Þjóðviljinn - 17.12.1968, Síða 1

Þriðjudagur 17. desember 1968 — 33. árgangur — 275. tölublað.
Leið rfkisstió
Dregsð eftir sex daga
□ Á Þorláksmessu verður dregið í Happdrætti Þjóð-
viljans 1968. Tekið á móti skilum á afgreiðslu Þjóðviljans
að Skólavörðustig 19, sími 17500, opið til kl. 18, og í
Tjaraargötu 20, sími 17512, opið til kl. 19.
□ Umboðsmenn og innheimtufólk happdrættisins er
hvatt til að nota vel þessa fáu daga sem eftir eru.
arasin a
sjómannshlutinn—alls ekki fœr
LúSvik mótmœlir lögþvingaÓri breytingu s]ómannasamn-
inganna og varar rikisstjórnina viS þvi aS knýja máliS fram
□ Sjómenn hafa orðið fyrir meiri tekjumissi
undanfarin tvö ár en nokkrar vinnustéttir aðrar,
þeir eiga réttlætiskröfu á því að fá að halda óskert-
um hlut sínum, sagði Lúðvík Jósepsson á Alþingi
í gær, þegar stjórnarfrumvarpið sem felur í sér
árásina á hlut sjómanna kom til 1. umræðu í n.d.
□ Lúðvík sýhdi fram á með skýrum rökum
hversu fáránleg leið árás ríkisstjórnarinnar er.
„Hennar leið er kannski hægt að samþykkja á Al-
þingi, en hún fæst hvorki samþykkt né fram-
Kommúnistar unnu stórsigur
í aukakosningum í Frakklandi
Fimmtíufölduðu meirihluta sinn úr þingkosningunum
í sumar - Kommúnistar sigruðu einnig í Lúxerr/^org
PARÍS 16/12 — Kommúnistar uranu einstakan sigur 1 auka-
kosningum til þjóðþingsins sem fram fóru í gær í einu
kjördæmi úthéraða Parísar (Hayts-de-Seine). Frambjóð-
andi þeirra var kjörinn með úfn 5.000 atkvæða meirihluta
yfir keppinautinn úr flokki gaullista (U.D.R.) og fimmtíu-
faldaði meirihlutann sem hann hafði haft í þingkosningun-
um í sumar.
Frambióðaudi sósíalistaflokksins
PSU sem í verkföllunum í vor
stiltti sér til vinstiri við kwnm-
únista fékk 6,2 prósent atkvæða
í fyrri lotu í suimar, en hlaut nú
aðeims 3,2.
Kosningar í Lúxemborg
Uppsagnir hjá
verzlunar- og
skrifstofufólki
Kvíðvasnlíegai- atvininuihorf- |
ur eru nú framutndan hjá I
mörgu skirifstofu- og verzluin-
arfólki. Hafa tíðar uppsagnir
dunið yfir að undanförau hjá
innflutningsfyrirtækj um og
hvers konar verzluníariyrir-
tsekjum. Hefur þetta fólk
þriglgja mánaða uppsaignar-
frest, ef það hefur utnnið þrjá
mánuði eða leingur hjá samia
fyrirtæki.
Verzluna-rmaninafél. Reykja-
víkur hefur nú í undirbún-
ingi að sienda út bréf til fé-
lagsmaimá næstu daga til þess
að kanna í hve ríkum mæli
þessar uppsagnir eru hjá fyr-
irtælijum. Kemur þetta fólk,
sem saigt hefur verið upp til
með að standa uppi atviranu-
laiust á fyrstu mánuðum
nœsta árs. Ríflega 30 verzlun-
armenn eru skráðir atvinnu-
lausir um þessiar mundir hjá
Ráðninigaskrifstofu Reykja-
víkurborgar og bætist alltaf í
hópinn diaglega.
Forstöðumenn fyrirtækja
lýsa því yfir í hrönnum að
ætlundn sé »ð draga samian
reksturlnn eða hætta og er
það raiuniar sjálfgefið eftir því
sem þrengist um kaupmátt al-
« miennin'gs.
Komimúnistar í Lúxemborg
Aukakosningarnar vorú haldn- einnig fylgi sitt m.jög veru-
ajr vegna þess að úrslitin í kjör-
dæmimu í þimgkosningunum 30.
júní í sumai’ höfðu verið ógilt.
Fi’ambjóðandi kommúnista, Guy
Ducolóné, hafði þá sigrað ifram-
^ Fer hér á eftir útdráttur úr
meginkaflanium í ræðu Lúðvíks.
Með þessu frumvarpi er lagt
til að löigbundin verði ýmis
veigamikil atriði varðandi sjáv-
arútveginn. Um sum þeirra art-
riði hafa þegar risið mildar
deilur.
f 1. kafla frumvarpsins er lagt
til að gerbreytt verði reglum
þeim sem gjlt haía um lanigan
tíma vairðandi skipti á aílaverð-
mæti. Frumvarpið kveður svo á.
að 10% af aflaverðmaeti því sem
skip kemur með að landi á þorsk-
veiðum skuli tekið af óskiptum
afla og lagt í svonefndan stofn-
lánasjóð fiskiskipa til að standa
undir greiðslum vaxta og afborg-
ana af lánum vegna fiskiskipa-
kaupa. Af síld og huniar skal
gjaldið nema 20%. Þetta er stór-
felld breyting á hlutaskiptakjör-
unum 'á fiskiskipum.
Þá eru enn í 1. kafla frum-
varpsins ákvæði um að 17% af
öllu aflaverðmæti sem landað er
innanlands skuli renna beint til
bjóðainda gaullista, Bairberot-með
aðeins um hundrað atlcvæða
mieirihluta. Töldu gaullistar sig
því hafa líkur á að vinna þing-
sætið og aulka þannig enn við
hinn mikla meirihluta sinn á
þingi.
Atburðiirnir í Tékkóslóvakíu
og sé ágreiiningiúr sem gauHistar
töldu að þeir hefðu valdið inn-
an kommúnistaiflokksins urðu til
að auka sigurvonir þeirra. En
þetta fór á aðra leið. Þegar í
fyinri lofcu kosninganna um fyrri
helgi kom i ljós að kommúnist-
ar höfðu stórbætt stöðu sína frá
því í þingkosnimgunum í sumar
og reyndar frá kosmingunum í
marz 1967. Hlutfallstala Ducolon-
és í fynri loifcu nú varð 47,8 háfði
verið 34,8 í fyrrl lotu í sumar og
37,8 í m,arz 1967. Hann vantaði
ekki nerrja herzlumummn til aö
ná bosningu þegar í fyrri lotu.
1 síðari lotunni sem fór fram
í gær vann hann, eins og áður
segir, yfirbuirðasigur og varð
meirihluti hans yfir frambjóð-
anda gaullisita um 5.000 atkvæði,
fimmtíu sinnuim meiri en í sum-
ar.
Fi'amibjóðendur annaixa vinstri-
flokka biðu hins vegar mikinn
ósiguir.
Frambjóðandi ' Vinstribanda-
lagsins sem í kosnin.gunum í
marz 1967 (fyrri lotu) hafði hlbt-
ið 9,2 prósent atlcvæða, hafði
fengið 5,6 prósenit í sumar, en
hlauit niú aðeins 1,9 prósent-
lega í þinigkosningum sem þar
fóru fram í gær. Fréttir hafa
ekki borizt aif endanlegum úr- | útgerðaraðila, og einuig dragast
slifcum, en þegar þriðjungur at-
kvæða hafði verið talinn, sagði
Reutersfréttastofan, var ljóist að
kommún.istar og Fi'jálslyndi flokk
urinn höfðu unnið mjög mikið á,
aðallega á kostnað sósaidemó-
krata. Kommúnistar höfðu eink-
um aukið fyttgi sitt í suðuirhér-
Framhald á 3. síðu.
frá aflaverðniætinu áður en það
kemitr til hlutaskipta með á-
liöfninni.
Veruleg: röskun hluta-
skipta
Þanndg er lagt til að tiekið
verði af ósfciptum afla á þorsk-
kvæmd utan þitigs., Og alþingissamþykfctin ein
dugir ekki til þess að róið verði eða fiskað.
□ . Það ber að leita annarra leiða til bjargar út-
gerð á íslandi en ráðast á kjör og saimninga sjó-
mannastéttarinnar. Ég vara ríkisstjórnina við því
að knýja málið fram“, sagði'Lúðvík.
□ Auk Lúðvíks lýsti talsmaður Framsóknay-
flokksins, Jón SkaftaSon, algjörri andstöðu við
árásina á sjómenn.
veiðum 27% af aflaverðmætinu®’
sem að sjálfsögðu yrði til þess að
minnka aflahlut sjómanna. Og á
síldveiðum yrði þetta 37% afla-
verðmætis og raskaði \luta-
skiptakjörunum mjög verulega
frá því sem verið hefur.
Þá er ennfremur í þessum
kafla frumvarpsins ákvæði að
þegair fisikiskip selja afla sinn
erlendis, skal á sama hátt dreg-
ið frá óskiptu 22% af brúttósölu-
verði aflans. Sú prósenta er höfð
nokkru lægri enda er reiknað
með að mum hærra verð fáist fyr-
ir aflann erlendis.
Með þessu er farið inn á þá
braut að breyta- samningsbundn-
um kjörum sjómanna með lög-
gjöf. Sem vonlegt er hefur fru-m-
vairpið kallað fram hin hörðustu
mótmæli frá sjómönnum og sjó-
manniaöamtökunum. enda er hér
fyri.rhuguð veruleg tekjuskerð-
ing sjómianina.
Hafa s,iómenn engar
tekjur misst?
Því er haldið fram að breyta
þurii hlutaskiptunum eins og hér
er la.gt til svo útgerðin geti risið
undir auiknum útgerðairkostmaði.
En það er reginmisskilningur ef
menn halda að nokkuð það hafi
gerzt varðandi útgerðina í sam-
bandi við gengisbreytinguna sem
Framhald á 13. síðu.
Hallfríður Jónas-
dóttir látin
Hallfríður Jónasdóttir
Hallfríður Jónasdóttir lézit í
D anmörku aðfaranótt si. sumruu-
dags. Hallfríður fæddist 1903 og
1928 giftist hún Bryjólfi Bjannia-
syni, fyrverandi menntamálaTáð-
herra. Voru þau síðan mjög sam-
hent í störfum sínum í þágu ís-
lenzkra sósíaliste.
Alimörg undanfarin ár áttí
Hallfríður við erfiða vamheilsu
að stríða. Hennar verður- nániar
getið síðar hér í blaðinu.
Eindæma ruddaskapur starfsmanna hernámsliðsins:
íslendingum er bannað að tala ís
lenzku og skiptast á jólakortum
Starfsfólki í verzlun hersiins á Kef0.avíkurfluigvelli er
bannað að tala íslenzku og bannað að senda jólakort sín
á milli!
Þe&si frekja yfirmianns verzliunarinnatr er mjög augljóst
dæmi um þann ruddaskap í garð íslendinga, sem herinn
hefur margoft beitt í viðskiptum sínum við innlenda
um leið og þetta dæmi styður bersýnilegar en mörg
önnur þá kröfu hernámsandstæðinga að herinn hverþ
úr landinu þegar í stað.
Það hefur áðuir komið í.ram
að~ starfsfólkí í verzlun þessari
í herstöðinni hafi verið biainnað
að tala íslenzku í verzluninni en
þaiu fyrirmæli voru gefin ásamt
öðrum . í regikim sem starfsifólki
voru afhienitar af nýjum yfir-
manni verzlunarinnar.
Það nýjiasta í viðskiptum þessa
yfinmanns við starf.srEólk sitt, ern
tilsbrif þess efnis til áilra staxfs-
maima að þeir megj ekki skipt-
ast. á jólakortum. Orðrétt er þessi
dagskipan herraþjóðarinniar
þannig:
„Enda þótt sú venja að skipt-
ast á kveðjukortum sé algjört
einkamál, hæfir það ekki að
þeir sem vinna saman árið um
kring haldi fast við þessa að-
ferð við að skiptast á árnaðar-
óskiun. Munnleg kveðja er
miklu vingjarnlegri og meira
í anda jólanna"
Þessi boðstoapur var á enskri
tunigu. íslendin.gum er bannað að
tala íslenaku á ísiandi — og
bamnað að sikiptast á jólakort-
um. Ef til vill finnast dæmi slíks
þar sem Bandaríkjamenn hafa
beitt hvað svívirðilegustum að-
íerðum í • viðskiptum við ,,inn-
fæddia" — en þess finmast von-
andi' hvergi dæmi, að innlendir
hafi liðið'slíkar aðfarir — og ís-
lendinigum ber skylda. tíl þess að
stuðla að því að þessum yfir-
manní verði vikið frá störfum.
Enda er það svívirðin.gin kórón-
uð, ef utanríkisráðuneytið tek-
ur ekki tafarlaust í taumana, þar
sem hemámsliðinu er bannað
með öUiu að hlutasf til um inn-
anxíkismól.