Þjóðviljinn - 06.05.1966, Blaðsíða 8

g SÍÐA — ÞJÓÐVIL-JINN
Föstudagur 6. maí 1966
9
• FÍB sendir nýtt
Ijósastillingatæki
út á land
• Félag íslenzkra bifreiðaeig-
enda hefur fest kaup á nýju,
mjög handhægu tæki til ljósa-
stillinga bifreiða og er ætlunin
að ferðast með tækið um land-
ið og koma bannig til móts við
bifreiðaeigendur í byggðarlög-
um þar sem engir möguleikar
eru á Ijósastillingum.
Framkvæmdastjóri FÍB skýrði
blaðamönnum frá þesisu á
mánudag og sýndu tækið og
notkun þess Tækið er þýzkt,
frá fyrirtækinu Hella, og hef-
ur það framyfir þann ljósastill-
ingaútbúnað sem hingað til
hefur verið notaður 03 smíðað-
ur er hérlendis, að það er jafn-
framt’ ljósmagnsmælir og með
því má stilla öll ákstursljós.
m.a. þokuljós. Aðalkosturinn er
þó hve lítið rým; þarf við
mælingar með þessu tæki.
hægt er að n°ta það útj og
flytja það á milli f bil og ein-
mitt þessvegng verður það not-
að til mælinga úti á landi.
Magnús sagði. að FÍB hefði
byrjað á ökuljósatillingum í
• Björn Ómar bifvélavirki (lengst til hægri) snir Gesti Ólafssyni
frá Bifreiðaeftirlitinu (til vinstri) og Gísla Jónssyni Ijóstæknifræð-
ingi nja ljósastillingatækið.
febrúár í bráðabirgðahúsnæði
sem félagið hefur fengið að
Langholtsvegi 171 og hafa síð-
an verið stillt Ijósin á hátt á
fjórða þúsund bifreiðum. Not-
aður er spjaldaútbúnaður, sem
smíðaður er hérlendis og hef-
ur reynzt prýðilega, þar sem
nóg húsrými er fyrir. hendi. en
við stillingar með spj aldinu þarf
a.m.k 15—16 metra gólfrými
og ekki hægt ag nota það uf-
anhúss.
Björn Ómar Jónsson bifvéla-
virkj mun ferðast með nýja
Ijósastillingatækið um landið
og verður byrjað á stiliingum
í Borgamesi í dag og siðan
haldið áfram úr einnj sveit í
aðra. Sögðu þeir Bjöm og
Magnús að reyndjst tækið eins
og vonir stæðu til. yrðu keypt
fleirj fljótlega.
Eru bifreiðaeigendur hvatt-
ir tii að notfæra sér þessa
þjónustu FÍB og minna má
á, að reglugerðin um ljósa-
stillingar tók gildi 1. april sl.
og fær nú engin bifreið skoð-
unarvottorð nema þetta atriði
sé í Jagi.
• Á l'americaine
• De Gaulle heimsótti fyrir
skömmu borgina Lille. Áður en
harfn kæmi þangað kynntu
siðameistarar sér að venju und-
irbúning borgarstjómarinnar
undir heimsóknina og komst
þá að því að ætlunin væri að
bera á borð fyrir forsetann
humar ,,á l’americaine“. Borg-
arstjómin fékk þá fyrirmæli
um að framreiða annan rétt.
Siðameistaramir höfðu ekkert
að athuga við humar með
„sauce tartare“.
• Glettan
• „Hvaðan er þetta Ijósa hár
á kylfunni þinn|?“
• Þankarúnir
• Margir rithöfundar , geta
þakkað velgengni sfna því, að
það verður að kaupa bækumar
áður en hægt er að lesa þær.
Sir Iaurence Oliver.
brezkur leikari.
• Þrautin
• Getið þið lagt saman í
skyndi þessar tölur:
1 3 5 7 9 11 13 15 17?
Svar:
• Svarið er auðvitað 81, en ó-
líkt fljótlegra er að margfalda
töluna níu- með sjálfri sér en
að leggja saman hverja töluna
við aðra.
• Kvöldvaka
• Á kvöldvöku er flultur þátt-
ur eftir Helga Haraldsson
bónda, og þykjumst við illa
sviknir ef þar er ekki kominn
einhver sérkennilegasti penni
Islands, stórmikill atkvæða-
maður í deilum um höfund
Njálu og harðsvíraðastur gagn-
rýnir Gerplu Halldórs Lax-
ness. Var það ekki hann sem
setti saman í tilefni antihetju-
skapar Gerplu .eftirfarandi víti
til varnaðar: „Leitaði ég þér
lúsa r/ hjá Laxnesi"?
Síðasta ferð Reynistaða-
bræðra hefur orðið skáldum
freisting — nú heyrum við um
þá viðburði frá sjóriarhóli veð-
urfræðings.
Rússar og Gyðingar etanda
fyrir fróðlegum næturhljóm-
leikum.
13.15 Lesin dagskrá næstu viku.
13.30 Við vinnuna.
15.00 Miðdegisútvarp. Guðm.
Guðjónsson syngur. Strauss-
kvartettinn ieikur Riddara-
kvartettinn eftir Haydn. W.
Backhaus og Filharmoníusv. í
Vín leika Píanókonsert nr. 2
op. 19 eftir Beethoven; Hans
Schmidt-Isserstedt stjómar.
D. lordáchescu synguraríu úr
Don Giovanni eftir Mozart.
16.30 Síðdegisútvarp. Hljómsv.
Guy Laypaerts, Rothenberger,
Emst Groch, kór og hljöm-
sveit, Magnante, Belgísku
nunnumar, hljómsveit Tates
o.fl. leika og syngja.
17,05 Þorkell Sigurbjömssbn
kynnir nýjar músikstefnur.
18.00 Lög eftir Jón Leifs og
Sigvalda Kaldalóns.
20.00 Kvöldvaka. a) Færeyinga
Saga. b) Síðasta ferð Reyni-
staðabræðra. Jón Eyþórsson
flytur ábendingu. c) Á Kili.
Guðjón Guðjónsson flytur
þátt eftir Helga Haraldssön
bónda á Hrafnkelsstöðum. d)
Tökum lagið. e) Þórður Hall-
dórsson frá Dagverðará flytur
frumort kvæði og stökur.
21.25 Útvarpssagan: Hvað sagði
tröllið?
22.15 Islenzkt mál. Jón Aðál-
steinn Jónsson flytur þáttinn.
22.35 Næturhljómlcikar a)
Fiðlukonsert nr. 1 op. 19.
eftir Prokofjeff. Oistrakh bg
Rússneska ríkishljómsvéitin
leika; Kondrasjin stjómar.
b) FacSimilie, balletthljómév.
eftir Bemstein. Filharmoníu-
sveitin í New York leikur;
höfundur stjórnar.
Ey ðing ag verndun
Framhald af 8. síðu.
ýerður annað séð en verig sé
að leggja í rúst, af ráðnum
hug að þvi er virðist. einn að-
alatvinnuveginn. iðnaðinn, með
skefjalausum innflutningj iðn-
aðarvara. Það er svo sem sam-
ræmi í hlutunum. eicki vantar
það. en það er önnur saga.
Búast má svo við eftir því
sem á undan er gengið í hlið-
átæðum málum. að röðin komi
að grágæsunum og herferð haf-
in gegn þeim og þær, þegar á
næsta sumrj reknar hundruð-
um og þúsundum saman í girð-
ingu þegar þær eru í sárum
og eiga sér engrar undankomu
auðið. svo ómannlegt sem slíkt
er, og drepnar þar á hinn villi-
mannlegasta háft vegna þess
a5 þær eru með þéim ósköpum
gerðar að eta eitthvað af
grasi.
Verðlaunin
Hvaða ,.meindýr“ skyldj svo
verða fyrir næstu atlögu ef
þessum skrælingjaskap á að
halda áfram? Gæti það t.d.
ekki orðið sólskríkjan? Hún
tjnir upp ejtthvað af gras-
fræjum úr nýsánum túnaslétt-
um á vorin og. trúlega þyrfti
varla annað en afl einhver
snakillur bóndi reiddist þvílik-
um dónaskap og hnipptj rösk-
léga í viðkomandj þingmann.
Málið yrði þá væntanlega kom-
ið tíl kasta Albingjs og skipu-
lögð herferð hafin gegn sól-
skríkjunni Vj^ hverju má svo
sem ekkj búast? Eitthvað verða
þjngmenn líka að gera fyrir
atkvæðin. annars getur e.t.v
íarið ilía fyrir þeim.
Það hefur sýnt sig áþreif-
anlega o<j eftirminnilega að
þegar maðurinn ætlar afl fara
að ráðsmennskast mefj breyting-
ar j ríkj náttúrunnar, hafa
slík rassaköst ævjnlega leitt til
ófarnaðar og í mörgum tilfell-
Um baft allt önnur áhrif en
til var ætlazt.
Gott dæmi um slíkt er þeg-
ar hin nýja ríkisstjóm Kína
tók á sig rögg og hóf skipu-
lagða herferð' gegn spör'Þiglum
landsins vegna þess að þeir
átu af korai bændanna á ökr-
unum. Herferðin gekk að ósk-
um, en þá ætlaði allt að fara
á kaf í skorkvikindum svo að
stjórain sá þann kost vænstan
að hætta þeirri herferð. sem
betur fer
Lög um eyðingu svartbaks, á
Alþingj skilyrði slaust að af-
nema tafaTlaust, og öðrum
svipuðum lagafrumv., sem
Alþingi hefUr til meðferðar á
að vísa á bug. Það hefur mik-
ið yerið gortað af Alþingj fs-
lendinga, sem elzta þjóðþingi
j heimi. Þeirrj stofnun er lít-
ill heiður að því að gefa út
lög sem fyrirskipa mönnum að
drepa dýr á hinn ómannlegasta
og ruddalegasta hátt, svo sem
með eitri, dýrabogum og fieiri
aðferðum. sem ósæmandi eru
siðuðum mönnum. Breytir það
engu, þótt um svokölluð mein-
dýr sé að ræða.
Svartbakur, hrafn og kjói
eru ófrjðaðir allt árjð og því
réttdræpir hvenær og hvar sem
er, ekkert síður við hreiður
sín frá ósjálfbjarga ungum.
sem svo ekk; bíður annað en
kvalafullur hungurdauði. Slikt
er hrein óg bein villimennska
svo að engu tali tekur og keyr-
ir þó alveg um þverbak að
íslenzka ríkið. sem telur sig
menningarríki skuli veita verð-
laun til þvi'líkra og annarra
svipaðra óhæfuverka.
Dýravernd
Það ber því tafarlaust að
hætta öllum verðlaunaveiting-
um til dýradráps. hverju nafni
sem það nefnist. íslenzku þjóð-
jnni er, vægast sagt, lítjll sómi
að sílkum ráðstöfunum og
-vafalaust eru þær gegn vilja
mikils meirihluta hennar
Á íjárlögum fyrjr árið I96fi
er,u ætlaðar kr. 3()í).000 tjl
svartbaksdráps. Skrjfstofulaun
og annaf kostnaður við emb-
ættj ,.veiðjstjóra“ getur varla
verið minni en sú upphæð, eða
kr 300.000. Þá er eftjr að telja
verðlaunaveitingar og annan
kostnað við dráp refa og
minka, sennilega ekkj undir kr.
400.000 (o» svo á vísf að fara
að rækta mink aftur). íslenzka
ríkið mun þannig eyða um 1
dýralífs
miljón króna árlega tjl þess að
drepa og kvelja dýr. Slík er
reisn þessara-r steigurlátu þjóð-
ar. sem aldrej þreytist á að
raupa af menntun sinni. áett-
göfgj og fslendingasögum.
En hvemig er svo háttað
dýravemdunarmálum á ís-
land? Viil ég drepa á það með
nokkrum orðum. Allar menn-
ingarþjóðir hafa öflug dýra-
verndunarfclög og eyða miklu
fé til dýravemdunarmála. Því
miður hafa margir fslendingar
farð svq illa með dýr og fara
enn, þótt ástandjfi hafi í þeim
efnum batnað mjög hin síðari
ár, að nauðsynlegt þóttj að
setja lög um dýraverndun og
var loks gert fyrir þrotlausa
baráttu góðra manna.
í gildi eru lög um dýra-
vemd, nýleg eða frá árinu
1957, all ítarleg. og á ýmsan
hátt góð. en þv'í miður dálítið
götótt.
Hvemig eru þessi lög svo
haldin? Því er fljótsvarað. þau
eru þverbrotin á ýmsan hátt
og af mörgum að engu höfð.
Löggæzluvaldinu ber vjtanlega
skylda til þess að gæta að
því að þessj lög , séu haldin,
svo sem önnur lög, en áhugi
yfirvalda virðist harla lítill
fyrir þessum lögum.
f kaupstöðum eru það lög-
reglustjórar og sýslumenn á-
samt lögregluþjónum, en í
sveitum hreppstjórar. sem þess-
ara laga eiga að gæta sem
annarra, svo og hinn almenni
borgari, sem ber skylda til þess
að kæra til viðkomandi yfir-
valda, komist hann að því að
1 agabrot séu framin.
Skal ég nefna nokk:Ur dæmi
um algeng brot á þessum lög-
um. Settar reglur um aflífun
húsdýra cru ekki haldnar.
Meiri’hluti sláturhúsa á land-
inu fullnægir ekk; settum regl-
um um útbúnað
Frjðarir fuglar eru víða
drepnir miskunnarlaust, í sum-
um sveitum eru álttir drepnar
í stórum stíl og viðkomandi svo
ósvífnir að fá jafnvel skrokka
þeirra geymda í frystiHúsum
nærliggjandj kaupstaða og
sleppa með það enda þótt lög-
regla sé á þekn stöðum
Bóndj nokkur auglýsti í fyrra
eftir mönnum til þess að drepa
gæsir á friðunartíma þedrra.
Ekki heyrðist ,eitf orð frá lög-
gæzluvaldinu. og er þó óiík-
legt að auglýsingin hafi farið
fram hjá öllum löggæzlumönn-
um.
Ég er hræddur um að all-
mdkið ,.fjaðrafok hefði orðið í
hæsnahúsinu“ ef einhver hefði
auglýst eftir mönnum til að
selja brennivi'n eða tollsvikn-
ar sígarettur. Má þó ekki skilja
orð mín svo að ég sé að mæla
bót slikum lögbrotum.
Styrjöldin *
Ráðuneyti það sem dýra-
veradunarlögin heyra undir
hefur oftar en einu sinni og
oftar en tvisvar veitt mjög svo
neikvæðar undanþágur frá lög-
unum. Alþingi eitt getur breytt
lögum, en ráðuneyti hefur énga
heimild til nð vejta undanþág-
ur nema undanþáguheimild sé
í iögunum sjáifum, en svo er
ekkj í þessum tilfellum sem
ég á' vjð.
Karl Kristjánsson og annar
bingmaður til, berjast fyrir
því að undanþága verði enn
veitt til flekaveiða vjð Drang-
ey. eða jafn,vel að benn við
henni, svo sem er í lögum.
verði úr gildi numið,
Það er nóg til að eta á fs-
landi, þótt fuglar séu ©kki
veiddir á svo ógeðslegan hátt.
Vonandj bor Alþingi gæfu til
þess að vísa á bug þessari ó-
hæfu í eitt skipti fyrir öll.
Engin menningarþjóð leyfir
slíkan barbarisma við fuglaveið-
ar. Verði slíkt leyft, yrðj fs-
land eitt um þvílíkan ,.heiður“
Stuttu eftjr síðustu aldamót
afnámu Vestmannaeyingar þessa
hrottalegu veiðjaðferð. með
samkomulagj fyrjr forgöngu
Oddgeirs Guðmundssonar. sem
há var sóknarprestur
f mestu hrossasveitum lands-
ins er ekikj tji fóður eða hús
handa hundruðum og jafnvel
þúsundiim hrossa. enda þótt
slíkt sé lögboðið.
Það er oft ömurleg sjóm, sem
blasjr við ef farið er eftir
bjóðveginum norður um Mnd
snemma á vorin. að sjá þfssa
vesaljinga skáldótfa og horaða
snuðrandj meðfram vegjnum.
eftir að haf,a bari?; gaddjnn
allan veturjnn og staðifl útj í
hvaða veðrum sem er.
Allskonar þjáningarfullar að-
gerðir eru gerðar á dýrum tjl
að reyna að halda í þejm iíf-
tórunnj án deyfingar af óhlut-
vöndum og oft klJaufskum
mönnum og kallaðar lækning-
ar, en eru ekfci annað en barb-
arjsmi af versta tagi. Oft á
tíðum deyja svo skepnuraar
eftir ómælanlegar þjáningar.
sem af slíkri meðferð hafa
hlotizt.
Þá sjaldan að dæ-mt er í
kærumálum vegna brota á
dýraveradunarlöguntim, eru
dómar í flestum tilfellum svo
vægir að engu er líkara en að
dómsvaldið sé að hæðast að
málefnjnti. Dæmi þess eru deg-
inum ljósari.
f þessu 'sajnbandi vil ég geta
þess hér að fiárbyssur hafa
ekkj fengjzt hér um margra
ára skejð. þrátt fyrir hinn ó-
hemjulega innflutning og all-
an heildsalaskarann og þó að
i Reykjavík einni séu að
minnsta kostj 7 sérverzlanir,
seim selja skotvopn til fugla-
og dýraveiða svo og mark-
sikytteríis.
Að vísu hefur ein verzlun
haft til sölu sérstaka gerð af
fjárbyssum en hún er fyrir
sláturhús, en hentar alls ekki
bændum. vegna þess hve ná-
kvæma meðferð og hirðingu
hún þarfnast.
Þessa mynd sem ég hef í fá-
um orðum dregið upp af því
hvernig dýravemdunarlögin eru
haldin hér á landi/ læt ég
nægja a^ sinni. en af nógu er
að taka
Alþingj veitir árlega kr.
25.(100' styrk til dýravemdunar-
mála. Það er allægsta íjárveit-
ing. sem sú vjrðulega stofnun
veitir og kvað þó ekk; vera
sparsöm úr hófi fram og mun
Jietta ver.a ejnn fertugastj hluti
þess sem íslenzka ríkjfi kost-
ar tjl þess að drepa dýr
Ekkí er tjl nejnn sérstak-
ur dýravemdunareftjrlitsmaður
frá rikinu En ríkis hpfur sér-
stakan eftirlitsmann til að
annast dýradráp og líta eftir
því að dýr séu ejnnig drepin
af öðrum. Mikil er sú menn-
ing!
Það sem gert er til þess að
ha-mla á mótj jllrj meðferð á
dýrum er að öllu leyti sjálf-
boðavinna góðra manna í dýra-
verndunarfélögumim. en þau
eru máttvana vegna fjárskorts.
fjárvejtinganefnd Alþingis sér
um það.
Sjálfsagt er as leggj,a niður
embættj veiðistjóra. að þviliku
embætti er enginn vegSauki,
sömuleiðis að ríkið hætti ÖH-
um greiðslum og verðlaunutn,
eða hvað annars sem lí-kt héit-
ir. til þess að drepa dýr.
Fjárupphæðum æm til sliks
hafa runnið ber, og það strax.
að veita Sambandj dýravérmd-
unarfélaga fslands til ráðstöf-
unar til dýravemdunarmála.
Öll lög sem ómannúðjeg eru
gagnvart dýrum ber Alþingi áð
nema úr gildi, oa það tafar-
laust. Skiptir engu málj þótt
um svakölluð meindýr sé áð
ræða.
Þýzki heimspekin'gurtnn Scho-
penhauer sagði: „Það er öru&gt
mál að sá maður sém er
grjmmilegastur við dýrin ér
ekkj góður maður“. Sama hlýt-
ur að gilda um þjóð. Og fs-
iendingar fara margir hverjir
illa með dýr og ríkisvaldið
gengtir á undan slífeu í sum-
um tilfelium. ýmst með lagá-
boðum eða hirðuleysi og nízku.
íslendinigar eru því eftir
þessu ekfei góð þjóð og ekki
menningarþióð meðan svo er
um breytni hennar gagnvart
smæstu og vamarlausustu
smælingjunum, dýrunum.
Breytir þar engu um oflát-
uh'gslegur meraningarlofsöngur
forustumanna þjóðarinnar á
helzt-u tyllidögum hennar.
Ýmsir þjngmenn og ráðhérr-
ar hafa kvartað undan þvérr-
andj vjrðingu almennings fyr-
ir æðstu stofnun þjóðarinnar,
Alþingi. Það eru víst fá skipti
sem Alþiugi hefur fjallað urri
mál er varða dýraverndun án
þess að verða sér til vanvirðu.
Nægir að nefna. lögin um
aflífun húsdýra er tók tvö
ár að koma í gegn um þing-
ið 1920—1922 'Og þr’jú ár tók
að fá samþykkt lögin um vöri-
un húsdýra 1930—'1933
Á*einu þinginu kostaðj báð
níu umræður um frumvarpið
Oir var síðan svæft. Svo sjaíf-
sögð sem bæðí þessj lög éru.
Sumjr þingmenn höfðu í
frammi í þessum umræSum
öllum hjnar furðulegustu og
óhugnanlegustu staðhæfingár.
Vonandj eykUr Alþingj sj'álft
ekkj enn á slíkt virðjngar-
leysj með þvj að gefa út lög,
sem stríða gegn siðgæðisvit-
und ailrq sæmileera manna
Haukur 1» Oddgeirsson.