvem- ig hann fer að Iifa af Iaunum sínum og hvort maður í A-Ber- lin, sem myndi hafa álíka •nettólaun og hann myndi þurfa að vera á götunni vegna hárr- ar húsaleigu — g). Til saman- burðar má geta þess, að þótt verkamaður hafi 3 a-þýzk mörk á tímann (sbr. hvað a-þýzkt mark er lægra en v-þýzkt) eru vörur í DDR miklu dýrari en hér fyrir vestan. (Hvað skyldi vera átt við með þess- ari sctningu? Hefur hann 3 mörk í laun á tímann eða hvað? Hvað kemur athuga- semdin innan sviga málinu við? Sé a-þýzkt mark lægra en v-þýzkt, þarf þá aðeins að taka það til greina við samanburð Iauna en ekki vöruvcrðs? Ég held að Ragnari hefði verið fyrir beztu að reyna að átta sig á kaupgetu nettólauna verkamanna fyrir austan og svo fyrir vestan. Þar skiptir geng- ið engu máli. — g).. Svo mætti lengi halda áfram — föt, tóbak, vín o.fl., allt eru þétta vörur, sem okkur þykja sjálfsagðar fyrir vestan. en eru rnjög dýrar fyrir austan „mið- að við kaupgetu almennings". (Helzt þykir mér listinn kyn- legur. Ekki vissi ég, að flesk og súkkulaði teldust til svo mik- ilvægra nauðsynja, að þeim bæri helmingur listatalningar- ínnar. Burt séð frá vöruverði, sem gefið er upp, er erfitt að sjá við hvað er átt. T.d. verð á kaffi og súkkulaði er til- greint upp á pfennig og þó er svo ógurlegur fjöldi tegunda til ákveða hvað helzt skyldi taka. af þessu að erfitt gæti verið að Annnars segir þessi listi fátt, þótt réttur væri. Betra væri, ef Ragnar tæki helztu neyzluvör- . ur í þessu landi, tryggingar-, kennslu-. húsnæðismál og álíka og bæri það við verðlag í V- Þýzkalandi, því A-Berlín er efnahagslega séð hluti af A- Þýzkalandi, en V-Berlín er niðurgreiddur sýningargluggi. Á síðasta ári fékk hann t.d. 1460 milj. DM frá V-Þýzkalandi til þess að missa ekki glanssvip- inn. Hvað föt snertir eru þau alls ekki svo dýr hér, hcldur eru það gæðin, sem mættu oft vera bctri, sem kemur til af því að það bezta er flutt út. sígarettur eru álíka dýrar og fyrir vestan og hvað vín snert- ir, þá leyfir maður sér aðeins að vona að þessi fullyrðing Ragnars fái raunhæfa staðfest- ingu þá Iandar úr austur- og vesturbænum setjast næst að drykkju — g). Getur jafnvel reynzt erfitt að fá brýnustu lífsnauðsynjar þar, svo sem mjólk, egg, sykur o.fl. (Þetta er nú alveg út í hött, Ragnar minn, og held ég, að þú hljótir T.d. V-BERLÍN: Flesk, Smjör Kaffi Súkkulaði A-BERLÍN: Flesk Smjör Kaffi Súkkulaði vesturmörk 6.37 7.11 17.81 1.23 austurmörk 8.00 10.00 75.00 3.85 Séð niður á eina götuna í Berlin Mitte, götu sem Ragnar hefur farið nokkrum sinnum um. að vita betur. Að minnsta kosti hafa þessar vörur alltaf verið til í búrinu hjá mér, þegar þú hefur átt leið fram hjá og ef þú heldur, að ég hafi geymt þetta í búrinu til þess að reyna að plata þig, þá ættirðu að gera þér eitthvert sinn það ó- mak sem fréttaritari Tímans að ganga inn í einhverja mat- vörubúðina hérna áður en þú skrifar næsta fréttabréf um hungursneyðina fyrir aust- an — g). Norðmaðurinn A. H. Mohn hefur skrifað raunsæa bók um þetta efni, (Já, við höfum séð hversu raunsæ hún er, þvi margt af því, sem Ragnar hef- ur skrífað, er tekið óbeint upp úr þeirri bók. Það út af fyrir sig er Ragnari ekki láandi, því hann þarf nú líka að lifa (og drýgja tekjur sínar, þótt í ,,frelsinu“ sé), en vonandi er aö Ragnar verði framvcgis það raunsær að styðjast við aðrar bækur og vaða ekki í blindum hatursáróðri gegn DDR og só- síalismanum almennt — g) þar sem hann segir m.a., að A- Berlínarbúar fái 250 gr. af smjöri á viku, mjólk sé aðeins afgreidd til verðandi mæðra, fólks með vissa sjúkdóma og ungbarna, og sé þá eitthvað eftir, geti borgarar DDR fyrst fengið eitthvað. (Það virðist vera helzta raunsæi þessarar bókar eftir Mohn að téíja verðandi mæður, fólk með vissa sjúkdóma og ungbörn ekki til borgara DDR. Ég vona að ofangreint dreifingarkerfi fái þó náð fyrir augum Ragn- ars, þar sem mjólk er af skorn- um skammti, sem alls ckki er tilfellið í A-Bcrlín. Smjör- skortur er nú heldur ekki hér fyrir austan og gæti Ragnar at- hugað það sér til gamans í hvoru Iandinu (A-eða V-Þýzka- landi eða jafnvel V-Berlín) smjörncyzlan sér hærri á mann. Ég vona að hann reki ekki í vörðurnar við niðurstöð- una — g). Hætt er við að fólkið á Islandi gerði sér þetta ekki að góðu (að borgarar DDR fái þá fyrst eitthvað þegar eitt- hvert annað fólk hefur fengið nóg? — g). Þegar allt þetta er lesið. (Ragnar á náttúrlega að- eins við það, sem hann hefur skrifað, en ekki athugasemdir mínar — g) fer fólkið að skilja, hvers vegna „frjálsa" fólkið í A-Berlín vill yfirgefa frelsið og koma í „auðvaldsánauðina“ hér í V-Berlín. Annað ér athyglisvert í sam- bandi við verzlun og viðskipti austanmanna og það er, að t.d. búsáhöld, eins og þvottavélar og ísskápar, fást ekki keypt beint út úr búð, eins og við eigum að venjast, heldur er biðtíminn eftir slíkum gripum 2—3 ár, (Ragnar hefur nýlokið við að skýra okkur frá þvi hversu verðiagið sé voðalega hátt og kaupið Iágt í A-Berlín, en samt viröist fólkið hafa það mikla peninga undir höndum, að það verði að bíða eftir að geta keypt ísskápa og bíla. Þetta finnst Ragnari að sjálf- sögðu athyglisvert og skal það því athugað nánar. Sem viss afleiðing af opnum landamær- um höfðu meðallaun í Þýzkalandi liækkað meir hækkun framleiðninnar réttlætt fyrir jafna þróun þjóðarbúskaparins. Á síðustu 2—3 árum hefur verið unnið að því að koma aftur á jafnvægi í þessum málum (sbr. grein eftir mig um þetta í Þjóðvilj- anum frá 7. okt. 1963) og er því nú að mestu Ieyti Iokið. Þetta ástand leiddi m.a. til þess, að vöruframboð samsvar- aði ekki alltaf kaupgetunni. Nú er þessu tímabili að mestu lok- ið og viss kauphækkun átti sér stað sl. haust. Á þessu ári og einkum því næsta munu tölu- verðar kauphækkanir eiga sér stað — og það án verkfalla, en það gæti Ragnari þótt athygl- isvert, því slíku á hann eflaust ekki að venjast fyrir vestan. Hvað þvottavélar og ísskápa sncrtir, þá er hægt að kaupa ísskápa nú beint út úr búð, en biðtími eftir þvottavél er enn fyrir hendi, þó engin 2—3 ár — g) og vilji maður kaupa bíl, er biðtíminn meira en 5 ár. Hvernig ætli standi annars á því, að bílar eins og Trabant Ragnar er alltaf af japla á, þ.e. 3—4 a-þýzk mörk gegn 1 v- marki, þá þyrfti að deila 3 til 4 i tæp 8000 mörk og væri þá bíllinn orðinn anzi ódýr og þar með hefði Ragnar með rök- semdafærslu sinni kippt fótun- um undan æsifregnum sín- um — g). Lepp>stjórn Ulbrichts er al- mennt nefnd (af þeim, sem ekki viðurkenna hana) „Pan- kow“ stjómin eftir því borgar- hverfi, sem hún hefur aðsetur sitt í. en aðalgrenið er einmitt þar. (í stað orðsins almennt hefði ég sagt stunndum, því mörg nöfn eru notuð um rík- isstjóm DDR af þeim, sem ekki viðurkenna hana — g). Þaðan eru allar skipanir geínar, lög Nýi Trabantinn, sem hafin var framleiðsla á á þessu ári. ■ •• p'orrr A- en gat skuli vera seldir heima fyrir ca. 65000 kr. með tpllum og hægt áð' fá' ‘ ótakmarkaðan f jölda þeirra, (er það? — g) þeg ar sami bííl •er seldur í A-Ber- lín fyrir 9000 mörk — og bið- tími í 5 ár??? (Ekki veit ég, hvort þessi þrjú spurningar- merki séu til að undirstrika vanþekkingu, en málið er efna- hagslega séð afar einfalt: Trabantinn, eins og hver önn- ur vara, hefur vissan fram- leiðslukostnað. ÍJtsöluverO vör- unnar þarf alls ekki að sam- svara framleiðslukostnaðinum, heldur er þar einnig ákvarð- andi verðlagspólitík ríkisins, sem í þessu tilfelli setur ó- beinan skatt á menn með hærri tekjur, skatt sem þá þarf ekki að sctja á almennar nauðsynj- ar. Á heimsmarkaðinum gildir allt annað verð: heimsmark- aðsverðið. Fyrir jafn gjaldeyr- ishungrað land eins og DDR gctur það oft orðið nauðsyn að fara niður fyrir það og borgar sig þá að selja einmitt þær vörur, sem þó eru seldar fyrir ofan framleiðslukostnað og þannig getur það borgaö sig þjóðfélagslega séð að selja vöru helmingi ódýrari úr Iandi en hún er seld innan- Iands, því að innanlands á sér aðeins eignatilfærsla stað, en hvað útland snertir auknar þjóðartekjur auk gjaldeyrisins. Þannig stendur nú á mismun- inum, Ragnar minn. Burt séð frá þessu, þá kostar Trabant hér innan við 8000 DM en ekki 9000 DM. Trabantinn hef- ur auk þess reynzt mjög vel og er mjög sparneytinn á flatlendi og á því að hækka fram- leiðslu hans um helming á tveimur næstu árum, svo að ég held að þessi 5 ár séu ekki ár raunveruleikans — g). Ekki getur það verið gengistnunur, því hann er ekki viðurkenndur fvrir austan. Markið er selt 1:1. (F.ins og þegar hefur verið sýnt fram á, þá kemur einhver gengismunur þessu máli ekki við. Ef svo væri, að það svindl- gengi væri raunhæft, sem sett — en vitanlega koma <511 þau log og ólög beinusfcu leið £cá Moskvu. (Vitanlega. því rikfef stjórn. DDR „er ekki til“ — g). Að koma iim í A-Berlín er eins og að koma inn í aðra borg. (Það má vera, þó hefðí ég sagt, að það væri eins og að koma inn í annað ríki, þar sem ekki er aðeins um að ræða annað þjóðskipulag heldur og ríkjalandamæri — g) Eyrsfc þarf maður að faæa gegmnn múrinn (Það fer nú eftír því hvar farið er — g) og sýna vegabréf og snúa öllum vösam við (er það?) til að ftrtlvissa verðina um, að maðtrr hafi hvorki peninga né neán dag- blöð, vikublöð eða neitt prent- að mál, sem sfcofnað gæti ör- yggi DDR í voða. (Þama ýkir Ragnar nokkuð eins og svo margir Islendingar geta stað- fest, sem farið hafa milli borg- arhlutanna. Þama er kontroll- erað atveg eins og gert er a flestum Tandamærum — þó ekki eéns stíft og í „landí frelsisins" Ameriku, hef ég heyrt. Ég var búítm að nefna það áður, hvað væri bannað hér fyrir austan og hvað fyrír vestan. Ef Ragnar skyldi efast um að í V-Þýzkalandi væru Iög til „vamar öryggi“ og hinu „lýðræðislega frelsi“ mætti hann lesa 92. grein hegningar- laganna, sem leggst þannig úf síðan Frjáls þýzk æska (1951) og Kommúnistaflokkuriim (1953) voru bönnuð, að allur sósíalskur áróður er bannaður í ræðu og ritL Nýjasta dæmið er að lllbricht bauð v-þýzkn stjórninni að blöðin ,,Sud- dcutsche Zeitung“ og „Die Zeit“ skyldu verða Ieyfð til sölu í DDR, ef „Neues Deutsch- Iand“ mætti verða selt í V- Þýzkalandi, en v-þýzka stjóm- in virðist ætla að neita þessn tilboði. Fangelsanir DDR-borg- ara, sem koma til V-Þýzka- Iands, eru Iíka grundvallaðar á 92. greininni. Enda þótt V- Berlín tilheyri ekki V-Þýzka- landi og þessi lög eigi því ekld að gilda þar, þá þekkist það, Framhald á 7. síðu 1

x

Þjóðviljinn

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Þjóðviljinn
https://timarit.is/publication/257

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.