Þjóðviljinn - 14.07.1964, Qupperneq 7

Þriðjudagur 14. júlí 1964 ------------------------------------------------------------- ÞJÖÐVTLnNH----------------------------------------------------------------------------------------- SlÐA 7
Þorsteinn frá Hamri:
HEGÐUN
Islandshátíð í Moskvu
Tveir virtir sænskir fræði-
menn, Ake Ohlmarks og Bjarne
Steinsvik hafa nýlega helgað
íslenzkum menningararfi elju
sína og unnið það þrekvirki
að gefa út allar Islendingasög-
umar í sænskri þýðingu; komu
þeir nýlega með eintök af
verkinu og færðu að gjöf
Landsbókasafninu og forseta
íslands. Þessu starfi þeirra
hefur verið tekið sem lofs-
verðu og dýrmætu framtaki af
hálfu frændþjóðar; um það
hafa vitnað blöð landsins.
Þess verður hinsvegar að
gæta, að þegar um er að ræða
starfsemi sem hlúð getur að
sjálfstæðum menningarmeiði
þjóðarinnar, ber samkvæmt
stefnu íslenzkra valdhafa að
mæta slíku með tortryggni og
helzt ókvæðisorðum. Svo er
og um Svíana; það hefur kom-
izt upp um þá, og þeir fengið
Forsætisráðhcrran hcfur þakk-
að fyrir þýðinguna
ómakið goldið af þjóðarforyst-
unni. Fyrir skömmu birti dag-
blaðið Tíminn viðtal við þá
félaga, þar sem Bjarne Steins-
vik segir meðal annars:
„Ég get ekki litið öðru vísi
á en það sé hrein vanvirða
fyrir ykkur, að eina sjónvarps-
stöðin hér skuli vera rekin af
erlendu herliði og allt fari
þetta íram á útlendu máii,
enda ætlað útlendingum. Þetta
ætti auðvitað ekki að koma
fyrir í nokkru landi, og að
þetta skuli hafa gerzt í , því
landi Evrópu, sem mest og
bezt hefur varðveitt tungu sína
um aldaraðir, það er ískyggi-
legast af öllu . . . Hér ætti
að rikja það mikið þjóðarstolt.
að þetta erlenda sjónvarp ætti
hreint ekki að líðast”.
Og Ake Ohlmarks segir:
„Þetta dátasjónvarp hér á
íslandi er djöfulsins forsmán.
Þetta land á betra skilið 0%
þessi þjóð. Liggur það ekki í
augum uppi?”
Meginmál ummæla Svíanna
er í rauninni það eitt hve
menning íslenzku þjóðarinnar
sé sérstæð, og forsmán ef á
henni sé níðzt; og fornkveðið
er, að vinur sé sá er til
vamms segir. En Bjami Bene-
diktsson forsætisráðherra er
ekkert uppá úrelta speki
kominn og tyftar piltana harð-
lega fyrir ósæmilega hegðun í
Reykjavíkurbréfi Mbl. síðast-
liðinn sunnudag. Það er ekki
að marka, að forsætisráðherra
Islands er þar í anda staddur
frammi fyrir mönnum
sem nýlega hafa innt af hendi
sérstætt afrek í þágu þjóðar
hans. Tilfærir hann ummælin
,sem höfð eru eftir tveimum
(svo!) svokölluðum sænskum
„menntamönnum” ” eins og
hann orðar það. Svo reiður er
Bjami fyrir dátasjónvarpsins
hönd að hann talar um
Krústjoff-fjölskylduna í sam-
anburði við Svíana sem sanna
fyrirmynd um hegðun og eru
það stór orð í þeim munni.
Velur hann þeim síðan ýms
óvirðingarheiti; „þessir sænsku
oflátungar”, „hinir sænsku
uppskafningar” o.s.fry.
Nú þurfa menn ekki frekar
vitnanna við; forsætisráðherr-
ann hefur þakkað fyrir þýð-
inguna að sínu leyti. Lands-
bókasafninu og forseta Islánds
hr. Ásgeiri Ásgeirssyni ber hér
með að skila tafarlaust gjöf-
inni um hæl með viðeigandi
fúkyrðum, og þess er að vænta
að próf. Sigurður Nordal,
Kristján Eldjám þjóðminja- I
vörður, Sigurður A. Magnússon
bókmenntaráðunautur Morg-
unblaðsins. svo og aðrir hinna
sextíu, hafi ekki misskilið
kveðju forsætisráðherra; né
heldur nafngiftir hans og gæsa-
lappir.
Hinn 16. júní síðastliðinn
var haldinn hátíðafundur í
húsi Sambands vináttufélaga
í Moskvu í tilefni tuttugu
ára afmælis lýðveldis á Is-
landi. Viðstaddir voru for-
ystumenn Sovézk-íslenzka
mcnningarfélagsins, sem stóð
fyrir samkomunni, Kristinn
Guðmundsson sendiherra og
margir gestir aðrir.
Aðalræðu flutti Míkhail
Eins og skýrt var frá í frétt-
um fyrir helgina, hafa báðar
deildir Vísindasjóðs nú veitt
styrki ársins 1964, alls 63
styrki að fjárhæð samtals 3,4
miljónir króna. Er þctta í sjö-
unda sinn sem styrkir eru
veittir úr Vísindasjóði.
Styrkirnir eru scm hér seg-
ir:
A. Raunvisindadeild.
I. Dvalarstyrkir til vísinda-
legs sémáms og rannsókna.
Eitt hundráð þúsund krónur
hlutu:
Baldur Eliasson verkfræðingur
til sérnáms og rannsókna á
útbreiðslu rafsegulaldna, eink-
um hátiðnialdna og hagnýtri
notkun þeirra (Zúrich).
Guðmundur Guðmundsson eðlis-
fræðingur notkun statistiskra
aðferða við jarðeðlisfræðileg
viðfangsefni (Cambridge).
Guðmundur Pétursson læknir
Pesljak. varaformaður Menn-
ingartengslanefndar rikitins,
og ræddi hann um sovézk-fs-
Ienzk samskipti fyrr og nú
og svo um starfsemi Sovézk-
islenzka félagsins. Kristinn
Guðmundsson flutti einnig á-
varp.
Að Ioknum fundinum voru
tónleikar og var m.a. leikið
þar píanóverk sem Edikof,
meinfrumurannsóknir (Laus-
anne).
ICetill Ingólfsson eðlisfræðingur
sérnám og rannsóknir í
kvantasviðsfræðum (Zúrich).
Oddur Benediktsson stærðfræð-
ingur stærðfræðirannsóknir
(Reykjavík og Troy, N.Y.).
Sextíu þúsund krónur hlutu:
Kjartan Jóhannsson verkfræð-
ingur áætlanagerð mann-
virkja (Stokkhólmi).
Ragnar Stefánsson eðlisfræð-
ingur nám og rannsóknir í
jarðskjálftafræði (Uppsala).
Sæmundur Kjartansson læknir
rannsóknir á serumprotein-
um (Minnesota).
Þorgeir Þorgeirsson lækni
nám og rannsóknir mein
vefjafræði (Jerúsalem).
Fjörutiu og fimm þúsund
krónur hlutu:
Árni Kristinsson læknir sér-
nemandi Khatsjatúríans, hef-
ur samið um lag eftir Áskel
Snorrason.
I salarkynnum hússins var
opnuð sýning á myndskreyt-
ingum ungrar Iistakonu er,
Vínogradskaja heitir, við 1
skáldverk Halldórs Laxncss.
Myndin er frá sýningunni og
er Iistakonan sjálf önnur
frá vinstri á myndinni.
3,4 milj.
nám og rannsóknir i band-
vefs- og gigtarsjúkdómum
(England).
Erlendur Lárusson trygginga-
fræðingur sérnám og rann-
sóknir í stærðfræðilegri
statistik (Stokkhólmi).
Guðmundur Georgsson læknir
sérnám meinvefjafræði og
rannsóknir á lifrarsjúkdóm-
um (Bonn).
Gunnar B. Guðmundsson verk-
fræðingur þátttaka j Inter-
national Course in Hydraulic
Engineering í Delft, með til-
liti til islenzkra hafna (Hol-
land).
Helgi B. Sæmundsson verk-
fræðingur rannsóknir í kæli-
tækni (Karlsruhe).
Jónas Hallgrímsson læknir sér-
nám í meinvefjafræði og
rannsóknir á kalkmyndun í
hjartalokum (Boston).
Kristján Sturlaugsson trygg-
ingafræðingur nám og rann-
Nýtt ryð-
vamarefni
Einar Mathísen boðaði blaða-
menn á sinn fund á föstudag-
inn var og kynnti fyrir þeim
nýtt ryðvamarefni Rust Oleum.
Reyndar er efni þetta ekki al-
veg nýtt af nálinni. Það hefur
þegar verið notað í 80 lönd-
um og er lsland áttugasta og
fyrsta landið, sem efni þetta
gerir innreið sína í.
Einkum mun efnið hentugt
til ryðvarnar á skipum, og hafa
nokkur skip þegar reynt það
en ekki er þó ljóst orðið hvort
það endist hér á Iandi. Hins
vegar er mikil reynsla komin
á Rust Oleum erlendis og hef-
ur það reynzt vel að því er
E:nar tjáði blaðamönnum.
Prestaköll laus
Biskupinn hefur auglýst þrjú
prestaköll laus til umsókna.
Þessi prestaköll eru: Desjar-
mýri í N-Múlaprófastsdæmi
Hveragerði í Ámesprófastsdæmi
og Núpur i Dýrafirði, í V-Isa-
fjarðarprófastsdæmi. — Um-
sóknarfrestur er til 15. ágúst.
króna
sóknir í Risk Theory (Stokk-
hólmi).
Þórir Ólafsson menntaskóla-
kennari kennslutækni i eðl-
is- og efnafræðikennslu á
menntaskólastigi (Stanford).
Örn Arnar læknir rannsóknir
á áhrifum súrefis við auk'-
inn þrýsting, með tilliti til
opinna hjartaaðgerða
(Minneapolis).
II Stofnanir og félög.
Til tækjakaupa og
rannsóknarefna
Atvinnudeild Háskólans, Fiski-
deild til kaupa á gegnskins-
mæli, (hálft andvirði mælis-
ins) 97.050 kr.
Atvinnudeild Háskólans, Iðn-
aðardeild vegna þáttöku í
bandarískum samanburðar-
rannsóknum á isaldarjarð-
fræði íslands og Prfbiloff-
eyja (dr. Þorleifur Einars-
Framhald á 9. síðu.
63 hEuti styrki úr Vísindasjóði
1964, samtals

13. DAGUR.
Lét hann setja sitt landtjald brott frá öðrum herbúðum,
því að honum þótti sér það ró, að heyra eigi gný og glaum
herliðsins. Menn hans komu tíðum með flokka til hans og
frá og spyrja hann ráðagjörðar. Það sáu borgarmenn, að
nokkrar nýlundur voru með Væringjum. Gerðu þeir til njósn-
armenn að forvitnast, hverju slíkt myndi gegna.
Síðan fóru Væringjar til tals við borgarmenn og segja þeim
líflát höfðingja síns, báðu kennimenn veita honum gröft i
borginni. En er borgarmenn spurðu þessi tíðindi, þá voru þeir
margir, er þar réðu fyrir klaustrum eða öðrum stórstöðum
í borginni, þá vildi hver gjama það lík hafa til sinnar kirkju,
þvi að þeir vissu, að þar mynda fylgja ofur (fórnargjöf) mikið.
En er njósnarmenn komu aftur til borgarinnar, þá kunnu
þeir segja þau tíðindi, að höfðingi Væringja væri sjúkur, og
fyrir þá sök var engi aðsókn til borgar. En er svo hafði liðið
fram um hríð, þá minnkaði mátt Haralds. Gerðust þá hans
menn mjög hugsjúkir og daprir. Slíkt allt spurðu borgarmenn.
Þar kom, að svo þröngdi sótt Haraldi, að andlát hans var
sagt um allan herinn.
1
i
i