Þjóðviljinn - 31.05.1968, Blaðsíða 5

Föstiudaigur 31. maí 1968 — ÞJÓÐVTILJTNN — SlÐA J
kvikmyndir

„VIÐ NANARI ATIIUGUN“. Afi gamli; lleikur á trompet viö jar
ðarfaxir.
s

,VIÐ NANARI ATHUGUN'
Lokaatriðið; fjöiskyldan skálar við sunnudagsborðið.
,VIÐ NANARI ATHUGUN'
„ Við nánati athugun"
Yeats Country
’Stjómandi lítils tónskóla ú-ti
á. landsbyggðinni, Bambas að
nafni, býðuir gömi.um skólafé-
laga sínum að koma og leika
einleik á tónleikum hjá sér.
Einleikarinn Pétur kemur í
sveiítina ásamt vinstúlku sinni.
Vinur hans Bambas er nú orð-
inn fjölskyldufaðir er lifir fá-
breyttu sveitalifi. Hamn hefur
týot fomum hugsjónum sínum.
hefur ekki haft tima til að
sinna tónlistiinni; „hann var að
byggja“. >að er brugðið upp
myndum frá helginni þegar
Pétur kom í heimsókn með
stúlikunni sinni. Jarðairför, erfi-
drykkja, fjölskyldumáltíð, slag-
ur afa og ömmu við haenumnr,
tónlistaræfingar, allt er þetta
afar vel kvikmyndað með
glögigu auga fyrir öllu bros-
Jegu.- Á yfi-rborðiniu virðist hið
friðeæla „intima“ sveitalíf
vera fólkinu fullnægjandi. En
í stórkostlega skemmtilegu
fylldríi þeirra félaga segir Pét-
ur við vin sinn: „Við erum
búnir að vera“. Þá spyr Bam-
bas: „Átt þú hús, bíl, eigin-
konu, þrjú böm? Ó, nei, en
þá ert þú heldur ekki búinn
að vera".
★
Það vaeri alls ekki rétt að
tala meira um efni þessarar
myndar sem er reyndar ein sú
bezta og skemmtilegasta sem
ég hef séð. Þetta er önnur
mynd Ivans Passers, en fyrsta
mynd hans „Ðauflegur dagur“,
stutt mynd, hlaut verðlaun í
Manheim 1965. H-ann var m.a.
aðstoðarmaður Milos Forman
við gerð myndarininar Ástir
ljóshæ-rðrar stúlku. P-asser lýs-
ir persó.num sínum á hinn
sam-a hjiartanlega og góðlátlega
háitt sem Forman. Þó finnst
mér myind Passers betiri en
Ljóshærða stúlkan, senniléga
vegn-a }>ess að hú-n er mu-n
hraðari og maður kynnist ná-
ið fleiri skemmlilegum persón-
um en í rnynd Form-ans. Þam-a
er t.d. afi gamli, fullur lífs-
gleði og lífsspeki. Hann og
somirimn l>eyta lúðra við jairð-
arfiairir og afi metur hæfni
þeirra á því hve fólkið græt-
ur mikið. „Fólk vill frekiar
gráta en hlæja“, segir hann,
„bara að billinn gæfi genigið
fyrir tárum.“
Að dæmi Formans notar
Passer nær eingön.gu fólk sem
hefur a-ldrei leikið áður og
ekikert lært þar að lútandi.
Þeir segjia, að þebta fólk geti
búið yfir lífsreynslu, orðum og
látbraigði .sem ” atvinnuleikairar
gætu seint komið með. En
hvemii-g fi-nn-a l>eir þetta fól-k?
Jú, með því að leita á götum,
í verzlunum, almennin-gsvögn-
um, lestum o.s.frv. Am-ma
gamla f-annst tveim döigum áð-
ur en myndatak-an hófsf. B-am-
bas og Pétur eru báðir tónlist-
armenn, kona Bambas er leik-
in af hjúkrunarkonu og svona
mætti lenigi telja. Vinstúlka
Péturs er leikin af lei.k'kon-
unni Veru Kreeadlovu, en hún
er reyndar eiginkona Formans.
Og lx>gar myndinnj lýkur, er
sem m-aður hafi þekkt þet-ta
fólk lengi, svo náin og lifa-ndi
eru kynnin þessa stuttu stund
sem hún tekur í sýningu.
Kvilkmynd þessa gerði Patric
Carey á vegum utenrikisráðu-
neytisins í-rska á hiundraðaste
afmælis'ári irska skáldsina
Winiam Butler Yeats. í grein
í Tilmariti M.M. (1. 1967) seg-
ir Þorgoir Þorgei-rsson skemmti-
lega sköpimarsögM þessarar
mynda-r eins og Carey sagði
hana sjálfur. Ute-nríkisráðu-
neytið og ferðamálanefnd
höfðu nefnilega ákveðnar hug-
myndir hvemig myndin ættí
að vera, en með brögðum kom
Carey hugmynd sinn-i í f-ram-
kvæmd og sniðgekk nær alveg
fyrinmæli framleiðenda. Þor-
geir segir í sömu grein: „Að
frátalinni byrjuninn-i er verk-
ið eitt samfellt ljóð i myndum,
og þvilíkar myindir, þvílík
meðferð á litum, mér er til
efs að landslag hafi nokikurn
tím-a fenigið aðra eins túlkiun
í kvi-kmynd. — Hér hefur ver-
ið gert fr-ábsert kvikmynda-.
ljóð og það á dögum himna
prósaísku mynda“. — Myndin
hefur hl-otíð marghátibaða al-
þjóðlega viðurkenningu m.a.
GuJlbjöminn í Berlín og Osc-
arsverðl-aunin.
Kvikmyndaklúbburine fer
sann-arlega glæsilega af stað
með sýninigu þessara tveggja
úrvalsmynda. Ástæða er til að
hvetja rnenin til að gerast fé-
lag-ar nú þegar, anmars eiga
þeir á hættíi að missa af eim-
stæðum kvikmyndum, sem ekfci
verða sýndar nem-a á vegum
klúbbsins. — Fyllum Litíabíó
strax í kvöld og framvegis!
Þ.S.
(Sjá f-rétt á öðrum stað í
blaðin-u).
Þegar nóttin kemur
Giamla bíó sýodi í nofcfcna
daga'brezfcu kviikmyndina Night
Must Fall, sem nefnd var Þeg-
ar nóttin kemur. Myndin fjall-
ar um ungan sálsjúkan mann
(Albert Finney), sem myrðir
k-onu og geymir höfuð hen-mar
í haittöskju. H-ann er trúlofað-
ur ungri stúlku og flytur heim
tíl hennar með hafu-rtask sitt,
þ.á.m. hattöskjunia. Hann verð-
ur brátt mikið eftirlæti gömlu
konunniar á heimilin-u, ekur
henni u-m allt í hjólastól og
dekrar við hana á alla lund.
Á meðan þessu fer fram finn-
ur lögreglan kon-ulíkið eftir
mikl-a leit. Lögreglan kemur til
að ran-nsaka hús þeirrá eri sök-
um hörku gömlu komunnar
verður hún frá að hverfa og
Finney, er óhultur. Svo gerist
það, að Finney verður einn í
húsinu með gömlu konunni.
• l>au bregða á leik eins og lít-
il böm en htin þreytist fljótt
og vill hætta. En þá umsnýst
Finney, sjú-kleiki hams brýzt
fram, hann f-remur annað ó-
dæðisverlc sitt með því að
myrða gömlu konuna sem hann
hafði dekrað svo við.
Kvik-myndm er gerð eftír
samnefndu leikriti Emlyn Willi-
ams, sem gerði bann heims-
frægan. Til gam-ans má geta
þess, að ieikritið var leikið hér
fyrir all-lön-gu, og fór Helg'i
Skúl-ason með aðalihlutverkið.
Um þessa kvikmynd má margt
gott segja þótt efni henn-ar sé
hroða'legt. Hitchcock eð-a Pol-

■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■!
■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■;
Sýningar Kvikmyndaklúbbsins mai - júni
31. maí — 5. júnd: fcl. 6 og 9. „Við nánari athugun". Aukamynd: Yeats Country.
7. — 12. júná: Kl. 9. „Við nánari athugun“ og Yeats Country.
Kl. 6. Barnæska mín (rússriesk, ævisa-ga Gorkis).
14. — 119. jún-í: kl. 9. Bamæska mín.
Kl. 6. Háskólar mínir. (rússnesk, ævisaga Gorkis).
21. — 36. júní: kl. 9. Háskólar mínir.
KI. 6. L’Atalante (frönsk, leikstj. Jean Vigo.)
Anfcamynd: TNP. G. Franju.
ÞEGAR NÖTTIN KEMUR. Abert Finney lcikur við fórnarlamb
sitt, Menu Washbourne.
anski hefðu kvikmyndað þessa
sögu á anman og ef til vill
tæknilega betri hátt. Leikstjór-
inn Karel Reisz leggur góðu
heilli sáralítið upp úr hryll-
imignum og reynir ekki að
„sjokkera" áhorfendur. Spenna
myndarinn-ar byggist f-remur á
frábærum leik og ber þar fyret
að nefrra Finney, sem er hér
í hlutverki ólku þeim sem
hann hefur áður laikið, en
gaml-a fconan og dœturmar voru
allar mjög góðar, svo og auka-
persónur flestar. Atriðið þegar
Finney og sú gaml-a bregða á
leik og áhorfandinn hefur allt-
a£ á tilfinningunni hvemig
fari var stórkostlegt. — En um
þetta atriði má segja eins og
reyndar um alla myndina, að
það hefði verið auðvelt að hafa
hryllin-ginn meiri, en hvaða til-
gangi hefði það þjónað? Það
er einmitt þessi hófsemi. sem
að mínurn dómi gerir myndina
athyglisverða, og hún hefur yf-
ir sér sterkan svip hinn-a beztu
kvikmynda sem gerðar votru í
Bretlaindi á árunum 1958-1965.
Karel Reisz á að baki ærið
merkan feril. 1955 gerir hann
stutta kvikmynd ásamt Tony
Richardson er nefndist Momma
Ðon’t Allow og fjallaði um j-azz-
klribb. 1958 kemur önnur stutt
mynd We are the Lambeth
Boys, tekin í dren-g j a-klúbbi
í London. Með þessum tveim
myndum a-flaði Reisz sér þeg-
ar mikils álits. Fyrsta lamga
kvikmynd hans. Saturday Night
and Sunday Morning (1960)
er eiiginlega tímamótaverk í
brezkri kvikmynd-agerð. því
eftir koma fjölmargar myndir
sem fjalla á lífcan hiátt um al-
Fmmihald á 7. síðu.