Þjóðviljinn - 24.09.1968, Blaðsíða 9

Þjóðviljinn - 24.09.1968, Blaðsíða 9
Þriðjudajgur 24. septembeir 1968 — ÞJÓÐVXLJINN — Sl0A 0 Er „þjéðstjórn" æskuleg og Síkleg? Framhald af 7. síðu. að ríkisst.ióm, stefnu hennar og starfi, aLmemnöinigi er eirmig tryjsgt niauðsynlegt vial rnilli ó- lxkra floldca og stefmumiða. Samstjónn ailra flokka þýðiir umdir fle9tum kringumstæðum samábyrgð þeirra um flest það sem gert er eða ógeirt láit- ið, og muniurinm á þeám verður smátt og smiátt óljósari í hiugum almemmings. Þrýstíng- ur annarra viðhorfa og þörfin á að tjá andstæðar skoðanir og ömmur sjómairmið, sem hljóta að þróast með aimenmingi, hlýtur því fyrr eða síðar að brjóta sér fanveg samta.ka eða flokksmynd- unar utan við stjómiarkerfið, og ástamdið .getur orðið fyrr en var- ir góseniand lukkuriddara og aevintýramanna. Síðari spumingin, sem ég vék að, það er að segja hvort eim- hver sá brestur bafi orðið í samstarfi núveiramdi stjórmar- flokka, sem bendi til nýmra við- horfia til ágreiiniingsefna stjóm- ar og stjómaramdstöðu — og tryggt gaeti t.d. stefnu Alþýðu- bamdial'agsims í efnahags- og at- vimmiumálum þjóðarinmar um- talsverða viðurkenmingu og eiitf- hvert viðhlítamd; öiryggi í fram- kvaemd — þeirri spumingu verður eimmig að svara neátamdi. Emigimm umtalsverður ágreimimg- ur er enn milli stjómarflokk- amma og enigir tilburðir til stjómairslita hafa kom.ið fram. Forsaetisráðherra boðaði til við- rseðna allra flokkamma í nafni beggj'a stjómarflokkamma og ríkisstjórnin situr sem fastast, þrátt fyrir endiamle'gt stramd „viðreismarimmar". Við búum við sama þinigmeirihluta og þjóðin kau.s yfir sig í síðustu kosnimigum. Sjálfistæðisftokfcur- imm og Alþýðuflokkurinn ráða sama þimgmeirihlutamium. f svonefmdri „þjóðstjóm“ ætti því núvenamdi stjómaramdstaða allt umdir vilja og orðheldni núver- amdi stjómarflokka. Þeir gætu hvenær sem í odda skærist 'gengið gegn gerðum samming- um og sparkað. öðrum hvorum núveramdi stjómarandstöðu- flokki eða báðum hvemær sem þeim gott þætti út úr ríkis- stjóminmi. Eftir stæði þá sam- ábyrgð á umdeiidum og erfiðum efnaihagsaðgerðum og brodriur- imm væri slævður á gagnrýni Ætjómaraindstöðunnfar og bair- átta henmar torvelduð. Ég held að síðari spuming- umni verði því einmig ^varað neitamdi edns og hdnni fyrri. Ný viðhorf og ný stjórnarstefna Þrátt fyrir þetta er ljóst að þörfim er aðkallándi og brýn fyrir ný viðborf og nýja stjóm- arstefinu í lamdinu. Það þairf ný og íslertzk viðhorf í atvinnu- og efnahagsmálum landsmanna og það er þöcrf á stóru átaki til að byggja upp og efla þá atvinnu- vegi, sem hafa verið vamræktir og Hotið þungar búsdfjar umdir stjóm viðireisniarflokkamna. Eimnig er þörf stórra og djarfra átaka í félagsmálum þjóðarinn- ar, í húsmæðismálum, heilbrigð- ismálum, tryggingamálum og menntamálum. Enginm vafi er á, að þjóðin þráir breytta stjóm og róttækar umbætur og vissu- lega mundi það mörgum fagmiað- arefní að sjá úrræðaleysi við- reismiarstjórniarinnar víkja fyrir eimhveirju nýju þjóðfélagsafli, sem boðaði róttæka breytimgu til bátnaðar frá því sem nú er og við blasir að öllu óbreyttu. En fyrir þessu þurfa að vera pólitisk skilyrði, og þau þurfa að skapast, annaðhvort með breyttu viðhorfi stjómmála- flokka eða breyttum krafta- Mutföllum á Alþingi í nýjum kosnimigum. Við erum áreiðanlega öll sam- mála urn, að fyrsta skilyrði þess að knúin verði fraim sú nýja stiefima sem alþýðustéttir lands- ins og raiumiar þjóðin öll þarf nú á að baldá, sé efhng Alþýðu- bamdalagsins, þróttmikil starf- serni þess að þjóðmálum og stóraukiin tiltrú þess með þjóð- inmi. Þetta verður að gerast þrátt fyrir tilhurði til sumdrumig- ar og klofmimigs, sem koma eims og eftir pömtum andstæðinganna, þegar kerfi þeiirira sjálfra er að hrynja í rúst, og þörf er á margefldu átaki verkalýðsstétt- ar og laiumiþega aknemnt og raum- ar alþýðu allrar. Lamdsfumdur- imm í baust mium að verulegu leyti skera úr um hvernig tekst til í þessu efni. í öðru lagi er grumdvaHairat- riði að verkalýðshreyfing lands- ins hald; vöku sinmd og búi yfir lifandi baráttuvilja. Þetta gildir um aU-a verkalýðshireyfinguma, eimstök verkalýðsfélög, sér- greimiaeambönd og heiidarsam- -<S> Togararnir Frannhald aif 1. síðu » ' stöðuimiunur væri hjá togara- félögum og Bæjarútgerð R- vfkuT. Þeir greiddu sfeatta a£ sinni útgerðj en Bæjarútgerð- in hefðd fengið í framlag af útsvörum bæjarins 31 milj. kr. á stfðasta ári. Bæjarútgerðdn gerði út fSmm togara og ég fjóra, og ef ég fengi samsvar- andi framlag á togara frá bæjarsjóði mundi ég að sjálf- sögðu láita þá landa heima. Það get ég sagt strax, þót{ ofekar hlutafélag hafi enn ekíki tekið afstöðu til tilmæla ráðherraris. Vil ég að lokum benda á að okkar frystihús framleiddi meira en nokkur annar á sl. ári svo að við höfum fyllilega staðið ofekur. ®> Mín skoðun er sú að í raun- inni hafi verkamenn hjá Bæjamátgerðdnni mimna kaup en hjá okkur þar sem þeir greiða svo og svo mikið til baká til bæjarsjóðs. • Eins og margsinnis hefur verið bent á í Þjóðviljamtm blasdr nú við aitvimnuleyisi hór í vetur, og virðast jafnvel ráð- herramir vera famnir að átta sig á því eins og sést af við- brögðum Eggerts ráðherra, og skulum við vona að harin gangi ekki bónleiður til búð- ar hjá útgerðarmönnum tog- aranna, en óneitamlega er það nöktour kaldhæðni að rfkis- stjórmin skuli nú helzt eygja þau úrræði gegn atvinmuleys- inu að 'fogaramir korni til hjálpar. Sú ríkisstjóm sem hefiur algerlega vanrækt nauð- synlega endurnýjun og upp- byggimgu togarafflotans en þass í stað boðað hjálpráeði er- lemdra auðfélaga. Á öðrum stað í Þjóðviljanum í dag sjá- um við hvemig það hjálpræði hefur reynzt. Innbrot framið I fyrrimótt var framið innibrot í viðgerðarverkstæði að Skipholti 1 og stodið þaðan tveimi útvarps- tækjum. 1 1 (H u ■■ M ' M Þökfcum imnilega auðsýnda samúð við andlát og jarðarför INGIBJARGAR GUÐMUNDSDÓTTUR Vildís K. Guðmundsson Óðinn Geirsson Aðalbjörg Stefánsdóttir Björgvin Ólafsson tökim. Það duigir ekki að horfa upp á það aðgerðarlaust að verkalýðssamtökin verð; stein- rumnar skrifstofustofnamir, sem láti sér nægja afgreiðslu daig- legra vandamála milH þess ’sem samið er í vamnarstöðu vdð rík- isstjóm og aitvinnurekemdur. Það verður að efla raunverulegt. lýðræði og vekja til lífs frum- kvæði meðlimamna sjálfra í verkalýðssamtökumum, með fumdum og umræðum um vamda- málin, og stefnumörk verkalýðs- hreyfimgarimmiar. Verkalýðs- hreyfiíngim þarf að skipuleggja þróttmikið uppeldisstarf, alhliða fræðslustarfsemi um þjóðmál og verkalýðsmál og tryggja sér þammiig ábugasama Og upplýsta forustukrafta og starfsmenm. Verkalýðshreyfimgin er í vissri hættu ef ekki verður að gætt í tíma, og þær ráðstafanir gerð- ar sem tryggja henmi lifamdi á- huga félagsmammia og hæft for- ustulið til launabaráttummar og fyrir starfimu að aukmum rétt- indum stéttarinn.ar og félagsleg- um umbótum henmi til handa. Þriðja atriðið, sem mér virð- ist að sköpum skipti um mögu- leifcana á þátttöfcu t.d. Alþýðu- bamdalagsims í ríkisstjóm nú eða síðar, og með þeim hætti að jákvæðs árangurs mætti væmta í atvimnuuppbygginigu lamdsims, félagslegum efnum og fyrir bagsmumi og stefmumál verka- lýðs- og launþegasamtafca al- menmt, er að tafcast megi heiðar- legt og náið samstarf miUi Al- þýðubamd'al'agsims og Alþýðu- fLoktosdms, þeirra flokka sem stamda traustustum sögulegum og hugsjónalegum fótum í verkalýðshreyfimgunni og öðr- um launþegasamtökum lands- ins og eiga að hafa að ýmsu leyti skyldust sjómarmið og bygigja stefnuskrá sinni sam- kvæmt á svipuðum haigsmumum og áhugamálum. Til þeSs þarf Alþýðuflokkurímm að losa sig úr þeim nánu samstarfstemigslum sem verið hafa milli hans og Sjálf'stæðisflokksins óslitið síð- am 1959 eða allt tímabil „við- reisnarinnar". Manmum kumma að virðast slíkar hugleiðingar furðulegar og f j arstæ ðuikenn dar. En við skulum haía í huga að samstað- an miUi fólks úr báðum verka- lýðsflokkumium hefur verið að skjóta sprotum í verkalýðs- hreyfinigumni og í kjarahar- áttumni. Sameiginlegir haigs- mumir verfcafólksims hafa kmú- ið á og ýmsir forustiu- memm Alþýðuflokksins í verka- lýðshreyfimigummi hafa neitað að láta múlbimdia sig eða segja sér fyrir verkum. Þessi þróum get- ur orðið víðtækari ef rétt er á haldið og haft gagmger áhrif á stjómmálaiþróun næstíi ára. Við eiigúm því að styðja að hemmd af öllum mætti. Samstaða Alþýðubamdaliagsdms og Alþýðuflokfcsins, hvort sem er utam eða imman ríkisstjárm- ar, skapar aðstöðu og styrkleitoa alþýðustétta og verkalýðshreyf- imigar til átafca á rekstur og þró- um þjóðfélagsins, sem etoki er fyrir hendi að óbreytitum að- stæðum. Með hemmi væri komið sterkt og virkt þjóðfélaigslegt afl til mótvægis við Hna stóru bargaraflokka og til þess yrði að taka mikið tillit hvort sem væri í þjóðmálabaráttu, verka- lýðsbaráttu eða við stefnumót- un og framkvæmdir ríkis- stjóma. Slík sámstaða, ef hum tækist giftusamlega, myndi einnig stórlega draga úr ef ekkd bægja frá þeirri hættu, sem allt- af er til staðar, að Sjálfstæðis- flokkurinp og Framsóknarflokk- urinn nái saman um harðvítuga afturhaldsstefnu gegn launþega- samtökunum og um ólýðræðis- legar breytingar á kjördæma- skipan landsins, sem nú eru ræddar af vaxandi áhuga atf mönnum úr báðum borgara- flokknnum. Við skulum jafnan hafa í huiga að frumskilyrði þess að slíkt samstarf verkalýðsflokk- anna geti orðið að veruleika og skilað þeim árangri sem á þarf að halda, er að Alþýðubandalag- ið verði varðveitt ötflugt og sterkt, að það afli sér vaxandi tiltrúar ahnennings í þessu landi og verði þannig hætft til þess að tafcast á við viðfangs- efnin og vandamálin á hverjum tímia. Vonsndi kernur síld á Austfjarðamið Framhald atf 4. síðu. verið og er í stöðugri leit að nýjum atvinnuvegiuim, vegna þess að hún vantreystir bæðd landbúnaðd" og sjávarútvegi landsins til að sjá þjóðimmi far- borða í néinni framittfð. Árang- urinn er svo álhræðslan við Straumsvik og kisilgúrverk- simiðjan við Mýviaitn amnarsveg- ar, en hinsvegar stór samdratt- - ur í íslenzkri togaraútgerð og útgerð fislkibáta sem hentabezt til hráef'niisöflunar fyrir fisk- vinnslustöðvar okkar. Ég vil talka það fram strax að ég er því dkfei mótfallinn, aðatvinniu- greinuim sé fjölgað í landinu. Ein ég er þvi mótfallinn að það sé gert af hálfu ríkisfralds- ins á kostnað undirstöðuat- vinnuvega lamdsins, eins og nú hetfur verið stofnað tiL Það Oiggúr nofckuð ljóst fyrir, að t.d. áflibræðslam í Straumsvík gæiti aldred keppt við vei upp- byggðam sjávarútveg eí hún . sæti við sama borð firá opinbarri hálfiu sem hann . • Ned, herrar. mínár, uppbygg- inig nýrra atvinnugreina í eigu útlendimga er ekiki æsikileg, ef íslenzkdr atvinmuivegir þurfa að stamda undir veiruiegum hluta a£ framleiðsflulkosrtniaði þeirra eins og t.d. í raflmagnsverði. En eins og málið horfir við nú, þá verður þetta þannig í reynd- . inmi. Sú þjóð sem býr í ey- lamdi, við beztu fiskimið heims, en vamrækir nýtingu þeirra og uppbyggingu fiskiðmaðar á nú- tímavísu, vegma draums um stóriðju í eigu útllendinga, hún er á flótta ,£rá sjáltfri sér og þedm verkefnum sem allsstaðar bflasa við og hún er kjörin tíl að leysa. Því fyrr stem þjóðin skilur þetta, þvi betra. Kreppan í íslenzkum sjávarútvegi Kreppam í íslen2jfcum sjávar- útvegi. nú, hún er tviþætt. Við skuflum ekki gera lítíð úrþedm enöðMfcum' sem eru því sam- fama, þegar 'imarkaðsverð lækk- ar skyndilegá á mörgum oklkar þýðingarmesitu útflutmingsvör- um. Þetta er sitaðreynd sem við verðum að horfast í aiugu við. Em það sem eyfcur á þessa erfiðleáka og miagnar þá sem drauig á þjóðdna nú, það er sú útlþenslla sem ríkisvaldið hafði stofnað til, á meðam verðiðfór hækkandi á mörtouðumum sam- faira metafflaámum. Þessi útþenslustaflna ríkis- valdsins var svo taumiaus og óskjmsamleg, að fotrdæmi henn- ar miumu fá finmasit þó leátað væri . En það er hægt að stamda váð þessi orð og sjáflflsagt að gera það. Vitnið er tóltækt, sem er sú staðreynd, að sjávairútvegur oktoar varð að búa við uppbæt- ur úr ríkissjóði, á meðan mark- aðsverð var hæet é sjávaraf- urðum, samtfara mesto afflaór- um í sögu fiskveiða oklkar. Þeg- ar svoma er sitaðið að mélum, þá þarf engam að undra þó erf- iðleikarmir verði stórfelidir, við laskfeun á markaðsverði, þegar ekiki er hugsað. um að hafa starfsgrundvöll aðalútfflutnings- atvimmiuvegarins í viðumamdi lagd á meðan vel árar, bæðd hvað affla og verð áhrærir. Fróðir menn telja, að nú mumi satmanlagður stoðningur þess opimlbera við sjóvárútveginn nema kringum 700 miljónum króma. Islenzkur sjávaraffli var um 900 þúsund smálestir á s.i. ári. Sé stoðmimgur við norskan sjávarútveg tekdnn tíl saman- burðar þá verður hann hlut- fallslega taflsvert minni. Norð- menm greiða nú a£ opinberu fé til síns sjávarútvegs n. kr. 200 miljónir, eða samkvæmt ókkar penimgum í dag ísl. kr. 1600 miljónir, en afli þeirra var hins vegar rúmlega 3 miljón- ir smálesta á s.l. ári. Þetta svarar tti þess að íslenzkur sjávarútvegur hefði þurft að fá kringum 480 miljónir til að sitanda likf að vigi eins og sá norsfci ef refcstrargrundvöllur þeirra hefði verið likur fyrir* Það er ekki óalgengt, þegar samanlburður er gerður á norsfcu og íslenzku sildar- og fisfcverði, að farið sé með frá- leitar tölur. T.d. hefur'það verið fufllyrtað uppbætur Norðmamna á íslandssild séu á fimmta humdrað króna ísl. á tonnu. Sannfleitourinn er hinsvegar sá að Norðmenn greiða uppbætor á saltsíld frá Svalbarðaimiðum á hina svokölluðu Islamdssíld 20 aura norska' á kg. eða ísl. kr. 1,60 á kg. Þetta verður kr. 160,00 á 100 kg. tunnu. Enþetta eru lfka langhæsto upphætar sem þeir gireiða á matarsíld. Hinsvegar em uppbætor þedrra á bolfiski sem nioitaður er ttl manneldis, frá 29% eyri ísl. upp í 49 aura á kg, efitir teg- undum, sé miiðað við flisk Slægðan mieð haus, Sllíkar upp- bætor mundu koma að litlu gagni á íslandi mdðað við á- standið nú óbreytt. Eigi að koma íslendkum sjév- arútvegi á rekstrarhæfari grund- völl heldur en hann býr við i dag, þá verður það ekiki gert mieð nýju gengislækkunarbrölti, sem enn mundi auka á þemsl- una, heldur með lækfcuðum rekstrarkostnaði, gegnum lækk- aða hanfcavexti af rekstrarfé, afmámi útflutmimigBsfcatta af fiskafurðum, læktoum á oflíu- og rafmagnsverði og öðrum slífcum útgjöldum, Fyrir slíkum að- gerðum er til grundvöilur. Ot- þensla banfcakerfisins á sama tíma og atvinmuvegimir búa við fcreppu, er óeðlileg og sýn- ir að grundvöllur er fyrir vaxta- lækfcum. Útffluitningsskaittar á sjávarafurðum eru hlægilegir á meðan sjávarútvegur þarf að fá sityrk. Það er engin sanmgimi að íslenzk fiskútgerð greiði 40% hærra verð fyrir olíu helduren greitt er í næsto lömdum. Við höfium efcki efnd á þvi að haida uppi sölukerfi sem þess þarf með. Það er lítil sanngimi í þvi að íslenzk hraðfrystíhús þurfi að greiða margflalt verð fýrir rafmagn miðað við það sem útdendmgum er boðið. Þessu til viðbótar þarf svó að taka í gegn tryggingar íslenzkra fiskislkipa, sem hafa orðið að hreinum óstoapnaðd undir við- reisnarstjóm. En þetta er ekki nóg til að rétta af íslenzkan sjávarútveg og koma honum á rekstrarhæfan grundvöll. Jafn- hliða þessu þarf að endurbæta íslenzkt fisfchráefni svo hægt sé að vinna úr því fyrsta flokks vöru, Þegar þetta hetfur verið gert, þá þurtfum við ekki að kviða saimkeppná annarra á mörfcuðumum. Þetta er ledð þeirra sem vilja byggja á sjálf- stæðum íslemzikum atvimmu- rekstri. KnaUspyrnan Framhald af 2. síðu. Úrslit í Skotland ni.a.: Aberdeen — Dumdee Utd. Dunfermllipe — Celtic Bangers — Kilmamock Staðan í 1. deild: (efsto og neðsto lið). 0:1 1:1 3:3 Leeds 9 7 2 0 19:7 16 Arsenal 10 7 2 1 17:8 16 Livsrpool 10 6 2 2 17:7 14 Chelsea 10 5 4 1 20:9 14 West Ham 10 5 4 1 20:10 14 Sheff. Wed. 10 5 3 2 14:11 13 Everton 10 4 4 2 16:9 12 Nottíngham 9 1 5 3 11:11 7 Ooventry 10 2 3 5 11:15 7 Newcastle 10 1 5 4 11:15 7 Leicester 10 2 2 6 9:17 6 QPR 10 0 4 6 8:23 4 Staðan í 2. deild: (efsto og neðsto lið) Charlton 10 6 3 1 20:14 15 Blackpool 10 4 6 0 13:8 14 Blacfcburn 10 5 3 2 13:9 13 Middllesibro ‘ 10 6 1 3 16:13 13 Miliwall 10 5 2 3 19:14 12 Darhy 10 4 4 2 11:9 12 Portsmouth 10 2 3 5 9:13 7 Fuiharn 10 2 3 5 5:10 7 Bdrmilniglh. 10 3 0 7 21:25 6 Aston Villa 10 1 3 6 7:20 5 Cariisle 9 0 3 7 4:18 3 Bikarkeppnin Framhald af 2. síðu. assyni og Elmari Gedrssyni, — annairs hefiur liðdð oft leikið betor en í þefcta sinn, sónstok- lega vömin. Dómari var Magnús V. Pét- ursson og dæmdi vægast sagt illa. Misræmið í dómium hans var svo Hminhrópandi að manni Möskraði, og er maður þó ýmsu vanur. Ktt daami vdl ég sérstaMega nefna: Réfct fyrir leikslok var boltanum spymnit í x hönd eims leikmanns ÍBV inn- an vítateigs þeirra. Magnús dæmdi ekfci neitt, en þegar - Eyjamenn hreinsuðu frá marití stfnu seinna, þá var boflitanum spymt í hönd Helga Númason- ar á alveg sama hátt og Eyja- mannsins, en þá dæmdiMagn- ús aukaspymu. Þetta er aðeins eitt dæmi af ótal mörgum, enda var þetfca svo álberandi að það vaikitá hlátor flestra. Það er al- veg óskiljamlegt með Magnús Péturssón, að maður heflur séð hann dæma erfiða leiki mjög vel, en svo koma svona ledkir hjá honum og þeir eruþvimið- ur ffleári. — S.dór. Si/darsöhunarstúlkur Rafgeymar enskir óskast á söltunarstöðvarnar, Síldin h.f. — úrvals tegund — Raufarhöfn og Ndatún h.f. Seyðisfirði. LONDON — BATTERY Upplýsingar í síma 96-51136 Raufarhöfn og fynriifiEiandx. Gott verð. 83384 Reykjavík. LARUS ingevlarsson heildv. Vitastíg 8 a. Sími J6205. BúvöruverSið Framhald af 1. síðu Á föstodag varð samkomulag í sex manna nefnd um slátur- kostnað og núna áðan varð sam- komulag í nefndinni um pökk- unarkostnað á kartöflum. (Við- talið fór fram kl. 4 í gær). Hinsvegar hefur ekki ennþé orðið ‘ samkomulag um vinnslu- verð mjólkur í mjólkurbúum, sagði Gunnar að lokum. f gær sat Torfi Hjartarson, sáttasemjari ríkisins, á fundi með sex manma nefnd og fleiri aðil- um til þess að ákvarða ýmsa kostnaðarliði við endamlegt bú- vöruverð til neytenda. VB tijrert &ez?

x

Þjóðviljinn

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Þjóðviljinn
https://timarit.is/publication/257

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.