Þjóðviljinn - 05.07.1969, Blaðsíða 7

¥
lrnm*émar 5. JdK lð6S — HJÖÐVTLJrNN — SlÐA 7
RÓTTÆKIR
PENNAR
I umsjá Æskulýðsfylkingarinnar — sambands ungra sósíalista
Ritnefnd skipa: Ólafur Ormsson, Guðmundur Hallvarðsson,
Magnús Sæmundsson og örn Ólafsson.
SIGURINN
NÁLGAST
í VÍETNAM
Sigur vietnömsku þjóðarinnar
í stríði hennar gegn banda-
rískri heimsvaldastefnu virðist
nálgast. Undanfarin tvö árhafa
einkennzt af stöðugri sökn,
stöðugu frumikvæöi ]>jóöfrelsis-
hreyfingar Víetnaimibúa. Mestur
hluti landsins er nú utidir yfir-
ráðum Þjóðfrelsishreyfiingarinn-
ar, Víetnaimtoúa sjálíra. Lífið
á þessum landssvæðum er teik-
ið að færast í eðlilegt horf,
þjóðin eygir nýja hamingju.
Það síkyggir þó á þessa von,
að loftárásir Bandaríkjahers á
Suður-Vietnam hafa aukizt
stórum í seinni tíð. Bandarísk-
ar risaflu gvélar,æða daglega yf-
ir landið og kasta niður ó-
grynni af sprengiefni. Banda-
ríkin hafa að sjálfsögðu yfir-
burði í loftlhemaðd sem og í
allri annarri hornaðartæikni.
Samt hafa þetir algerfloga gefizt
upp við að reýna að sigra þessa
einhuga þjóð. Þó munu þaiu
enn um skeið geta valdið þjóð-
inni ótrúlegum þjáningum
Bandaríkjáher reyna að kúga
þessa hugrijörfu þjóð til ein-
hvers konar undansláttar frá
grundvallarkröfum sínuim uim
algert sjálfstæði.
Til stuðnings við ÞFF
1 gær 4. júlí var þjóðhátíð-
ardagur þeirrar þjóðar, er nú á
í hrottalegustu styrjöid oikikar
tíma, útrýmingarstyi-jöldinni
gegn hetjuþjóð Víetnam.
Islenzk fjölmiðlunartæki gera
flest allt sem í þeirra valdi
stendur til að rugla þjóðina i
ríminu varðandii styrjöildina í
Víetnam og við, íslenzkir siós-
alistar, hötfluim verið alltof sinnu-
lausir við að uppfræða þjóðina
um eðli og gang styrjaldarinn-
ar:
Baráttan gegn styrjöld banda-
rísku heiimsivaildasinnairma í Vi-
etnam er í nánum tengsilum við
bairáttu okkar gegn aðild fs-
lands að Nató og fíegn her-
stöð Bandaríikjamanna á fs-
landi. Sú barátta er hluti hinn-
ar nýju sjálfstæðisbaráttu okk-
ar.
•
Róttaelkir pennar eru i dag
helgaöir styrjöldinni í Víetna-m,
en það nær sikammt, við verð-
um að hefja útgáfu dreifibréfá,
sem ná til fliestra landsmanna
og hefja mýjar aðgerðir, sem
vekja þjóðina til umhugsunar
um livað er að gerast í Víet-
nam. Nú standa yfir uimfangs-
miMlar mótmælaaðgerðir víða
um lönd gegin hemaði Banda-
ríkjamanna í Víctnaim. Aðgerð-
um þessum or ætlaö að ná há-
marki fyrir miðjan þonnan
mánuð. Enn sieim fyrr hafa ís-
lenzkir sóeíailistar látið málið
aifslkiptailaust, slíkt má ekki við-
gangast lengur, því verðum við
að hefja baráttu til stuðnings
Þjóðfrelsi'sihreyfingu Víetnam-
búa tafarlaust.
Hversu langur þessd tími
vorður, hVe lenigi blóðbaðið i
Victnam 5 að vara, er m.a.
undir þér komið, lesandi góð-
ur. Bainidairíkjastjóm er að vísu
mikið í mun að halda cinhverj-
um ítökum í Víetnam, en þeim
er líka mikið í mun, að blóðs-
úthoUingar þeirra valdi þeim
ekki allt of miklum óvinsætLd-
um annarsstaðar í heiminum,
sem gætu smátt og smátt leitt
til þess, að þeir. misstu ítöut
sín þar.
Sérliver aðgerð, sem miðar
að því að upplýsa aJmenning
um raunveruilegt eðU hinnar
bandarísku styrjaldar í Víetnam
er stúðningiur við víetnömsku
þjóðina. Sérhver aðgerð, sem
miðar að því að veikja sitöðu
Bandaríkjaátjórnar, h.var som er
í heiminum, er þannig stuðn-
ingur við Víetnamiþjóðina. ÞaJ
er siðferöileg skylda hvers og
eins okkar, að gera það, sem í
okkar valdi stendur, til þess
að Bandaríkjastjórn fari að ótt-
ast, að hún sé að fá ailan heim-
inn upp á móti sér, vegna
þjóðarmorðsins í Víetnam.
Hvað hefur orðið af ís-
/enzku Vietnam-nefndininni
Eins og flestuim m-uin eflaust
kunnugt, var fyrir nokkrum
áruim stofnuð íslenzk Víetnaim-
nefnd; aðild að þeirri nefnd
áttu f jöllimörg fólagasamtök. Því
miiður er það staðreynd að þessi
nefnd hefur að mestu verið
dauð. Nolokur félaigasamtök seim
upphaflega gerðust aðilar að
mefndinni, hafa alla tíð i'eynt
að gera sem minnst úr stiaríi
nefndarinnar og hefur Vaka.
félag íhaldsstúdenita við Hú-
skólann, verið þar fremst i
flokki af ótta við að móðga
húsbændurna í Wasihington.
Sum þessax-a féla-gasamtaka
áttu í uppha.fi heildur lítið er-
indi í Víetnam-nefndina og það
er komið í ljós, að betur hefðu
þau aldrei gerzt aðilar að nefnd-
inmi. Viljí féHaigasaimtök og
einstaklingar af heilum hug
vimna að því að Víetnamstríð-
inu ljúki og að árásaraðilinn,
Bandaríkin, dragi heri sina á
brott frá Víetnam, verða þau
að sýna það í verki að þeim sé
einhver alvara. Þedr aðilarsem
líta á stríðið í Víetnam frá
sjónarhóli hins afturhaldssama
málgagns Bandaríkjanna á Is-
lanxii, Morgunbilaðsins, eiga
ekkert erindi í þann, fjölmenna
hóp um allan heiim, sem berst
nú fyrir sigri Þjóðfreflsisfylk-
ingarinnar í Víetnam. f beim
hópi má finna friðarsxmna, sós-
íal-demókrata, kommúnista og
yfirleitt ailla frjáilslynda menn.
Sú spuming er orðin tímabær
hvort íslenzka Víetnaim-nefndin
sé raunveruiieiga til, hvort hún
sé nokkuð annað en nafnið eitt?
E.n nefndin hefur enn tæ]rifæri
til þess að sýna að henni var
einhver alvara, og það er beð-
ið eftir því að slíkur vilji kami
fraim sem fyrst.
Leifur Jóelsson:
Alþóðabankinn og „viðreisnarstjórnin

\\
Stofnun Alþjóðabankans var
aðeins ednn þáttur í þeirri aii-
miennu stjórniist, sem Banda-
ríkin höfðu að leiðarljósi er
þau loks hófu þátttöku í hedms-
styrjöldinni síðari. Markmiiðið
var að tryggja efnaihagslegt for-
ræði auðssamsteypa Bandairíkj-
anna, þegar heimsstyrjöldinni
lyki. Strax á árinu 1941 hóf-
ust viðræður milli fulltrúa fjár-
miálaráðuneyta Bandaríkjanna og
Bretlands um áæflunargerðfyr-
ir alþjóðlegt fjármálaikerfi eft-
irstríðsáranna. 1 þessum um-
ræðum var lagður grundvöllur
að tveimur alþjóðlogum stofn-
unum, Alþjóðlega gjaldeyris-
sjóðnum og Alþjóðlcga við-
reisnar- og þróunarbankanum,
sem í daglagu taili er nefndur
Alþjóðabankinn. Þann 1. júlí
1944 var Alþjóða-bankinn stofn-
settur í Bretton Woods í Banda-
nTíjunum. Ríkisstjómir 41 fliamds
samþykktu niðurstöður ráð-
stefnunnar í Bretton Woods í
B andarík j unum og gerðust
stofnaðilar.
Hlutverk Alþjóðabankans varð
að treysta undirstöðu heims-
valdas-tefnu Bandarikjanna á
áratugnuim eftir stríðið, þá
stefnu sem þau kiennndu við
opmar dyr (opem door policy).
Ueifur Jóelsson
Fjánmagn átti að fá að rása
sem frjálsast á milli landa, »g
Bandai'íkin voru edna rílkið, siean
raun-veruleiga var þess megm-
ugt að flytja út fjárma-gn ©ft,-
ir heimsstyrjöldina. Bandaríkin
réðu yfir •V/. hlutum af ðlilu
fjárfestu auðmaigni hedmsdns i
stríðslok. Fyrsta verkiefni Al-
þjóðabankans var að virkja
fjármagn bandarískra banka og
auðhrimga við enduruppbygg-
ingu Vestuir-Evrópu og taka
þátt í Marshalláætluninini. Með
því var laigður traustur grund-
völilúr að efnaihagslegum og
pólitíSkum tökum Bandaríki-
anna á Vestur-Evrópu, og eft-
ir 1948 sneri Alþjóðaibankinn
sér að hinum iðnfrumstæðu lönd-
um og geröi þau að megdnvið-
fangsefni sínu.
Hlutverk Alþjóðabankans er
eftii'farandi:
1. Alþjóðaibankinn starfar
sem tengiliður millli bankafjár-
magns hinna iðnþróuðu landa
og ríkisstjórna hinna iðnfrum-
stæðu landa. Fyrir milligöngu
Alþjóðaibankans er fjármagni
veitt til þróunarlandanna til op-
inberra fraimikvæmda svo sem
vogagerðar járn.brautalagninga,
h a fnar f raimkvæmda og orku-
vinnslu, þ.e. til uppbyggingar
hinnar eiginlegu framleiðslu.
2. Verkefní Aflþjóðaibankans
er að efla einkageirann í iðn-
aði þróunarlandanna. Hin al-
mcmia starfsregla bahkans er
að lána som minnst tíl opin-
berra framkvæmda í iðnaði. En
þar eð þróunaríöndin eru jafn-
an mjög fjármagnssnauð veirður
einkageirinn í iðnaðarframleiðsilu
sjaldan efldiur, án þess að
til komi blöndum við erlent
framleiðslufjáimagn. Af þess-
um orsökum kom Aflþjóðabank-
inn undirdeild á fót árið 1956,
sem nefnist Alþjóðlega fjár-
máilaráðið (Intemationa.1 Fin-
anoe Corporation)' og starfar
sem fjárfestingarstoíhun. Hlut-
verk A.F. er skilgreint þannig
í skýrslu Alþjóðabamkans frá
1962:
A. F. útvegar fi'amíleiðsílu-
íjármagn, ásamt einkafjár-
magnseigendum, án þess að
rikisábyrgð komi til — i þeim
tilféllum sem einkafjánmagn
(viðkomandi iands) hrekkur
eklkd til framkvasnda.
Lxeitast við að gera fjárfest-
ingu mögulega með því að setja
innlenda og erilenda fjármagns-
eigendur í samband við neynda
verktaka.
Reynir að örva fjáxrmagns-
straum til airðbærrar fjárfest-
ingar í aðildarríkjunum.
3. Þriðja verkefhi Alþjóða-
bankans er að brjóta niöur
etfnahaigsloga varnarveggi þró-
unarilandanna og innilima þau i
alþjóðlega verkaskiptingu auð-
valdshedmsins og situðla að út-
þenslu heimsmankaðs. Af þess-
um ástæöum er bankinn tregur
til að útvega lán til annarra
iðngreina en þéirra, sem geta
orðið samkeppnisfænar á heims-
markaði. En þetta hlýtur aftur
að afskraema heilbrigða efna-
haigsupptíyggingu smárra og/eða
Robert McNamara
lítt þróaðra landa og ofurselja
þau hinum sterku alþjóðlegu
auðsamsteypum.
4. Loks leitast Alþjóðabank-
inn við að stjóma efnahags-
Framhald á 9- síðu.
Sóleyjarkvæði á plötum
□ Sóleyjarkvæði, óður um ísland eftir Jó-
iiannes úr Kötlum við tónverk eftir Pétur
Pálsson, er fáanlegt í hljófmplötuverzlun-
um og Bókabúð Máls og menningar. — ÆF.