Þjóðviljinn - 24.09.1968, Side 4

4 SlÐA — ÞJÓ ÐVHjJUSTN — Þriðjuidagur 24. septemTier 1968.
Crtgefandi: Sameiningarflokfcur alþýðu — Sóslalistafllokfcurinn-
Ritstjórar: Ivar H. Jónsson (áb), Magnús Kjartansson,
Siguröur Guómundsson.
Fréttaritstjóri: Sigurður V. Friðþjófsson.
Auglýsingastj.: Sigurður T. Sigurðsson.
Framkv.stjóri: Eiður Bergmann. •
pitstjóm, afgreiðsla, auglýsingar, prentsmiðja: Skólavörðustíg 19.
Sími 17500 (5 líreur). — Áskriftarverð kr. 120,00 á mánuðd. —
Lausasöluverð kirónur 7,00.
Nýtt hervæðingarkapphlaup
JJJjög er klifað á þeirri kenningu hér á landi og víð-
ar að nauðsynlegt sé að magna vígbúnað Atl-.
anzhafsbandalagsins og efla herstöðvakerfi Banda-
ríkjanna. Lögð er áherzla á þdð að árásin á Tékkó-
slóvakíu sýni hversu öflugt og yfirgangssamt Var-
sjárbandalagið sé; því verði umfram allt að auka
hernaðarviðbúnað Atlanzhafsbandalagsins á móti.
^llur er þessi málflutningur til marks um skort á
rökréttri hugsun. Árásin á Tékkóslóvakíu er ekki
til'sannindamerkis um styrk Varsjárbandalagsins,
heldur um veikleika þess. Her sem átti að hafa þann
tilgang að verja sósíalistísk ríki fyrir Bandaríkj-
unum og fylgiríkjum þeirra hefur í staðinn verið
notaður til freklegustu íhlutunar um innanland's-
mál eins Varsjárbandalagsríkisins. Sú staðreynd
sýnir hversu mjög hriktir í því valdakerfi sem Sov-
étríkin komu á laggirnar til mótvægis við Atlanz-
hafsbandalagið, og fleiri dæmi um hliðstæða þróun
hafa verið að gerast á undanförnum árum og birzt
til að mynda í afstöðu Rúmeníu og Albaníu hér í
Evrópu. Varsjárbandalagið hefur verið að lið-
ast í sundur á sarna hát,t og Atlanzhafs-
bandalagið, en í því hafa þau. tíðindi sem kunn-
ugt er gerzt á undanfömum árum að Frakkar hafa
slitið allri hernaðarsamvinnu við bandalagið og
flest ríki Vestur-Evrópu tekið upp óháðari utanrík-
isstefnu en tíðkaðist um skeið. Þessí gagnkvæma
sundmng hemaðarbandalaganna var ánægjuefni
fyrir allar smáþjóðir, fyrir alla þá sem aðhyllast
friðsamlega þróun og vaxandi sjálfsákvörðunarrétt
smáríkja. Hins vegar hefur það lengi verið ljóst
að risaveldin tvö, Bandaríkin og Sovétríkin, hafa
óttazt þessa þróun og beitt sér af alefli gegn henni.
"yerði nú tekin upp sú stefna að magna vígbúnað
Atlanzhafsbandalagsins er augljóst til hvers það
myndi leiða. Varsjárbandalagið myndi auka her-
væðingu sína á móti, enda hafa slíkar kröfur þegar
birzt í sovézkum blöðum. Vígbúnaðarkapphlaupið
myndi halda áfram unz ný tegund hins svokallaða
valdajafnvægis hefði komizt á. Innbyrðis aðstaða
stórveldanna hefði ekki breytzt; þau hefðu aðeins
aukið.völd sín hvort á sínu áhrifasvæði á kostnað
hinna máttarminni, smárra ríkja og meðalstórra.
Sjálfsákvörðunarréttur smáþjóða og frelsi einstak-
linga myndi skerðast 1 réttu hlutfalli við aukinn
styrk risaveldanna. Kröfumar um aukinn vígbún-
að hemaðarbandalaganna þjóna einvörðungu hags-
munum stórveldanna, þær beinast gegn augljósustu
hagsmunum allra smáríkja á áhrifasvæðum þeirra.
gmáríkjunum ber því alveg sérstaklega að beita sér
gegn öllum hugmyndum um nýtt hervæðingar-
kapphlaup. Allt tal um aukið öryggi í því sambandi
táknar aðeins öryggi stórveldanna á kostnað smá-
ríkjanna. Vilji vesturlandamenn styðja ájálfs-
ákvörðunarrétt Tékkóslóvaka verður það aðeins
gert með því að snúast gegn valdstefnunni; stuðn-
ingur við nýtt vígbúnaðarkapphlaup er röksemd
fyrir varanlegu hemámi Tékkóslóvakíu. — m.
*
Um helgina var megin síldargangan komin á 70 gr. 30 mín. N-breiddar og 4 gr. V-Iengdar. Svalbaröi
sést á kortimi efst til hægri.
Vonandi kemur síld-
in á Austfiarðamið

*J
Síldveiðin heíur þoikazt vest-
ur á bóginin frá Svalharðamiö-
um og vestur á Jan Mayen-
svæðið. Einnig heíur orðið síld-
vart 240 sjómíluim norðaust-
ur frá Langanesi. Þegar síldin
hélt af stað frá Svalbarða, gefck
hún fyrst í suður, ]>ar til hún
kom í átta stiga heitan sjó, en
þá beygði hún í vestur og að
Ifkindum þotoast hún í þá átt
þar til hún kemur að köidu
strauimtuinguinini, seim liggur
austur af Islandi.
Þe&si kalda straumtunga var
mjög bredð undan Austfjörð-
unum í byrjun sumars, en
hvernig henni háttar nú, það
er ég ófróður um. Ég. efast
stórlega um, að hún hafi verið
mæld síðan í byrjun síldarver-
tíðar, þar sem sildarleitarskip-
ið Ámi Friðriksson hefur verið
upptekið við störf á Svaibarða-
miðum. Mestar lífcur eru til
þess, að þessi kalda pólstraúms-
tunga ráði rrtestu um það
hvernig síldveiðunum verður
háttað þegar kemur fram á
haustið. Að sjálfsögðu heMur
síldin suður með straumimörk-
um hlýja og kalda sjávarins
og þessvegna vefttur mikið á
því, að þessi mörk verði sem
næst laindi og að gedlar með
Atlanzhafssjó þrengi sér inn a
kalda svasðið. Ef svo yrði þá
gaeti orðið góð síidarvertíð seint
í haust.
Það er mikilsivert í sambandi
við úthafssíldveiðar okkar og
aliar rannsóknir, að hafa eign-
azt svo gott sikip sem Ámi
Friðriksson er sagður vera. Og
enginn efast um það, aðJakob
Jakobsson fiskifræðingur, sé
réttur maður á réttum stað.
Okkur vantar betri
freðfisk, betri saltfisk
og betri skreið «>
Þetta aetti að vera kallorð
daigsins, því að þetta er sá
sannleikur sem á mestu veltur
að fiskframleiðendur á sjé og
landi skiiji og þjóðin öll.
Það er engin sölutregða á því,
að selja góðan fyrsta flokks
freðfisk, hed'lleg faileg flök í
séruimbúðum sem gæðavöru, og
það fyrir hagstætt verð. Það
er etoiki bara ég sem segi það.
Sölustjóri S.H. í Bandaríkjuim
Norður-Amérfku sem hér var
nýlega á flerð, harar. sagði. að
það beiniínis vantaði slíkan fisk
á markaðinn.
Sama er að sagja með salt-
fiskinin; sé hægt að bjóðastór-
an 1. flókks fisk þá engin
söllutregða og verðið er í sam-
rærni við gæðin.
Færeyingar hafa nú í sumar
seit Grænlandsfisk í Esbjerg á
d. kr. 3,00 hvert kg. meitið beint
upp úr skipi. Þetta verð hafa
þedr fengið vegna þess að þeir
vanda- aiia meðferð og hrednsa
vel í burtu alit hnaikkablóð og
£á fiskinn fyrir bragðið vei hvít-
an. Norskur linuveiðarí sem
seldi í ágúst Grænlandsfisk
samhliða Færeyiragum í Esbjerg
hafði akki eins, blæhvítan flisk
og þeir þegar kom niður í
skipið. Fyrir þennan hluta
fanmsins voru honum aðeins
boðnar d. kr. 2,70, en hann
hafnaði þvi og fór heim með
fisfcinn. Þebta dasmi sýnir hve
mikilsvert það er, að útlit vör-
unnar sé í samræmi við óskir
kaupenda. En' þegar hægt er
að fá d. kr. 3,00 fýrir kg. af
grænienzkum saltfiski upp úr
skipi, þá veit maður að verðið
værd hærra á ísienzkum ver-
tíðarfiski, þvi að þar eiga gæð-
in að gieta vierið meiri, sé vei
til hans vandáö.
Nei, sanniedkuirinn er sá að
otokar salifcflistour upp fcii hópa
er ekki nógu góð vara. Því
verðum við að pína inm ákaup-
endur oft latoari fiski heldur
en þeir kæra sig um. Fyrsta
flLotoks fisfcinn er enginn vandi
að selja, en þegar við vierðum
að bjóða sivo og svo mifcinn
hiuta af laiiari fiski mieð, þá
versnar og vedkist að sjáflfsögðu
samningsaðsfcaðan. Þannig verð-
ur þetta á okfcar saltfaskimörk-
uðum svó lengi sem þetta ó-
viðunamdi ástand varir í firam-
leiðsiunmd.
Svipaða sö'gu en þó öilu lak-
ari, er að segja af oktoarskreið-
arsölu. Þeigar Ní geríumarkað-
urínn lokaðist sökum ófriðar
þar í landi, þurffci að sjálfsögðu
að leggja enn meiri áherzlu á
skreiöanmarkaðinn á Italiu sem
er bezti og verðmætasti skreið-
armarkaiður heimsims. Þetta
varð ekki gert af notokru viti,
nema með aukinmi vöruvöndun,
því að þarna er efitirsófctasti
skreiðarmarkaður Norðmanna
getgnum aildir og þvi gœðasam-
keppnin hörð.
Nei, þedm visu mönnum sem
réðu mestu í þessum málum,
datt ekki í hug að fara þe6sa
]eið. Hefur líklega þótt hún of
erfið. I stað þess settu þeir
niður gæða-„standardinn“ á
storedð til Italíu og undirbuðu
norslku skreiðina í verði. Ár-
angurinn er lika einis og til
var stofinað. Okfcar storeiðar-
markaður á Itaiiu hefiur geng-
ið saman.
Árið 1963 flluttum við til ítal-
íu 2987,5 simélesitir af skreið
fiyrir 97.068 miijónir ísi. tor. Ár-
ið 1964 2.994,9 smáL fyrir
99.648 miljónir ísi. kr. Árið
1965 2.460,9 smáil. fiyrir 127.284
milj. ísll. kr. Árið 1966 2.056,3
smál. fyrir 93.042 miljónir ísl.
tor. En svo kemur árið 1967. Þá
er nýja stefnan í skreiðarsölu-
máiunum á Itaiíu fárin aðsegja
til sín svo um mumar. Þetta
ár verður storedðarúfcfllutningur á
þennan efitirsófcta martoað að-
eins 1242 smálestdr og saman-
lagt verð er 56.361 miljóm ísL
tor.
Og ennþá er haldið áfirana á
sömu braut á þessum markaði.'
Svo koma opinberir aðilar og
berja sér á brjóst og tala um
söluertfiðledka á mörkuðumum.
Það er varíla notokur vafi á því,
að talsiverður hluti þedrra erfið-
leika er hedmatilibúinn a£ okfc-
ur sjáifium. Eftir því semmeira
firaimboð'verður á mörfcuðumum
þvf haxðari verður gæðasam-
keppmin. Þetfca er svoþekfctlög-
mái, að þeár sem efclki geta tdl-
einkað sér það, ættu helztekki
að koma málægit okkar fisk-
framleiðsiu og martoaðsimálum.
Flóttinn frá undir-
stöðuatvinnuvegunum
Seinustu árin hefiur ísflemzka
þjóðdm verið á hröðu undan-
haidd, bedmilínis á fllótta frá
sjálfiri sér og' þeim umdirstöðu-
atvimnurveigum sem gert hafa
það kledflt að byggja hér upp
menminigarþjóðfélag. Þessi Hótti
hefiur verið skipulagður af nú-
veramdi rfkisstjóm sem hefur
Framhald á 9. síðu.
ENSKA
Kvöldnámskeið fyrir fullorðna.
☆ BYRJENDAFLOKKAR
☆ FRAMHALDSFLOKKAR
☆ SAMTALSFLOKKAR HJÁ ENGLENDINGUM
☆ SMÁSÖGUR
☆ FERÐALÖG
☆ BYGGING MÁLSINS
☆ VERZLUN AREN SK A
☆ LESTUR LEIKRITA
Einnig síðdegistímar kl. 2-4.
J 'js'
Málaskólinn Mímir
Brautarholti 4 — sími 1-000-4 og 1-110-9
(kl. 1-7 e.h.).