Þjóðviljinn - 16.02.1969, Qupperneq 7

Suraruudaiguir 18. febrúar 1969 — S>JÖÐVTL«JXNN — SlÐA ^
að KCfrn til ]>arf, be'gar flrí-
mer'kin eru sett í það. er
hægt að byrja aö líma inn
merkin. Nú vainitar fjöilda
merkja á hinar aiuðu blaðsíð-
ur ailbúmsins. Þú er skipta-
ieiðin framiuindan. Bezta leið-
in er að gerast meðliimur
einhvers frfmerkjakl úbbs, t.d,
í Danmörku. — í naifnaílistum
þeirra geta memn valið sér
penna-vini, sem vilja storifast
á og skipta á merkjum. Vit-
aniega jxi.rf dálítil málakunn-
átta að vera fyrir hendi, t.d.
í dönslku. — Setjum svo, að
íslenzkur safnari sendi penna-
vini sínum í Damimörfcu bréf
með „vöntumarliista”. Vöntun-
arlisti er upptálning á þeim
, frímerkjram, sem safnarann
vantar í saiflnið sitt, notuð eða
ónotuð. — Tökum da»mi: —
Vönrbuinarlisti eftir „Flacit” ’69:
No. 240, 241, 242, 248, notuð.
Ef þessi lisiti baerist íslenzk-
um safnara frá pennavini
hans á Norðurlöndum, miundu
tölumar býða: 1 eyrir-þorsik-
ur, 3 aur. síld, 5 aur. þorsk-
ur og 25 aur. þorskur. — Ef
Setjum sivo, að fm'merkja-
safnari taki sér söfniunarsvið
Norðuiilöndin 5, Lsland, Dan-
mörku, Noreg, Svíþj. og Finni.
Þetta safnsvæði finnst mörgum
nógu stórt, og víst er um það,
að mikil vinna liggur á þak
við það, að eignast gottNorð-
urlandasaifln. — Það kostar
mikirun tíma, brófaskriftir og
burðargjöld. I staðinn fær
safnarinn ánægjuna af bví,
að sjá saflnið sitt stækka
smám' saman. Það verður
verðmætara með hverju ár-
inu, sem liður, og frímerkja-
saflniarinin eignast pennavini í
þeim löndum, sem hann safn-
ar merfkjum fra.
Bezt mundi þá að byrja á
því, að fá sér verðlisita yfir
þessi 5 lönd. — Sænsllci list-
inn „Pacit“ er líMega beztur
eða þá danski verðlistinn
„AFA”. — Utanáskriflt sændka
listans er: Frimárkshuset AB,
Máster Samueilsgatan 3 Sítook-
holm, Sverige. — Utanóskrift'
danslka listans er: Arhus Frí-
mærkohandol, Brunsgade. 33,
Arhus, Danmark. — Þessir
frímerkjaVerðilistar munu fást
hér í bóíkaverzluinum.
Þessu nœst þarf safnarinn
að útvega sér frímerkjaaillbúm
yíir, þessi 5 lönd, annaðhvort
eitt albúm yfir hveirt land,
eða eitt stórt, sem inniheldur
öM. 5 löndin. — Bezt er að
athuiga strax, þar sem albúm-
ið er keypt, hvort viðkom-
andi verzlun útvegar blöð í
það árlegia. Beztu ai.búmin
eru lausblaða, þannig að hægt
er að bœta blöðum iinní þau
árllega, eftir því sem frí-
merkin koma út. — Þeigar
nú alibúmið er fengið ogann-
nú ísL safnarinn gæti sent
kun.ningja sínum þessi um-
beðnu merlki gætir hann að
því, í verðlistanum, hvemik-
ið þessii merki eru virt þar.
Getur hann. þá með góðri
saimivizku óskað eftir Norð-
uriandamerkjum, sem hann
vantar í j.itt safn, fyrir sömu
upphajð. Venjuleiga em vönt-
umjarlistamir töluvert lenigri,
en hér er sýnt. — Gæta verð-
ur vel að því, að uim alveg
ógöllluð merki sé að rajða á
báða bóga! Mjöig sjaldgæft
frímerki er tæpast haagt að
fá í svona sfciptum. i>au
verður að kaupa við taácifeeri,
þegar fé er fyrir hendi til
þess. Og hvar skiail kau,pa
meaUdn? Byrjcndur ættu að
ráðfæra sig við reynda safn-
ara um þetta, áður en þeir
festa kaup á dýrum merfkjufm.
— Bezt mun að verzila við
stór og þekfct fyrdrtaski á
þessu sviði, sem mieð reynsiu
sinni og þekkángu geta á.-
byrgzt að merkin séu alveg
ógölluð og verðið sanngjaa-nt.
Grétar Kristjónsson, formaður verklýðsfél. Dagrenning, Hellissandi:
Að skipta jólakökunni
Nú ekki aflSs fyrir löngu átti
óg tail við gamllam mann. Þessi
gamili þulur mian víst tvenna
tímana og heflur ýmislegt reynt á
langri ævi. Hann sagði mér
margt fnóðlegt, þar á meðal
flná hiinum miilkila skorti, er fólk
leið á Islandi í bemsku hans.
En nú er ötdlim ömmur, kváð
sá gamli. Nú er fólk betur bú-
ið undir það að mæta ertfið-
leikunum. Þessa kenningu
kannast víst fllestir við. Því
miður, þá er hún þó ekiki alils-
kostar rétt þegar að er gáð.
Að visu búum við nú í nýjum
húsum með rafljós og upphit-
un og öll nútíima þægindd. Á-
vöxtur hins rómiaða dugnaðar
íslenzka verkamannsins. En
hræddur er ég um að kalt og
óvistlegt verði í steinihúsunum
þagar olían er þrotin og búið
er að loka fyrir rafmaignið. Ég
hygg að styttra sé í þessahiluti
hjá hinum lakast settu í þjóó-
félagiinu en mangur heldur og
hver er munurinn á því að
svelta í nýtíztou húsi og torf-
kofa? Sú staðreynd gleymdst
líka æði oft, að þeir sem byggt
hafa' hús á umiliðnum áruim
verðbólgu og dýrtíðar, eiga
þau ekki slkuttdílaus. Það er al-
genigt að menn þurfí að greiða
80-100 þús. kr. á ári í vexti
og afborganir af lánum.
Það er grátbrosleg staðreynd,
að ár þau sem óg hef sjálfur
verið heimilisfáðir og þurft að
sjá konu og bömium borgið,
eru mikið til hin sömu og .hin
svokölluðu viðredsnarár. Það
mætti því seigja með noklkruim
sannd, að afkoma mín geti ver-
ið' nckkúrskonar mælikvarði á
giddi viðreisnarinnar fyrir vinn-
andi mann sem heldur út á
lifsins ólgusjó með tværhendur
að vopni. Þega,r ég huglleiði
farinn veg fra þessum sjónar-
hófli, kemur glöggt í ljós að
afkomia mín hefuir farið versn-
andi stig af stigi öfll árin. —
Enda þótt Jaun verkamanna
hafi tvöfaldazt á tímaibilinu,
hetfur hækikun á vöruverði
verið slík að nú er svo komið
að ekki er hægt fyrir varka-
mann með 4 mannia fjölskyldu,
með eðlileg lán áhvílandi á í-
búð, að lifa af 10 stunda vinnu.
Gjörsamlega útilokað. Við þessi
gleðitíðindi bætist sivo hitt að
í dag er aitvinnuflífið í slfkri
viðreisn að óvíða er 10 situmda
vinnu að fá.
Þó hygg ég að sjómennirnir
okikar hafi verið ednna vieirst
leikndr. Þegar sjlðtmannadagmr-
inn er haldinn hátíðflieigur vant-
ar ekki fogur orð hjá hinum
stóru. Sjómennirnir eru hetjur,
eiga heimsmet í afla, Islands
hrafnistumenn o.s.frv. Samt er
ekiki hægt að greiða þeim hærri
laun en skrifstofusitelpum. Nú
er mér kunnuigt uim það, að
að minnsta kosti sumir sjó-
memn hafa sœtt sig við þessa
. meðferð af því þeir hafa hald-
ið að þeir væru a!ð slíta sér út
fyrir þjóðarhag, í þágu hinnar
rómuðu viðreisnar lands og
lýðs. Það undrar því engan
sem til þekkir þó þessum sæ-
börðu kemipum þragðd í brún,
einn góðan veðurdag þeigar
aflabrestur verður í sjónum,
bezt. Núverandi váldhafar
byggja ölfl sín saimiskipti við
vininandi stéttir orðið á hinum
svoköbuöu efnaihaigssérfræðing-
um. Þedr eru tenigiliðurinn milli
fóifcsins og embættismannanna.
Sérfrseðingar þessir kunna hins
vagar engin skil á því sem
fófllkið þarfnast. Þeir ræða
aldrei við monn um þjóðmál
öðruvísi en gagnum nefndir í
fonmfleguim viðræðum. Gmögu-
legt er að réttur skilninigur á
máflefnum ailiþýðunnar nóist
þannig. Miilli þeirra og fólksins
er staðftest mifcið djúp.
Ég hef vanizt því frá blautu
bairiisbeini, að memn eigi að
haifa hlotið heimstfrægð fyxir?
Þegar að er góð, hafa beir
ekki aðeins brugðizt 'trausti
þjóðarinnar, heldur skilið hana
eítir í því öngþveiti sem virð-
ist illleysanlegt.
öngþvoiti þetta er að sjálf-
sögðu itlskiljanflogt og í.mörg-
um liðuim eins oig vænta má
af stjóm seim hefur sérloga
öngþvoitis-sérfræðiniga á sínuun
snærum. Þó er rányrkja sú
som ísliendingar hafa stundað
á fiskimiðum sínum undan-
farim 10-15 ár að lákindum hið
stærsta úriausmarefni sem flor-
ráðamonn fraimtíðarinnar fa til
meðtferðar. Um þessar mundir
stíimda toavieiðar upp í land-
steina, enda þótt þeir hefða
af stórthuig, laigt svo hart að
sér við að útillioika útlondinga
fró sflíku. Skammsiýnir útvegs-
menn siem aðedns hugsa um
eigin hag og halda að þeir séu
siðasita kynslóðin sem byggir
þotta land, virðast gota
vafið forráðamönnum þjóðar-
inmar um fimigur sór eins og
ekkort sé. Bera þeir því við
að ódýrana sé að gora út á
togiveiðar ©n aði'ar veiðar. Ég
vil minna á þá sitaðreynd, að
dýnasti veiðiskapur sem við
getum stundað, er só som kost-
ar það að þorsik- og ýsustofninn
við strendur flandsinssitórmiinmliit
ar ár frá ári. Það er verð, som
við höfum ekki ráð á að greiða.
Ódýrasta aðferðdn er hins veig-
ar sú sorri miiðar að því að
ganga efcki of nærrf stofnin-
um cig ledtast við að rækita þá
upp þannig að við þurfum
styttra að róa, minmd veiðar-
færi og styttra úthafld til að
nó sama aiflaimaigni.
Saimtök sjómanna hafa oft
átt í strfði við útvegsmenn, sem
hafa stöðuigt viljað auka veið-
arfæri bótanna, eftár því sem
* / • ••
Ræða flutt á almennum fundi Alþýðubandalagsins í ÓJafsvík
vegna stjómleysis og rányrkju
í fistkveiðuim og æðstu þjóðar-
leiðtogar eru skyndilega orðnir
afflhuga rótgrónum, höfuðat-
vinnuvegi þjóðarinnar, vegna
óráðskenndra drauma um stór-
iðju byggða á fjármagni er-
lendra auðhringa, kamur stór-
felld kjaraskerðing sjómianna.
Umsömduim hílutaskiptum svipt
burtu með fasistíslkum laga-
krclltum. Sjómennimii-r sem ai.la
söigu Isilands byggðar hafa bor-
ið hita og þunga vtagsins og
núna á síðustu toppáru-m verið
arðrasndir manna mes-t, þeir-
skuflu hfljóta stærsta skellinn
af ranigri stjómarsitefiniu við-
reisnar. Það er enigu lakara
en sjómenn séu álitnir vera
niðursietningar í þjóðfélaginu og
sjávarútvegur sé öörum starfs-
greinum til byrði. Mér kasmi
ofcki á óviasnt þó næsta sfcrefið
í hinu mikfla efnahagsráða-
bru.ggi væri það að seflja bátana
úr laindi og kiaupa í sitaðdnn
tertuibotna og sfltran og breyta
frystihúsuim og fisikverikunar-
stiíðvum í banka og skrifstofur.
Það er að minnsta fcositd vist
að það er aflveg tímabært fyr-
ir oklkur verkamenn og sjó-
menn að fara að Ihuga náið að
því, hvert á að vera hlurtskipti
okkar í frarofa'ðinni. Eigium
við að vera viðuirkenndir firjáls-
bomir menn sem hafa rétt til
að sernja sjáflfiir um kaup sitt
og kjör, eða eigum við að vera
þrælar sem stjómað er með til-
skipunum frá æðri stöðum? Ég
fuillyrði að sá kositur er væg-
ast sagt va-rhuigaverður eins
og nöpur reynsila raunar sýndr
leggja. sig fram um að leysa
stórf sín vel af hendi eftir
t mætti. Enginn ber á það brigð-
ur að það hafi íslenzk ailiþýða
gert. Aldrei hafa Isflendingar
lagt á sig aðra eins vinnu og
undainigengin veiítiár. Það virð-
ist Í>ví ekki til of mikils mælzt
af aeðstu möranum þjóðarinnar ,
• som eiga að skapa verðmœti
úr svitadropum hiins vinnandi
manns, ,að þeirra störf skili
áranigri. En hvað hafa þeir að-
hafzt meöan þognamir haía
uiraniið. myrkrana milllli svo þeir
eru Islendinigar þó sem óðast
að gera sér það ljóst að fiski-
gengd hafiu-r sitónmánrakað á
miðunuim, frá því sem áðuv
var.
Svo virðist sem siík vaikning
hafi einnig átt sér stað í rí-k’
uim piæli. er fiskveiðilöigsagan
var færð út í 12 rrafllur fyrir
10 árurn, svo einihuga sem þjóð-
in öilil stóð að því múli. Því
miður gfleymdist svo þettasjón-
armið aftur þegar sdgur var
loks unniran, en þá hófu Is-
‘ len-dingar bráðlega sjáflfir að
afli mdnnkar, tdl þess að.áúill-
nýta skip sín“, eins og þeir
orða það. Það hlýtur þó að
jæra lýðum flijóst að beztur ár-
an-gur í útveigi hlýtur að vera
því háður að sem mestur afli
fáist í minnst veiðarfæri. Það
er: mestur giróðd með miinnstum
tilkostnaði. Önnur mksemdtog-
aramanna er sú að brezkirtog-
arar stundi rányrfcju utan land-
heliginraar, þessvegna verðum
við að toga innan hennar.
Gríptu gæsina meðan hún gefst,
en vertu ekiki að aila upp fisk i
landhelginni fyrir brezka tog-
ara, segja þeir. Ég héld hins-
vegar að leiðin til iþess aðkoma
í veg fyrir sflikit, sé ekiki sú að
við stumdum rányrkju s-jálfir
eða íærum landhefligisih'nuna
inn, heldur sikai hún feerast út
í 60, 80 eða 100 sjómallur eftir
því ssm þörf krefiur. Það vax
að minnsta kosti teikmarkið
fyrir 10 árum. 12 mílunraax
voru ekiki lokatakmark hefldur
aðeiras upphaf baráttuiranar. —
Landheligisimiáflið er Islending-
um viökvaamit mál og um það
enu sikiptar sfcoðanir. Þó eru
þeir í yfirgnæfandi medriihluta,
sem e-nga innfærsflu viflja. Ejmn
af fáum Islendingum sem enga
skoðun virðist hafa á málirau
er sjávarútvegsmalflróðherrarui,
enda til of mákils meslzt, þar
eð ékiki er um anmað að ræða
en alla afkomu þjóðarinnar.
Hámaifc sivívirðdngairininar er
þó þegar sjállfiur fjármélaréð-
herrann kemur fram í sjón-
varpd ag sikélllir allri sökinni
á salklausan almúigaen: ,,Is-
lendingar hafa aldrei getað
laart anmað en að éta síraa jóla-
köku- jafraóðum”, kvað sámiidi
maður. Gleymir þvi alveg að
það er harnn sjálfrar sem snedð-
ir jóflalkökoná ndðrar og útMrat-
ar henmi. Hverjir sfcyfldu það
svo vera sem hreppt hafa
rúsínurnar úr jéflaköfcunnd, - og
hverjir skorpuna. í þessu sam-
bandi beárni ég orðum miniuim
sérstalkflega til ungra manna
sem miál mdtt heyra. Mér
finnst að ttmgir rraenn sýni
veifcaiýðshreyfinguruni aflanennt
alltof lítinn áhuga. Ég vil leyfa
mér að fljúka máíli mínu með
hvaitningu til- áflltaa unigra
mamna að hugleiða þessd mál.
Hér er ekki edrauragisí um að
ræða okikar eigin baigsmuna-
rraál, . héldur getur sterk og
samtaika verkailýðshreyfíragbók-
stafllega verið þjóðfólagirau öllu
iyftistömig. Pélagsflegur þroski
er forsenda fyrir þjóðféflaigslegri
hagsœfld.
Yfirlýsíng bankanna:
Ekki um misferli að ræða að því er varðar gjaideyrisskii
Hinm 15. fiebníar 1968 tdl-
kynntu Seðllabanki ísilandr og
Landsbaniki Islands, að fram
færi á þeirra viegum athugun
á drætti á gireiðslu amdvirðis
freðfisiks, sem út hafði verið
ffluttur af sjávarafurðadeild
Sambands ísil. saimivinnufélaga,
en vaxandi og að þvi er virt-
ist óeðlilegar taifir höfðu þá
um alílmargra ménaöa stoeið
orðið á fiufllum slkiflum and-
virðis aifurðanna og greiðsllu
lána þeirria, sem bankamir
höfðu veitt út á þær.
Var aitihuigún þessi umfangs-
m-ikil og náði m.a. til dóttur-
fyrirtækis SlS í Bandaríkjun-
um, Icélamid Produots Inc.
Atbuigun þessi liedddi í Ijós,
að ekki var um miisferfli að
ræða að því er varðaði gjald-
eyrissikil. Drattrarinn, á greiðslu
afurðaandvirðis sibafaði hins
vegar einkum af tverarau:
1) Ýmsdr viðslkiiiptaimenn sjáv-
arafurðadeildarinnar höfðu
stofnað tii skuldia við haraa á
undanförniram árum, og reynd-
ust veruflegar fjádhasðir af fisk-
andivirði bumdnar með þessum
hætti.
2) Mifldð verðfall varð á hrað-
frystxim fisflti (eánlkum svoköllil-
uðum ,,bflofldkum“) á Banda-
ríkjamarkaði seinnd hfluta árs
1966 og framan af árinu 1967.
Þrátt fyrir þetta héllt sjávar-
áfiurðadeildiin áfram að greiða
viðskiptamönnum sínu-m hér á
landi það verð, sem éikiveðið
hafði verið snemima árs 1966,
og eru umfrajmgireiðsilur þær,
sem þammig áttu sér stað, höf-
uðóstaaðan til vaxandi greiðslu-
dráttar fyrirtækisins og van-
skila' á afiurðalémuim.
Athragunin Mddi ennfremur í
Ijós, að laiusafjárstaða Icéland
Products Inc. sitóð mjiög völt-
um fótum.
Stjóm SlS hiefir staðið Lands-
banlkainum fiulll skii á vanskil-
um sjávanafurðadeildarinnar
við banlkainn, en. fjárhœð þeirra
reyndist mjöig nœrri þvi, sem
gert var ráð fyrir í fréttatil-
kynndnigunni 15. fébrúar f.á.
Ennfremur er bankanium torann-
ragt um, að Icefland Products
Inc. hefir mjög styrikt lausa-
fjárstöðu sína með léntöku í
Bandarílkjunium,
Mál þetta var ítarfLega ræ-tt
á tveim fiundum í bankaráði
Landsbanloans í desembanmén-
uði s,l„ og með tilíliti til þeiirra
atvika, sem að firtamam greinir,
var á fiundi bamkaráðsæns 27/12.
s.L éklki talin ástæða til firek-
ari aðgerða af bankans háilfú.
Stjóm Seðflabankans teflur
heildur ékflti ásitæðu till aðgarða
af sinni háflflu, þar sem átovæð-
um um gjaldcyrisskil hefirver-
ið fulllnæigt, og tryggirag afurða-
víxla, sem banlkinn hefir erad-
urkieypt, er nú korndn í lag.
Að gefnu tilefni firá fyrrver-
andi framítovæmdastjóra Ice-
land Products Inc. talka bank-
amir fram, að við upþhaf at-
hragumar rnáfls þessa gerðu þeir
Framhafld á 9. saðu.
1
*