Þjóðviljinn - 10.12.1967, Blaðsíða 4

Þjóðviljinn - 10.12.1967, Blaðsíða 4
4 SÍÐA — ÞJÖÐVILJINN — Sunnudagur 10. desember 1967- Músa- gildran Smásaga eftir ARTHUR OMRE Þýdd af FRIÐJÓNI STEFÁNSSYNI Seinni hluta dags sat Towns- end majór við að skrifa loka- kafla bókarinnar „Skipulags- skrá fyrir allar þjóðir“. Þessi bók var háfleyg eins og allar slíkar. Það les þær enginn. Elfni hennar, sem máli skipt- ir, má koma fyrir í einni eða tveimur línum: „Enginn hefur leyfi til að inna af höndum herþjónustu eða fara í strið fyrr en hann (hún) hefur náð sextíu ára aldri“. Góð hugmynd, sem Towns- end majór fékk raunár ókeyp- is hjá mér. Hvers vegna ekki að láta öldungana berjast í stað þess að þeir rífist í hverri viku endalaust í veizlum í Genf, London og París, til þess svo að senda æskuna út í stríð og eyðileggingu? Æskan er ánægð með, að þeir gömlu hverfi af sjónarsviðinu, skrifaði ég, og friður helzt, án mikils kostn- aðar. Townsend majór svaraði mér strax, að hann skyldi greiða fyrir þessu. Hann á nefnilega ríkan frænda í Kent, sem virð- ist aldrei ætla að deyja. Ég lagði til, að hann sendi uppástunguna til Sameinuðu þjóðanna í stuttu bréfi, en auðvitað varð majórinn að teygja úr þessu í 500 blað- síðna bók. Ég fékk handritið sent í hraðpósti eftir hend- inni Hugsa sér allan þann þvætting, sem skrifaður er í heiminum ... Sem sé, majórinn var að skrifa síðasta kapítulann og það var mjög heitt. Port of Spain í Trinidad er sem kunn- ugt er óþægilega nærri mið- jarðarlínu eða tíu gráðum fyr- ir norðan hana. — í dag er svalara i Hades, sagði hann við múlattastúlk- una Daisy, ég er mjög ánægð- ur yfir, að elsku konan mín er í Englandi. og ég vona, að hún verði þar lengi. Síðast skrifaði hún, að sig langaði ekki til að verða steikt fyrst úm sinn. Þar að auki er hún dauðhrædd við mýs og fjasar um músapest. Daisy sagðist hafa lesið bréf- ið og vera fjarska glöð yfir að frú Townsend dveldi í Eng- landi. Svo spretti hún fingrum og dansaði fram í eldhús til þess að búa til ávaxtasalat. Majórinn hafði lag á að koma sér fyrir. Þau bjuggu tvö ein í einbýlishúsinu, hin snotra Daisy og hann. Á skrif- borðinu og í loftinu snerust viftumar hljóðlaust og öruggt. Stóru viskíglasi og sóda var komið fyrir snoturlega i litlum kælikassa rétt við höndina. Vindillinn mildur og ilmandi. Hann sat þarna í hvítum stuttbuxum og milliskyrtu. kapítulanum var að verða lok- ið, og hann horfði út yfir hafið og lét sig dreyma, tók smávegis út fyrirfram af frægðinni. Bókin myndi án efa vekja feikna athygli í heim- inum. Friðarverðlaun Nobels? Hann brosti og strauk gráýr- ótta bartana. Ekki útilokað. alls ekki útilokað .. Allt í einu stirðnaði blóðið I æðum majórsins. Skerandi angistaróp barst frá eldhús- inu. — Í-í-í-í ... Hann þreif pappírshnífinn og hljóp fram í eldhús til þess nauðugur viljugur að leggja lífið í sölurnar fyrir Daisy. Liðsforingi á ekki ann- ars úrkosti. Daisy stóð uppi á eldhús- borðinu, þrýsti hnjánum sam- an og æpti svo að hljóðhimn- ur majórsins skulfu og starði niður á gólfið. Majórinn varp öndinni létt- ar, strauk sér um hjartastað og sagði gremjulega: — Hvað er þetta, Daisy, þetta er bara lítil mús! — Hættu þessum látum, sagði hann ákveðinn. Daisy sífrað, að hún væri í „bikinibuxum“, og upp á hverju gat mús ekki tekið? En hún varð strax rólegri, hringaði sig niður á borðið, mjúk eins og köttur og hallaði sér að öxl majórsins. Þau horfðu bæði af áhuga á litlu fallegu músina, sem gæddi sér í óða önn á ostinum í músagildrunni. Osturinn var gulur, feitur og bragðsterkur enskur ostur, Cheddarostur. Músagildran var spánný, úr- vals ensk framleiðsla, að sjálf- sögðu. Majórinn keypti und- antekningarlaust enskar vörur, væri þess nokkur kostur — að sjálfsögðu. Honum gramdist mjög, að smjörið, flesksíðurn- ar og eggin var merkt dönsk- um stimpli, sardínurnar norsk- um og eldspýturnar sænskum. Músin var grandalaus en svöng, datt ekki í hug, að hún væri í músagildru og betri mat en þennan ost hafði hún aldrei bragðað. Majórinn hafði keypt gildruna um morguninn og egnt hana að ráði Daisy. Músin var iðin við ostinn, leit upp á Daisy og majórinn, hélt svo áfram að naga. — Veslingurinn, er hún ekki indæl, sagði Daisy og smeygði handleggnum aftur fyrir hnakka majórsins. — Eftir andartak verður hún orðin að klessu, sagði majórinn stuttaralega. Músin settist á afturfæt- urna, gaut skínandi perluaug- um á þau og nagaði lítið eitt meira af ostinum en ekki með sama ákafa og áður. — Nú er hún södd, sagði Daisy, stykkið var of stórt. Músin byrjaði að hala í ost- stykkið með tönnum og fram- fótum. — Nu fær hún banahöggið, sagði majórinn. Hrollur fór um Daisy og hún þrýsti sér að majómum. Músin gerði átak. og sjáum til, sigri hrósandi sat hún með ostbit- ann milli framlappanna, hjó nagtönnunum í hann, leið hljóðlaust meðfram eldhús- bekknum, undir ofninn og inn 1 litla holu í veggnum. — Léleg gildra, sagði Daisy. — Alls ekki, sagði majórinn. Daisy tók gildruna og lét hana með varkárni á borðið. Majórinn greip hníf og potaði í verkið. — Ný og dálítið stirð, en nú skaltu fá að sjá, sagði hann. Ekkert skeði. Boginn var spenntur og hélt áfram að vera það. Majórinn potaði f astar með hnífnum, en nei... — Léleg gildra, sagði Daisy — Kemur ekki til mála, sagði majórinn, hún er ensk. Það var ábyrgðarmiði á öskj- unni, sæktu hann, Daisy. — Ég brenndi bæði öskjunni og miðanum, maður heldur ekki upp á þess háttar. Ný músagildra kostar tvo shill- inga. — Þetta er atriði um reglu, sagði majórinn. Músafjölskyldan var í sjö- unda himni og hélt veizlu inni í veggnum, — pipp — píp, píp ... Daisy brosti og horfði dá- dýrsaugum sínum beint á maj- órinn, lagði hendurnar um háls honum, kyssti hann beint á munninn, þrýsti sér að honum og hvíslaði: — Henry, þær eiga sjálfsagt mörg börn, lítil og sæt... En majórinn var ekki í skapi til ástaratlota á þessari stundu. Hann vafði pappír utan um gildruna, þreif hitabeltishatt- inn sinn frammi í forstofunni og var þotinn af stað niður í bæinn. Verzlunin, sem seldi músa- gildrur, hafði látið þá síðustu. — Því miður, sagði eigandinn. Hann hafði keypt smásendingu af umferðarsala, sem flæktist hingað, selt hinar í skip og majórnum þessa einu. Þær voru áreiðanlega enskar með vörumerkinu „Quick Death“, en án nafns og heimilisfangs framleiðanda. — Við verðum að reyna að koma þessari í lag, sagði kaup- maðurinn — ég held það hljóti að vera auðgert. — Gerið svo vel að reyna, sagði majórinn. Kaupmaður kastaði skrúfu á agnbrettið, þyngri skrúfu og loks ennþá þyngri skrúfu Músagildran hreyfðist ekki. Afgreiðslumaður kom til skjalanna, klappaði létt á hana með litlum hamri, síðan fast- ar. En — nei... Annar búðarmaður kom á vettvang. Þeir reyndu við hana í eina klukkustund. Viðskipta- vinir komu, biðu og fóru svo aftur. Majórinn tók gildruna og þaut út, niður götuna og inn í verzlunarsendiráðið. Silki- skyrtan límdist við líkama hans og svitaperlur þrengdu sér út á rauðleitu andlitinu. Hitamælirinn sýndi háa gráðu- tölu í skugganum. Majórinn hafði vald á skapi sínu, að sjálfsögðu, skákaði músagildrunni á skrifborðið og lagði málið fyrir yfirmann- inn, sem líka var majór — majór Brown. Brown majór virti músa- gildruna fyrir sér af áhuga og ýtti með blýanti á agnbrett- ið. En nei.. þá greip hann gildruna í hönd sér og studdi þéttingsfast á agnbrettið með vísifingri hinnar handarinnar. Kjarkmaður, Brow majór. En boginn haggaðist ekki. Einn af skrifstofumönnunum kom til skjalanna, síðan annar. Brown majór veðjaði viskí- flösku. Músagildran skyldi komast í lag. Majórinn og starfsfólkið í verzlunarsendi- ráðinu sátu umhverfis borðið fram eftir degi. En músagildr- an lét ekki haggast. Brown majór sóttj viðskipta- skrá en enginn gat fundið músagildruframleiðandann. Það var óhemja af músagildrufram- leiðendum í Englandi, en eng- inn af þeim gaf upp vörumerk- ið „Quick Death“. Klukkan þrjú sótti Brown majór viskíflösku og ískaldan sóda, Townsend majór opnaði viskíflöskuna og sagði: Gerið svo vel, herrar mínir. Brown majór lofaði að koma málinu í höfn svo fljótt sem auðið væri, og Townsend maj- ór sagðist bera fullt traust til hans. En þegar yngsti skrifstofu- maðurinn upplýsti, að „þel- dökkur herramaður" niðri í bæ framleiddi fyrirtaksgóðar músagildrur, litu viðstaddir skilningslaust á hann og eng- inn svaraði. Majórinn fór heim í einbýlis- húsið sitt, og Daisy beið hans með ágætan miðdegisverð klukkan sex. Majórinn full- vissaði hana um, að nú væri „málið“ komið í réttar hend- ur, dálítinn tíma myndi það taka, að sjálfsögðu. Annars fannst honum hann ekki vera í skapi til þess að ljúka kapí- tulanum, hann gekk frá hinu þykka handriti. Þegar hann læsti skúffunni og sagðist ekki ætla að skrifa fyrst um sinn, fleygði Daisy sér um hálsinn á honum og kyssti hann lengi. Viftumar unnu hljóðlaust, drykkjarföngin í kælinum voru ágæt. Daisy sat í kjöltu hans, gulbrún með ferskjulitar kinn- ar, ung, mjúk eins og köttur með skínandi augu, sæt, fjarskalega sæt, og frú Towns- end heima á kalda Englandi. Sólin gekk snemma til viðar og tindraði yfir hafinu, maj- órinn stundi af vellíðan. Mýsn- ar skvöldruðu og tístu í veggn- um. Píp, píp ... — Þær eru svo sætar, ég ætla að skera svolítið ost- stykki handa þeim, áður en við förum að leggja okkur, sagði Daisy. Daisy hljóp fram í eldhús, kveikti Ijós, skar oststykki og lét það hjá holunni undir elda- vélinni. En majórinn varð að fara fram og slökkva Ijósið, óður en hann gekk til svefns. Mýs voru mýs, sagði Daisy. Þegar hingað er komið í þessari alvarlegu frásögn, er ef til vill ekki úr vegi að vitna í þrjár frægar ljóðlínur eftir J P. Jacobsen (nei, hann er ekki norskur, hann fæddist hvorki í Bergen né Vestby, heldur í Danmörku): Glödende nat! Viljer er Voks i din blöde Haand, og Troskab Siv kun for din Aandes Pust------------- Það komu aðrir dagar og aðrar nætur. Brown majór, sem var maður einmana, eyddi kvöldunum og hluta af nótt- unum við að reyna að upp götva leyndardóm músagildr- unnar, en — •— — Brown majór skildi ekki mikið í tækni. Aftur á móti var hann snillingur í að skrifa langar og greinargóðar skýrsl- ur. Eftir að hafa ástundað til- raunir við músagildruna í þrjá mánuði (hann viðurkenndi það síðar) skrifaði hann langa skýrslu og sendi hana ásamt gildrunni til verzlunarráðu- neytisins í London. Skýrslan komst fljótlega á leiðarenda En vegna ýmis konar vandkvæða í sambandi við tollstjórnina, sem áleit sig eiga rétt á sex pencum í toll, en verzlunarráðuneytið vildi ekki borga, tók afgreiðslan á músagildrunni sinn tíma. Bréf- um rigndi fram og aftur milli ráðuneytanna og af einhverri ástæðu blandaðist flotamála- stjómin í málið og síðan lög- reglan. Scotland Yard uppgötvaði, að eitthvað dularfullt væri á seyði, og það kynni að vera möguleiki á, að pakkinn inni- héldi rússneska vítisvél. Mað- ur, sem annars átti að hengja, fékk það hlutverk að opna pakkann úti á víðavangi, gegn loforði um fulla náðun, ef hann þá springi ekki í loft upp. Maðurinn batt hníf við langa stöng, skar traust böndin utan af pakkanum, pappír, öskju og aftur pappír. Og þama lá músagildran í grasinu og var greinilega aðeins lítil músa- OG LJÓSIÐ DÓ Þú sefur undir súðinni, að austan, svo saklaus eins og blóm í vorsins sól, og þú átt lítinn líkama — en hraustan og lilla-bláan, yndislegan kjól. Ég sé þig oft á kvöldin — er þú kemur og kveikir ljós — og stígur hægt um gólf, og það er kannski einn, sem öðrum fremur er inni hjá þér — þar til klukkan tólf. En eitt er víst, — að aldrei er hann lengur og aldrei hefur hann um nætur gist, því þetta er víst mesti dáða-drengur. — En dásamlegt er samt að vera kysst! Þið sitjið oftast tvö — og talið saiman, — og tíminn líður undarlega fljótt, og þér er heitt og þú ert rjóð í framan, — en það er ekki ennþá komin nótt! Þú veizt að klukkan 'tólf þá 'fer hann frá þér, þér finnst það kannski, vina mín — of fljótt, og þú vilt miklu heldur hafa’ann hjá þér — og hann vill máske líka vera í nótt! Og þannig hefur lífið áfram liðið í ljósum draum, — við yndislega þrá, og vikum saman hafa bæði beðið, — en biðin er nú liðin, — því að sjá: í kvöld ég sé hann skjótast inn í skuggann og skimandi upp tröppurnar hann fer. En litlu síðar lézt þú fyrir gluggann — og Ijósið dó í stofunni hjá þér!! GUÐM. VALUR SIGURÐSSON.

x

Þjóðviljinn

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Þjóðviljinn
https://timarit.is/publication/257

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.