Þjóðviljinn - 24.10.1965, Side 7

Sunnudagur 24. ofctaber 1965 — ÞJÓÐVmtNN — SteA ^

24. október — Dagur Sameinuðu þjóðanna
Öryggisráð Sameinudu þjoðanna á einum hinna fjölmorgu íunda, sem haldnir voru haustið 1950 vegna Kóreustyrjaldarmnar.
Ræðumaðurinn á miðri myndinni er þáverandi forseti Öryggisráðsins, sovézki aðstoðarutanríkisráðherrann Jakob A. Malik
□ I dag, 24. október, er DAGS SAM-
EINUÐU ÞJÖÐANNA minnzt í öllum aðildar-
ríkjum samtakanna, á annað hundrað að
tölu. Jafníramt er bess sérstaklega minnzt
í dag að 20 ár eru liðin síðan þessi al-
þjóðasamtök voru stofnsett.
□ Framkvæmdastjóri SÞ, Ú Þant, hefur
að venju sent frá sér ávarp í tilefni dagsins,
þar sem hann hvetur æskufólk um all-
an heim til að tileinka sér meginsjónarmið
þau, sem Sameinuðu þjóðunum var í upp-
hafi ætlað að vinna samkvæmt, og jafn-
framt að vinna ötullega að varðveizlu frið-
ar, eflingu vináttubanda þjóða í milli og
hamingju alls mannkyns.
Þjóðviljanum þykir rétt, i
tileíni dagsins, að greina i
stuttu máli frá stofnun Sam-
einuðu þjóðanna, geta mark-
miftanna sem mótuð eru í
stofnskrá samtakanna og að-
ildarríkja.
Fulltrúar 1700 miljóna manna
frá 50 þjóðlöndum ákváðu
hinn 26. júní 1945 að samein-
ast í því skyni að skapa ör-
uggan og betri heim með „al-
þjóðlegum samtökum sem
nefna skal Sameinuðu þjóð-
imar“. Þennan dag undirrit-
uðu fulltrúamir í San Franc-
isco sáttmála eða stofnskrá
Sameinuðu þjóðanna.
Nokkrum vikum síðar bætt-
ist undirskrift Póllands við, og
árið 1946 voru 4 ný ríki tek-
in C samÆokfn, 1947 tvö, 1948,
1949 og 1950 eitt á. ári, 1955
sextán, 1956 fjögur, 1957 tvö,
1958 eitt, 1960 sautján, 1962
tíu og 1963 eitt. Sameinuðu
þjóðirnar eru nú 111 að tölu.
Markmið Sameinuðu þjóð-
anna er að halda friði og ör-
yggi þjóða í milli, efla vinsam-
lega sambúð milli þjóða &
grundvelli jafnróttis og sjálfs-
ákvörðunar, og gera aðrar
virkar ráðstafanir til þess að
styrkja heimsfriðinn, að koma
á samstarfi að lausn alþjóð-
legra vandamála, fjárhagslegra,
félagslegra, menningarlegra
efta mannlegra, og aft efla og
styrkja virðingu fyrir mann-
réttindum og grundvallarfrjáls-
raeði öllum til handa án til-
lits 'til kynþáttar, kynferðis,
tungu eða trúar, og loks að
vera miðstöð samstarfs allra
þjóða að þessum markmiðum.
Sameinuftu þjóðirnar eru
stofnaðar í samraemi við þessi
meginsjónarmið:
• öll félagsríki eru sjálfstæð
og jafnrétthá.
• Öllum ber að fullnægja
skyldum sínum í samræini
við stofnskrána eftir beztu
getu.
• öllum er skylt að ráða fram
úr vandamálum sínum á
friðsamlegan hátt og þannig,
að friði, öryggi og réttlæti
verði ekki stofnað í hættu.
• 1 milliríkjamálum má ekk-
^rt félagsriki gripa. til ógn-
ana eða valdbeitingar gegn
landssvæði eða pólitísku
sjálfstæði nokkurs annars
"' rikis éftá’TiégSa sér ’á'nokk-
urn þann hátt, sem ósam-
rýmanlegur er markmiðum
Sameinuðu þjóðanna.
• Öllum félagsríkjum er skylt
að veita Sameinuðu þjóftun-
um alla aðstoð, þegar sam-
tökin grípa til aðgerða í
samræmi við stofnskrána, og
mega þau ekki styðja nokk-
urt það ríki, sem Sameinuðu
þjóðirnar grípa til aftgerða
gegn í því skyni að koma
aftur á friði.
• Ef nauðsynlegt reynist til
þess að tryggja frið og öryggi,
ber samtökunum að sjá um,
að ríki, sem ekki eru fé-
lagsríki, hegði sér einnig í
samræmi við grundvallar-
reglur samtakanna.
• Sameinuðu þjóftunum bsr
ekki réttur til afskipta af
málum, sem að öllu verulegu
leyti koma undir lögsögu
einhvers ríkis, nema þegar
samtökin beita sér fyrir því
að tryggja friðinn.
Þátttaka í Sameinuðu þjóð-
unum er heimil öllum frið-
sömum ríkjum, sem taka á
sig skuldbindingar í samraemi
við stofnskrá og eru að mati
samtakanna hæf til og fús að
fu'llnægja þessum skuldbind-
ingum.
Samtök Sameinuðu þjóftanna
greinast í sex megiwþætti, en
þeir eru:
Allsherjarþingift, öryggisráð-
ið, fjárhags- og félagsmálaráð-
ið, gæzluvemdarráðið, milli-
ríkjadómstóllinn og aðalsknf-
stofan. •
Aðildarríki Sameinuðu þjóð-
þjóðanna:
Afglanistan, Albanía, Alsír,
Arababandalagið, Argentina,
Ástralía, Austurríki, Bandarík-
in, Belgía, Bólivia, Brasilía,
Búlgaría, Burma, Burundi,
Cambodia, Ceylon, Chiie, Col-
ombía, Costa Rica, Dahomey,
Danmörk, Dóminíska lýðveld-
ið, Efri-Volta, Ekvador, Eþíópía,
Fílabeinsströndin, Filippseyj-
ar, Finnland, Frakkland, Ga-
bon, Ghana Grikkland, Guate-
mala, Guinea, Haíti, Holland,
Honduras, Hvítarússland, Ind-
land, Indónesía, Irak, Iran,
írland, Island, Israel, Italía,
Jamaica, Japan, Jemen, Jórdan,
Júgóslavía, Kamerún Kanada,
Kína, Kongó, (Brazzaville),

Höfundur þekktrar bókar um Churchill
Slíkt tækifæri
kemur ekki aftur
Var Stalín háður öðrum sovézkum
valdamönnum?
Iausandi októberregni situr
Gerard Pawle i hótelher-
bergi, vörpulegur maður, sér-
lega brezkur, flotaliði úr styrj-
öldinni, blaðamaftur og síðar
heppinn rithöfundur. Hann
hefur skrifað saman mikla
oók um Churchill, sem Oliver
Steinn ætlar að gefa út í næsta
nánuði — hvað sem Thórólf
Imith segir.
— Churchill, segir hann, var
heppnari en ég þegar hann
kom til Islands. Hann fékk
betra veður. Qg sjálfan mig
hefur lengi langað - hingað —
vaentanleg útgáfa og boð OIi-
vers Steins urðu mér góft af-
sökun til aft hvíla sig frá bók
um Gfbraltar, sem é« vinn nú
að.
— Riður ekki mikið flóð af
Churehillbókum yfir heiminn
um þessar mundir?
— Það er alltaf skrifað tals-
vert um ehurchill. En mín
bók er alveg sérstök: hún e>
fyrsta persónulega lýsingin •
manninum Churchill eins oghant,
kom nánum vinum Qg sam-
starfsmönnum fyrir sjónir. Og
í öðru lagi: þetta er eina bók-
in um hann sem hann lagði
sjálfur blessun sina yfir. Ög
það skipti vissulega verulegu
máli því að þá gat ég le'tað
upplýsinga hjá mönnum, sem
annars hefðu aldrei sagt orð
um kynni sín af Winston —
þeirra á meðal leynilögreglu*
mönnum hans.
Hér er semsagt fjallað um
manninn sjálfan, daglegt líf
hans á stríðsárunum, hvemig
hann stýrði styrjaldarrekstri,
ferðir hans á þessum árumi
allar öryggisráðstafanir sem
gerðar voru hans vegna o.s.frv.
— Hafði Churdhill tvífara?
— Nei, það hafði hann helcí
ég ekki, hinsvegar hafði Mont-
gomery tvífara sem kom a^I-
mikið við sögu.
00
ér hittuð Ghurchill oft sjálf-
ur?
— Ég var ekki í starfsliði
hans. Á stríðsárunum var é*
í Miðjarðarhafsflotanum, að-
stoðarmaður Cunninghams að-
míráls. En Winston var einmitt
ílltaf á flakki á þeim slóftuaa
sambandi við styrjaldarrakst-
>r og hafði þá alltaf samband
FramhaJd á 9. siðu.
Kongó, (Leoþoldville), Kúba,
Kuwait, Kýpur, Laos, Líbanon,
Lfbería, Líbýa, Lúxemborg,
Madagaskar, Malaja, Mali,
Marokkó, Máretanía, Mexíkó,
Miðafríkulýðveidið, Mongólska
alþýðulýðveldið, Nepal, Nicara-
gua, Níger, Nígería, Norsgur,
Nýja Sjáland, Pakistan, Pan-
ama, Paraguay, Perú, Pólland,
Portúgal, Rúanda, Rúmenía,
E1 Salvador, Saudi-Arabía,
Senegal, Sierra Leone, Sóm-
alía, Sovétríkin, Spánn, Stóra-
Bretland, Súdan, Sufturafrfkai
Svíþjóð, Sýrland, Tanganijika,
Tékkóslóvakía, Trinidad, cg
Tobago, Tschad, Thailand,
Tógó, Túnis, Tyrkland, Úganda*
Úkraínska sovétlýðveldið, Dng-
verjaland, Uruguay, Venezuela.
Himr þrír stórn í Potsdam: J, Stalín, H, Trumann og W, S. Churchill.
Allsherjarþing Sameinuðu þjóðanna á fundi í Lake Success, New York.