Þjóðviljinn - 17.07.1964, Síða 10

10
SIÐA
ÞTÖÐVILIINN
Föstudagur 17. júlí 1961
þú vissir hve oft á ári ég sé
sólarupprásina. Hann horfði nið-
ur á Tiber. — Þetta er ekki sér-
lega stór á, finnst þér? — The
troubled Tiber chafing with her
shores, sagði hann allt í einu
Jack til undrunar. — Já, ég held
svei mér að ég gæti synt yfir
hana, jafnvel í herklæðum. En
Shakespeare hefur trúlega aldrei
séð hana. Hann brosti feimnis-
lega yfir þessum bókmennta-
þönkum sínum. — Þeir eru nú
skrýtnir þessir Italir. sagði hann.
— Þeir eiga heima hér í borg-
Snni, rétt eins og annað fólk á
öllum mögulegum öðrum stöðum.
Rétt eins og hér hefði aldrei
gerzt neitt merkilegt.
Jack gekk þögull við hliðina á
honum og horfði yfir ána á hið
dökka bákn sem var Palazzo de
Giustizia, meðan hann hugsaði
um svefnherbergið 'sitt og beið
þess að Holt segði það sem hon-
um lá á hjarta.
Holt ræskti sig dálítið vand-
?ur. — Við minntumst á
áðan, hann bandaði með
handleggnum í áttina að húsinu
isem næturklúbburinn var í —
að þú værir í þjónustu hlns' op-
inbera.
Jack nennti ekki að leiðrétta
hann.
— Já, ég á við að það gæti
verið að þú þekktir einhverja af
þeim sem vinna i sendiráðinu
héma.
— Já. fáeina, sagði Jack.
— Ég hef komið þar.gað tíu eða
tuttugu sinnum síðasta mánuð-
inn, sagði Holt. — Þeir eru
ósköp almennilegir við mig. Þú
mátt ekki misskilja mig, þeir
gætu ekki verið kurteisari eða
alúðlegri, en.. Hann yppti öxlum.
— Það sakar aldrei að þekkja
mann sem er úr þeirra hópi, ha?
— Nei. sagði Jack hlutlaus og
velti fyrir sér í hvaða vandræð-
um Holt gæti átt við utanríkis-
ráðuneytið sem hann ætti að geta
liðsinnt honum við.
— Jú, sjáðu til. við erum að
reyna að fá að ættleiða ungbam.
við mamma. Holt var dálitið nið-
urdreginn, næstum skömmustu-
legur eins og hann hefði verið
að játa á sig afbrot. — Og þú
myndir ekki trúa þvf. ef þú viss-
ir hve miklum erfiðleikum það
er bundið.
HÁRGRFIÐSLAN
Hárgreðsiu og
snyrtistofa STE’NU og DÓDÖ
Laugavegi 18 TII h. (lyfta)
SÍMI 24616
P E R M A GarSsenda 21
SlMI: 33968 Hárgreiðslu- og
snyrtistofa
Dömur! Hárgreiðsla við
allra hæfi
TJARNAKSTOFAN
Tjamargötu 10 - Vonarstræt-
ismegin — SÍMI: 14662
H A RG R E i ÐSD USTOF A
AUSTURBÆJAR
(María Guðmundsdóttir)
uaugavegi 13. — SlMI: 14658
— Nuddstofa á sama stað.
— Ættleiða bam, Jack. —
Hér?
Eins og ég sagði í næturklúbbn-
um áðan, sagði Holt stirðlega, —
þá þori ég að fullyrða. að ég er
búinn að hrista af mér alla þá
kynþáttafordóma sem ég kann að
hafa haft. Þar sem ég er fæddur
og uppalinn í Oklahoma .........
Hann þagnaði. — Já, ég á við
— Nú var röddin þrjózkuleg —
hvað er athugavert við ítölsk
böm?
— Ekki neitt, sagði Jack í
skyndi. — En væri ekki auðveld-
ara fyrir ykkur að ættleiða barn
heima?
Holt hóstaði vandræðalega, bar
hendumar upp að náttborðinu
og dró sombreróinn ögn lengra
niður á höfuðið.
— Við eigum í — erfiðleikum.
smáerfiðleikum heima, sagði
hánn. Jack, ég finn að mér er
óhætt að tala hreinskilnislega við
þig. Ég fann það við borðið i
næturklúbbnum. Þú ert skiln-
ingsríkur maður. Herrá Delariey
hefur sagt mér, að þú eigir sjálf-
ur tvö böm.
— Þrjú, sagði Jack vélrænt-
— Þrjú. sagði Holt. Fyrirgefðu.
Þú veizt hvemig þetta er. Kon-
ur þurfa böm. Líf konu verð-
ur einhvern veginn innihalds-
laust, ef hún á ekki ........... Æ,
fjandinn hafi það, ég þarf ekki
að segja þér það. Henni hætti
til að leita eftir öðru til að fylla
þetta tóm .... Hann þagnaði ég
Jack sá aftur fyrir sér flöskuna
við flygilinn. — Og einhverra
hluta vegna hefur okkur ekki
auðnazt að eignast böm, sagði
Holt. — Læknamir segja að við
séum heilbrigt og eðlilegt fólk.
en okkur hefur ekki auðnazt að
eignast böm. Það er ekki eins
fátítt og þú heldur. Ef þú lítur
í kringum þig, þá sérðu heiminn
mora í bömum, fátækum, svelt-
andi, vannærðum .... Röddin
var hörð og bitur. — Og þú
getur ekki gert þér i hugarhmd
hve til eru mörg tóm heimili.
sern eru dæmd til að vera tóm
áfram. Og þrátt fyrir alla þessa
vísindamenn, öll bóluefnin, allt
penicillínið, allar vetnissprengj-
umar og tunglflaugamar, er ekk-
ert gert í þessu. Æ. það sem við
erum búin að reyna. . . . Holt
horfði út yfir dimmt fljótið sem
lyktaði af vetrarmold og blautu
frosnu grasi milli sementsbakk-
anna. — Æ, fjandakomið. þú
ert fullorðinn maður, sagði hann
beizklega. — Þú hefur eignazt
syni. þú ættir ekki að hneyksl-
ast. Gas og hitinn mældur klukk-
an sex að morgni og reyna svo
að .... — Hann þagnaði. Það
var eins og hann þyrfti að fá
útrás. Svo hélt hann áfram með
sinni rólegu og drafandi Okla-
homa rödd. — Við gengum svo
langt að reyna gervifrióvgun hjá
lækni. Ekkert gagnaði. Veslings
Berta. sagði hann með röddina
þrungna tuttugu ára ást og með-
aumkun sem entist heimsálfa á
milli. — Þú hefúr ekki séð hana
nema í k/ukkutíma eða svo, svo
að þú hefur sjálfsagt ekki tricið
eítir því — en.... Hann hikaði
og svo kastaðí hann sér út í það.
— Hún — já, sem sé, ef hún
væri karlmaður væri sagt að
bán væri ofdrykkjumað’jff.
— Nei. sagði Jack. — Ég tók
ekki eftir því.
— Já, hún er auðvitað siðfág-
uð kona, sagði Holt. — Hún gæti
drukkið frá morgni til kvölds án
þess að segja nokkum tíma eitt
einasta ljótt orð, ekki eitt einasta
orð sem ekki væri hægt að end-
urtaka á beztu heimilum, en —
það er ekki hægt að loka aug-
unum fyrir því. Jack — þetta
fer versnandi með hverju ári.
Ef hún ætti böm — bam............
— Ég get samt ekki skilið,
þvers vegna það er svona erfitt
að finna bam heima til að æft-
leiða, sagði Jack hugsi.
Holt dró andann djúpt. Hann
gekk tíu . skref þegjandi. —
Berta er kaþólsk, sagði hann
loks. — Ég var víst búinn að
segja þér það.
— Já.
— Og ég er fæddur og uppal-
inn sem baptisti og ef ég er
nokkuð yfirleitt nú orðið, þá er
ég enn baptisti. sagði Holt. —
Og í Bandaríkjunum — jæja, ja,
þetta fólk sem rekur barnaheim-
ili leggur mikla áherzlu á þess
háttar. Já, ég á við að kerfið
er þannig, að kaþólikkar gefa
kaþólsku fólki bömin. mótmæl-
endur mótmælendum, já, jafn-
vel gyðingar .... Hann þagnaði,
hræddur um að hann hefði sagt
eitthvað sem hann meinti ekki.
— Auðvitað hef ég ekkert á
móti gyðingum. Ég hef ekki neitt
á móti neinum, sagði hann
þreytulega. — Ég býst við að
þetta sé rétt hjá þeim. 1 flestum
tilfellum. Kannski. ef ég yrði
kaþólskur. . . Bertha hefur auð-
vitað aldrei farið fram á það,
sagði hann í skyndi. —
Láttu þér ekki detta í
hug að hún myndi nokkurn
tíma biðja um þess háttar, og
við höfum ekki einu sinni rætt
þetta ennþá, ekki svo mikið sem
orðað það. En í trúnaði verð ég
að viðurkenna, að það hefur
komið fyrir að mig hefur langað
til að fara til Bertu og segja við
hana: — Mamma. farðu með
mig til næsta kaþólska prests.
"svö 'ðð" ég ’géti fengið fræðslu.
Þeir gengu framhjá kirkju og
búið var að loka fomaldarlegum
dyrum hennar undir nóttina.
kirkjan var dimm og ekki reiðu-
búin til að svara spurningum
eða hlusta á skriftir eða veita
syndafyrirgefningu fyrr en næsta
morgun. Holt horfði hugsi á
þungar hurðimar og dýrlinga-
myndimar sem stóðu í skoti
öðrum megin við innganginn. —
Þær eru stórkostlegar, hvíslaði
hann. — Stórkostlegar. Hann
hristi höfuðið eins og hann vildi
hrista alla kaþólsku úr som-
breróhattinum í eitt skipti fyrir
öll. — Ég er svo sem ekki mikill
baptisti heldur, sagði hann. —
Stundum fer ég ekki í kirkju
árum saman. nema við jarðar-
farir eða brúðkaup. En ég er
ekki þaþólikki. Ég get ekki sagt
við nokkum mann að ég sé það
eða vilji gjarnan verða það. Það
getur enginn gert, Jack? Hver
svo sem ávinningurinn er, ha?
Þetta er skrýtin spurning í
Rómaborg, hugsaði Jack og
hugsaði um alla þá guðdóma sem
hér höíðu hafizt og hrunið.
þeim afneitað, breytt, umsnúið
og hver ávinningurinn hafði
verið! — Þú hefur sjálfsagt rétt
fyrir þér, sagði hann. vegna
þess að hann vissi að það vildi
Holt helzt heyra. — Og samt
held ég að ég hafi heyrt um
fólk með rnismunandi trú sem
ættleiddi böm .... sagði hann.
— Já, það kemur fyrir, sagði
Holt. — En ekki fyrir mig.
— Af hverju ekki? spurði
Jack.
— Sagði Delaney þér ekki frá
mér? spurði Holt tortryggnislega.
— Nei.
— Það er sjálfsagt ekki svo
spennandi. Holt hló beisklega. —
Nema fyrir mig. Það er nógu
epennandi fyrir mig. fjandinn
hafi það. Hann hneppti að sér
frakkanum eins og honum væri
kalt. — Ég er glæpamaður, .Tack.
sagði hann blátt áfram. — Ég
var í sex ár í fangelsi í Joliet
í Minois fyrir rán.
— Guð minn góður, hrökk út-
úr Jack.
— Já. það má nú segja. Guð
minn góður, sagði Holt.
— Það hryggir mig þín vegna,
sagði Jack.
— Það er óþarfi. Ég kom
vopnaður inn i jámvörubúð,
þegar ég var tvítugur og ég
fékk hundrað og fjóra dollara
úr peningakassanum og ég kom
æðandi beint í flasið á óeinkenn-
ísklæddum lögreglumanni sem
kom inn í búðina til að kaupa
hamar og nagla og fékk mig í
staðinn. Og það var ekki í fyrsta
skipti sem ég gerði svoleiðis lag-
að. sagði Holt beisklega. — Ég
átti tvennt fyrir á yfirsjónalist-
anum og þeir vissu ekki um
helminginn. Jæja, sagði hann
röskíega. — Og nú er ég að reyna
að fá að ættleiða lítinn dreng
í Livemo. Allir heima sögðu að
það gengi eins og skot. Hann hló
dapurlega. — Maður skyldi ætla
það, finnst þér ekki? Offjölgun,
eyðilögð heimili frá stríðsárun-
um. þeir hrópa sífellt um það að
hér séu fimm miljónum of
margir íbúar og þeir verði að
flytjast úr landi. Hann hristi
höfuðið yfir fyrri bamaskap sín-
um. '— Ö. Jack, þú yrðir skelf-
ingu lostinn — og ég nota vís-
vitandi þessi orð: skelfingu lost-
inn, ef ég spgði þér hvaða auð-
mýkingar maður verður að þola
til þess eins að reyna að útvega
veslings sveltandi kríli heimili
með sundlaug og þjónustuliði og
menntun í Harvard. Hann þagn-
aði og gaut augunum í kring-
um sig. miður sín í hinni sof-
andi borg. — Ég verð víst að
flýta mér til baka, sagði hann.
— i Berta fer að verða óróleg.
— Éf það er eitthvað sem ég
get gert, sagði Jack.
— Ég vil ekki sóa tímanum
fyrir þér, sagði Holt. — Ég veit
að þú ert kominn hingað til að
vinna mikilvægt verk og þú ert
önnum kafinn — en ef þú skyld-
ir eiga erindl í sendiráðið og
rækist þar kannski á einhvern
vin þinn sem er hátt skrifaður
hjá ítölum .... Hann leit á úrið
sitt. — -Það er orðið framorðið.
Kannski gætum við borðað sam-
an í vikunni, þú og ég og Berta,
og þá gæti ég sagt þér hvað
ég er búinn að gera hingað til,
hvaða menn ég er búinn að tala
við....
— Já, gjaman. sagði Jack.
— Þú ert góður drengur, Jack,
sagði Holt. — Ég er feginn því
að við gátum talað saman. Ég
segi það hreinskilnislega, að
fyrst í stað. svona fyrsta klukku-
tímann var ég hræddur um að
mér ætlaði ekki að geðjast að
þér. En nú geðjast mér mjög
vel að þér, sagði hann innilega.
— Mjög vel.
Hann sneri sér við og gekk
niður götuna að næturklúbbnum,
glæpamaðurinn og miljónamær-
ingurinn sem verið hafði sex ár
í Joliet í Illinois, sem var vand-
lega búinn að temja sér um-
burðarlyndi gagnvart ítölum,
bamaheimilisbömum. kaþólikk-
um, gyðingum, mótmælendum,
öskukörlum, með sombreróhatt-
inn sinn. olíulindimar, með frá-
dráttarbært lífemi í rómversku
palazzo. Teinréttur og ráðalaus
gekk hann framhjá lokaðri, óað-
gengilegri kirkjunni, aftur til
konunnar, sem væri kölluð of-
drykkjumaður ef hún væri karl-
maður, og ekkert nema barns-
fingur (kannski) gátu skilið frá
flöskunni.
Jack stóð kyrr og horfði á
herðabreiðan manninn undir
stóra hattinum. bóndann frá
sléttulandinu, sem var nú kom-
inn út í gervifrjóvgun og skatta-
hagræðingu, meðan hann fiar-
lægðist undir framandi götuljós-
um við ár. sem hann þrátt fyrir
6önnunargögn í bókmenntum,
var viss um að geta synt yfir
sjálfur. jafnvel í herklæðum.
Heima í Paris hef ég aðeins
áhyggiur af smámunum, hugs-
aði Jack og brosti skakkt, eins
og til dæmis því hvort sprengj-
unni verði kastað fyrir áramót
eða ekki.
Meðan Jack stóð og horfði á
Holt verða að óljósum bletti inn-
anum steinana og sementið.
götuljósin og dauð trén, skildi
hann hvers vegna Delaney hafði
verið svo áfjáður í að hann hitti
olíumanninn og konu hans. Del-
aney gat haft gagn af Holt, —
þríhyrnda kvikmyndafélagið gætí
Frá ÆFR
Efnt verður til ferðar á laugardaginn kemur um
nágrenni Reykjavíkur. Ferðin tekur tvo daga og
hafður sami háttur á og með ferðimar út í „bláinn“,
þannig að ákvörðunarstaðir eru ekki kunngjörðir
fyrr en að þangað er komið.
ÆFR hefur farið ýmsar ferðir fyrr í sumar og
fengið þá reynslu að fólk lætur ækki skrá sig í ferð-
imar fyrr en á síðusitu stundu. Þetta er mjög baga-
legt fyrir okkur og hvetjum við hugsanlega ferða-
félaga til þess að láta skrá sig hið allra fyrsta.
Sími Æskulýðsfylkingarinnar er 17513, en auk þess
tekur ferðaskrifstofan Landsýn við þáttltökutilkynn-
ingum í síma 22890.
Áskriftarsíminn
er 17-500
Hringið í dag
BUÐIII
Klapparstíg 26
Sími 19800
VORUR
Kartöflumús — Kokómalt — Kaffi — Kakó.
KRON - búðirnar.
FERDIZT
MED
LANDSÝN
Seljum farseðla með flugvélum og
skipum y
Greiðsluskilmálar Loftleiða:
FLOGIÐ STRAX - FARGJALD
GREITT SÍÐAR
Skipuleggjum hópferðir og ein-
staklingsferðir
FERÐASKRIFSTOFAN
LA N □ S V N nr
TÝSGÖTU 3. SÍMI 22390. — P.O. BOX 465
UMBOÐ LOFTLEIÐA.
REYKJAVÍK.
Auglýsið i Þjóðviljanum
I
É
l