Þjóðviljinn - 28.07.1964, Blaðsíða 6

V
V.
0 SfÐA
Söltunar—
dagur á
Seyðisfirði
□ Maður gengur
niður grænan hjalla
með hoppandi smá-
lækjum og fyrir neð-
an blasir við síldarplan
með áttatíu stúlkum.
Þær eru allar að salta
af kappi og hróp eftir
tunnum og salti rýfur
morgunky rrðina.
Fjörðurinn er spegil-
sléttur og hvert síldar-
skipið eftir annað öslar
inn fjörðinn með full-
fermi; þau heyja sitt
daglega kapphlaup í
höfn með veiði nætur-
innar.
Hvít röstin frá bát,-
unum myndar skáhall-
ar rákir á bláum firð-
inum og vélamar eru
spenntar fil hins ítr-
asta. Þetta er eins og
’á veðreiðum eða knatt-
spyrnukappleik og það
er mikið í húfi- fyrir
bátana. Tvær skips-
lengdir á eftir geta
kostað þriggja sólar-
hringa löndunarbið, og
þeir eru að ausa upp
síldinni fyrir utan dag
eftir dag.
Eimskipin pípa' við
bryggjurnar og svartir
reykjarbólstrar' stíga til
lofts frá síldarverk-
smiðjunni. Vörubílar
þjóta eftir götunum og
allss’taðar er annríki
og spenna í kaupstaðn-
um.
Síldargróser
í góðu skapi
Maður kemur ofan úr fjalls-
' hlíðinni frá hoppandi smá-
lækjum, huldufólkshömrum og
lömbum að leik og sogast inn
í annríkið á planinu með hin-
um áttatíu stúlkum.
Síldarsaltandi er að spóka
sig þarna í góða veðrinu og
leikur við hvem sinn fingur.
Hann heitir Ólafur Óskarsson
og síldarplanið hans Hafaldan.
— Þeir eru fallegir morgn-
amir á Seyðisfirði, segir hann.
— Héma við bryggjuhausinn
liggur Guðrún frá Hafnarfirði
með þúsund tunnur af fall-
egri síld og allar stúlkumar
mínar eru að salta þessa
stundina.
Hver vörubíllinn eftir ann-
an ekur þarna að stæðunni
og héldur á brott með full-
fermi af tunnum. Það er nefn'-
lega útskipun í fullum gangi
á sama tíma. Síldin streymir
inn á planið og síldir streym-
ir út af planinu. Svona vilja
bankamir hafa það.
— Síldarplönin þjóta hér upp
á Seyðisfirði og eru þó land-
þrengsli mikil og stutt út í
aðdýpið. Stórar jarðvinnsluvél-
ar ráðast á fjaHshlíðamar, og
hver undirlendisspotti er eftir
sóttur undir athafnasvæði.
Síldarplanið. mitt er til dæm-
is héma undir Bjólfinum, eins
og þetta er árennilegur risi
Pscr eru að spóka sig á götu á Scyðisfirði á dögunum og salta síid
hjá SunnuverL Hvað eru þær búnar að salta margar tunnur O,
ætli það séu ekki bundrað hver. Það er ógurlega spennandi á
Seyðisfirði og var bítlahljómsveit hér í gærkvöldi og keflvísku
bitjámin eru væntanleg næstu daga. Þær heita taiið frá vinstri:
Þóra Benediktsdótíir frá Reykjavík, Sigriður Agústsdóttir og Þóra
Agúsísdóttir frá Grindavík og Hrcfna Axeisdóttir frá Hafnarfirði.
ÞJÓÐVILJINN
Þriðjudagur 28. júlí 1964
mm
; ;V-
MM ém 0

'

■-

:
- |’TT'

að kljást við í þessum efnum.
Við horfum lóðrétt upp í loft-
ið. Svo kemur kannski lang-
varandi stormur með regnveðri
og bylur á klettunum og skrið-
urnar falla og sópa síldarplön-
um eins og spýtnarusli út á
fjörðinn.
— Níu sildarplön eru rekin
hér í sumar og salta sex
hundruð stúlkur tólf þúsund
tunnur í tíu stunda lotu. Að-
alveiðisvæðið er héma fyrir
utan fjörðinn og þrýstingurinn
er mikill frá flotanum. Hér
verður saltað mikið í sumar
að líkum.
Reykvískar
geimkellingar
Það er lífleg sjón að horfa
á áttatíu stúlkur önnum kafn-
ar við söltun eftir næstum
endlausri kassaröðinni á plan-
inu.
Þessar iðandi hendur með
blikandi hnífa á lofti í hvítu
og seyðfirzku sólskini. Það er
vígaleg sjón.
Svo fikrar maður sig eftir
stúlknaröðinni á sleipu plan-
inu og mundar myndavélina
á fjórar stúlkur af handahófi
í þessu iðandi lífi og það heyr-
ist lágur smellur.
Ein þeirra gellur þegar við:
Jæja, — karlinn. Þar náðirðu
nú loksins mynd af reykvísk-
um geimkellingum á síld. Ás-1
dís Kvaran hefur orðið. — Við
Kvaransystur erum alltaf létt-
sorterum þar timbur upp á
líf og dauða. Svo erum við
líka stundum í tímavinnu ó
B.P. stöðinni. Þeir ráða svo
illa við olíutunnurnar. Ekk-
ert skil ég í því að hafa aldrei
farið áður á síld.
Jack London
stæll
— Lífið hér á Seyðisfirði er
eins og í skáldsögu eftir Jack
London, segir Ásdís Kvaran.
— Hér hafa allir frelsi tjl
þess að gefa hver öðrum á
kjaftinn og ganga hver frá
öðrum án þess að nokkuð sé
bókað. Þetta er villt og yfir-
spennt líf. Einhversstaðar eru
hér tveir lögregluþjónar að
paufast í bænum. Annar er
frá rikislögreglunni og hinn er
bæjarlögregla. Þeir eru alltaf
í íelum.
Ein harðsnúin skipshöfn get-
ur tekið völdin hér í kaup-
staðnum.
Það má heldur ekki sjást
mastur úti á firðinum, þá enj
þeir búnir að skella ríkinu í
lás. En möstrin eru mörg á
firðinum í sumar.
Þessvegna er ríkið alltaf lok-
að. Það er ljótur rekstur á
einu fyrirtæki og væri áreið-
anlega öðru vísi í einkaeign.
Tíkarleg fyrirbrigði ske hér
stundum á nætumar. AIls-
konar dólgar ráðast inn á
heimilin og venjulega upp úr
miðnættinu.
Mynt/ir og texti eftir G.M.
ar á bárunni. Ég veit hins-
vegar lítið um þessar saklausu
dúfur hér við hliðina á mér.
Þær eru víst frá Vestmanna-
eyjum. Við köllum þær Surts-
ey og Vesturey af því að allir
ruglast á nöfnunum. Þær kalia
sig Emu og Erlu Páls og eru
eins og tvíburar. Þetta er líka
svo ungt og reynslulítið i
heiminum, blessuð skinnin.
Surtsey og Vesturey fara að
hlæja og krunka eitthvað sam-
an.
Það var bítladansleikur i
gærkvöld á Seyðisfirði.
— Ósköp er nú heilsusam-
legt að salta síld í svona góðu
veðri. segir Ásdís Kvaran. —
Við Kvaransystur byrjum dag-
inn með þvi að elda okkur
hafragraut og borðum hann af
beztu lyst. Svo drekkum við
lýsi í hádeginu og annan lýsis-
snaps á kvöldin. Það er allt
og sumt.
Við getum líka aldrei verið
iðjulausar. Þegar ekki er ver-
ið að salta síld, þá erum við
roknar í fayggingarvioixu og
Þeir reka konumar úr ból-
unum og skelfa bömin og
heimta kaffi og meðlæti.
Mannstráið á heimilinu er að
vinna einhversstaðar út í bæ
og þeir passa sig að hafa sím-
ann lokaðan á nóttunum hér
á Seyðisfirði. Konan er varn-
arlaus og verður að sitja uppi
með þessa dólga og stjana
undir þá fram á nóttu, og
neyðist oft til þess að setja
allt af stað í eldhúsinu og
standa jafnvel í bakstri og
matargerð fyrir þessa ókunn-
ugu menn. Þeir ættu að reyna
að koma í hafragrautinn til
okkar Kvaransystra. Við höf-
um flugbeitta exi undir rúm-
inu, og ætli væri ekki auð-
velt að reka úr þeim vind-
inn.
En hvar er lögreglan? Hún
er í felum. Mér er tjáð, að
aðeins séu veittar hundrað
þúsund krónur til löggæzlu í
Seyðisfirði og Vopnafirði ’sam-
anlagt. Hið villta líf fær að
dafna hér og blómstra í friöi.
Hér sést yfir síldarplanið Hafölcluna á Seyðisfirði og eru áttatíu
stúlkur að salta þarna önnum kafnar á pianinu. Við bryggjuhaus-
inn er Guðrúu frá Hafnarfirði og losaði þúsund tunnur í salt. —
tJrkast var fjörulíu prósent og þykir gott þessa stundina.
Þessar stúlkur eru aö salta hjá Haföldunni í sumar og er önnur
skosk og heitir Carole 'og hin austurrísk og heitir Erika.
Framlög og gjaf-
ir til Skálhoits
Sigurbjöm Einarsson biskup
hefur beðið Þjóðviljann að
birta eftirfarandi grein um
gjafir til Skálholts:
Á Skálholtshátíðinni. sem
haldin var um síðustu helgi,
vakti símskeyti frá sóknar-
nefndum Holtsprestakalls í
önundárfirði sérstakan fögnuð
og hrifingu hátíðagesta. Skeyt-
ið var svohljóðandi:
„Skálholtshátíðin, Skálholti.
Hreppsnefndimar í Holts-
prestakalli í önundarfirði hafa
ákveðið að heiðra minningu
Brynjólfs biskups Sveinssonar
með því að gefa til Skálholts
25 kr. á hvern gjaldanda í
hreppnum og hefur Flateyrar-
hreppur ákveðið það næstu
fimm ár. Hreppsncfndirnar
vænta þess að önnur sveitar-
félög veiti Skálholti svipaðan
stuðning.
Sóknarnefndir Holtspresta-
kalls“.
Ekki efa ég það, að þeim
ágætu mönryjm, sem að eig.'n
frumkvæði hafa sýnt Skálholti
þvílíkt drengskaparbragð. muni
verða að þeirri trú sinni, að
aðrir fylgi fordæmi þeirra. Hef
ég þegar fengið þá von stað-
festa á eftirminnilegan hátt,
er Snorri Sigfússon, fyrrv.
námsstjóri, sendi mér bréf það
sem hér fer á eftir: .
.Framlag til Skálholts.
Endurreisn Skálholts á að
vera áhugamál og metnaðar-
mál allra^ þjóðarinnar. Þar á
að rísa aridleg aflstöð landi og
iýð til farsældaj í framtíð.
En slík uppbygging er mik-
ið átak og þurfa því sem allra
flestir að leggja þar hönd á
plóg.
Nú hafa Önf irðingar sýnt
hug sinn í verki. Þeir hafa
í virðingarskyni við Brynjólf
biskup Sveinsson heitið að
gjalda til Skálholts næstu 5
árin 25 króna skatt af hverj-
um gjaldanda í sveitinni. Er
þetta rausnarbragð önfirðinga
til njikillar sæmdar,
Þótt ég sé ekki Önfirðingur
að uppruna átti ég lengi heima
meðal þeirra. gegndi margs-
konar trúnaði og undi hag
mínum yel.
Er þó efst í hug mínum nú
það óvenjulega drengskapar.
bragð, sem gamlir nemendur
mínir úr önundarfirði sýndu
mér á raunastund fyrir 15 ár-
um.
Minnugur alls þessa vil ég
nú taka undir með önfirð-
ingum á þann hátt að heita
Skálholti, í þeirra nafni, 100
króna framlagi á mánuði frá
l júlí þessa árs og áfram alla
Framhald á 4. siðu.
\