Þjóðviljinn - 01.10.1968, Side 2

1
.
9 SÍDA — ÞtfÓÐ'VTÍLJINN — Þa-iðjudagMiP L cfctöbar 1068.
-------------------------------l------------------------
Halidór Pétursson:
sannleikur
Árni hét madur og kaillaður
Stóri sannleikur.
Mér datt þessi maðiur í hug
þegar Eysteinn og Gyiii' voru á
öndverðum meidi í sjéinvarpinu
fyrir skömimu. Aiuðvitad sá ég
strax ad Ámi myndi tapa í lot-
unni við Gylfa. Á dögum Áma
höfðu menn aðeins hieilaiskriflið
til að framleiða þessháttar sann-
leika, en síðan tölvur og mengi
komu með öllu síniu húlliumhaú
er sannlei kurinn orðdnn líkastur
skrímslum sem risaeðlur hétu.
/ Gylfi er alitaf að segja sann-
ledkann með nýjustu taekni, svo
hann er orðinn býsna bústinn,
þó vart viðreisnarlegur. Það
væri því ekki fjarri lagi að
Gylfi fengi að fomuim sið við-
umeftnið Stóri sannleikur Al-
þýðuflokksins.
Þegar við dirögum hugann að
þvi hve sárailítið við vitum um
þetta sem kallað er sannleikur,
þá minniir sannieiksást sdíkra
ntanna helzt á það fyrirbrigði
þegar mienn röfctu aett sína ailla
leið tdl Adams, eða þá Gylfa-
ginningu. Trúlega er bezt að
umgangasit þetta hugtak með
varúð [Mfct og haft var etftir
Köilsika: Hann sagði að faðir-
vorið væri gott en ekki vert að
tuiggasit á þvi. Og ég er alveg
viss um að öngþveiti það sem
við nú stöndum fnaimmi fynr
á rætur sínar og gneánar i
stjórnarsannleika síðustu ára.
Pflatusi gamila hefiur nú lengi
verið legið á hálsi fyrir að
spyrja: hvað er sannleikur, sn
ég held að mörgum væri hollt
að íhuga þessa spurningu enn á
ný.
Kölski gamili vildd lesa rangt
og snúa útúr þegar hann var
píndur til að fara með faðir-
vorið, en fer eikki rikisstjörn-
inni líkt nú þegar hún ræðir
um þetta sem hún kallar
„vanda“. Helzt er að heyra að
hún vilji kenna guði um þetta
alft. Hún mun sjálfsagt láta
þetta ár heyra undir grasleys-
isár, en grasleysi hefur hvergi
verið nema á ræktuðu landi.
Engjar og eyðibýli vafin í grasi.
Nei, það eru ekkd allar syndir
guði að kenna.
Bóndi í Borgarfirði eystra
sagði mér að það væri leikur
fyrir góðan sláttumann að slá á
10 hesta á dag á útengi í sutm-
ar, en nú þykir að voniúm úr-
hættis að slá með orfi og ljá.
Svona er nú grasleysið, hednia-
tilbúið eins og margt ffieira.
Það skyldi þó aldrei vera að
það sama yrði uppi á tenSngn-
um með fiskleysið?
Gylfi talaði mikið um fisk-
leysi og ég var aliveg hissa á
Eysitedni, jafn gttöggum manni,
að andmæla ekiki slífcu.
Hvernig er þá þetta fiskiey.si
undirkomið, þaomig að segja
má að bannað hafi verið að
vedða og verka fisk umhverfis
gjörvallt landið. Bann þetta er
runnið frá stjóminni eða þedm
gæðingum sem ráða yfir henni.
Ég var í sumarleyffl mtou á
Austfjörðum í sumiar og kynnt-
ist þessu af eigin raun. í vik-
. unni sem ég var í Borgarfirði
var bann við að verka fisk
13 tommur og þar fyrir neðan.
Á þessum tíimia var góð fiski-
genigd, en fískur frekar srnár.
Mikið af fiskinum var því ednsk-
is virði.
Um næstu helgi kom önnur
tittikymning, baninað að verka
allan fisk.
Svona var þetta um afllt iand.
Menn méttu kannski saáta á
eigin ábyrgð, en hvemigá fólk-
ið að lifa á þvi að róa á sjó
og salta fisk og fá hvergi pen-
inga til að kaupa lífsnauðsynj-
ar, fá meira að segja ekiki lán-
að salt?
Þetta endaði auðvitað með
þvi að menn hættu og neymdu
að fá vinnu til áð draga fram
-4fið.
Vildi nú ekki doktor Gylfi
grdpa til talna og reikna út hve
mákið hefur tapazt af afia við
þessar hagræðingar.
Ríkisstjórmin hesfiur ednibflánt á
sOd og drabbað niður aðra at-
vinnuvegi okkar. Lítið geirt til
að atfla nýrra markaða fyrir
fisk og gloprað öðrum í hend-
ur anmiarra þjófta.
En mér er spum og sjáltfsagt
fleiruim: Hversvegna mátti eklki
. veiða og verka fisk í sumar?
Hversvegna mátti engu hætta á
þessu sviði? Hér mun þjóðin
kref jast svars.
Aftur á mióti er bönkumum
leyft að láta allisikonar brask-
ara ríða sér þeysireið á svind-
ilbrautdnni og öllu haldið
leyndu á því sviði, þó af slysni
komist upþ um einn. og einn
Jörgensen. En þá eru þessi mál
dretgin árum saman og gleymsk-
an látin leggja huiiu yfir og á
ípeðan fá þessir memn að halda
áfram starfi sínu á veigum
bankanna, enda teikur ríkis-
stjómin sjálfsaigt ábyrgð á
þeim.
En ef menn bara vissu hversu
þessár Jörgensenar eru margir,
þá miundi fólkið. kannski vakna
og fúlsa við skuldasúpumni siem
það verður að greiða þedrra
vegna.
Þetta þjóðfédag okkar er orð-
i« svo undarlega saman sett að
sliilks munu engin dæmi á
heimskrínglunni. T.d. hefiur
engum af þeiim sem talddr eru
drífa atvinnuvegina. nokkra á-
byrgð. Þieir sem stunda útveg-
inn fá skdp og frystihús uppd
krít, eða róttara saigt út á fé
þjóðarinnar. Finnist þeim þeir
ekki geta sleikt nóg af setja
þeir hnefiana í borðið og segja:
við hætturn, skipin fara ekki út
Náttúrlega em þetta sldpin
þeirra!!
Iikt er þetta með landbúnað -
imn, þó ekki eins, en latið miunu
margdr bændur eága í útgerð
sinind.
En sem sagt gott Þetta heitir
á okkar málá frjálst framtak.
Ég er náttúrlega ekiki vel inn-
naettur, en þó ætla ég ekki
stjóminni það, að hún sjái ekki
út í hivaða ófætru er 'stefmt og
er ekki öillu sammála. En það
hefiur verið landlægt hér að þó
nnenn hafi þótzt kunna eitthvað
fyrir sór, þá hafa uppvakning-
anndr gengið með sigur af
hólmi. Gæðinigamir hafa sett
stólinn fyrir dymar. Þeár hafa
f jöregg 'hennar í höndum sór og
kreista þar til undian er látið.
Stærsta vitleysa í fjárfiestingu
síðarí ára er fjárfestingin við-
vikjandi síldinnd. Mér sortnaði
fyrir augium er ég leit yfir
Seyðisfjörð og vissi þó áður,
hvað þar hafði gerzt. Hvað
verður um þetta allt, ef síild
bregst þó ekfld væri nemia 2-3
ár? Ég er eikfld á móti síld og
sdld þurfum við að vieiða, en
með samræmingu hefðd ekki
þurft nema heflming þess fjár
sem hér hefur verið sóað, en
hægt að taflca á móti jafnmikilli
síld. Það er alveg vonttaus vit-
leysa að ætla að byggja alla
Framhald á 9. síðu.
Útivistartími barnu
og unglinga breytist
Frá og með 1. október breyt-
ist útivistartmi barna og ung-
Iinga í Reykjavík, samikvæmt
reglum i lögreglusamþykkt
borgarinnar, þannig að böm
innan við 12 ára, mega ekki
vera á aimannafæri eftir kl.
20.00 (klukkan 8 að kvöldi), og
börn innan við 15 ára aldur
ekki eftir kl. 22.00, nema í fylgd
með fuliorðnum, sem beri á-
byrgð á þeim.
Barnavemdamefnd Reykja-
víkur mun., eins og undanfarín
ár, í samsitarfi við lögreglu
borgarinnar, situðla að því, að
þessuim reglum sé framfylgt,
með sérstöku kvöldieftirliti í
hinum ýmsu hverfuimi borgar-
inniar. Verður hert á því eftir-
li-ti nú við hinn breytta ú-tivist-
aríima.
Nefndin vill enn sem fýrf-
leggja áherzlu á, að siífct eftir-
Itt er ga-gnsilítið, nema að til
komi samsitarfsivilji foreldra og
heimila og skilningur á því, að
hér er arnnarsvegar vedferðar-
mál bama og ungflinga, sem
niaiuðsynlegt er að gefá gaum, —
þá eklki hivað sízt að koma
börnunuim sjálfum í sfldflning
um, að það er fyrst og fremst
Framhald á 5. síðu.
Frá Melarétt I
í Fijótsdal 1
Melarctt er eina rétt á :
Austurlandi, a.m.k. sunnan :
Vopnafjarðar, þarsemveru- :
legur f jöldi f jár kcmur sam- |
an. Þar var nú í haust i
6-7000 fjár, sem smalaðvar ■
af Vesturöræfum milli Jök- :
ulsár í Fljótsdál og Jökuls- |
ár á Dal. Fyrstu göngur á >
Vcsturöræfum taka um ■
viku og gengið er inn að :
Vatnajökli. Melarétt er öll :
hlaðin úr grjóti og vargerð |
kringum síðustu aldamót. \
— (Ljósm. sibl.).
Upp-
rifjun
13dia september s.l. birtist í
Verkamanninum á Akureyri
viðtal við Jón A. Bjamason
ljósmyndara á ísafirði í til-
efni af brotthlaupi 13 m-ann-a
af kjördæmisráðsfundi Al-
þýðubandalagsins á Vestfjörð-
um. Á því var vakin athygli
hér í blaðinu að ummæli
sem höfð voru eftir Jóni í
þessu viðtali brytu í bág-a við
framburð H-annibals V-aldi-
marssonar um sama ef-ni. En
þá gerðust þau tíðindi að Þjóð-
viljanum barst svohljóðandi
símskeyti frá Jóni A. Bjama-
syni. dagsett á ísafirði 21. sept-
ember: „í tilefrii af frásögn
í Þjóðviljanum í d-ag óska ég
að fram komi eftirfiarandi: Ég
hef ekki átt neitt samtal við
hvorki dagblað né vifcublað
um aðgerðir okkar Vestfirð-
inga . viðvíkjandi Alþýðu-
bandialaginiu og er Verkamað-
urinn þar engin undanteknin-g.
Aðgerðir okkar gerðust 7. sept-
ember. Þá hafði ég ekki átt
annað samband við Hannibal
Valdimarsson en það að ég
reit homum bréf þann 20. ág-
úst og var þar ekki ein-u orði
minnzt á þá hluti sem ske áttu
þann 7. september. Virðing-
arfyllst. Jón A. Bjaimason".
Þótti Þjóðviljanum það að
vonum kynlegt að Verkamað-
urinn skyldi birta lan-gt viðtal
við m-amn sem afneitaði því
sjálfur að hafa nokkuð rætt
við það ágæta blað.
Þetta er rifjað upp vegma
þess að Verkamaðurínn birti
á föstiudaiginn var atfar sér-
stæða grein af þessu tilefni.
Þar kemiur fram að Jón A.
Bj-amason er iðjusamur við
skeytasehdinigamiar um þessar
mundir, en þó er framlag
Verkamannsins sjálfs ennþá
sögulegra. Höfundur þessara
pistla reynir stundum að
skemmta lesendu-m sínum, og
því tekur hann sér það bessa-
leyfi að prenta grein Verka-
manmsins upp í. heilu lagi án
nokkurra athugasemda; raun-
ar fylgir því gamni sú alvara
að ekki sakar að men-n kytnn-
ist hinni málefn-alegu rök-
sem-da-færslu sem brotthliaups-
menn ástunda um þesisar
mundir. (Þess skal geUð að
grein-in birtist á forsíðu undir
fjöguirra dálka fyrirsögn:
„Siðareglur Magniúsar Kjart-
anssona-r“ og fylgir tveggja
dálka mynd af Maó formianni,
þar sem hann situr feitur og
pattaralegur í hægindiastóli —
en undir myndinn-i er textinn:
„Þetta er Mao. M-agnús sést
ekfci“!) — Austri.
Grein
Verkamannsins
„M-aignús Kj-airtairrsson bei'tir
ritstjóri Þjóðvilj-ans. Maður sá
er penmalipur og hefur fen-gið
verðlaun fyrir vandaða með-
ferð móðurmálsins. Verðlaun
fyrir senn-sögli eða heiðarlegar
frásaghir hefur Bj-ami forsæt-
isráðherra hinsvegar aldrei
veitt honum og eigi heldur aðr-
ir aðil'ar.
Magnús þessi hugðist fyrir
ekiki löngu gerast stór maður
á stjómmálasviðinu og áleit
hentugustu og fljótfömustu
leið til þess frama að láta ekk-
ert tækifæri ónotað til að svi-
virða saklausa menn. H-ann
réðist í fyrstu gegn H-anniþal
Valdimarssyni og besfur á ann-
að ár notað blað sitt til að
ófrægja þann mann, en með
litíium áranigri, því að flest-
um landsmöranum er tounnugt,
að Hammi'bal er einna heiðar-
legastur og bersöglastur þeirra
manna, sem nú fást við stjóm-
mál á íslandi.
VerðL-auina-M'agnús hefur
einnig haft mikla áráttu til að
níða ritstjóra Verkamannsins
og hefur beitt allskonar lyg-
um og aðdróttunum í því efni.
Verk'amiaðuriinn hefur yfir-
leitt ekfci séð ástæðu til að
elta ólar við lygar VerðLauna-
Manga, en á sunnudaginn var
sLó Mangi öll sín fyrri met, svo
að tæpast verður komizt hjá
að segja frá.
Þann 13. þm. biirti Verka-
maðurinn viðtal við Jón
Bjamasom ljósmyndiara á ísa-
firði um þá atburði, er meiri-
hluti fuUtrúa á kjördæmis-
þingi Alþýðubandalagsins á
Vestfjörðum gekk af fiundi.
VerðLauna-M-angi hélt því
frarn í blaði sínu, að Verka-
maðurinn hefði ekkert viðtal
átt við greindan Jón, heldiur
væri „forsiðu-greinin með
fimm diálfca þriggja líniu fyrir-
sögn samin á skrifstofum
Verkamainnsins án þess að
hafa samband við Jón A.
Bj-amiason!“ Og Man-gi klykkti
út með því að segja: „Munu
vart dæmi slíkra vinnu-bragða
í blaðamennsku jafnvel þó
Leitað væri á síðum „Verka-
manmsins“ síðasta misserið".
En hann Mangi greyið
Kjartairasson h-efði kannsfci átt
að líta sér nær og gera sér
grein fyrir því, að einhverjar
lágmarkskröfur verður að gera
um siðareglur blaðam-anna.
Okkur hjá Verk-amanninum
eru að vísu ekki kunmar regl-
ur Maos í þei-m efnum, en ei-g-
um bágt með að trú-a því, að
hann ráðleggi lygi frá rótum.
Enda þótt það ei-gi ekki að
skipta M-aignús neinu við
hverj'a Þorsteinn Jónatansson
talar, þá birtum við hér skeyti
frá Jóni A. Bjamasyni á ísa-
firði til staðfestingar því, að
ritstjóri Verkamannsins hafi
ekki lagt Jóni svör í munn.
Skeytið er da-gsett 25. þ.m. og
Mjóðar þannig:
„Þamn 12. þessa mán-aðar
átti Þorsteinn Jón-atan-sson rit-
stjóri Verkamannsins símtal
við mi-g um þá aitburði er
meirihluti full-trúa á kjördæm-
isráðstefnu Alþýðubandial'ags-
ins á Veslfjörðum gekk af
fundi. Ég leit ekki á þetta sem
blaðaviðtal, en upplýsingiar
mínar eru rétt hafðar eftir í
Verfcamanniin-um. Þó skal tek-
ið fram, að Karvel Páhnason
einn kynnti Hammibal etfiii yf-
irlýsin-gar okkar sama dag og
hún var flutt. Einnig var Stein-
grímd Pálssyni kynn.t efni yfir-
lýsing-arinnar sama dag. Virð-
ingarfyllst. Jón A. Bj-amasom“.
Verkam-aðurimm ætíar að
svo stöddu að spara kostnað
við myndiamótagerð af skeyt-
inu yfir marga dáLka þó að
Magnúsi þyki nauðsyn að fara
þamnig með skeyti, sem honum
berast. En þá ber líka á það
að líta, að Verkamaðurinn
hefur engan styrk til útgáf-
ummar frá fjármálaráðuneyt-
Ánu. Það háa ráðuneyti hefur
enga ástæðu séð til að styrkja
útgáfu Verkamannsins, þó að
því hdn-s vegar þyki nauðsyn
að tryggja útkomu Þjóðviljans
og dreifa lygafréttum hans í
humdraðavís innan lands og ut-
an.
Að Lokum skal það tekið
fram, að ritstjóri Verkamanms-
ins var eitt sinn fréttaritari
Þjóðviljans á NorðurLandi
eystra, en hann gaf þann
starfa frá sér, ve-gna þess að
þeim hjá Þjóðviljamum reynd-
ist um megn að fylgja svo línu
sanm-leikans, að þei-r gæ-tu birt
fréttaskeytin að norðan án
þess að blamda þau ósamnsögli
og ramgfærslum. Sama ástæða
mum og hafa valdið því, að í
ritstjómartið Maignúsar Kjart-
amssonair hefur kaupendum
Þjóðviljans fækkað um eigi
mimm-a en 50 prósent og áskrif-
endur blaðsin-s eru nú helzt
þeir, sem safna fágætum blöð-
um.“