Þjóðviljinn - 24.01.1969, Blaðsíða 5

Föstudagur 24. janúar 1969 — Í>JÓÐVILJINN — SlÐA J
HINIR
FEITU
Keðja risavaxinna auðfélaga hef-
ur tögl og hagldir á olíumarkaði
heims. Á síðasta ári nam nettó-
4.091
eðta í viðreisnairikirótnuim 360
milljarðar.
Fáeinar staðreyndir tdl við-
bótar:
gróði þessara félaga um 360 milj-
örðum króna.
í þessum löndum eru audugustu oliulindirnar að finna: 1. Alsír, 2. Nígería, 3. Túnis, 4. Líbýa, 5. Kanada, 6. Bandarikin, 7. Vene*-
uela, 8. Egyptaland, 9. Tyrkland, 10. Spánn, 11. Abu Dhabi, 12. Muskat, Oman, 13. Oatar, 14. Kuwait, 15. Saudi Arabia, 16. ír-
an, 17. írak.
60 hundraðshiutar þeirrar cJ-
íu, sieim dœit er úr bar'holium í
löniduim utan sósíalásku ríkj-
anna, fallla í hiluit 7 risafélaga.
Þau eru:
Standard Oii of New Jersey,
Roryail Dutcht/SheiIL,
Gulf,
Texas,
Socony Mobil,
Staindard Oil of Callifomia,
British Petroi.
Standard OiH félögin þrjú —
Jersey, Socony og Califbnnia —
ráða yiflir helmingnum af olíu-
framieiðslun'ni í auðvaidsiríkjun-
unium — og Jersey og Royal
Dutch rúmlega he!lmin.gnum.
Árið 1960 var blutaifé og gróði
þessara sjö olíufélaga sem hér
segir:
Jersey: Hiutafé 10.090 milj.
dollara, gróði 689 miij. doilara.
Royall Dutch.'Shell: Hluitafé
8.874 mdlj. doll., gróði 497 milj.
doiiarar.
Gulf: Hlutafé 3.843 milj. doCd.
gróði 330 milj. doll.
Texaco: Hiutafé 3.647 milj.
dolll.., gróði 392 mdij. doM.
Socony Mobil: Hluibafé 3.455
miiij. doil., gróði 183 mijl. doii.
S.O. CalHfomia: Hilutafé 2.782
milj. doll. gróði 266 milj. doll.
Britislh Petról (B.P.): Hlutafé
2.019 mdilj. ddll., gróði 174 mdlj.
dollarar. ,
Hlutafé þessam félaga nam
því alls 34.710 miij. dolll,, og
gróði ársins 1960 var 2614 milj.
doll. — í íslenzkum viðreismar-
kirónum: Hlutafé 3053480000000
krónur, ársigróðinn 230032000000
krónur.
Árið 1967 var haignaður þess-
ara félaga, talimn í miijónum
doliara:
Standard Jersey 1.232
Royal Dutch,’JShleii 743
Gullf 578
Texaco 754
Socony Mobil 385
Standard Caiifomia 422
Britislh Petrol 177
skipakosti heims, þ.e. brúttó-
lestafjölda.
□ Bandarisku olíufélögin fá í
sinn hlut samanlagt þriðjung
allra tekna 500 stærstu at-
vinnufyrirtækjanna í Banda-
ríkjunum og Iiðlega tvöfalt
meiri tekjur en stærstu bif-
reiðaframleiðendurnir.
□ Meðal 100 stærstu iðnaðar-
fyrirtækja Bandaríkjanna eru
15 olíufélög. Hlutafé þeirra
nam fjórðungi alis hlutafjár
þessara hundrað félaga.
□ Samkvæmt skýrslum Chase
Manhattan Banks nemur
fjárfestihg bandarfsku olíu-
félaganna utan Bandarikj-
anna samtals um 2400 milj-
örðum króna.
□ Níu tíundu hiutar olíuvið-
skiptanna í heiminum eru
undir stjórn hinna sjö stóru
félaga. A hverjum degi er að
jafnaði dælt 114 milj. tonna
af hráolíu úr olíulindum
þeim er þessi félög eiga eða
hafa ráð yfir.
Árið 1967 skiptist hráolíu-
framiieiðsian í heiininum þann-
ig milli einstakra hedmsihliuita og
landa (itölur í miljónum lesta);
Norður-Ameríka (þar með talin
Mexíkó) . 497
Trinida, Kólumbía 19
Venezueia 185
öninur ríki í Rómönstou Amer-
fku 30
Austuriönd nær 552
Austur-Asíulönd 38
Vesitur-Bvrópa 17
Afrika (að undanskildu Arab-
íska samb-lýðveldinu) 144
Ásitraiía 1
Sovétríkin og fylgiriki 318
Samtais 1.758
hefur olíufélagið fjóra dali í nettóhagnað.
□ Olíufélögin sjö ráða yfir 40
hundraðshlutum af ölium
Tónlistarhátíðin í Prag í vor
Fyrst etftir innnás herja Var-
sjárbandaiaigsríkja í TékkósiLóv-
akíu í ágiúsit si. var vatfasamt
talið að uninit yrði að haflda
hina árlegu tón.Listarhátíð í Prag
á vori komanda. Nú er aifitur
fuilráðið að hátíðin verður
haldin, „Vor í Prag“, tuittuigasita
og fjórða alþjóðlega tónlistar-
hátíðin þar í þarg.
Eins og jafnan áður munu
fjölmargir úr hópi kiunniustu
tónlisitanmanina heims sækja
Prag heim í vor, m.a. mun
Herbert von Karajan sitjóma
Pflharmjoníuhijámsiveátinini í
Berlín í tónlistarhöil þeirri i
tékkósióvösku höfiuðborginni
sem kennd er við tánskáidið
Smetana og þar ledtkur líka Kon-
unigflega ffliharmjóníuhljómsveit-
in í London undir sitjóm Rud-
olfs Kemp.
Meginþungi tónlisitairflutnings-
ins á hátiðinni í Prag hvílir þó
nú eins og áður á Tékknesku
fíJharmóníusveiti'nini, sem leikur
undir stjórn Vadlavs Neumans.
Hijiómsveitin mun halda sjö
hljómieika og stjórtnendur
hennar, auk Neumans, verða
Sir John Barbirollli, Antal Dor-
ati, Lovro von Matacic og Ladi-
siav Sovák.
Ffllhairmoníuhlljórnsveit Slóv-
aikíu munu þeir sitjórna Robterto
Herbert von Karajan
Benzi og vestur-þýzki hHjóm-
sveitarstjórinn Guniter Wand, en
ÚtvajrpslMjámsvedtinni í Priag
stjómar tónskiálUiið Lutoasi Poss.
Söngvarar verða þama marg-
ir og góðir, m.a. EMsabet
Sdhwarztoopf, Gérard Souzaye,
Peter Sohreier og Kari Bauman.
★
Meðal fraagra fiðliulleilkara
sem til Prag koma mó netfna
Chrisitian Pernas flrá Fraiktolandi,
Radu Alduiiesou frá Rúmeníu,
Janos Starker og Sydney Harth
frá Bandarítojunium. Ektoi er
flufflvísit að V. Tretajateotf eða
1111111
Daivíð Oistratoh toami, en taiið
Mkllleigt.
Af píaniólei'touirum má tilL-
greina: Paul Badura-Stooda, Al-
exis Weissemberg o.fll.
Tðtókióslóvaslkir toórar koma að
sjáifsögðu flram á háitíðinni, svo
og Enstemibie Poiyphonique flrá
París og MadrígaLa-toóa-inn í
Bútoaresit.
Tónflisitarhátíðin stenidur yfir
flró 12. maí tfl. 4. júní n.k.