Þjóðviljinn - 28.08.1965, Qupperneq 3

Laugardagur 28. ágúst 1965 — ÞJÓÐVILJINN — SfÐA JJ
Hariir bardagar
í SuSur-Vietnam
Ostaðfestar fregnir um að Bandaríkja-
stjórn hafi óformlega leitað samninga
SAIGON 27/8 — Skæruliðar
Þjóðfrelsisfylkingarinnar hertóku
í morgun útvarðstöðina Tan
Nhut, aðeins 14 km frá Saigon,
og varð stjómarherliðið sem
þar var fyrir, fyrir miklu mann.
tjóni. Úrvalslið stjómarhersins
var sent til varðstöðvarinnar og
hörfuðu þá skæruliðar, en
skildu varðstöðina eftir jafnaða
við jörðu Þá hefur stjórnarher-
inn aftur náð á sití vald mik-
ilvægri samgönguleið um fjall-
lendið um mitt landið. 6.000
stjórnarhermenn gerðu tangar-
sókn sitt frá hvorum enda á
Ailt í évissu
um Tsirimokos
AÞENUBORG 27/8 — Til á-
floga kom í gríska þinginu i
gærkvöld er til umræðu var,
hvort hin nýja stjórn Tsirim-
okosar skuli hljóta trausts-
yfirlýsingu. Gert var tíu
mínútna fundarhlé eftir að
fuiltrúar Miðfloksins og
Þjóðlega-róttæka flokksins
réðust hvorir á aðra með
hnúum og hnefum. Þegar sið-
ast fréttist, var ekkert um
það vitað, hvort Tsirimokosi
tækist að fá traust þingsins.
hinum 145 km langa þjóðvegi
sem ber númerið 21 og mætt-
ust hereveitirnar á fimmtudag;
höfðu þá ekkert orðið varar við
skæruliða, en þeir hafa haft
umræddan þjóðveg á sínu valdi
síðustu sex vikur.
f>á skýrir bandaríska stórblað-
ið „The New York Times“ frá
því í dag, að Bandaríkjastjórn
hafi óformlega snúið sér til
stjórnarinnar í Hanoi og boðizt
til þess að minnka hernaðarað-
gerðir sínar í Vietnam, ef hluti
af hersveitum Norður-Vietnam
sé dreginn til baka frá S-Viet-
nam, eins og það er orðað. Það
er fréttaritari blaðsins í Wash-
ington, Max Frankel, sem frá
þessu skýrir, og segir, að • ef
deiluaðilar fallist á þetta. geti
það orðið fyrsta skrefið í átt
að formlegum samningaviðræð-
um. — Johnson Bandaríkjafor-
seti gaf i dag út tilskipun sem
beint er gegn þeim ungum
Bandaríkjamönnum, sem í mesta
flýti gifta sig til þess að slenpa
við herþjónustu í Vietnam, Til-
skipunin felur það i sér, að
hcrnaðaryfirvöldin hafa rétt til
þess að kveða til herþ.iónustu
unga menn, þótt kvæntir séu,
séu þeir barnlausir, Segir í
fréttum frá Washington, að það
hafi mjög aukizt að undanförnu,
að menn gripi til giftingarráðs-
ins til þess að sleppa við her-
þjónustu í Vietnam' og því sé
til þessa ráðs gripið.
Rekur menntamála-
ráðherra S-Kóreu
SEÚL 27/8 — Park Chung
Hee, forseti Suður-Kóreu, rak
í dag menntamálaráðherra
Iandsins frá störfum og gefur
honum að sök að bera ábyrgð
á stúdentaóeirðunum, sem nú
hafa staðið í landinu i um viku
tima. Stúdentarnir hafa mót-
mælt vináttusamningi, sem
gerður hefur verið með Suður-
Kóreu og Japan.
Stúdentar efndu ekki til mót-
mælafunda á föstudag eftir hinn
harða árekstur við lögreglu dag-
inn áður, en leiðtogar þeirra
hafa lýst yfir því, að mótmæla-
aðgerðunum verði haldið áfram.
— Forsetinn hefur skipað Kwon
Oh Byong, sem áður var vara-
dómsmálaráðherra, menntamála-
ráðherra í stað þess er rekinn
var, en sá heitir Yun Vhun-Ju.
öllum háskólum í Seúl, ellefu
talsins, var í dag lokað sam-
kvæmt skipun stjórnarinnar, og
rektor eins háskólans, Sin Whan,
var sagt upp starfi. Háskólayf-
irvöld hafa jafnframt fengið
um það fyrirskipun, að þeir, er
standj bak við stúdentaóeirðirn-
ar, skuli reknir úr skóla í frétt
NTB frá Seúl segir, að höfuð-
borgin sé raunverulega í um-
sátursástandi, og mikíð herlið
aðstoðaði lögregluna við að
halda vörð, Um það bil eitt þús-
und stúdentar hófu í dag setu-
verkfall í hátíðasal eins há-
skólans og krefjast þess, að um-
ræddum vináttusamningj verði
þegar sagt' upp, þingið leyst
upp sömuleiðis og efnt til nýrra
kosninga.
Gemini 5. gengur
allt að óskum
Geimfararnir segjast farnir að
finna til þreytu og stirðleika
Það sem Malraux
sagði de Gaulle
Hér fer á eftir síðari hluti greinar Claude
Krief sem birtist í franska vikublaðinu „Le Nouv-
el Observateur“ á miðvikudaginn. Sjónarmiðin
sem látin eru í ljós í greininni eru að sjálfsögðu
öll á ábyrgð höfundar. Leturbreytimgar eru einn-
ig hans.
M
KJÖRBÚRIÐ y.
Háaleitisbraut 58-60
Sími 37-140.
REYNIÐ VIÐSKIPTIN.
HOUSTON 27/8 — Þeir geim-
faramir Cooper og Conrad
fengu um það fyrirskipun síð-
ari hluta föstudags að halda
geimferð sinni áfram enn eitt
dægur og bendir nú allt til
þess, að haldið verði hinni upp-
runalegu áætlun og geimfarið
muni lenda á Atlanzhafi síðari
-í>hluta sunnudags. Þeir geimfar-
amir viðurkenndu í dag, er þeir
áttu samtal við geimrannsókna-
miðstöðina í Houston í Texas,
að þeir væru nú að finna fyrir
áhrifunum af þessari löngu dvöl
í geimnum. — Við emm stífir
og stirðir og vildum gjarnan
rétta úr okkur, sögðu þeir.
VERKAMENN ÓSKAST
Nokkrir' verkamenn, helzt ekki yngri en 20 ára,
óskast til vinnu hjá hlaðdeild félagsins á Reykja-
víkurflugvelli. — Framtíðarstarf.
Umsóknareyðublöð liggja frammi á söluskrifstofu
félagsins í Lækjargötu 2 og hjá starfsmannahaldi.
Umsóknir þurfa að hafa borizt fyrir 6. september
næstkomandi.
Læknar geimrannsóknamið-
stöðvarinnar segjast sizt vera
hissa á þessu; hver og einn
geti reynt ag sitja í hæginda-
stól í fimm klukkustundir sam-
fleytt og hann muni finna fyr-
ir því sama. Ennfremur segja
læknar, að ástæða þess, að
geimfararnir hafi staðizt þessa
raun svo lengi. sé sú. að þeir
hafi áður undirgengizt erfiða
þjálfun. Þrátt fyrir það, að
geimfaramir séu nú famir að
finná til eðlilegrar þreytu, telja
læknar, að þeir hefðu ef því
væri að skipta getað verið enn
lengur á lofti.
alraux bar de Gaulle fyrsta I haft að kjamorkustríð gæti haft
jákvæða svar Kínverja. Já,! „jákvæðar afleiðingar', að af þvi
Kína vill ganga í Sameinuðu' myndu að vísu leiða auðn og
þjóðirnar, en aðeins ,,inn um að- dauði miljóna, en kommúnisminn
aldyrnar1' ef svo má segja, með . gaeti á þennan hátt gengið með
því að fá það sæti sem því ber: sigur af hólmi. Myndi ekki Pek-
í öryggisráðinu. Þetta eru stór-, ing leitast við að flækja Moskvu
tíðindi. Undanfarið rúmt ár hef- í stríð?
ur Peking hert andróðurinn gegn
SÞ, lýst samtökunum sem auð-
sveipu verkfæri í höndum banda-
rískra heimsvaldasinna, tæki sem
geri Washington kleift að drottna
yfir heiminum með Sovétríkin í
vitorði. „Það Verður að mölva
þetta skurðgoð“, sagði Sén Ji ut-
anríkisráðherra eftir úrsögn Indó-
nesíu. Og í stjórnartilkynningu
var sagt á líkingamáli: .Gumir
halda þvi fram að Sameinuðu
þjóðimar séu voldugar og að,
eihs og málshátturinn segir, það
André Malraux fékk þau svör
að menn ættu ekki að hafa
,,oftrú" á kjarnavopnunum vegna
þess að slík oftrú myndi lama
hina pólitísku þróun í heimin-
um og leggja fjötra hinnar rang-
nefndu „friðsamlegu sambúðar"
á allar byltingarsinnaðar þjóðir.
Lausn í Vietnam sem Bandarík-
in og Sovétríkin glímdu um
myndi fela í sér svik og upp-
gjöf, eins og í Kúbumálinu. Kína
i myndi þess vegna forðast bæði
megi ekki kitla tígrisdýrið í bak-, )iglæfraspir og ,>uppgjafarstefnu'
Grundvöllurínn lugður uð
,gummu-stjörnufræðinni'
MOSKVU 27/8 — Sovézkur vís-
indamaður skýrir svo frá í dag
í blaðinu „Pravda“ að geim-
rannsóknarstöð sú, er sovézkir
vísindamenn skutu á braut um-
hverfis jörðu 16. júlí sl., hafi
lagt grundvöllinn að nýrri vís-
indagrein, er hann nefnir
„gamma-stjömufræði“. Geim-
rannsóknastöð þessi, sem hlotið
hefur nafnið Próton 1, vegur
sextán lestir og er þyngsti gervi-
hnöttur. sem skotið hefur verið
á braut umhverfis jörðu.
Helzta verkefni rannsókna-
stöðvarinnar er það að rann-
saka geimgeislunina og hrað-
fara öreindir Sergei Vercof, en
svo heitir prófesaorinn, segir
ennfremur, að geimrannsókna-
stöðin hafi þegar aflað mikil-
vægra upplýsinga, en langan
tima muni taka að vinna úr
þeim.
Tekið uð fíytju egypzku
heríiðið burtu fró Jemen
Bluðudreifing
Laus hverfi um mánaðamót:
Melar —» Framnesvegur — Njálsgata — Háteigsvegur
— Múlahverfi — Teigar — Kleppsvegur — Álfheimar
Afgreiðsla ÞJÓÐVILJANS — Sími 17-500.
KAÍRÓ 27/8 — í gær var haf-
inn brottfutningur egypzks
herliðs frá Jemen, en þar hef-
ur nú verið samið vopnahlé eft-
ir þriggja ára borgarastyrjöld.
Það er egypzka dagblaðið „A1
Ahram“, sem frá þessu skýrir
í dag, — Samkvæmt vopnahlés-
samningnum, sem Egyptaland og
Saudi-Arabía gerðu á þriðju-
dag, skuldbinda Egyptar sig til
þess ag draga allt herlið sitt úr
Jemen í meir en tíu mánuði frá
23. nóvember n.k. að telja. Tal-
ið er, að um 50 Þús. egypzkir
hermenn séu nú í Jemen. Hafa
þeir í borgarastyrjöldinni stutt
lýðveldissinna gegn konungs-
sinnum, sem aftur njóta etuðn-
ings Saudi-Arabíu.
Heykal, ritstjóri „A1 Ahram“,
segir í blaði sínu í dag af þessu
tilefni, að Egyptar hafi dregið
saman 60 þús. manna lið fyrir
tveim vikum, og hafi þetta lið
verið reiðubúið að gera innrás
í Saudi-Arabíu. Heykal, sem tók
þátt í samningaviðræðunum um
Jemen, segir ennfremur. að
þessi liðssamdráttur hafi orð-
ið til þess að reka á eftir því
að samningar tækjust.
Mikið msgn af
báxít fundið
CANBERRA 27/8 — í Kimber-
leyfjöllunum í grennd við Adm-
iralty-flóann f Vestur-Ástralíu
hefur nú fundizt mikið magn
af báxít. Það er David Fairba-
im, ráðherra í áströlsku stjóm-
inni, sem frá þessu skýrir í dag.
í sambandi við þetta segir blað-
ið „Daily Telegraph“ í Sidney,
að það sé nú auðsætt, að í Ástr-
alíu sé að finna mesta magn
af báxít, sem nú sé vitaft um
í heiminum. — Eins og kunnugt
er, er báxit eitt mikilvægasta
hráefnig ti1 ahimínvinnslu.
ið. Súkarno forseti kitlaði tígris-!
dýrið í bakið og það auðveldar
okkur að binda enda á dýrkun
SÞ‘‘. ' Vikum og mánuðum sam-
an hefur Peking leitað fyrir sér
um .undirtektir við stofnun nýrra
alþjóðasamtaka þriðja heimsins.
Þær málaleitanir hafa engan
árangur borið; enginn af helztu
forystumönnum Afríku og Asíu
hefur látið freistast. Svo virðist
sem Kína dragi nú sínar ályktan-
ir af þessum erindislokum —
nema þá að aldrei hafi annað
vakað fyrir því en að treysta að-
stöðú síha fiT að komast í SÞ
Hvernig sem því er farið þá er
það víst að ný samtök um upp-
töku Kína f SÞ eru í vændum
þegar allsherjarþingið kemur aft-
ur saman í september. Og hinir
kínversku ráðamenn létu Mal-
raux vita að þeir myndu kunna
að meta það að Frakkland beitti
sér af alcfli í þeim átökum. Og
þá einkum með því að leggja að
vissum ríkjum x svörtu Afríku.
Þeir létu í ljós vonbrigði sín út
af síendurteknum árásum af
hálfu Houphouet-Boigny og Ha-
mani Diori á Fílabeinsströndinni
og í Nígerí Malraux mun hafa
svarað því til að Kína hafi geng-
ið feti of langt í Kongó-Brazza-
ville og meiri hófsemi af þess
hálfu væri ráðleg. En það er nú
de Gaulle forseta að taka ákvörð-
unina. Áræðir hann að neyða
hinar frönskumælandi þjóðir Af-
ríku til að styðja aðild Kína,
þótt það hljóti að vekja reiði í
Washington einmitt þegar John-
son forseti er að herða stríðið í
Vietnam? Það kemur í Ijós 9.
september (á blaðamannafundi
de Gaulle).
Það eru fleiri atriði sem koma
til greina þegar Frakklands-
forseti tekur ákvörðun sína. Eitt,
af því sem hann óttast hvað
mest er að kjarnastríð kunni að
brjótast út í Asíu. Hvað gagnar
það þótt hann hafi sagt skilið
við SEATO (sem jafngildir NATO
í Suðaustur-Asíu) með því að
hafa aðeins áheyrnarfulltrúa hjá
þeim samtökum; hvað gagnar
það þótt hann hafi lýst yfir að
Frakkland muni ekki taka þátt
í kjamastríði ef það ætti ekki
um kostina að velja? Ef ófriður-
inn í Indókína leiðir til heims-
styrjaldar, mun hún bitna á öll-
um þjóðum heims, hvort sem
þeim líkar betur eða verr. Neit-
un Kínverja að semja og vissar
yfirlýsingar þeirra hafa vakið de
Gaulle mikinn ugg. Honum hef-
ur verið sagt frá þeim ummæl-
um sem Sjú Enlæ á að hafa við-
, og ekki skerast í leikinn (í Vi-
etnam) nema Hanoi færi fram
á það. Og Kínverjar bættu við
að þegar þeir hcfðxi aftur tekið
sæti með fullum réttindum í ör-
yggisráðinu myndi þar vera feng-
inn hæfilegur vettvangur íyrir
viðræður.
Myndi þetta vera trompið sem
de Gaulle ætlar að nota til að
koma Bandaríkjamönnum , til
,,skilja‘‘ hvað fyrir honum vakir
með að koma Kína í SÞ? Fí
Fi'akkland, Sovétrikin og Bret-
land eru á einu máli um að veita
Kína þessa aðild í ár mun málið
vandast fyrir Washington. Og
það yrði mikið áfall fyrir Banda-
ríkin ef meirihluti (allsherjar-
þingsins) yrði á móti þeim.
Hvað gæti Frakkland hagnazt á
þessu? Bandalag þess við
Kína gæti auðvitað dregið úr
drottnunarvaldi stórveldanna 2ja.
Nokkum spöl getur París átt
samleið með Peking. En Mal-
raux mun hafa skilizt að sú leið
geti ekki orðið mjög löng. Þótt
aðgerðir de Gaulle á alþjóðavett-
vangi kunni að vekja samúð og
aðdáun í Peking. álíta Kínverj-
ar Frakkland auðvaldsríki. Með
það í huga munu þeir ófúsir að
koma á fót með Frökkum nýrrí
skipan heimsmála. Slík skipan
myndi einmitt fela í sér höfnun
þeirrar byltingar fátæku þjóð-
anna sem þeir telja sig vera einu
sjálfkjömu leiðtogana fyrir. Það
er þetta sem setur samvinnunni
við París skorður.
Malraux virðist sannfærður um
það. En hann telur einnig að
samfylgdin geti varað alllengi.
Hann skýrði frá því á ráðuneyt-
isfundi hve hrifinn hann hefði
oi'ðið af því sem hann sá í Kína.
Hann bar saman Rússland og
Kína fimmtán ánim eftir bylting-
ar þeirra. Á þessu árabili hefðu
Kínverja komið miklu meiru í
verk en Rússar á ámnum 1918—
1933. Hann bætti við þessari at-
hugasemd: „Mao Tsetung á sér
engan eftirmann", og að sögn
stökk engum ráðherranna bros.
En hér var þó enn eitt sern
Kína og Frakkland eiga sameig-
inlegt!
Skyldi Malraux hafa
það leiðarhnoða
fundið
sem vísað
getur veginn til lausnar í Viet-
nam? Ef friðurinn fæst f raun
inni með aðild Kína að SÞ gæti
Frakkland ráðið úrslitum. Það
yrði síðasta alslemman sem de
Gaulle fengi á höndina.