Þjóðviljinn - 19.09.1964, Page 2

SÍÐA
HÓÐVILIINN
Umsögn stjórnar Síldarverksmiðja ríkisins urrh
Ríkisábyrgi á láni til síldarverk-
smiðju lóns Gunnarss.á Raufarh.
■ Eins og frá var sagt hér í Þjóðviljanum fyrir nokkr-
um dögum hefur Jón Gunnarsson fyrrverandi fram-
kvæmdastjóri Síldarverksmiðja ríkisins sótt um ríkis-
ábyrgð á 55 miljón króna láni til nýrrar síldarverksmiðju
er hann hyggst reisa á Raufarhöfn. Var leitað álits stjórn-
ar Síldarverksmiðja ríkisins um mál þetta og samþykkti
hún með 4 atkvæðum gegn 1 að mæla með því að ríkis-
ábyrgðin yrði veitt. Þjóðviljanum barst í gær eftirfar-
andi fréttatilkynning frá stjóm Síldarverksmiðjanna varð-
andi þetta mál:
Að gefnu tilefni telur stjórn
Síldarverksmiðja ríkisins á-
stseðu til að birta fundargerð
verksmiðjustjórnarinnar frá 11.
þ.m. og fleiri upplýsingar
varðandi umsögn stjórnar S.R.
um beiðni Jóns Gunnarssonar,
verkfræðings til Sjávarútvegs-
málaráðuneytisins um með-
mæli með ríkisábyrgð á lán-
um, sem hlutafélag, sem hann
ætlar að stofna, taki til bygg-
ingar síldarverksmiðju á Rauf-
arhöfn með 5 þúsund mála af-
köstum á sólarhring, en Sjáv-
arútvegsmálaráðuneytið hefur
sent stjórn S.R. beiðni þessa
til umsagnar.
Hafði Jón Gunnarsson áætl-
að kostnað við byggingu verk-
smiðjunnar 65 miljónir króna.
Af þessari upphæð myndi
hlutafélag, sem hann ætlaði að
stofna til að reisa og reka
verksmiðjuna, hafa yfir að
ráða fjármagni að upphæð 10
miljónir króna. Mismuninn, kr.
55 miljónir, þyrfti félagið því
að taka að láni. í erindi sínu
fer Jón Gunnarsson fram á
meðmæli fyrir ríkisábyrgð á’
lánum, sem tekin yrðu í þessu
skyni.
-4- niðurlagi erindis Jóns
Gunnarssonar til sjávarútvegs-
málaráðuneytisins segir svo:
„Sé eingöngu reiknað með
verksmiðjuafköstunum á Aust-
fjörðum og Raufarhöfn, þá er
burðarmagn síldveiðiflotans
miðað við verksmiðjuafköstin
5 sinnum meira nú en árið
1942.
Af framangreindu er ljóst,
að haldi síldin áfram á næstu
árum að halda sig á norð-aust-
ursvæðinu og út af Austfjörð-
um, eru fyrirsjáanleg stórkost-
leg áframhaldandi afgreiðslu-
vandræði í öllum aflahrot-
um á þessu svæði, auk þess
sem heildarafköst verksmiðj-
anna á Norður- og Austurlandi
eru nú miklu minni miðað við
burðarmagn síldveiðiflotans, en
þau voru fyrir 2 árum, þegar
afgreiðsluvandræði voru sem
mest. Hér er þó ekki reiknað
með þeim tugum stórra og
glæsilegra skipa, sem eru í
smíðum og eiga eftir að bætast
í sildveiðiflotann fyrir næstu
síldarvertíð.
Bygging nýrrar verksmiðju á
Raufarhöfn með 5000 mála af-
köstum á sólarhring er því
knýjandi nauðsyn.
Hin stórkostlega aukning
síldveiðiflotans með nýjum
skipum búnum hinum full-
komnustu tækjum og veiðar-
færum mönnuðum dugmiklum
sjómönnum, kemur ekki að
nema takmörkuðum notum og
er óraunhæf nema því aðeins,
að móttökuskilyrðin í landi
fyrir aflann batni tilsvarandi,
en á það hefur mjög skort til
þessa.
Er hér um að ræða bráðað-
kallandi verkefni, sem þörf er
á að leysa með átaki margra
aðila.
Þar sem támi til fram-
kvæmdanna er naumur, treysti
ég því að þér sjáið 'yður fært
að senda meðmæli yðar með
umbeðinni ríkisábyrgð til fjár-
málaráðuneytisins, sem allra
fyrst.-“ - -
Umsögn stjórnar S.R. um
beiðni Jóns Gunnarssonar var
endanlega ákveðin á fundi
verksmiðjustjórnarinnar 11. þ.
m., þar sem mættir voru Ey-
steinn Jónsson, Jóhann G.
Möller, Þóroddur Guðmunds-
son, Jónas G. Rafnar, vara-
maður Sveins Benediktssonar,
og Eyþór Hallsson, varamaður
Sigurðar Ágústssonar. Var
gerð eftirfarandi bókun:
„Bréf. sjávarútvegsmálaráðu-
neytisins dagsett 17. ágúst, þar
sem óskað er umsagnar um
erindi Jóns Gunnarssonar, um
ríkisábyrgð í sambandi við
5000 mála verksmiðju á Rauf-
arhöfn, sbr. fundargerð 27.
ágúst 1964, liður 7 og fundar-
gerð 10. sept. liður 3.
Jóhann G. Möller varafor-
maður setti fundinn og stjórn-
aði honum.
Eyþór Hallsson lagði fram
eftirfarandi tillögu:
„Það sem mjög skortir á, að
afköst síldarverksmiðjanna á
Austfjörðum og Raufarhöfn
nægi til viðunandi móttöku
á afla síldveiðiflotans á veiði-
svæðinu út af Melrakkasléttu,
Þistilfirði og Langanesi og fyr-
ir Austfjörðum, þá samþykkir
stjórn S.R. að mæla með því
við sjávarútvegsmálaráðherra,
að hlutafélagi, sem Jón Gunn-
arsson, verkfr., ætlar að stofna,
verði veitt ríkisábyrgð sú, sem
hann hefur farið fram á til
þess að rcisa síldarverksmiðju
á Raufarhöfn með 5 þúsund
mála afköstum á sólarhring.“
Jóhann Möller bað Eyþór
Hallsson að stjórna fundinum
meðan hann gerði stuttlega
grein fyrir skoðun sinni á mál-
inu.
Eysteinn Jónsson óskaði að
fram færi nafnakall um tillög-
una og var það gert.
Já sögðu: Jónas Rafnar, Ey-
þór Hallsson og Eysteinn Jóns-
son með tilvísun í sérstaka
gremargerð, „sem ég óska að
send - verði með svari verk-
smiðjustjórnar," svohljóðandi:
„S j ávarútvegsmálar áðherra
hefur óskað eftir áliti stjórnar
Síldarverksmiðja ríkisins á því,
hvort veita eigi hlutafélagi,
sem Jón Gunnarsson, framkv.-
stjóri gengst fyrir, ríkisábyrgð
'fyrir ca. 55 miljón króna láni
til þess að byggja síldarverk-
smiðju á Raufarhöfn, sem
bræði 5000 mál á sólarhring.
Út af þessu vil ég láta í
ljós eftirfarandi álit mitt á því,
hvað nú beri að gera til að
auka afköst síldarverksmiðj-
anna á Austur- og Norður-
landi.
1. Stækka Seyðisfjarðarverk-
smiðju S.R. í 10.000 mála
bræðsluafköst á sólarhring,
byggja þar afurðageymslur í
hlutfalli við það og hrá-
efnageymslur (þrær) nægilega
stórar fyrir þau afköst og um-
skipan síldar til verksmiðja á
Norðurlandi.
2. Stækka Raufarhafnarverk-
smiðju S.R. í 8.000 mála
bræðsluafköst á sólarhring og
auka afurða- og hráefna-
geymslur í samræmi við það.
3. Koma upp síldarbræðslum
Merkjasala krabbameinsfélaganna
<$>
í húseign krabhanieinsfélaganna að Suðurgötu 2 2, er bækistöð leitarstöðva, krabbameinsskráning-1
ar og skrifstofu. Á morgun, sunnudag, fer fra m merkjasala krabbameinsfélaganna um allt land
°og er heitið á landsmenn að styrkja félögin í starfi þeirra með því að kaupa merki. 1
í syðstu kauptúnunum á Aust-
urlandi þar sem engar eru og
á Þórshöfn, a.m.k. til stuðnings
söltun á þessum stöðum.
4. Veita hlutafélagi, sem Jón
Gunnarsson gengst fyrir, ríkis-
ábyrgð fyrir 55 miljón króna
láni, til að byggja 5.000 mála
verksmiðju á Raufarhöfn, enda
sé félagið að öllu leyti eign
innlendra aðila, hlutafé verði
a.m.k. 10 miljónir, ríkisábyrgð-
arlán helzt til 15 ára og veit-
ing ábyrgðarinnar og lántaka
til verksmiðjunnar komi ekki ^
í veg fyrir þær framkvæmdir,
sem greindar eru hér að fram-
an.
Eg geri að sjálfsögðu ráð
fyrir að fullnægjandi afurða-
og hráefnisgeymslum verði
komið upp við S.R. á Reyðar-
firði, löndunarbryggjur endur-
byggðar á Siglufirði og nauð-
synlegar ráðstafanir gerðar til
þess að bæta svo sem frekast
er unnt tæknibúnað Síldar-
Verksmiðja ríkisins í því skyni
að hækka verð á síld.
Láta mun nærri að S.R. hafi
varið 105 miljónum til fjárfest-
ingar á árunum 1962—1964 (3
árum). Þetta er kostnaður við
að kaupa, endurbyggja og
stækka Seyðisfjarðarverk-
una í 5.000 mála afköst, byggja
3.000 mála verksmiðju á Reyð-
arfirði, og vantar þó mjög á
að hráefnis- og afurðageymsl-
ur séu fullnægjandi við þessar
verksmiðjur. (Áætlað er að
vanti framkvæmdir upp á 17
milljónir til þess). Þá er þarna
í kostnaður við að koma á full-
nýtingu soðkjarna í öllum
verksmiðjum S.R., nýtt suðu-
kerfi á Siglufirði o. fl., endur-
bætur á gömlu verksmiðjun-
um, sem lífsnauðsynlegar voru
eftir síldarleysisárin.
5. R. tók við 13 miljón króna
áhvílandi skuldum á gömlu
Seyðisfjarðarverksmiðjunni og
hefur því orðið að leggja út
nálægt 92 miljónum til þess-
ara framkvæmda.
Þrátt fyrir ítrekaðar mála-
leitanir til ríkisstjórnarinnar
um að útvega lánsfé til þessara
framkvæmda, hafa ekki feng-
izt nema tæpar 20 miljónir
alls að láni til þeirra S.R.
hafa því orðið að festa í þeim
af sínu eigin fé á 3 árum um
72 miljónir króna og hefur það
leitttil verulegrar lausaskulda-
söfnunar.
Afleiðingarnar af þessu eru
þær, að ekki hefur einu sinni
verið hægt að ljúka verksmiðj-
unum á Seyðisfirði og Reyðar-
firði og frekari framkvæmdir
til að auka bræðsluafköst með
öllu útilokaðar. Ennfremur að
þrátt fyrir góða rekstraraf-
komu eru verksmiðjurnar stöð-
ugt í fjárhraki og hafa ekki
getað komið í framkvæmd
nauðsynlegum tæknilegum
endurbótum, hvað þá aukið af-
köst sín eða hráefnageymslur
eins og þurft hefði til að þjóna
stækkun síldarflotans.
Framangreindar framkvæmd-
ir tel ég nauðsynlegar til þess
að hægt sé að nýta síldarafl-
ann fyrir Austur- og Norður-
landi og horfast verður í augu
við þá staðreynd, að til þess-
ara framkvæmda verður að út-
vega lánsfé."
Þóroddur Guðmundsson sagði
já, og gerði grein fyrir at-
kvæði sínu á þessa leið: „að
hann telji brýna nauðsyn bera
til að auka allverulega afköst
síldarverksmiðja á Austur- og
Norðurlandi og að margir kost-
ir væru við það að slík-
ar framkvæmdir færu fram á
vegum S.R. Hinsvegar hafi S.
R. gengið mjög illa að fá láns-
fé til þeirra stækkana, sem
framkvæmdar hafa verið und-
anfarið og allt í óvissu um
hvort fé fæst til þeirra endur-
bóta og stækkana, sem stjórn
S-R. hefur nú samþykkt, þess-
vegna segi hann já“.
Nei sagði Jóhann G. Möller
og óskaði eftirfarandi bókað:
„Eg tel nauðsynlegt að auka
afköst síldarverksmiðjanna á
Austur- og Norðurlandi (Rauf-
arhöfn), ásamt þróarrými
þeirra og löndunarafköstum,
til þess að auka afskipunar-
möguleika hins stækkandi sild-
veiðiflota yfir síldartímann og
koma þannig í veg fyrir lönd-
unarbið
Einnig þarf að auka afskip-
unarmöguleika síldveiðiflotans
með því að nýta betur þær
verksmiðjur, sem fyrir eru
Norðanlands með aukinni
tækni við síldarflutninga.
Á fundi í verksmiðjustjórn í
gær (10. sept.) var samþykkt
með öllum atkvæðum að
stækka verksmiðjuna á Rauf-
arhöfn úr 5.000 málum í 8.000
mál og er áætlað að sumar-
vinnsla verksmiðjunnar verði
við það 450 þús. mál í stað
300 þús. mál eða um 150 þús.
mála afkastaaukning yfir síld-
Laugardagur 19. september 1964
veiðitímann og reyndar meiri,
miðað við 60 daga vinnslu og
aukið þróarrými.
Þá var samþykkt að auka
þróarrými verksmiðjunnar úr
62.500 málum í 87.500 mál eða
iom 25.000 máL
Löndunarafköst verksmiðj-
unnar eiga að aukast úr 900
málum á kLst. í 1500 mál á
kl.st. eða um 600 mál á kl.sL,
þ.e. 14400 mála löndunaraukn-
ing á sólarhring.
Varðandi Seyðisfjörð var
samþykkt að stækka verk-
smiðjuna úr 5.000 málum í
7.500 mál og áætlað að sum-
arvinnsla verksmiðjunnar verði
400 þús. mál í stað 300 þús.
máL eða um 100 þús. mála af-
kastaaukningu.
Þá var einnig samþykkt að
auka þróarrými verksmiðjunn-
ar úr 2.500 málum í 60.000 mál
eða um 37.500 mál.
Löndunarafköstin eiga að
aukast úr 1.000 málum á kl.st.
í 1.500 mál á kLst„ þ.e. 2.000
mála löndunaraukning á sólar-
Framhald á 5. síðu..
Renato de Barbieri
Italskur fiðlusnillingur,
Renato de Barbieri, lék fyr-
ir styrktarfélaga Tónlistarfé-
lag ins núna í upphafi vik-
unnar.
Fyrsta verkið á efnisskránni
var d-moll-sónata Jóhannes-
ar Brahms, en að öðru leyti
voru viðfangsefnin að mestu
leyti af léttvægara taginu.
Leik Barbieri einkennir
mikil og glæsileg tækni.
Djúpýðgi gætir þar síður, en
hennar var raunar varla að
krefjast fyrir hönd annarra
tónskálda en Brahms, þeirra
er þarna voru á efnisskrá.
Þessi tónskáld eru Sinding,
Saint-Saén , Paganini, Bloch
og Suk, og verk þeirra, sem
Barbieri flutti, heimta yfir-
leitt geysimikla list og leikni
af hendi fiðluleikarans. Þess-
ir eiginleikar brugðust honum
hvergi. Aðdáanlegt var til
dæmis að heyra hann fara
með hinar örðugu ,,kaprísur“
eftir Paganini, sem eru raun-
ar ekki einungis tækniæfing-
ar, heldur einnig, með sín-
um hætti, góð tónverk.
Undirleikari var Guðrún
Kristinsdóttir. Verkefni henn-
ar í mörgum greinum síður
en svo auðvelt, en eigi verð-
ur annað sagt en að hún hafi
leyst það af hendi með ágæt-
um. B.F.
Skrá yfir umboBsmenn
Þjóðviljans úti á landi
AKRANES: Arnmundur Gíslason Háholti 12. Sími 1467
AKUREYRI: Pálmi Ólafsson Glerárgötu 7 — 2714
BAKKAFJÖRÐUR: Hilmar Einarsson.
BORGARNES: Olfieir Friðfinnsson
DALVÍK: Trvggvi Jónsson Karls rauða torgi 24.
EYRARBAKKI: Pétur Gíslason
GRINDAVTK: Kiartan Kristófersson Tröð
HAFNARF-TÖRÐUR: Sófus Bertelsen
Hringbraut 70. Sími 51369.
HNtFSDAT.TJR.- Helfi Biörnsson
HÓLMAVÍK: Árni E Jónsson, Klukkufelli.
HÚSAVtK: Arnór Kristiánsson.
HVERAGERÐT• Verzlunin Revkiafoss h/f.
HÖFN. HORNAFTRÐT- Þorsteinn Þorsteinsson.
tSAF.TÖRDUR,- Bókbiaðan h/f.
KEFLAVTK' Maanea Aðaleeirsdóttir Vatnsnesvegi 34.
KOPAVOGUR: Helra .Tóhannsd Ásbraut 19 Simi 40319
NFSKAUPSTADUR- Skúli Þórðarson
VTRT-N.T ARDVTK- .Tóhann Guðmundsson.
ÓLAFSF.TÖRDUR- Sæmundur Ólafsson.
ÓIiAFSVtK: Gréta Jóhannsdóttir
R ATTPARHf’ÓPN- Gnðmnndur Lúðvíksson
REYDARF.TÖRDUR- Biörn Jónsson, Bevðarfirði
SANDGERÐI: Sveinn Pálsson. Suðurgötu 16
SAUÐÁRKROKUR,- Hulda SlcmvWörnsdAttir,
Skaefirðingabraut 37 Sími 189
SELFOSS- Magnús Aðalbiarnarson Kirk'iuvegi 26
SEYÐTSF.TÖRDTTR' Sisurður Gíslason.
STGLUFJÖRDUR- Kolbeinn Fr'ðbiarnarson.
Suðurgötu 10 Sími 194.
SILFURTÚN. Garðahr: Siffurlaue Gísladóttir. Hof-
túni við Vífilsstaðaveg.
SKAGASTRÖND- Guðm Kr Guðnason TEgissiðu
STOKKSEYRT- Frímann Siffurðsson. .Taðri
STYKKISHÓLMUR- Erl Viggósson
VESTMANN a fv.t AR Tón Onnn-r-ccion. Helga-
fellsbraut 25 Sími 1567
VOPNAFJÖRÐUR: Sigurður Jónsson.
ÞORLÁKSHÖFN- Baldvin Albertsson
ÞÓRSHÖFN Hólmepir Palldórsson
Hýir áskrifendur og aðrir kaupendur geta snúið sót
beint til þessara umboðsmanna blaðsins
t