Þjóðviljinn - 01.05.1966, Blaðsíða 7

v\\\\\\\\wwwwwwvwvwwwwwwwwwvwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwww vvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvia \ v vyvw\
EFTIR
TRYGGVA
EMILSSON
Enginn dagur hefur valdið
jafn miklu umrótj í hugum
manna og fyrsti maí. Dagur-
inn sem alþýða allrar heims-
byggðarinnar hefur gert að
kröfudegi. og vig engan dag
eru tengdir atburðir jafn mik-
iila átafca og sigra í verfclýðs-
baráttunni; þennan dag eru
stræti stórborganna þakin
miljónum manna, sem ganga
undjr fánum og kröfuspjöldam
og sem ýmist fagn,a sigurdegi
sósíalisanans í löndum bar sem
stríðið er unnið og sótt er fram
til aihliða uppbygigingar þjóð-
félagsins, eða fólkig týgjar s"ig
til baráttunnar fyrir»því sem
koma skal sósíalismanum.
Kröfumar eru í grunninum
þaer sömu. um réttlætí, bráeðra-
l^g og frið, og við hér heima
finnum til skyldleikans við a.l-
þýðufólk allra landa.
Á þessum degi hefur íhald
.og auðvald kveinfcað sér mest.
enda hafa kröfumar verið
strangar: Krafan um að öll
börn hafi nóg að borða og þurfj
ekkf framar að klæðast tötrum
og tuskum, krafan um mann-
sæmandi laun og um hlutdeild
í menningu Oig mennt fyrir
alla alþýðu, krafan um afnám
auðvaidsskipuiagsins.
Á undanförnum árum hefur
kröfuna um 44 stunda vinnu-
viku borig hátt 1 maí. og á
síðastliðnu sumri, unnu verka-
menn og konur hér einn af
sínum stærstu sigrum, þegar
samningar tókust um 44
stunda vinnuviku, en sá á-
fangi var árangur af sameig-.
ilegu átaki verkafólksins og
er eitt dæm; um það hvers
fólkið er megnugt. ef það
stendur saman. Það þarf bar-
áttuþrek til ag standa í hörð-
um verkföllum og í fyrra
þurftu margir að fsera fórnir
í verkföillunumi sem þá voru
háð. En þá var ríkjandi sá
skiiningur að hver og ejnn
verði að ieggja nokkuð af
mörkum á úrslitastundum
stórra baráttumála. Og einmitt
átökin í fyrrasumar sýna
hversu miklu mættj ná fram
meg enn sameinaðri kröftum,
ef allt vinnandi fólfc stæðj sam-
an í einni órofa heild
i
Enn er unninn langur vinnu-
dagur. en er kaupig lan-gt fyr-
ir neðan það sem til þarf, svo
1-aun 44 stunda vinnuviku dugi
til nauðþurfta, og því er enn
hörð barátta íramundan.
Vor(fcamer»n hafa -sett sér
það mark að vjnna aðeins 44
stundir á vifcu, og því marki
verður að ná; það er næsti
áfangi og fyrir því, er a-1-
mennur skilningur.
f stríðandi baráttu verður
fólkig að leita réttar síns. og
þótt vitag sé að hið gamla
og úrelta íhá-ld. sem völdin hef-
ur í landinu Qg sem mest hef-
ur grætt á baráttu verkafólks-
ins, spyrni hárt við ; kraftj
valda sinna og illa fengis auðs,
þá má þag ekki draga úr bar-
áttunnj, heldur herða á kröf-
unum og því harðar sem í-
haldið sæikir á, með verð-
bólgu og auðmannaviðreisn.
því betur verður fólkið að
standa saman í baráttunni
fyrir réttlátri skiptingu þjóð-
artekna og gegn verðbólgu.
Verklýðshreyfingin ásamt
Sósíalistaflokknum hefur gegnf
forustuhlutverki í sókn ís-
lenzku þjóðarinnar tjl bættra
Iífskjara almennt, með vöiku
Oa starfi að samstöðu vinn-
andi fólks, og sú samstaða hef-
ur verið skóli fyrir þjóðina og
sýnt mönnum i raun hversu
mikið má vinna með samein-
uðu átaiki, ef unnið er á fé-v
lagslegum grundvelli að sem
flestum málum og atvinnuveg-
ifnir séu þannig uonbyRðir, að
þjóðarhagur óg heill búi að
baki öllum framkvæmdum í
landinu. Það hefur óvíða kom-
i* jafn greinilega fram og i
samtökum verkafólksins og
þannjg verðu, að vinna ef vel
á að takast.
Nú tala menn um breytta
tíma. baráttu verkafólksins
þurfi að leiða inn á nýjar
brautir. Nú dugi ekki lengur
að treysta á brjóstvitig eitt og
stærrj félög og heildarsamtök
keppast um að rá(5a til sín sér-
fróða menn í hagfræði og hag-
ræðingu og engum getur dul-
izt hugur um að bað er í
fyllsta samræmi við kröfur
timans. Ekkert hefur reynzt
verkafólki eins heillríkt í bar-
áttunni og sú þekkina sem for-
ustumennimjr hafa meg þraut-
seigju og dugnaði aflað sér og
beitt i daglegum viðskiptum
við andsetæðin-gana og í samn-
jngagerðum Það hefur verið
hamingja samtakanna hve
margir forustumennn hafa
verig vandanum vaxnir og er
Framhald á 9. síðu.
\ \ WWWWW\WW»WWWWWWWW\WWWWWWWWWWVWW''IWWVWWWWWWWWWWWWWW\WWWWWVWWW\WWWW
TRYGGVI EMILSSON:
FYRSTI MAÍ
Þeir stíga fast til foldar
sem fylkjast þennan dag.
Og syngja dýra söngva
með sigyrhljóm í brag,
um ótal drýgðar dáðir
af djörfung fyrr og síð,
um stærri störf og sigra,
á stormasamri tíð.
Því'hrundu harðir fjötrar,
því hækkar lýðsins dáð,
og birtir yfir byggðum,
að baráttan var háð.
Og enn skal heiðið hækkað,
og hátt skal krafan spennt,
um ljós á öllum leiðum,
um lýðsins rétt og mennt.
Þó enn sé allt að vinna,
og ógni fjölmörg nauð,
á heiðum árdags himni,
skín heillastjarnan rauð.
Og svo hefir lóan svifið,
með sól og hlýjan blæ
sunnan yfir sæinn,
lil að svnqfia fvrsta maí.
AA\VVA/VV\AAAA\AAVVVVVV\AVV\AV\\VVVV\\A\VVVA\V\\A\V\\AA\AAA\V\\\A\AA\AVVVVAAVVVVVV\VVVVVV\\VVV\VVV\VV\\VV\\AA\A\AA\VVVVVV
Verkamannafjölskylda — tejkning eftir Káthe Kollwitx.
Ávarp Jóns Snorra Þorleifssonar, formanns Trésmiða-
félags Reykjavíkur, á 1. maí hátíð trésmiða í gærkvöld
Á hátíðis- og baráttudegi
verkalýisins
1. maí, á hátíðis- og baráttu-
degi sínum, leggur íslenzk
verkalýðshreyfing áherzlu á að
langur vinnudagur almennings,
gott árferði, síhækkandi verð á
útflutningsvörum okkar og ný
tækni, hafa á undanförnum ár-
um stóraukið þjóðartekjurnnr.
Því fer hins vegar viðsfjarri
að verkafólk hafi íengið rétt-
látan hlut af auknum þjóðar-
tekjum fyrir eðlilegan vinnudag.
Verkalýðssamtökin hljóta að líta
það mjög alvarlegum augum, að
öll loforð ríkisstjórnarinnar um
stöðvun verðbólgunnar haía
reynzt marklaust hjal. I stað
þess hefur verðbólgan verið
notuð til að færa til fjármuni
þjóðfélagsins, verkafólki í óhag,
og raskað öllum kjarasamning-
um jafnóðum.
Með aukinni hagkvæmni í
rekstri atvinnufyrirtækja og
réttlátari skiptingu sívaxandi
þjóðartekna, er hægt að stytta
raunverulegan vinnudag, svoað
dagvinnutekjur einar nægi til
sómasamlegs lífs. Gera verður
ráðstafanir til að verkfólk fái
notað frítíma sína á menningar-
legan hátt og tryggja að allir
geti tekið orlof og notað það
til hvíldar og ferðalaga frá
brauðstritinu.
En grundvöllur þess að þetta
takist, er að breytt verði um
stefnu í stjórn þjóðarbúsins, að
tekin verði upp stefna sem mið-
ast fyrst og fremst við hags-
muni heildarinnar, en ekki ein-
stakra klíkna sem vegna valda-
aðstöðu safna auði á kostnað
fjöldans.
Þegar vísi^öluákvæði á hús-
næðislán var sett, var því marg-
lýst yfir_af hálfu verkalýðs-
hreyfingarinnar, að því aðeins
fengist það staðizt, að verð-
bólgan yrði stöðvuð, en með
áframhaldi hennar hefur sú
ráðstöfun gert lánin að óbæri-
legum bagga, en ekki að að-
stoð við húsbyggjendur. Það er
því krafa okkar að vísitöluá-
kvæði á húsnæðislánum verði
tafarlaust afnumin, jafnframt
verði húsnæðismálin leyst á
félagslegum grundvelli, svo að '
hver einasta fjölskylda, hver
einasti maður, hafi aðstöðu til
að búa í sómasamiegu húsnæði
við þau kjör sem hann ræður
við a£ tekjum sínum fyrir eðli-
legan virmudag.
Islenzk verkalýðshreyfing
hefur aldrei miðað hugsjónir
sínar og baráttu við það eitt
að hafa nóg til fæðis og klæð-
is. Þjóðfrelsismálin hafa ætíð
verið stór þáttur í hennar bar-
áttu og þeim verður hún að
helga krafta sína, nú frekar en
nokkru sinni áður.
Ef þjóð glatar þjóðerni sínu
og menningu, ér sjálfstæði henn-
ar í hættu, og án sjálfstæðis
enginn sjálfsákvörðunarréttur.
Enn unum við því að vera
hersetin af stórveldi, sem beit-
ir öflugasta áróðurstæki nútím-
ans, sjónvarpinu^ til að hafa á-
hrif á menningu okkar og túngu.
Á sama tíma og aðrar þjóðir,
svo sem Frakkar, .losa sig við
erlendar herstöðvar úr landi
sinu, leyfum við erlendu her-
námsliði stórauknar fram-
kvöemdir í Hvalfirði.
jHöfum við þá gjörsamlega
gleymt baráttu feðra okkar og
mæðra fyrir sjálfstæði landsins,
fyrir því að við réðum máium
okkar sjálf og ein, að atvinnu-
tækin væru okkar eign, að
verzlun og siglingar væru i
okkar hondum, að arðurinn af
okkar vinnu færi ekki út úr
landinu, til að byggja skraut-
hallir erlendra peningafursta,
heldur myndaði okkar eigin
þjóðarauð?
Nei, við höfum engu gleymt,
en við höfum sofnað á veröin-
um. Hvemig mætti það annars
ske, að erlendum auðhring Swiss
Alum'inium sé hleypt inn í land-
ið. sköpuð aðstaða til að hag-
nýta auölindir þess og fram-
kvæma þá einu hugsjón som
það á til að græða sem allra
mest á vinnu íslenzkra verka:
manna og flytja gróðann jafn-
harðan út úr landinu, og hvern-
Jón Snorri Þorleifsson
ig fær það staðizt, að þjóð sem
vill láta kalla sig sjálfstæða
þjóð, afhendi erlendum dóm-
stóli dómsvald yfir íslenzkum
málefnum; er ekki kominn
tími til að við rumskum og
gerum okkur fulla grein fyrir
því að hernám landsins og
stofnun erlendrar stóriðju á Is-
landi er afsal landsréttinda 1
hrópandi andstöðu við hugsjón-
ir brautryðjendanna, sem við
hétum að vera trú.
Já, er ekki kominn tími til
að sporna gegn hernámi hug-
ans, fylkja liði og fylgja eftir
kröfunni um að allur erlendur
her verði á burt úr landinu,
jafnframt sem við krefjumst
þess lágmarks sem hægt er að
nefna lýðræði, að álsamningarn-
ir verði ekki fullgiltir nema að
fengnu samþykki þjóðarinnar i
þjóðaratkyæðagreiðslu.
1. maí fylkja verkalýðssam-
tök nær allra landa liði og
sameinast í kröfum sínum um:
Erið — Frelsi — Jafnrétti og
Bræðralag. Þau fylkja liði og
fagna þeim áföngum sem náðst
hafa, og minnast brautryðjend-
anna.
Islenzk verkalýðshreyfing
minnist þess sérstaklega í dag,
að liðin eru 50 ár síðan heild-
arsamtök verkalýðsins, Alþýðu-
samband Islands, var stofnað.
Við minnumst frumherjanna,
sem með þrotlaugu starfi ruddu
Framhald á 9. síðu. *
Sunnudagur 1. maí 1966 — ÞJÓÐVILJINN — SIÐA 7
ENGINN STODVAR ÞA