Þjóðviljinn - 28.06.1964, Qupperneq 9

Þjóðviljinn - 28.06.1964, Qupperneq 9
Sunnudagur 28. júní 1964 ÞI6ÐVILIINN SIÐA 9 Hjá Póiverjum Framhald af 6. síðu. lendingum yfirleitt. nema þá kannski Frökkum? — Nei, það held ég sé mis- skilningur. Ég varð til að mynda hissa á því hve lítið ég varð var við Þjóðverja- andúð og hefur það fólk þó meira gert Pólverjum illt en orð fá lýst. >eir hafa, eins og algengt er í miðri Evrópu held- ur tilhneigingu til að líta nið- ur á þá sem eru staðsettir fyrir sunnan þá eins og til dsemis Tékka, og sannað'st hér sem fyrr að frændur eru frændum verstir. Og persónulega kunni ég á- kaflega vel við Pólverja. Þeir eru frammúrskarandi stoltir menn os þjóðerniskenndin gíf- urlega sterk svo erfitt verður að finna henni hliðstæðu. Og því lengur sem ég dvaldi þama þeim mun meira undraði mig á því hve vel þeir hafa byggt upp eftir þetta djöfullega heimsstríð sem gerði þeim stærri skráveifur en flestum öðrum þjóðum , . . Bíll óskast Austin 8 eða 10 óskast. — Skipti á 2 tonna trillu. — Uppl. í síma 32101. o BÍLALEIGAN BÍLLINN RENT-AN-ICECAR SÍM1 18833 una doníui dodi, IfÍJerciirij (fömet iQfiiia -jeppar C7 y “ » /—.epkyr 6 • BÍLALEIGAN BÍLLINN HÖFÐATÚN 4 SÍM1 18833 íbúðir til sölu HÖFUM M.A. Tlt SÖLU: 2ja herb. íbúðir við: Kaplaskjól. Nesveg, Rán- argötu. Hraunteig. Grett- isgötu. Hátún og víðar. 3ja herb. íbúðir við: Njáls- götu, Ljósheima, Lang- holtsveg, Hverfisgötu, Sigtún, Grettisgötu, Stóragerði. Holtsgötu, Hringbraut. Miðtún og víðar, 4ra herb. íbúðir við: Kleppsveg. Leifsgötu, Ei- ríksgötu, Stóragerði, Hvassaleiti, Kirkjuteig, öldugötu, Freyjugötu, Seljaveg og Grettisgötu. 5 herb, íbúðir við: Báru- götu. Rauðalæk, Hvassa- leiti. Guðrúnargötu. Ás- garð. Kleppsveg, Tómas- arhaga, Óð'nsgötu, Fom- haga, Grettisgötu og víð- ar. Eínbýlishús. tvíbýlishús, parhús raöhús, fullgerð og i smíðum í Reykjavík og Kópavogi. Tiamargötu 14 Sírm VtlQP - 20625 LÍÚL Styrjaldaraðilar voru yfirleitt mjög bjartsýnir í upphafi og fylgdu hcrmönnum sínum úr hlaði með blómum og kossum kvenna. Myndin er frá Berlín. Fyrri heimsstyrjöldin Framhald af 4. síðu. ir'í landinu hafa fengið hækk- að kaup. 1 þessu máli þýðir ekki að vitna í heildartekjur sjómanna. Einmitt á þessum ár- um hafa þeir . með óskaplegu erfiði og vökum skóflað ó- hemju afla á land og fært út- gerðarmönnum ofsagróða. Sé hlutaskiptum haldið, hljóta þau að byggjast á því að sjó- menn njóti fyllilega hlutar síns þegar vel (ve:.ðist og ný tækni verði einnig til að auka þeirra hlut. En það hefur LlÚ-forystan ekki viljað láta viðgangast, hvorki með síld- veiðarnar né þorsknótaveiðarn- ar í vetur. Það verður hún að læra. Helzt með góðu, annars öðru- vísi. Virðingarfyllst! Sigurður Guðmundsson. og Sarajevo □ Sá atburður, sem af flestum er talinn hafa komið fyrri heimsstyrjöldinni af stað, er dráp Franz Ferdínands erkihertoga. Hann var barna- barn Franz Jóseps keisara Austurríkis. Pincip, maðurinn, sem drap hertogann, var einn af með- limum í frelsishreyfingu Bosníumanna gegn keis- arastjórninni. Borgin Sarajevo dróst fram í ljós heimsviðburðanna, en sú borg er nú glæsileg borg í Júgóslavíu. Einn hinna örlagaríkustu at- burða i sögu seinustu tíma, átti sér stað í Sarajevo fyrir hálfri öld. í þessari borg, hinn 28. júní, 1914, skaut ungur maður. Gavrilo Princip að að nafni, þvi skoti, sem hafði í för með sér mörg önnur skot, blóðug víg, margar sorg- ir. því að þetta skot hæfði erkihertogann Franz Ferdin- and, erfingja konungdóms i Austurríki og Ungverjalandi á þeirri tíð. Síðan þessi hönnungarat- burður gerðist hafa mörg vötn runnið til sjávar undir brúna þar sem atvikið átti sér stað. Brúin á Miljaca-fljóti var ein fjölfarnasta ieiðin í Serajevo, borginni þar sem á svo undur- samlegan hátt var samankom- in litadýrð austurs og vesturs, andstæður hins foma og nýja. Nú skulum við líta aðeins um öxl, aftur til júnímánaðar 1914. Sigrar serbneska hersins í Balkan-stríðunum 1912—1913 höfðu vakið upp þjóðemistil- finningu og óskir um frelsi til handa öllum suður-slavneskum þjóðum, sem voru undir stjóm Austurríkismanna og Ungverja. Meðal þessara Júgó- slava ólgaði undir niðri ný von um frelsun hið allra fyrsta. Ungir Serbar í Bosníu skipu- lögðu félag „Ungra Bosníu- manna”. en Gavrilo Princip var meðlimur þess félags. Frá sjónarhóli Austurríkis- manna og Ungverja vom Serb- ar helzt í vegi fyrir^ því, að frekari valdaútþensla gæti átt sér stað á Balkanskaga. Af þessari ástæðu voru nú ýmsir aðilar í Vín. einkum hemaðar- yfirmenn og ut.anríkisfulltrúar, mjög áfjáðir í að leggja til stríðs við hinn veika nágranna, og Þjóðverjar létu ekki sitt eftir liggja í að hvetja þá. Á- standið var sérstaklega ugg- vænlegt vorið 1914. þegar Aust- urríkismenn og Ungverjar skipulögðu í stórum stíl hem- aðaraðgerðir á landamærum Serbíu. Skotið 28. júní ók hann bifreið frá Udza til Sarajevo ásamt konu sinni og fjórir bílar aðrir fóru á eftir. Sex ungir menn, með- limir í félagi ungra Bosníu- manna, höfðu staðnæmzt við braut þá er ætlað var að erki- hertoginn færi um. Einn hinna sex. Cubrinovic, varpaði fyrstu sprengjunni að bíl hertogans, en þessi sorengja hæfði ekki heldur þriðja bílinn f bílalest- inni. Cubrinóvic var handtek- inn þegar í stað. Franz Ferdínand tók þetta atvik á engan hátt nærri sér. Hann tók þó fram í fyrir borg- arstjóra Sarajevo. er hanh flutti erkihertoganum ámaðar- óskir og bauð hann velkominn: „Hvað eruð þið að bjóða mig velkominn, þegar tekið er á móti mér með sprengjum?“ En þegar fylgilið hertogans ók til baka frá höll borgar- stjórans þá voru það ekki sprengjur heldur byssukúlur, sem biðu erfingja keisaradæm- isins. Gavrilo Princip steig fram úr mannþrönginni og skaut tveim kúlum. Fyrri kúl- an hæfði Franz Ferdínand f hálsinn en síðari kúlan hæfði Soffíu hertogaynju. Þau voru bæði flutt á sjúkrahús, þar sem þau létust af sámm sfn- um. Ungi maðurinn, Gavrilo Princip, var gripinn af lög- reglunni. Dauða erkihertogans notuðu menn keisaraveldisins sem yf- h*varp til að fara í stríð við Serba sem vom álitnir bera ábyrgð á morðinu á Ferdi- nand. þótt engin áreiðanleg sönnun kæmi fram við þau varðandi samsærið. Ungu mennirnir stóðu fyrir réttinum fullir hugdirfsku og hugrekkis. Princip var ekki unnt að dæma til dauða, því að hann hafði ekki náð lög- ahdri. Hann dó í Terezin-fang- elsinu í Tékkóslóvakíu, 28. apríl 1918. Þannig endaði þessi hræði- legi þáttur í sjónarspili verald- arsögunnar. Sarajevo Hvaða borg er það, sem steig svo skyndilega fram á sjónar- svið heimsins? Þó að hún sé lítt kunn fram að þessum at- burði, þá á hún að baki sér sögu, sem nær yfir e'n 500 ár. Enginn hefur nokkurn tíma dregið fegurri mynd af borg- inni Sarajevo heldur en Nób- els-verðlauna-hafinn Ivo Andr- réttarhöld, sem á eftir fóm ic, en hann var borinn í Bosn- íu. Hér fara á eftir nokkur orð Ivos Andres um Sarajevo: „Sarajevo er ein þeirra borga, sem er svo nátengd komu Tyrkja til Júgóslavíu, en þróun hennar og fyrstu gmnn- drættir vom lagðir af tyrkn- eskri yfirstjórn”. Fyrir meira en fimm öldum vom útsendarar Osmana tíðir gestir hér. Að lokum tóku þeir sér aðsetur og voru þar með fyrstu mennirnir, sem settu á stofn bústaði á þessum stað. Síðan óx borgin dag frá degi, ef svo mætti segja, og á sextándu öld var blómi henn- ar orðinn hvað mestur. En stríð og skærur hrjáðu borgina tíðum upp úr þessu og vom helzta orsök þess að hún dróst saman og í lok átjándu aldar- innar var hún brennd tíl kaldra kola. ! dag er Sarajevo frjáls borg eftir margra ára áþján Tyrkja og keisararíkisins Austurrík- Ungverjalands. Nú em í borg- inni 200,000 íbúar, þar em verksmiðjur, leikhús, vfsinda- stofnanir og allt annað er hug- ur nútímamannsins gimist. iJafþor óuPMumsos' Skólavöröustíg 36 Stmt 23970. INNHKIMTA LÖOKKÆO/STÖnr ' - # B (I O | il Klapparstís: 26 Sími 19800 UPPREIMAÐIR STRIGASKÓR allar stærðir GÚMMÍSKÓR með hvítum sóla :ro Skólavörðustíg 12. Einar Helgason læknir f samræmi við auglýsingu Sjúkrasamlags Reykjavíkur, læt ég af störfum sem heimilislæknir frá 1. júlí. Eftir sem áður, starfa ég sem sérfræðingur á vegum sjúkra- samlaganna, og utan þeirra. Viðtöl verða samkvæmt um- tali. — VIÐTALSBEIÐNIR; Mánudaga, miðvikudaga, föstudaga ki. 3—4 e.h. í sima 20442. ST ALEkDHOS- HUSGOGN Borð kr 950.00 Bakstólar kr 450.00 Kollar kr. 145,00 Fornverzlunin Gretti»e:ötu 31 AIMENNA FASTEIGNASALAN tlNDARGATA 9 SÍMI 21150 LÁRUS^ÞAVMDim^^N Kaupandi með mikla út- borgun óskar eftir 4—5 herb. hæð með rúmgóðu forstofuherbergi. TIL SÖLU : 2 herb. fbúð á hæð við Blómvallagötu. 2 herb. nýleg íbúð á hæð við Hjallaveg, bílskúr. 3 herb. nýleg kjallaraíbúð í Gamla Vesturbænum. sólrík og vönduð, ca 100 ferm., sér hitaveita. 3 herb. kjallaraíbúð við Miklubraut. 3 herb. góð kjallaraíbúð á Teigunum, hitaveita, sér inngangur- 1. veðr. laus. 4 herb. lúxusíbúð, 105 fer. metra á hæð við Álf- heima, 1. veðr. laus. 3 herb. góð íbúð. 90 ferm. á hæð í steinhúsi í næsta nágrenni Landspítalans, sólrík og vönduð íbúð. 3 herb. hæð í timburhúsi við Þverveg í mjög góðu standi, verð kr. 360 bús., útb. eftir samkomulagi. 3 herb. kjallarafbúð við Þverveg, allt sér ný standsett. 3 herb íbúð við Laugaveg f risi, með sér hitaveitu, geymsla á hæðinni, rúm- gott bað með þvottakrók. 4 herb. nýleg og vönduð rishæð 110 ferm. með glæsHegu útsýni yfir Laugardalinn, stórar svalir, harðviðarinnrétt- ingar, hitaveita. 4 herb. hasð í steinhúsi í gamla bænum, sér hita- veita. 5 herb. ný og glæsileg í- búð 125 ferm. á 3. hæð, á Högunum. 1. veðréttur laus. Eínbýlishús, timburhús, múrhúðað. á eignarlóð við Hörpugötu, ásamt 40 ferm. útihúsi, góð kjör. 6 herb. glæsileg endaíbúð á annarri hæð í smíð- um í Kópavogi, þvotta- hús á hæðinni. sameign utan og innan húss full- frágengin, ásamt hita- lögn. Raðhús 5—6 herb. fbúðir með meiru við Otrateig, Ásgarð og Laugalæk. Einbýlishús við Heiðargerði 6 herb. íbúð, bílskúr. 1. veðr. laus. Glæsileg og ræktuð lóð, laus til íbúð- ar strax. HjólbarðaviðgerSir OPIÐ ALLA DAGA (LlKA LAUGARDAGA OG SUNNUDAGA) FRA KL. 8 TIL 22. Cúmmívinnustofan h/f Skip'nolti 35, Reykjavík. 4

x

Þjóðviljinn

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Þjóðviljinn
https://timarit.is/publication/257

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.