Þjóðviljinn - 08.08.1964, Qupperneq 3

Laugardagur 8. ágúst 1964
MÓÐVILJINN
SlÐA 3
Bandaríkin og Belgía reyna að
bjarga stjórn Tshombe í Kongó
Nýlenduveldin óffasf sókn skœruliSahersins og
Tshombe hefur beSiS Bandarikin um hernaSaraSsfoS
BKCTSSEL og LEOPOLDVILL.E 7/8 —- Averell Harriman,
aðstoðarutanrfkisráðherra Bandaríkjanna, er kominn til
Bmssel sem sérstakur erindreki Johnsons forseta og er
erÍTKfi hans að semja við stjóm Belgfu um sameiginleg-
ar aðgerðír hennar og Bandaríkjastjómar í því skyni að
hlaspa undrr bagga með stjóm Tshombe 1 Kongó sem
stendrrr höllum fæti vegna sóknar uppreisnarhersins.
Harriman rædcB í dag viö
Paul-Henri Spaak, utanrikisráö-
faerra Belgíu, og vom ýmsir
ráöunautar þeirra viðstaddir, m.
a. heítiaðarráðgjaXar. Sendiherra
Belgia I Kongó var einnig á
ftmdinum. en fór strax að hon-
tnn loknum áleiðis til Leopold-
ville með sérstök ekilaboð frá
Spaafc til Tshom.be.
Bíður nm aðstoð
Haft er eftir góðum heimildum
í Brussel að Tshombe hafi farið
Forseti Péllands
Zawadski látinn
VARSJÁ 7/8 — Forseti Póllands,
Alexander Zawadski, lézt í dag,
65 ára gamall. Banamein hans
var krabbi. '
Zawadski var upphaflega
námumaður, en hóf snemma
þátttöku í stjórnmálum og verk-
lýðsbaráttu. Hann var tvívegis
handtekinn i Póllandi, 1925 og
1934. Síðan flúði hann til Sov-
étríkjanna. Þar var hann tek-
inn höndum árið 1-937, þegar
málaferlin i Moskvu stóðu sem
haest. Hann var aftur látinn
laus og harðist í sovézka hem-
um, m.a. við Stalíngrad. Hann
var kosinn í miðstjóm pólska
kommúnistaflokksins og hafði
verið forseti Póllands síðan 1952.
Fjórir féfagar í
Ku Klux Klan
sakaðir um morð
WASHINGTON 778 — Fjórir fé-
lagar 1 Ku Klux Klan voru í
dag ákærðir fyrir að hafa myrt
blökkumanninn Lemuel Penn i
síðasta mánuði. Penn var liðs-
foringi 1 bandaríska hemum.
Hann var skotinn til bana með
haglabyssu þegar hann var á
leið frá Athens í Georgíu 11.
júlí. en þar hafði hann verið á
námskeiði hersins.
fram á hemaðaraðstoð frá
Bandaríkjunum. Hann mun að
sögn fyrst og fremst óska eftir
að fá bandarískar flugvélar og
önnur hergögn og er ástæðan
stöðugar hrakfarir stjómarhers-
ins í viðureignum við uppreisn-
armenn. sem nú hafa náð á sitt
vald u. þ. b. sjötta bluta Kongó.
Allt nema her
Talsmenn belgísku stjórnarinn-
ar segja að hún sé reiðubúin að
veita Tshombe alla þá aðstoð
sem hann kynni að fara fram á.
aðra en þá að senda herlið til
Kongó. Hún óttast að ef belgísk-
ur her yrði sendur til Kongó
myndi það stofna í bráða hættu
lífl þeirra rúmlega 40.000 Belga
sem þar eru búsettir.
Það er yarla tilviljun að
Harriman er sendur til Brussel
í skyndi rétt eftir að uppreisn-
armenn náðu á sitt vald hinum
mikilvæga námubæ Manoto. sem
er um 500 km frá Jadotville.
Þar em einar auðugustu tinnám-
ur heims og eru þær í eigu auð-
hringsins Union Miniere, sem
Belgar eru stærstu hluthafar i,
en á annars rætur sínar í flest-
um hinna stóru auðvaldsríkja,
m.a. í Bandaríkjunum.
Það var enda tekið fram strax
í dag að Harriman myndi eiga
viðræður við fulltrúa Union
Miniere meðan hann stendur við
í Brussel.
Fréttir af bardögum í Kongó
eru mjög óljósar. Uppreisnar-
menn . virðast hafa flugvöllinn
við Stanleyville. á sínu valdi, en
ekki sjálfa borgina. Eftir ósig-
urinn við Manono sem féll eftir
?riggja sólarhringa umsát hefur
stjórnarherinn verið á hröðum
flótta og er megnið af honum
komið alla leið til Jadotville.
Nokkur hluti hans bjóst þó til
vamar við Mitwaba, um 130 km
fyrir sunnan Manono.
Zech-Nenntwicb
aftur fastur
BONN 7/8 — Þýzki stríðsglæpa-
maðurinn Zech-Nenntwich sem
í vor tókst að flýja úr fangelsi
í Braunschweig í Vestur-Þýzka-
landi þar sem hann afplánaði 4
ára fangelsisdóm og komst það-
an til Egyptalands, hefur verið
handtekinn aftur. skammt frá
Bonn og er nú aftur í fangelsi,
Johnson sendir
Lodge á stúfana
fil að úskýra
WASHINGTON 7/8 — Henry
Cabot Lodge, sem síðast var
sendiherra Bandaríkjanna í
Suður-Vietnam, hefur verið
gerður út af örkinni af Jchn-
son forseta til að skýra
bandamönnum Bandaríkj-
anna frá aðstöðu þeirra og
stefnumiðum í löndum Suð-
austur-Asíu. Undirtektimar í
höfuðborgum Vestur-Evrópu
undir hemaðaraðgerðir Banda
ríkjanna í Vietnam munu
vera taldar slíkar í Washing-
ton að ekki sé vanþörf á því
að málstaður þeirra sé út-
skýrður.
Tisenhower heitir Goidwater
liðveizlu í kosningabaráttu
WASHING90N 7/8 — Barry Goldwater, forsetaefni
Repúblikana, tilkynnti í dag að hann myndi hefja kosn-
ingabaráttuna 1 Prescott í Arizona 4. september. Eftir
fund sem hann átti með Eisenhower, fyrrverandi forseta,
í gær, sagði hann að Eisenhower hefði heitið sér lið-
veizlu sinni í kosningabaráttunni.
yrði að gæta að hann ofreyhdi
sig ekki.
Þeir Goldwater og Eisenhow-
er hittust í bústað hins síðar
nefnda í Ghettysburg. Þar voru
líka þeir Miller, varaforsetaefni
Repúblikana. og Nixon, fyrrver-
andi varaforseti. Eisenhower
lofaði Goldwater að hann myndi
styðja hann af fremsta megni til
að ná kosningu og er þegar á-
kveðið að hann haldi ræður a
kosningafundum í Illinois og
Oklahoma. Goldwater sagði að
Eisenhower vildi óður og upp-
vægur taka sem mestan þátt í
kosningabaráttu hans, en þess
Um allt Iandið
Goldwater ' sagðist myndu
heyja kosningabaráttuna um öll
Bandaríkin og koma í flest ríkin.
Hann myndi þó leggja meiri á-
herzlu á sum en önnur og nefndi
Texas. Kalifomíu, Pennsylvaníu,
New York. Ulinois og Indiana.
Öruggur í suffurríkjunum?
Niðurstöður skoðanakönnunar
sem gerð hefur verið í suðurríkj-
Atburðirnir í Tonkinflóa
Franska fréttastofan AFP
(
véfengir frásagnir USA
Fréttaritari frönsku frétta-
stofunnar AFP í Peking,
Marcuse, bendir á það sem
hann kallar veika hlekki í
sönnunarkeðju Bandaríkja-
manna fyrir því að herskip
þeirra hafi orðið fyrir árásum
á úthafinu í Tonkinflóa, en
þær árásir notaði Bandarilija-
stjóm sem átyllu fyrir loft-
árásirnar á hafnarbæina í
Norður-Vietnam á miðviku-
daginn. Hann segir m.a.:
„Bandarísku tundurspill-
arnir virðast hafa hagað sér
mjög furðulega. Þegar þeir
höfðu gert einn árásarbát-
anna óvirkan og hrakið hina
tvo á flótta (hér er átt við
viðureignina á sunnudaginn).
gáfu þeir sér ckki einu sinni
tíma til að ganga úr skugga
um þjóðerni þcirra. Þeir virð-
ast þvert á móti hafa haft
hraðan á að koma sér á brott
— og gæti það bent til þess
að fullyrðingin um að þcir
hafi verið 50 kílómetra frá
landi hvíli á heldur veikum
stoðum".
Fréttaritarinn bendir einn-
ig á að tundursketytabátar af
þeirri gerð sem réðust á
„Maddox" séu ekki ætiaðir til
aðgerða svo langt frá landi,
nema þá í skjóli stærri skipa.
,,Maður hlýtur", segir Mar-
cuse að setja þessa viður-
eign í samband við þær
staðhæfingar stjórnar Norður-
Vietnam að bandarískar
flugvélar hafi áður (þ. e. á
laugardaginn var) gert árásir
á þorp í Norður-Vietnam og
skotið á tvær eyjar við
strendur landsins".
unum hafa vakið athygli. Þær
benda til þess að Demókratar
geti orðið fyrir fylgishruni þar
í forsetakosningunum í haust,
svo að Goldwater fái kjörmenn
margra þeirra.
Skoðanakönnunin er gerð af
Samuel Lubbell sem oft hefur
reynzt furðu sannspár. Niður-
stöður hennar sýna að nú má
telja nokkurn vegirm víst að
Goldwater sigri í suðurríkjum
eins og Flórida, Virginíu. Suður-
Karolínu og sennilega einnig í
Norður-Karolinu.
Mao Tsctung og Ho Chi Minh. — Myndin er tekin þegar sá síðar-
nefndi kom í heimsókn til Peking.' -
Herþatur Bandarikjamanno
Framhald af 1. síðu.
kínverska fréttastofan skeyti frá
Hanoi þar sem segir að stjórn
Norður-Vietnams hafi j vottað
loftvarnaliði landsins og flota
aðdáun os þakklæti fyrir
frammis'töðuna í árásum Banda-
ríkjamanna.
Viðbrögff
Fréttaritarar Reuters hafa sent
þessar frásagnir af viðbrögðum
manna víða um heim við at-
burðunum í Vietnam:
Moskvu: Stjórn sovézka rauða-
krossin^ hefur fordæmt hina
villimannlegu árás bandariskra
flugvéla.
Hongkong: Útvarpsstöð Path-
et Lao sakar Bandaríkin um að
hafa notað stöðvar í Laos til
árása á Norður-Vietnam og
brota á Genfarsáttmálanum um
Indókína.
Kairó: Hin opinbera 'egypzka
fréttastofa segir að stjórnin þar
óttist atburðina í Vietnam og
telji að stöðva beri allar hemað-
araðgerðir
Havanai Víða á Kúbu hafa
verið haldnir fjöldafundir til að
mótmæla árásum Bandaríkja-
manna.
London: Brezki heimspeking-
urinn Russell lávarður hvatti í
dag til þess að Bandaríkin yrðu
neydd til að fallast á 14-velda
ráðstefnu um Vietnam.
Khanh ræðir við Maxwell Taylor
Suður-Vietnam
Framhald af 1. síðu.
ályktuninni, sem að hans sögn
felur í sér að þingið afsalar sér
þeim rétti sem það hefur sam- þingið.
kvæmt stjómarskránni, að á-
kveða hvort lýst skuli yfir stríði.
Forsetinn hefði þegar öll völd til
að verja landið fyrir árás, en ef
ályktunin væri s?mþykkt væri
honum einnig heimilað að lýsa
yfir stríði án þess að spyrja
Oryggisráðið ræðir árásir
Bandaríkjanna á N-Víetnam
NEW YORK 7/8 — Öryggisráð Sameinuðu þjóðanna kom
aftur saman á fund í New York í dag til að ræða atburð-
ina í Vietnam. Formaður ráðsins, Norðmaðurinn Sivert
Nielsen, skýrði frá því að samkomulag hefði tekizt milli
fulltrúanna um að þjóða stjórnum Norður- og Suður-
Vietnams að senda menn á fund ráðsins til að gera grein
fyrir afstöðu sinni.
Öryggisráðið var kvatt sam-
an að beiðni bandaríska fulltrú-
ans sem hélt því fram að Banda-
ríkin hefðu orðið fyrir hernaðar-
árás af hálfu N-Vietnam. Norð-
urvietnamska stjórnin gæti svar-
að þeirri ákæru á hvem þann
hátt sem hún teldi beztan, t.d.
með þvi að taka þátt í umræð-
um ráðsins, sagði Nielsen.
Það var sovézki fulltrúinn
Morosoff sem lagði til í fyrra-
dag að fulltrúa Norður-Vietnams
yrði boðið að sitja fund ráðsins
og studdi franski fulltrúinn þá
tillögu Bandaríkin hafa fallizt
á hana. en með bví skilvrði að
stjóm Suður-Vietnams fengi
einnig að senda fulltrúa til New
York.
Talið er heldur ólíklegt að
stjóm Norður-Vietnams taki
boðinu, fyrst að eitt er látið
yfir hana og stjórnim í Saigon
ganga.
Bandaríkin ákærð
Fyrsti ræðumaður á fundi
ráðsins í dag var fulltrúi Tékkó-
slavíu, Juri Hajek, sem sakaði
Bandaríkin um að hafa brotið
gegn landhelgi og lofthelgi Norð-
ur-Vietnams og gert loftárásir á
landið að ósekju. Hann ákærði
Bandaríkin fyrir að halda við
völd í Suður-Vietnam gerspilltri
harðstjóm sem myndi yerða sóp-
að burt um leið og Bandaríkja-
menn færu úr landinu. Hann
skoraði á Öryggisráðið að for-
dæma ofbeldisaðgerðir Banda-
ríkjanna.
ískyggilegt
Fulltrúi Frakklands, Roger
Seydoux, sagði að ástandið í
Suðaustur-Asíu yrði ískyggi-
legra með hverjum degi sem liði.
Aðalatriðið væri að koma i veg
fyrir að fólkið í þessum hluta
heims yrði fórnarlömb á víg-
velli framandi keppinauta.
Seydoux lagði áherzlu á að
Frakkar vildu að staðið væri
i _ öllum greinum við Genfar-
sáttmálann um Indókína frá
1954 Það væri frumskilyrði hess
að koma mætti á varanlegum
iriði í Indokina Þess vegna
vrði að vinda að þvi bráðan bug
að kölluð yrði saman ráðstefna
allra þeirrp ríkja sem stóðu að
sáttmálanum.
I
I