Þjóðviljinn - 20.08.1964, Síða 10

10 : --------- -------------- HÖÐVILIINN
tala um yður vlð Delaney. Ef
það gagnar þá nokkuð. Haldið
þér að þér hafið hæfileika?
— Ég hef ofsalega hæfileika,
sagði Bresach alvarlega.
Jack hló.
— Kemur hann aftur þessi
biilvaði hlátur, sagði Bresach.
— Fyrirgefðu, sagði Jack.
Hann hafði ekki ætlað að særa
unga manninn, en hláturinn var
alveg ósjálfráður. Það var vin-
gjamlegur hlátur. næstum ■ sakn-
aðarhlátur, vegna þess að Jaek
þekkti þama hið örugga stolt og
sjálfsálit hins óreynda, unga, ó-
særða, óuppgötvaða.
— Eiginlega hló ég vegna
þess. sagði .Jack, að ég hefði
getað sagt nákvæmlega hið
sama ef einhver hefði borið
þessa spumingu upp við mig
þegar ég var á yðar aldri.
— Þér selduð það. sagði Bres-
ach. Hvers vegna?
— Vertu nú kurteis, Róbert,
sagði Max. Herrann vill þér
ekkert illt.
— Hvers vegna? sagði Bresach
og lét sem hann heyrði ekki orð
Max.
— Ég skal útskýra það fyrir
yður 1 löngu bréfi, sagði Jack.
— Hvað fenguð þér í staðinn?
sagði Bresach. Starf yðar í Par-
ís? Hann hló fjandsamlega.
Samtök úreltra, misheppn-
aðra manna sem ímynda
sér að þeir geti frelsað heiminn
með skrúðgöngum og kokhraust-
um yfirlýsingum við blaðamenn,
og þegja vandræðalega um leið
og þeir heyra hryssingshlátur
raunveruleikans fyrir utan skrif-
stofudymar? Hvað gerðuð þér
þegar rússnesku skriðdrekamir
stormuðu inn f Búdapest, Jack?
Hvar voruð þér. þegar þrezki
flotinn lá við mynni Súez-
skurðarins? Hvaða tiliögur bár-
uð þér fram þegar fallhlífaher-
sveitimar pynduðu fellahna í
Algeir? Hvemig er gagnrýni yð-
ar þegar herra Nasser hvetur
alia í kringum sig til að drepa
alla hina? Ég veit allt um ykk-
ur . . . sagði Bresach ofsalega.
Ykkur þessa froðusnakka með
mjúku rassana. mjúku raddimar
og heilana sem sitia á tuttug-
ustu öld og gefa frá sér mjúk
HÍRGRFIOSLAN
Hárgreiðslu og
snvrtistofu STEINU og DÓDÖ
Laugavegi 18. III. h. (lyfta) —
SIMI 23 616.
P E R M A Garðsenda 21 —
SfMI: 33 9 68 Hárgreiðslu og
snyrtistofa.
D ö M D R 1
Hárgreiðsia við allra hæfi —
TJARNARSTOFAN. — Tiamar-
götu 10 — Vonarstrætismegin —
SÍMI: 14 6 62
HARGREIÐSLUSTOFA
ÁUSTURBÆJ AR - fMaría
Guðrr#ndsdóttir) Laugavegi 13
— StMT. 14 6 56. — Nuddstofa á
sama stað.
kurteisishljóð og hvíslast á í
kokkteilboðum til að kæfa dmn-
umar frá vetnissprengju-til-
raununum og hrópin úr útvarp-
inu, neyðaróp manna sem ættu
að vera vinir ykkar. en eru
myrtir milli þriðja og fjórða
kokkteils ...
— Ég geri það sem ég' gét,
sagði Jack án þess að trúa því í
raun og veru; gegn vilja hans
kom hin ofsalega árás unga
mannsins honum úr jafnvægi,
auk þess sem hún bergmálaði
ásakanimar í bréfinu frá Steve.
Og hvað sem því líður, það sem
ég geri er þó skömminni til
skárra en þessar kolvitlausu
kvikmyndir sem ég lék í.
— Nei, sagði Bresach hátt. Þér
voruð góður leikari. Þér vomð
heiðarlegur. Þér voruð ekki að-
ili að samsæri hálfvitanna. Þótt
þér hafið ekki bjargað öðm, þá
björguðuð þér að minnsta kosti
sjálfum yður. Þér gáfuð mann-
kyninu eina heilbrigða sál. Það
er óþarfi að gretta sig yfir því.
Svo mikilli birtu stafaði frá yð-
ur. Ög hvað gerið bér nú? Sóið
tíma yðar í að breiða út hemað-
armyrkur og pólitíska ringulreið.
Segið mér í alvöru, Jack, þegar
þér vomð tuttugu og tveggia
ára og lékuð í frystu kvikmynd-
inni. hefðuð þér þá hagað yður
eins og þér gerið nú í Róm?
— Ég svaf hjá aðskiljanlegum
stúlkum. þegar ég var tuttugu
og tveggia ára, ef þér eigið við
það. sagði Jack.
— Þér vitið vel að ég á ekki
við það, sagði Bresach. Nú emð
þér giftur, er ekki svo?
— Þér vitið vel að ég er það.
— Hvað segið þér við konuna
yðar? spurði Bresach. Segið þér
henni að þér elskið hana?
— Hættið þessu, sagði Jack.
Haldið heldur áfram með póli-
tísku ræðuna.
— Ágætt. hélt Bresach áfram
og rödd hans var vingjamleg og
skynsamleg. Þér segið henni að
þér elskið hana. En með innri
fyrirvara. Við skulum reikna
hann út í tölum. Fyrirvara upp
á tíu prósent? Tuttugu prósent?
Hvað segið þér? Hálfur mánuð-
ur á ári í Róm, kannski hálfur
mánuður í viðbót í London eða
Washington í ferðalagi fyrir rík-
ið, og alls staðar em Veronic-
umar — og svo geng ég meira
að segja útfrá því að þér séuð
hreinlífur í París, og ég veit svei
mér ekki hvers vegna það ætti
að vera.
— Þú móðgar hann, Róbert.
sagði Max.
— Við emm komnir af móðg-
anastiginu, við Jack, sagði Bers-
ach. Við emm á morðstiginu.
Við emm á þeim stað, sem
sannleikurinn liggur nakinn.
Hann sneri sér við og horfði
beint á Jack. Ég er að segja
að líf yðar byggist á eintómum
vamargörðum. Ástinni fómað
svo og svo miklu. en auðvitað
ekki öllu. starfinu fómað dálitlu
— en auðvitað myndi ekki nema
hálfviti fóma því öllu. Maður-
inn sem lifir skiptur, sem elsk-
ar skiptingu, hinn nýtízki. saur-
ugi. gagnslausi. óábyggilegi, nið-
ursneiddi villimaður. Tek ég of
sterkt til orða?
— Já, sagfS Jack. En haldið
endilega áfram.
— Hvað viðkemur trúnni,
sagði Bresach, og það er nú
efni til að ræða í borg eins
og Róm. Eruð þér trúaður?
— Nei.
— Sækið þér kirkju?
— Einstöku sinnum, sagði
Jack.
— Já. auðvitað, sagði Bres-
ach. Embættismaðurinn. Allt
frá því að repúblikanar tóku við
hefur á hverjum sunnudags-
morgni staðið straumurinn af
frómu fólki innum kirkjudym-
ar. Trúið þér á guð?
— Ég verð að hlaupa yfir
þessa spumingu, sagði Jack.
Gleymið ekki hvað ég er önnum
kafinn. Ég fer aftur til Parísar
eftir nokkra daga.
— Hvað eruð þér að nafninu
til? spurði Bresach. Mótmæl-
andi?
— Lúterstrúar, sagði Jack, ef
ég er þá nokkuð.
Bresach kinkaði kolli. Ef þér
eruð nokkuð. Og konan yðar?
Jack hikaði. Kaþólsk.
— Og bömin yðar?
— Sem stendur sækja þau
messur.
— Aha, sagði Bresach sigrihrós-
andi Sem stendur em þau ofur-
seld hjátrú. kúgun, blóðugum
þjóðsögum, einstrengingshætti,
49
fáfræði, hjáguðadýrkun. og þó
fyrirlítur faðir þeirra þetta allt
saman. Sjáðu til, Max, Bresach
starði á Ungverjann, þessi mað-
ur sem einn úr öllum þeim sæg
sem byggir jörðina. er útvalinn
til að eyðileggja líf mitt, hefur
ekki einu sinni hugrekki til að
standa við guðleysi sitt. er ekki
einu sinni nógu heiðarlegur til
að vera trúr trúleysinu. Hann
reynir að láta allt rúlla. hann
lagar sig eftir umhverfinu. Ef
þú kemur að honum óviðbúnum,
stendur hann með fingurinn upp
í loftið til að athuga úr hvaða
átt vindurinn blaes. Stundum
breytir hann gegn eigin við-
horfum. Og bað sem verrá er.
hann leyfir það að saklaus og
hjálparvana böm hans * breyti
gegn þeim. Hann heldur jafn-
vægi, hann hikar. hann brosir
að eigin veikleikum, hann gerir
gys að þeim hæfileikum sem
hann hefur látið fara forgörð-
um. hann hlykkjast eins og áll
gegnum götin í þjóðfélagi voru,
hann fær kaup fyrir að ráðslaga
með ótta allra við að springa
í loft upp í fyrramálið, hann
heldur framhjá konunni sinni í
ferðalögum, hann heldur fram-
hjá sjálfum sér þegar hann and-
ar. Auðvitað elska konur hann
og falla fyrir honum, vegna
þess að hann gefur hluta af
sjálfum sér. og hvaða kona get-
ur staðizt slíkan mann? Hann
rennur niður í rúmið á sama
hátt og hann rennur stundum
inn í kirkju án þess að trúa á
það i raun og veru, en hann
kann vel við kórsönginn, ritúal-
ið, samfarimar, amen. bléssað
sé nafn þitt, amen, giftur ógift-
ur amen, amen!
— Talar hann líka svona þeg-
ar hann er allsgáður? spurði
Jack.
— Oft. sagði Max.
— Þið hljótið að eiga saman
notaleg kvöld, sagði Jack.
— Verið ekki að narrast,
sagði Bresach hörkulega. Ég er
að gera árás á yður. Það kem-
ur að því að þér finnið fyrir
höggunum og þá munuð þér
gráta af sársauka og samvizku-
biti . . . Hann muldi svartan
pipar úr stórri piparkvöm nið-
ur á mozzareliuna á diskinum.
Þetta er gert úr vísundamjólk,
sagði hann í samræðutón. Viss-
uð þér það?
— Nei, sagði Jaek.
— Mig hefur alltaf langað til
að eiga heima á stað þar sem
visundar eru mjólkaðir. sagði
Bresach og tók stóran ostbita
á gaffalinn sinn og stakk honum
uppí sig. I okkar heimalandi
erum við búnir að losa okkur
við vísundana og Charlie Chap-
lin. Lifi McGranery!
— Byrjaðu nú ekki aftur, Ró-
bert, sagði Max.
— Þegar ég varð heilbrigð-
ur, sagði Bresach rólega ems
og hann hefði aldrei hvarflað
frá frásögninni af sjálfum sér
og fjölskyldunni, tókst mér með
fortölum og hótunum að fá
móður mína til að pantsetja
hring og gefa mér peningana til
að komast til Italíu. Ég sagði
henni, að ef ég kæmist ekki
inn í kvikmyndabransann á
einu ári, myndi ég koma heim
aftur og búa til pappakassa
það sem ég á eftir ólifað
eins og góður drengur. Hvað
gerði pabbi yðar annars, And-
rus?
— Hann átti dálitla verk-
smiðju sem þurrkaði ávexti í
Californíu.
— Guð minn góður, hyemig
fólk fer með líf sitt nú á dög-
um! sagði Bresach. Trúði hann
beinlínis á þurrkaða ávexti?
— Nei. sagði Jack. Það var
bara hans aðferð til að vinna
fyrir sér og sínum. Hann tók
ekki viðskipti sérlega hátíðlega.
Hann vildi aðeins hafa nóg
handa sér og sínum og geta
keypt þær bækur sem hann
hafði áhuga á.
— Var hann Bandaríkjamað-
ur?
— Já.
— Það var heppilegt að hann
skyldi deyja áður en McGranery
náði til hans.
— Róbert, sagði Max aðvar-
andi.
— Ég er að læra allt sem ég
get um manninn sem er mér
hinn mikilvægasti í heimi, sagði
Bresach. Hann John Andrus.
Eða James Royal. Tvöfalda
manninn. Hann er tveir þýð-
ingarmestu menn í heimi. fyrir
mig. vegna þess að hann hefur
rænt mig því sem ég þarfnað-
ist og þráði meira en allt ann-
að í heiminum. Hann er And-
stæðingurinn, hann er Djöfull
Missisins, hann er Hið Tortím-
andi Afl. Bresach æpti nú eins
og óður maður, augun voru næst-
um lokuð, svitinn streymdi nið-
ur vangg hans. Þegar ég stend
augliti til auglitis við hann. er
eins og ég stæði frammi fyrir
föður mfnum; þá stend ég
frammi fyrir pappakassaverk-
smiðjunni, ég sé dyrúm lokað
í flasið á mér, ég sé ást mína
hverfa eftir þúsund dimmum,
óþekktum götum, ég sé rúmið
mitt með hundeltum manni í.
ekki hlýju stúlkunni sem þar á
að vera og er horfin. Ég horfi
á hann og ég man eftir degin-
um þegar ég reyndi að fyrirfara
mér . . . Það er mér óendan-
lega mikils virði að faðir hans
þurrkaði ávexti í Califomfu. Ég
verð að komast að innstu leynd-
armálum hans.
— Þér eruð dauðadrukkinn,
sagði Jack.
— Það er líka hugsanlegt,
sagði Bresach rólega. En drukk-
inn eða ódrukkinn, þá verðið
þér líka að vita allt um mig. Við
erum flæktir inn í líf hvor ann-
ars. Við erum aðalatriðið í lífi
hvor annars. Við erum vafðir
saman eins og slöngur í áflog-
um. Þér eruð siðmenntaður mað-
ur. Þér verðið að vita fullkom-
lega hvað þér eruð að gera mér.
Hvað sem fyrir kemur, þá megið
þér ekki að lokum geta sagt við
sjálfan yður: Ég vissi það ekki.
KRYDDRASPIÐ
FÆST I NÆSTU
BÚÐ
■Fímmtudagur 20 ágúst 1964
SKOTTA
,,Tuttugu og fimm krónur takk, annars hleypi ég henni ekki út
úr herberginu hennar."
Skrá yfír umboBsmenn
Þjóðviljans útí á landi
AKRANES: Ammundur Gíslason Háholti 12. Sími 1467
AKUREYRI: Pálmi Ólafsson Glerárpötu 7 — 2714
BAKKAFJÖRÐUR: Hilmar Einarsson.
BORGARNES: Oleeir Friðfinnsson
DALVÍK: Trvegvi Jónsson Karls rauða torgi 24.
EYRARBAKKI Pétur Gislason
GRINDAVÍK: Kiartan Kristófersson Tröð
HAFNARF.TÖRÐUR- Sófus Bertelsen
Hringbraut 70. Sími 51369.
HNÍFSDATJJR- Helei Biömsson
HOLMAVÍK- Ami E Jónsson, Klukkufelli.
HUSAVtK- Amór Kristiánsson.
HVFR AGFRDT- Verziunin Revkiafoss h/f.
HÖFN. HORNAFTRÐT- Uorsteinn 'Þorsteinsson.
tSAFJÖRDUR,- Bókhlaðan h/f.
KFFLAVTK' Maenea Aðalgeirsdóttir Vatnsnesvegi 34
KÓPAVOGUR: Heiga -Tóhannsd. Áshraut 19. Sími 40319
NESKAUPSTAÐUR: Skúli Þórðarson.
YTRT-N.TARDVfK- .Tóhann Guðmimdsson.
OLAFSF.TÖRDUR- Sæmundur Ólafsson.
ÓLAFSVÍK• Gréta Jóhannsdóttir
R AUFAR.HÖFN' Guðmundur Lúðvfksson.
REYÐARF.TÖRÐUR' Biörn Jónsson. Reyðarfirði.
SANDGERÐT: Sveinn Pálsson, Suðurgötu 16.
SAUÐÁRKROKUR- Hulda Sigurbiömsdóttir,
Skagfirðingabraut 37 Sími 189.
SELFOSS: Magnús Aðalbjamarson. Kirkjuvegi 26.
SEYÐTSF.TÖRÐUR- Sigurður Gíslason.
STGLUFJÖRÐUR- Kolbeinn Friðbjarnarson,
Suðurgötu 10 Simi 194.
SILFURTÚN, Garðahr: Sigurlaug Gísladóttir, Hof-
- túni við Vífilsstaðaveg.
SKAGÁSTRÖND: Guðm. Kr. Guðnason. Ægissíðu.
STOKKSEYRT- Frímann Sigurðsson, Jaðri.
STYKKISHÓLMUR • Erl. Viggósson. >
VESTMANNAFY.TAR Jón Gunnarsson, Helga-
fellsbraut 25. Sími 1567.
VOPNAFJÖRÐUR: Sigurður Jónsson.
ÞORLÁKSHÖFN: Baldvin Albertsson.
ÞÓRSHÖFN: Hólmgeir Halldórsson.
Nýir áskrifendur og aðrir kaupendur geta snúið sér
beint til þessara umboðsmanna blaðsins. )
Sími 17-500
Auglýsið í Þjóðviijanum
Síminn er 17500