Þjóðviljinn - 15.02.1966, Blaðsíða 6

Þjóðviljinn - 15.02.1966, Blaðsíða 6
g SlÐA — ÞJÓÐVILJINN — Þriðjudagur 15. febrtíar 1966. • Sönglcikurinn JÁRNHAUSINN eftir þá bræður Jón Múla og Jónas Ámasyni hefur verið sýndur 53 sinnum og eru nú aðeins eftir tvær sýningar á Ieiknum. Næsta sýning verður á miðviku- dagskvöld og sú síðasta á föstudagskvöld. — Myndin hér að of- an er af Vali og Róbert í hlutverkum sínum. • Langdræg íslenzka .. Og mér er nær að halda, að við, sem búum innan lang- drags Keflavíkursjónvarpsins, tölum ekki verri íslenzku en almennt gerist annars staðar í dag.“ (Bréf í Mogga). • Aumingja mennirnir ,.Mikið var ég vond, þegar 4g las um þessa 600, sem vildu takmarka sjónvarpssendingar frá Keflavík. Ég gæti bezt trú- að þvf, að enginn þeirra hefði fylgzt með sjónvárpinu. Þeir eru alltaf niðursokknir í lestur“. (Bréf í Mogga). • 20 luku prófi við Háskólann • Á síðastliðnu haustmisseri og f lok þess luku eftirtaldir stúd- entar prófum við Háskóla Is- lands: Embættispróf í læknisfræði: Bjarni Þjóðleifsson, Guðm. Jónmundsson, Guðm. Steins- son og Jón Grétar Stefánsson. Embættispróf f Iögfræði: Böðvar Bragason, Guðmundur L. Jóhannesson. Jón E. Ragn- amson, Kjartan R. Ólafsson, Kristinn Ólafsson, Sigurður H. Stefánsson og Steingrím- ur G. Kristjánsson. Kandídatspróf í tannlækningum: Ólafur Höskuldsson og Þór- arinn G. Sigþórsson. Kandídatspróf í viðskiptafr.: Sigurður Ingi Kristinsson. Kandídatspróf í fsl. fræðum: Svavar Sigmundsson. Kandídatspróf í sögn með auka- grein: Heimir Þorleifsson. • Glettan Hann: Ég vona, að þú dansir við mig í kvöld. Hún: Auðvitað! — Vonandi heldurðu ekki, að ég hafi kom- ið hingað bara til að skemmta mér. • Það er hægt að setjast ber- rassaður á broddgölt í tveimur tilfellum. 1 fyrsta lagi ef brodd- gölturinn er rakaður og í öðru lagi ef rassinn er ekki manns eiginn rass. • Járnhausinn í síðasta sinn • Jörundur búinn að vera • Þá er Agnar Þórðarson bú- inn að setja Jörund hundadaga- kóng af — síðasti þáttur fram- haldsleikritsins er í kvöld. Saga Jörundar er skemmtileg, enda höfum við látið okkur annt um hana og haft hana oft yfir — gott ef hún er ekki landsmönnum jafn hjartakær og sagan um heimilisböl Brynj- ólfs biskups Sveinssonar. Herman Wildenvey les úr ljóðum sínum í þættinum ,,Á hljóðbergi“ — Ágsétt skáld, sem er um leið furðanlegá vel þekktur á íslandi. • Utvarp; Þriðjudag 15. febr. 13,00 Við vinnuna: Dagrún Kristjánsdóttir húsmæðra- kennari talar við Grétu Bach- mann forstöðukonu Skála- túnsheimilisins í Mosfells- sveit. 15.00 Miðdegisútvarp: Þjóðleik- húskórinn syngur. Kammer- sveitin í Prag leikur tokk- ötur og kansónur eftir Mart- inu. A. Schlemm, W. Lud- wig og hljómsveit undir stjóm P. Lehmans flytja at- riði úr Seldu brúðinni eftir Smetana. 16.00 öíðdegisútvarp: Veður- fregnir. Létt músík. Fréttir. F. Nelson, J. Basile, A. New- man og Mantovani stjórna hljómsveitum sinum. H. Tal- mar o.fl. syngja óperetttu- lög. 17,20 Framburðarkennsla í dönsku og ensku. 17,40 Þingfréttir. 18,00 Tónlistartími barnanna. Jón G. Þórarinsson stjómar. 18,30 Tónleikar. m GROÐUR- REGN FERÐASAGA FRÁ TÍBET Eftir STUART og ROMA GELDER 19 Og fór okkur svo sem verður í draumi, er maður mætir fram- liðnum jafnt sem lifendum, i þessu sviði utan rúms og tíma, sem mér sýnist draumur vera, að við undruðumst ekkert, og fannst okkur sem við hefðum séð þetta áður, þegar við vor- um lítil, i málverkum Peter Breughels, leikritum Shake- speares, Canterbury Tales og myndun. í barnabókum: þessa tötralegu, óhreinu, illa þefjandi, skuggalegu, bækluðu og fötluðu, þreklegu, litríku mannþröng, þar sem hver tróðst um ann- an þveran, milli búðanna og vöruvagnanna, mætt áður þess- um munkum í rauðbrúnum kuflum fitlandi við sín löngu talnabönd, gömlum mönnum og konum, sem stauluðust um göturnar snúandi í höndum sér bænahjólum, litlar fjarlægar mannsmyndir í skugga Jok- ham-musteris, — allt þetta þótti okkur sem við hefðum áður séð. Ungur skarthéðinn með loð- skinnsbörð á hattinum kom á móti okkur og reyndi að stikla milli pollanna, svo ekki sæist á fínu nýju stígvélunum hans, sem náðu honum í hné. Glað- leg hvfthærð frú í síðum brún- um kjól, og með barðastór- an hatt, sem við mættum, hefði eins getað verið einhver ensk kona að kaupa í matinn á markaði í London þegar Kropp- inbakur sat á veldisstóli í Eng- landi. Og þá gerðist það eins og þegar skiptir um draum, að ung stúlka kom á hjóli fyrir götu- hórn og þeytti ákaft homið, og hvítklæddur umferðar-lög- regluþjónn rétti frá sér staf- inn valdsmannlega til áð stöðva stúlkuna, svo við gætum geng- ið yfir götuna. Við snerum okkur við til að sjá hvort óhætt væri að gera þetta, og sáum þá Humber Sniper-bíl sem var að hægja ferðina til þess að hleypa okkur framhjá. í þeim bíl sat hátt settur geistlegrar stéttar maður, í gullgulum, rauðum og vírofnum skrúða, og glápti forviða á þessi hvítu andlit okkar, sem gægðust út úr þessum kínversku dúðum. Lögreglustjórinn sagði túlki okkar að þetta væri ábótinn í Sera-klaustri. Brátt vorum við umkringd tveimur til þremur hundruðum barna, sem öll gláptu og gláptu á okkur eins og þau héldu að við værum frá öðrum hnetti, því þau höfðu aldrei séð út- lendinga neitt líka okkur. Og eins og múgurinn f Drepung töluðu þau mikið um okkur, snertu á sér nefin, struku yfir andlit sér og bentu svo á okk- ur. En þegar þau sáu að okk- ur mundi ekki Ifka þetta, viku þau kurteislega til hliðar, svo við kæmumst inn í musterið, en þangað eltu þau okkur ekki. Á steinlagðri stétt undir skugga tveggja pílviða, sem helgisögn segir hafa vaxið upp af hári Búddha, sáum við elli- hruma konu, með talnabönd á báðum úlnliðum, beygja sig hægt til jarðar frammi fyrir aðaldyrunum, en gegnum þær sáust dauf Ijós skína inni i gluggalausu húsinu, og voru það fómarlamparnir. Potala-höll, sem Landon þótti sem mundi skara fram úr hverju húsi í London, og gerir höfuðborgina, Lhasa, að svo sem engu, er heimkynni Dalai Lama, og þar eru grafir hans frá fyrri jarðvistum, en þar fyrir utan hefur þessi staður enga sérstaka trúarlega þýðingu fyrir Tíbeta. Drepung, stærsta klaustur í heimi, Sera, sem er annað hið stærsta og Gaden, eru miklar miðstöðvar trúar og guðadýrkunar, voru þar meira en 20.000 munkar. Klaustrið í Shigatse, þar sem Panchen Lama átti heima, er meira skrauti búið og ríkmannlegra en nokkurt hinna. En Jokhan klaustur er hið helgasta af öllu helgu, sem til er í Tíbet. Það sem pílagrímur kemur fyrst auga á í Hinni helgu borg, það er Potala. En til Jok- han beinir hann för sinni til að bera fram bænir sínar. Því hér eru helgastir dómar í öllu þessu landi. Þessi helgidómur var reistur árið 652 fyrir Jo, þann mikla búddha sem Wen Cheng prinsessa kom með frá Sian (en myndir af giftingu hennar sáum við aðdáanlega gerðar úr smjöri í Kumbum) til Lhasa, f tilefni af brúð- kaupi hennar og Songsten Gambo konungs. F. Spencer Chapman, sem var ritari í brezkri sendinefnd til Lhasa árið 1936, lýsir i bók sinni dýrkendum trúar- innar við hliðið að Jokhan, og voru víst sumir á illa laun- aðri yfirbótargöngu fyrir ríka syndara, sem hvorki höfðu tíma né löngun til að vera að þessu. Hann sá þar einnig hundrað betlara í einum hóp, og voru sumir örvasa en aðr- ir sjúkir, og fjarskalega aumk- unnarverðir, aðrir hraustlegir og hávaðasamir og hefðu helzt þarfnazt duglegrar ráðningar. Sá eini af betlurum, sem við sáum í Tíbet, það var munkur, sem okkur sýndist vera van- gefinn, og tók hann við ölm- usum hjá pflagrímum við há- tíðahöldin í Drepung. Að lík- indum hafa hin nýju yfirvöld álitið að flengingar væru ekki hin rétta aðferð til að uppræta þessa þjóðfélagsmeinsemd, því að þau höfðu skipað hinum hraustu til vinnu, áður en við komum, en sett þá, sem sjúkir voru, á nýja spítalann. Aðalhliðsins gætti munkur nokkur, sem lyktaði eins og hann hefði ekki þvegið sér eða verið þvegið síðan hann fædd- ist. Hann sat á stórri mottu og hafði sveipað um sig afar- víðri yfirhöfn, úr gulu silki, vattfóðruðu, sem gljáði af gömlum smjörblettum. Næst fyrir aftan hann heyrð- ist innan úr dimmum forsalnum 20,00 Samkór Vestm.eyja og Reynir Guðsteinsson syngja. M. Hunger stjórnar. 20,20 Ný tónlist í New York; II: Leifur Þórarinsson á viðtal við Charles Wuorinen tónsk. Einnig verður leikinn Kons- ert fyrir selló og tíu hljóð- færi eftir Wourinen. R. Mart- in og hljóðfæraleikarar við Columbia háskólann flytja: G. Schuller stjómar. 20,50 G. Cziffra leikur píanó- lög eftir Liszt og Chopin. 21,00 Þriðjudagsleikritið; „Hæst- ráðandi til sjós og lands“. Lokaþáttur. Um stjómartíð Jörundar hundadagakonungs, eftir Agnar Þórðarson. Leik- stj.: Flosi Ólafsson. Leikend- ur: Helgi Skúlason, Bessi Bjamason, Inga Þórðardóttir, Baldvin Halldórsson, Valde- mar Helgason, Guðm. Páls- son, Róbert Arnfinnsson, Rúr- ik Haraldsson, Herdís Þor- valdsdóttir, Helga Bachmann, Klemenz Jónsson, Jón Sig- urbjörnsson, Gestur Pálsson, Jóhanna Norðfjörð, Valgerð- ur Dan, Gísli Alfreðsson og Láras Pálsson. 22,00 Lestur Passíusálmanna (7) 22,20 Húsfrú Þórdís. Séra Gunn- ar Árnason byrjar lestur á Hcrman Wildenvey. söguþætti eftir Magnús Björnsson frá Syðra-Hóli (1). !,40 Hljómsveit undir stjóm H. Wahlsgrens leikur létt tón- verk eftir S. Peterson-Berger, uml af bæninni Om mani padme hum (Heill sértu gim- steinn í lótusblóminu), bæn buddhatrúarmanna, sem aldrei þagnar á vörum trúaðra manna meðan þeir eru vakandi, og einnig frá veggunum þar sem dýrkendur voru að iðka framföll sín. Við nálguðumst fyrsta altar- ið um fornan húsagarð um- kringdan súlum. Landon tók eftir því, að málverkin á veggj- unum þarna vora nærri hulin ryki og óhreinindum og erfitt var að gera sér grein fyrir því hvaða litir hefðu verið á þeim upphaflega, á súluhöfðunum og loftinu á svölunum þar sem málað hafði verið. Nú skein allt í skæram lit- um. Súlurnar voru rauðlakkað- ar, og myndimar af dýrum. fuglum og blómum á súluhöfð- unum, sem héldu uppi þakinu, vora bjartar af nýjum litum, bláum, grænum, rauðum, gul- um, blágrænum og hvítum. Árið 1959 lokuðu uppreisnar- menn, lærðir sem leikir, sig inni í Jokhan vapnaðir rifflum og vélbyssum. Ljótar sögur hafa gengið af því hvílíkar stórskemmdir hafi verið unnar á þessu musteri sem öðram af kínversku herliði. En svo hefur Yang King-hwei, sem stjórnaði fótgönguliði Kínverja, sagt frá, að bæði sér og öðrum kínversk- um foringjum hafi verið bann- að að skjóta á Potala, sumar- höll Dalai Lama í Norbulinka og Jokhan. Ef nýlega hefði verið gert við skemmdir á þessum húsum, hefði það verið jafn auðséð og nýtt ör á and- liti, en af því sáum við ekki heitt. Ef eldur hefði komið upp í þessum fomu skrælþurru hús- um, hefðu þau brannið til grunna. 1 öðrum húsagarði, rétt fyrir framan musterið, var garður, vaxinn litsterkum blóm- Skjöld, Atterberg o.fl. sænsk» höfunda. 223,00 Á hljóðbergi. Bjöm Th. Björnsson, listfræðingur vel- ur efnið og kynnir: a. Her- man Wildenvey les úr ljóð- um sínum. b. Norsk gaman- semi í rímuðu og óbundnu máli. 23,45 Dagskrárlok. heyrl • Tekjulindir! • Maður nokkur hringdi til blaðsins í gær og sagði frá bréfi, sem hann hafði fengið frá opinberri skrifstofu hér í bæ, en þar var honum m. a. tjáð eftirfarandi: .vantald- ar tekjur af sauðfé og konu yðar verða færðar yður til tekna‘‘. • Hótelið gleymdi kaffi fyrir 130 • Söngfólkið úr Fílharmoníu, sem syngur með Sinfóníuhljóm- sveitinni í 9. sinfóm'unni ætlaði að gera sér dagamun á sunnu- daginn og drekka sapaan kaffi á Hótel Sögu. Hafði kaffi verið pantað fyrirfram, og var ætlun- in að fara beint af hljómleil^- unum í Háslcólabíó á Hótel Sögu, en í kómum eru um 130 manns. En er hópurinn kom í bændahöllina, kom í Ijós, að þar hafði alveg gleymzt að hugsa um kaffið! Var fólkið fyrst beðið að bíða í 10 mín. en að þeim liðnum tilkynnt, að það gæti því miður ekki orðið af kaffidrykkjunni þarsemekki vœri búið að hita upp salinn. Varð við svo búið að standa, en mörgum mun hafa þóttþetta nokkuð slæleg þjónusta hjá því hóteli, sem talið er það fín- asta í bænum. um, en hér í þessu landi verða litir skærari en nokkursstaðar annars. Þetta voru dalíur, ast- ers, malva, ljónsmunnar, stokk- rósir. Við fórum inn í yztu kapelluna og gengum gegn um reykjarsvælu með römmum þef, sem lá í logninu eins og hálf- gagnsæjar blæjur. Og ekki vor- um við fyrr komin inn fyrir en okkur mætti þessi kæfandi, en ekki núorðið með öllu ókunni þefur af jakuxasmjöri, sem brann í gífurlega stórum eir- skálum, og reykelsi sem glórði í fyrir framan guðamyndirnar. Munkamir voru saman komn- ir til messu, og sátu í tveimur röðum, sneru andlitum saman. Afarstór mynd af Búddha úr gulli horfði við þeim frá hásæti með himni yfir. Forsöngvari, SQtn sat við borð fyrir framan lítið altari sem á voru fjöl- margar myndir af guðum og táknrænar skreytingar, stjóm- aði söngnum, og minnti á rít- úalið með því að hringja lítilli silfurbjöllu. Ég settist meðal þeirra með segulbandstækið mitt, til þess að ná söngnum á það. En svo varð mér við þessa einhæfu, síendurteknu tóna, að mér fannst ég vera þyngdarlaus, svo sem gerist í draumi, að svo þykir sem maður sé kominn kippkorn í loft upp og sé holt undir fótum. Hönd kom við öxlina á mér og ég kom til sjálfs mín um leið. Þá var höfuðið hnigið niður á milli hnjánna, þvi það var að líða yfir mig af reyknum af lömp- unum og reykelsissvælunni. Félagar mínir voru flúnir út í garð, því þá klígjaði svo þeir ætluðu að kasta upp. Gamall munkur með pergamentásjónu sem færðist í ótal hrukkur þegar hann brosti, hjálpaði mér á fætur og leiddi mig út. Mig sveið í kverkarnar þangað til

x

Þjóðviljinn

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Þjóðviljinn
https://timarit.is/publication/257

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.