Þjóðviljinn - 10.11.1967, Page 7

Fðstoudagur 10. nóvember 1967 — ÞJÓÐVILJINN — SÍÐA
Framhald af 5. síðu.
grein í Alþýðublaðinu og sagði:
„Ég tel persónulega líka að
æskilegt væri að fjarlægja þá
sumarbústaði, sem nú eru inn-
an þjóðgarðs, en til þess hefur
skort fé. Fjárveitingar til þjóð-
garðsins hafa ávallt verið af
skomum skammti, þó að nokk-
uð hafi þokazt í áttina hin síð-
ustu ár. En margt er ógert
af því sem þurft hefði að gera,
vegalagning, gangstigar, hrein-
lætjsbúnaður o.fl. sem nefnd-
in telur að sitja eigi í fyrir-
rúmi, en vonandi kemur hitt
siðar, þegar fjárveitingar verða
fyrir hendi“.
Hér er tekið mjög eindregið
undir þá stefnu sem felst í
tillögu okkar að því er þessa
bústaði varðar. Hitt er mjög
dularfullt að einmitt nú, á
sama tíma og ráðherra lýsir
þessu yfir, skuli tveimur aðil-
um heimilað að reisa nýja sum-
arbústaði einmitt á þessu
svæði. Þær nýbyggingar munu
raunar þannig til komnar að
Þingvallanefnd vakti athygli
.sumarbústaðamannanna á því
að þeir myndu missa lóð sína
ef þeir reistu ekki hús á henni.
Frumkvæðið kom þannig frá
Þingvallanefnd sjálfri á sama
tíma og hún ástundar hið illa
augnaráð sem ráðherra gat um
í Alþýðublaðinu í fyrra.
Sumarbúðir í
Gjábakkalandi
Um sumarbústaði þá sem
heimilaðir hafa verið í landi
Gjábakka, 24 nýja bústaði í
viðbót við tvo sem fyrir voru,
er allt aðra sögu að segja; þar
er um að ræða opinberan og
harðvítugan ágreining milli
Þingvallanefndar annars vegar
og hins vegar Náttúruverndar-
ráðs, þeirra manna sem sér-
fróðastir eru um náttúruvemd
hér á landi og mestan áhuga
hafa á því efni, þeirra stofn-
ana sem láta sér annt um
ferðamál, og raunar að ég hygg
yfirgnæfandi meirihluta þjóð-
axinnar. Þingvallanefnd rétt-
lætir hina nýju úthlutun sína
með þeirri tvískiptingu Þing-
vallasvæðiðsins, sem ég ræddi
um áðan. Hún heldur því fram
að hinn eiginlegi þjóðgarður sé
aðeins svæði það sem kallað
er „hið friðhelga land“ 1 lög-
unum, en um það svæði sem
þar er fyrir utan gegni allt
öðru máli, þar geti Þingvalla-
nefnd ákveðið að eigin geð-
þótta hvað leyft skuli og hvað
bannað. Þingvallanefnd vitnar
í þessu sambandi til niðurlags
annarrar greinar laganna um
friðun Þingvalla, sem hljóðar,
eins og ég sagði áðan, svo:
„Ekkert jarðrask, húsbygg-
ingar, vegi, raflagnir eða
önnur mannvirki má gera á
hinu friðlýsta svæði eða í landi
jarðanna Kárastaða, Brúsa-
staða, Svartagils og Gjábakka,
nema með leyfi Þingvalla-
nefndar“.
Þingvallanefnd virðist túlka
þetta ákvæði svo, að það veiti
henni heimild til þess að leyfa
hverskonar jarðrask, húsbygg-
ingar, vegi, rafleiðslur eða
önnur mannvirki á því svæði
sem hún telur ekki heyra til
hinum eiginlega þjóðgarði. En
þessi lögskýring er fráleit með
öllu. Þingvallanefnd er kosin í
ákveðnum 'tilgangi, þeim sem
um getur í lstu grein laganna,
að gera Þingvelli við Öxará og
grenndina þar að friðlýstum
helgistað allra íslendinga. Að-
eins innan þessa ramma getur
hún bannað eða leyft mann-
virkjagerð á svæðinu, en fari
hún út fyrir þetta verksvið er
hún farin að brjóta þau lög
. sem hún á að vernda. Það gef-
urraunar augaleið, að alþingi
setti ekkí lög um að meina
bændum að úthluta sumarbú-
staðalóðum á jörðum sínum,
í því skyni einu að þing-
nefnd gæti síðar tekið sér út-
hlutunarréttinn, enda hef ég
áður rakið hver var tilgangur
þeirra manna sem beittu sér
fyrir lögunum um friðun Þing-
valla 1928.
Hulin ráðgáta
Mér finnst þingvallanefnd
hafa sýnt furðulega stífni og
þrjózku í þessu máli. Hún hef-
ur ekkert skeytt um röksemd-
ir og mótmæli þeirra manna
hérlendra sem mestan áhuga
hafa á néttúruvemd og mesta
kunnáttu á því sviði. Mér er
kunnugt um það að formaður
Náttúruvemdarráðs, Birgir
Kjaran, sneri sér tvívegis í
fyrrahaust til framkvæmda-
stjóra Þingvallanefndar, Harð-
ar Bjamasonar, og fór fram á
það að sumarbústöðum yrði
ekki úthlutað án þess að leit-
að vajri álits ráðsins, en Þing-
vallanefnd hafði þau hogværu
tilmæli að engu. Hlýtur það
raunar að vera álitamál, eins
og ég gat um fyrr, hvort Nátt-
úruverndarráð hefur ekki haft
heimild til að taka fram fyrir
hendur Þingvallanefndar í
þessu máli, enda komst hæstv.
forsætisráðherra svo að orði í
sumar í grein sem hann skrif-
aði í Morgunblðið að ef til vill
sé það hæpnast í þessu deilu-
máli að Þingvallanefnd skuli
harfa úrskurðarvaldið. Ég
hefði skilið þrályndi Þing-
vallanefndar í þessu máli, ef
nefndin hefði talið sig vera
að framkvæma skylduverk sin
samkvæmt ákvæðúm laga, en
mér er það hulin ráðgáta hvers
vegna nefndinni er það slíkt
kappsmál að úthluta sumarbú-
stöðum á Þingvallasvæðinu; ég
hef enga skýringu séð á því
hvers vegna nefndarmenn telja
þvílíka forréttindaaðstöðu
nokkurra manna samrýmast
því skylduverki að gera Þing-
velli við Öxará og grenndina
þar að friðlýstum helgistað
allra íslendinga.
Ósæmileg leynd
í þessu sambandi er rétt að
víkja að öðrum þætti þessa
máls sem einnig hefur valdið
almennri gagnrýni; það er
leyndin og pukrið sem fylgt
hefur þessari almennu sumar-
bústaðaúthlutun. Ekkert var
auglýst um það að til stæði
að úthluta sumarbústaðalóðum,
svo að allir íslendingar ættu
þess þá jafnan kost að sækja
um bletti á hinum friðlýsja
helgistað sínum. Þeir einir
komu til greina sem voru svo
blygðunarlausir að fara fram 'á
slík fotréttindi. • Öll vinnubrögð
hafa verið hulin, einnig úthlut-
unin sjálf. Slíkar starfsaðferð-
ir hljóta að vekja tortryggni
og getsakir, einnig þótt tilefn-
in væru margfalt. minnj en í
þessu dæmi. Mét virðist þetta
atferli sígilt dæmi um það
hvernig opinberir trúnaðar-
menn mega ekki hegða sér.
Við flutningsmenn þessarar
tillögu leggjum til að Þing-
vallanefnd verði nú falið að
banna allar frekari byggingar-
framkvæmdir og jarðrask á
vegum einstaklinga á landi því
sem lögin um friðun Þingvalla
ná yfir meðan endurskoðun
laganna fer fram. Er það auð-
vitað sjálfsögð tilholgun, til
þess að hendur þeirra manna
sem framkvæma eiga endur-
skoðunina verði ekki bupdnar
frekar en orðið er, og það því
fremur sem tilgangur endur-
skoðunarinnar á að vera sá að
tryggja aukna náttúruvernd,
stækka þjóðgarðinn og gera
hann , að raunverulegri sam-
eign allra íslendinga. )
Ekkert flokksmál
Ég hef hér að framan gagn-
rýnt nokkuð einn þátt í störf-
um Þingvallanefndar. Sitthvað
fleira mætti gagnrýna, svo sem
það að einstaklingum og fé-
lagssamtökum hefur verið
heimilað að ástunda mjög
hæpnar gróðurtilraunir á hinu
friðlýsta landi. Hitt er mér
ljúft að taka fram að ég tel
að Þingvallanefndum hafi
margt tekizt vel, ekki sízt þeg-
ar þess er gætt hve takmörk-
uð fjárráð þær hafa haft í
samanburði við verkefnin. Og
þótt sumarbústaðaúthlutun sé
gagnrýnd af ærnu tilefni, er á-
stæða til að leggja áherzlu á
það að á því sviði hefur ekk-
ert það gerzt ennþá sem ekki
er unnt að bæta án þess að
umtalsverðir erfiðleikar hljót-
ist af. Hitt gæti orðið afdrifa-
ríkt ef úthlutun sumarbústaða-
lóða héldi áfram. Þingvalla-
nefnd hefur aðeins lýst yfir
því að úthlutun sé lokið „að
sinni", og í slíkri yfirlýsingu
felst engin trygging. Einnig
það er veigamikil rökssmd fyr-
ir því að nú verði settar fast-
ar og endanlegar reglur um
framtíðarstefnuna á Þingvalla-
svæðinu öllu.
Ég vil að lokum taka það
fram, þótt þess ætti ekki að
gerast þörf, að tillaga þessi er
að sjálfsögðu ekkert flokks-
mál. Umræíiur um Þingvelli
hafa að undanfömu verið
miklar í ýmsum félögum og
öllum blöðum, og ég vil vænta
þess að hliðstæður áhugi sé
hér innan þingsalanna. Ég vil
leyfa rhér að leggja til að mál-
inu verði frestað að loknum
umræðum hér og því vísað til
allsherjarnefndar. Vil ég mega
vænta þess að nefndin taki
skjótar ákvarðanir um afstöðu
sína; hér er einvörðungu um
það að ræða hvort \I5gin um
friðun Þingvalla skuli endur-
skoðuð og hvernig þeirri end-
urskoðun skuli háttað.
Heybruni
Snemma í fýrradag kom upp
eldur í hlöðu í Ánabrekku í
Borgarhreppi. Slöbkviliðið i
Borgamesi fór á vettvang og
allmargt fólk frá nágrannabæj-
um..
Einhverjar skemmdir urðu á
hlöðunni en öðrum húsumtókst
að bjarga. Talið er að á annað
hundruð hestar af heyi hafi
eyðilagzt af eldi og vatni, og
hefur orðið talsvert tjón af
brunanum, enda ekki vátryggt
A.S.f. og B.S.R.B.
Framhald af I. síðu.
halli yrði á fjáirlögum
næsta árs“.
Þessi svör 12 manna nefndar-
innar voru rædd á fúndinum, en
síðan óskuðu fulltrúar ríkis-
stjómarinnar frests til að athuga
þau-
Þriðji fundur 12 manna nefnd-
ar og fulltrúa ríkisstjómarinnar
var svo klukkan 10.30 í dag og
gerði forsætisráðherra þá grein
fyrir afstöðu ríkisstjómarinnar.
Vill ríkisstjprnin leggja til þá
brcytingu á ftrumvarpinu, að i
stað þess, að engin hækkun
verði á hinni nýju kaupgreiðslu-
vísitölu vegna lækkunar niður-
greiðslna og annarra aðgerða,
hækki þessi vísitala um 3%.
Komi hækkunin til framkvæmda
í þremur jöfnum áföngum, hinn
1. júní n.k., í lok næsta árs og
loks hálfu ári sfðar. Enn frcm-
ut vildi ríkisstjórnin ákveða, að
clli- og örorkulífeyris- og fjöl-
skyldubætur með tveimur eða
fleiri bömum væru hækkaðar
um 5%.
Að því, er snerti önnur atriði
í greinargerð nefndarinnar taldi
ríkisstjómin, að ýmsar ráðstaf-
anir á grundvelli þeirra kæmu
mjög til athugunar. Á hinn bóg-
inp gæti samkvæmt eðli málsins
ekki verið áð vænta mikils eða
skjóts árangurs af þessum ráð-
stöfunum. Rikisstjómin legði því
til, að frekari viðræður færu
fram um ráðstafanir til að bæta
innheimtu söluskatts og skatta-
eftirlit yfirleitt og um ráðstaf-
anir til að draga úr útgjöldum
ríkisins- ■ Þá væri < ríkisstjómin
einnig fús til að láta fara fram
nánari athugun á því, hvortend-
urskoðun álagningarreglna komi
til greina. Á hinn bóginn teldi
ríkisstjóm það ekki verjandi að
afgreiða fjárlög næsta árs með
tekjuhalla, sökum þass, hversu
mjög væri nú gengið á gjaldeyr-
isforða landsmanna og þungar
horfur framundan varðándi þró-
un útflutnings.
Að lokinni greinargerð fbrsæt-
isráðherra var gert fundarhlé.
Síðanl hafnaði 12 manna
ncfndin tillögum ríkisstjóm-
arinnar. Var því yfirlýst fyrir
hönd nefndarmanna, annairra
pn Gu'ðmnndar H. Garðars-
sonar, að hún teldi sig á eng-
an hátt tryggja vinnufrið
í landinu með því að sam-
þykkja tillögur ríkisstjómar-
innar. En hún vildi fallast á,
að nýja visitalan óskert yrði
tcngd gömlu vísitölunni, eins
og hún var seinast birt.
Þar með er viðræðum. þess-
um lokið, en þó varð að ráði, að
ræðst skyldi við um þau atriði,
sem til umræðu hafa verið, eða
önnur atriði eftir þvi, sem efni
stæðu til.
Apollo
Framhald af 3. sí'ðu.
Rétt áður en Apollo kom aftur
inn i andrúmsloft jarðar með
40.000 km hraða á klukkutíma
var farþegahluti þess skíHn frá
vélahílutanum.
Lendingin tóikst sem til var
ætlazt á Kyrrahafi um 950 km
norðvestur af Hawai og voru þar
in að hirða geimfarið úr sjón-
um.
1 A'pollo tilrauninni í dag voru
gerðar fjölmargar tilraunir og
þenda vísindamenn á Kennedy-
höfða á það, að sá ágæti áráng-
ur sem hefur náðst sé brautryðj-
endasigur í kapphlaupinu um
það, 'hvort stórveldið verði fyrr
til að senda mannað geimfar til
tunglsins.
Borgarstjóri
Framhald af 10. síðu,
að leggja á borgarbúa næsta ár
út af viðameiri rekstri á sjúkra-
húsum, skólum og fleiru, sagði
borgarstjóri. Þá myndi einnig
reynast erfitt að fá nægilegt
starfsmannahald fyrir borgar-
sjúkrahúsið í Fossvogi.
Einn maður atvinnulaus
I tilefni af því, að einn mað-
ur hefur verið skráður atvinnu-
laus í Reykjavík var spurt um
könnun á vinnumarkaði hér í
borginni.
Fyrir fjórum vikum var
Ráðningastófu Reykj avíkurborg-
ar falið að kanna þessa hluti
í samvinnu við borgarhagfræð-
ing og var verklýðsfélögum og
atvinnurekendum send bréf, þar
sem æskt var upplýsinga fyrir
24. október.
Um síðustu mánaðamót höfðu
borizt inn 15 til 20 prósent bréf-
anna og samkvæmt upþlýsingum
þar væri ekki um atvinnuleysi
að ræða eða samdrátt að veru-
legu marki. Þá sagðist borgar-
stjóri vilja vekja athygli á því,
að skortur væri á vinnuafli við
framkvæmdir á vegum Lands-
virkjunar. Hann sæti þar í
stjóm og sér væri kunnugt um
það.
Minnkandi lóðabrask
Verður mikið um lóðaúthlut-
anir á næsta ári? — Fullnægt
hefur verið eftirspum um lóðir
undir iðnaðarhúsnæði, sagði
borgarstjóri. Á öðrum sviðum
hefur ekki tekizt að seðja lóða-
hungrið- Á síðastliðnu ári vom
tekin upp strangari ákvæði um
lóðaúthlutanix undir raðhús og
einbýlishús og urðu 400 til þess
að skila lóðum sínum aftur og
Var ■ þeim úthlutað til ann-
arra. Minnkað hefur ásókn eft-
ir lóðum/frá því sem áður hef-
ur verið og snemma á næsta
ári er ætlunin að úthluta lóða-
rými fyrir 500 til 600 íbúðir.
Er þessum íbúðum ætlaður stað-
ur í Breiðholti, Fossvogi og á
hálsinum austanverðum milli
smáíbúðahverfisins og Fossvogs.
Ekki hefur linnt lóðabraski
ennþá, sagði borgarstjóri.
Breikkun Kalkofnsvegar
Þá má geta þess að lokum,
að borgarstjóri upplýsti meðal
annarrá hlutá, að tveir kvik-
myndamenn væru að vinna að
gerð kvikmyndar urrY' Reykja-
vík.
Ákveðið hefði verið að fram-
lengja Lækjargötu í Kalkofns-
veg og kostaði það rask í mið-
bænum. — Þá ætti að breikka
Hverfisgötu i fjórar akreinar.
Þannig ætti að fjarlægja stytt-
pmar á Stjómarráðsblettinum
af Hannesi Hafstein og Kristj-
áni konungi.
Smurt brauð
Snittur
— við Óðinstorg
Sími 20-4-90.
VAUXHALL
BEDFORD
BRIDGESTONE
HJÓLBARÐÁR
Síaukin sala
sannargæðin.
B;RIDGESTONE
veitir aukið
öryggi í akstrí.
BRI DGESTON E
ávallt fyrirliggiandí.
GÓÐ ÞJÓNUSTÁ
Verzlun og viðgerðir
Gúmmbarðinn h.f.
Brautarholtt 8
Sími 17-9-84
HÖGNI JÓNSSON
LögfræðÞ or fasteignastofa
Bergstaðastræti 4.
Sími 13036.
Beima 17739.
SIGÚRÐUR
BALDURSSON
hæstaréttarlögmaður
LACGAVEGl 18, 3. hæð,
Símar 21520 og 21620.
*elfur
Laugavegi 38
Skólavörðustíg 13
Mjög vandaðar og
fallegar unglinga-
og kvenbuxur.
Efni: 55% terylene >
45% ull.
Stærðir: 10 — 12 —
14 — 38 — 40 — 42
og 44.
Verð frá 675,00.
Póstsendum um
allt land.
A

KHftM
4