Þjóðviljinn - 15.05.1966, Page 3

Sunnudagur 15. maí 1966 — ÞJÓÐVIUINN — SlÐA J
STÝRIMAÐUR Á
SJÓ OG í LOFTI
Viðtal við Höskuld Skarphéðinsson
(
Á snyrtilegu maíkvöldi mjakast undirritaður
inn eftir Suðurlandsbraut. Meðal þess sem fyrir
augu ber eru malbikunarvélar borgarinnar: þær
eru á síðustu stund látnar gera tilraun til að slétta
pólitískar hrukkur af ásýnd Geirs og hans félaga.
Fjölmargir taka að sjálfsögðu ekki séflega mikið .
mark á slíkum umsvifum í nánd við kosningar:
Skal nú einmitt haldið til stuttrar viðræðu við
einn þeirra manna, Höskuld Skarphéðinsson, nýtt
nafn á lista Alþýðubandalags til borgarstjórnar-
kosninga, stýrimann bæði á sjó og í lofti — þótt
undarlegt megi virðast.
Höskuldur . Skarphéðinsson
býr í háhýsi við Sólheima
ásamt konu sinn; Jónínu Ósk-
arsdóttur og bömum þeirra
tveim Ungur maður, fæddur
J932
-— E'kkj átt þú ætt þína að
rekja til sannra Vesturbæinga?
—> Nei. ég er fæddur Bild-
dæiingur. Og ég geri ráð fyr-
ir því að saga mín sé svipuð
og margra annarra úr þeim
plássum. Ég fór á sjó um lejð
og ég fengi sæmilegum vett-
lingum valdið: rækjuveiði og
dragnót £ Amarfirði, síðan á
síld, þá , á togara. Þaðan lá
leiðin í Stýrimannaskóiann.
sem ég lauk við 1955. Þegar
ég hafði verið stýrimaður á
togara um skeið fór ég til Nor-
egs að fá utanlandssiglinga-
tíma Qg var þar í halft arrnað.
ár og tók svo farmanninn hér
hoima 1958. Þegar svo frægt
strið brauzt út á milii íslend-
inga og Breta, fór ég í sjó-
herinn.
★
— ‘17'ar það skemmtiiegt stríð'
T sem þið landhelgismenn
stóðuð í þá?
— Það gat ýmisleigt skemmti-
legt komið fyrir. mikjl ósköp.
Þegar ég var á Þór kom það
einhverju sjnni fyrir að við
skutum úr rifflum niður bauju
fyrir brezkum togara. Togara-
menn tóku ekki eftir því með
hvaða hætti þetta gerðist: bauj-
an var öinfaldlega horfin allt
í einu, en þejr urðu ákaflega
æstir og kölluðu á herskip á
vettvanig og hófu upp klö'gu-
mál — úr þessu varð skemmti-
legt þras.
f viðtalinu er m.a. talað um það ágæta þorskastrið sem íslendingar áttu í við Breta. — Þessi mynd
birtist í Evcning Standard, brezku blaði við upphaf styrjaldarinnar — má vcra að teiknarinn hafi
ekki farið svo fjarri hugmyndum brezks almcnnings þá um íslcnzku varðskipin.
VVVVVVVVVVVVVVVVVVVVVVVVVWVVVVVVVtaMVVVVVVVVVVVVVVVVVVVVVVt VVVVVVVVVVVVVVVVVVVVVVVVVVVVVVVVVVVVVVVVVVVVVVVVVVVVVVVVVVV v
Vorljóð
Sólin góða sendir yl,
sumarljóðin vakna.
Vetraróðs með ofsabyl
ei mun þjóðin sakna.
Lindin kliðar létt og hrein
ljúfum friðartónum;
særinn niðar hljótt við hlein;
hríslur iða krónum.
Vorið syngur, fiðlar foss
fullur kyngihljóðum,
strýkur slyngum yfir oss
ástar fingurgómum.
• Fuglar kvaka unaðsóm,
ástar vakin hlýja.
Vindar slaka; í vígaróm
vængjum blakar kría.
Skal nú vænum skrýdd á ný
skrúða grænum jörðin.
Himinblænum andar í
allífs bænargjörðin.
Syngur lóa dírrindí,
drýpur nóg til fanga;
vellur spói vallmó í
vaktir skógar anga.
Dreifast h’jarðir vors um vang
vítt ákvarðað svæði,
syngja um arð og fæðufang
fósturjarðar kvæði.
Ylna manna hjörtun hörð,
hugans fannir slakna,
mátt sinn kannar móðir jörð,
menn til anna vakna.
Góða vor, um bæ og ból
bræddu úr sporum klaka.
Þeirra torleið signdu, sól,
sem að þora að vaka.
Frímann Einarsson.
w uvv\u\vu\uvvu\vn\mvnvuvu\\vvwvHuvunvmnAuuuuvuviuu\uuummu\vvv\u\vvvuawuvvuwv
Ilöskuldur Skarphéðin,sson.
tvíræða — ef menn vilja fá
einhverjar breytingar fram, þá
verða menn að bindast sam-
tökum, taka þátt í pólitísku
starfi. annars verður allt vjð
það sama — eins og lrggur í
augum uppi.
— Af hverju hefur þú helzt
áhyggjur?
— Húsnæðismál verða að
sjálfsögðu efst á blaði, það
hlýtur að vera mesta áhyggju-
efnj ungs fólks að ei©a sér
fastan samastað. Það er ekkert
sældarbrauð að ejga sinn næt-
urstað undir náð húseigenda —
en vilji menn komast hjá því
er í dag ekkf um annað að
gera en leggja nótt við dag til
að-leysa þennan vanda — á
kostnað fjölskyldulífs á kostn-
að hugðarefna sinna. Um þetta
hefur margt verið skrifað og
mætti skrifa’vog tala endalaust.
Og ég treysti Alþýðubandalag-
inu bezt til að ráða fram úr
þessum vanda.
— Finnst þér að fleirum
fari sem þér, að vilja gerast
virkari í stjómmálum en áð-
ur?
•— Já, mér finnst ég hafa
orðið þess töluvert var, að fólk
gem hefur verið á svipuðu róli
og ég, sé komið á þá skoðun,
að það þurfi að taka þátt í
samtökum til að spoma við
þeirri þróun sem hefur orðið
undanfarin ár' og í því að ný
stefna verði mótuð.
En í bardaga, sem heitið
gæti lentum við fyrst þegar
ég var á Maríu Júlíu — það
var út af Bjargi þegar við fór-
um um borð í Penther. Skips-
menn voru hjnir yerstu og þar
• urðu nokkur slagsmál. Ég held
við hefðum haft mikla mögu-
• leika á því að koma þeim tog-
ara inn, en okkur var skipað
á brott. Fyrir einhvern mis-
sk,ilning varð bátsmaðurinn á
Maríu Júlí'U einn eftir um
• borð í togaranum, og ætluðu
þeir þá heldur en ekki að
þjarma að honum Sóttu þeir
að honum með spanna, en það
var kraftur í karli —' rykkti
hann öðrum spannanum af
þeim og lögðu þeir þá á flótta,
Það sauð i mörgum þessa
daga: einhverju sinni komum
við að togara út af Gletting, og
skipsmenn gerðu sig líklega til
að vama okkur uppgöngu með
öxum og sVeðjum.
— Þú hefur lent í herleið-
ingu?
— Það var miklu seinna,
löngu eftir þorskastríðið. Það
var í fyrravor að komjð var
að togaranum Aldershot út a.f
Digranesi. Hann lagði á flótta
og var eltur, og gafst hann
ekki upp fyrr en föstu skotj
hafði verið skotið nálægt hon-
um Fórum við um borð tveir
stýrimenn, og þótti okkur auð-
sýnilegt, að hann hefði höggv-
ið frá, en skipstjóri þrættþ og
sagðist hafa misst tróllið. Hann
fór svo með okkur yfir í Þór
og lofaðj að halda sömu leið
til baka en við mundum reyna
að slæða upp trollið þar sem
við töldum hann hafa verlð
að veiðum. Urðu.m við eftir
í Aldershot tveir stýrþnenn og
‘ áveir hásetar. Þegar svo var
bújð að keyra nokkrar mílur
stoppar skipstjóri og vildi ekki
lengra, það verður nokkurt
þóf, hann talar við sitt útgerð-
arfélag og setur síðan á fulla
ferð til Englands, seíjir að mik-
ið liggi við, að hann nái í
markað þar á tilsettum degi.
Við mótmælum vitanlega en
þá kallaði óvinurinn til menn
og gerðu þeir sig líklega til
að ráðast upp í brú og híöfðu
axir á lofti, varð að halda þeim
í skefjum með byssum. Þá
nagldu þeir aftur aðra hurð-
ina en héldu vörð um hina.
Á þessu gekk fram á nótt en
þá fengum við leyfi til að beita
byssum og yfirleitt öllum til-
tækum ráðum til að stöðva
togarann. Þetta mál verður
líklega dæmt í hæstarétti inn-
an skamms
— Og nú ert þú orðinn stýri-
maður i lofti?
— Já, ég hef verið á nýju
flugvélinni. Sif, síðan í fyrra-
haust og verð ejtthvað áfram.
Mér skilst að það eigi að gefa
stýrimönnum landhelgisgæzl-
unnar kost á að vinna á henni
til skiptjs. Það er annars
skemmtilegt fyrir mig, að svo
vildi til, að ég var með í að
takaN fyrsta togarann sem Sif
fann að hæpnum veiðum —
hann var brezkur.
w ★
— nn ert lentur >
V* stjómmálum?
— Ég skal játa að ég hafði
eiginlega aldrei ætlað mér að
gera það en ástandið í dag er
orðið þannig, a^ mér finnst,
að þejr sem hefðu ef til vill
ekki kosið sér annað hlut-
skipti en vera hlutlausir á-
horfendur geti það ekki leng-
ur. ‘
Ég hef auðvitað haft minar
skoðanir á stjórnmálum. ver-
ið vinstrimaður, en látið þar
við sitja. Viðhorf mitt í dag
er hinsvegar það að það þurfi
að taka beina afstöðu o? ó-
★
— TVTú fer sjómannadagurinn
11 í hönd — hvað finnst
þér um þennan hátiðisdag?
— Mér hefur alltaf fundizt
að binn ei-ginlep-i sjómannadag-
ur væri lokadagurinn, ellefti
maí, þess varð ég sérstaklega
var meðan ég var fiskimaður.
Sjómannadagur undanfarjnna
ára hefur mér furj/lizt heldur
innantómur og einíum til þess
gerður að gefa góðum — og
vondum — ræðumönnum tilefni
til að tala Þar að auki er ver-
ið að ramba með þennan dag
til og frá ejns og jólin í Del-
iríum búbónis. Nei væri þá
nær að sjómenn heimtu af
löggjafanum lögboðinn sjð»-
mannadag, sem haldjnn væri
m«ð reisn og á þann hátt að
þeim finndist. að þessi dagur
kæmi þeim við.
1 * á.b.
k'VVVVY/VVVVVVVVVVVVlVVVVVVVV'VVVVVVVVVVVVVVVVVVWWWVVVWVWWWWWWWWWWW
Rose Nyland:
Steinar í læk
(Lag: Fyrir fortjaldinu úr „Drei Grosohen Oper“: Og
hákárlamir hafa ténnur, / hafa tennur, beittan kjaft. /
Maður nefndur Maggi dólkur / meistari í að fitla um
skaf t).
Sumar og haust og vor og vetur
um víðikjarrið lækinn ber-
Elsku tungl, þér veit enginn betur,
hvort ást á þak yfir höfði sér.
Þegar víðir, grænar grundir
gleður augað — nóttin björt,
þá eru kossar þessar stundir
þegnir bæði fast og ört.
Þótt sól og máni um loftið líði
og leggist yfir jörðu húm
og sumir aki og sumir ríði,
suma vantar hjónarúm.
Okkar líkami er svo gjörður,
og eftir því er mórallinn.
Vér erum steinar, agnarörður,
og yfir oss streymir lækurinn.
(Þýtt af Sveini Bergsveinssynf
í Berlín, 17. marz 1966.)
'VX'WVWIVVWVVVVVVVVVVVIVVVVVVV'VVVWVWVVVVVIVIVVVVVVVVVV'VVVVVVVVVVVVVV'VVIVVI