Þjóðviljinn - 30.09.1969, Side 4

— málgagn sósialisma, verkalýðshreyfingar og þjóðfrelsis —
Utgefandi: Otgáfufélag Þjóðviljans.
Ritstjórar: Ivar H. Jónsson (áb.), Magnús Kjartansson,
Sigurður Guðmundsson.
Fréttaritstjórl: Sigurður V. Friðþjófsson.
AuglýslngastJ.: Olafur Jónsson.
Framkv.stjórl: Eiður Bergmann.
Ritstjóm, afgreiðsla, auglýsingar, prentsmiðja: Skólavörðust. 19. Simi 17500
(5 línur). — Askriftarverð kr. 150,00 á mánuði. — Lausasóluverð kr. 10,00.
Osæmikg viðbrögð
jpyrir miðjan septembenmánuð sendi fram-
kvæmdastjóm Alþýðubandalagsins Bjarna
Benediktssyni forsætisráðherra bréf, þar sem lögð
var áherzla á hið uggvænlega ástand í atvinnu-
málum. Var þar bent á nauðsyn þess að þegar
yrði hafizt handa um ráðstafanir til þess að
treysta atvinnuöryggi, „samin ýtarleg áætlun um
ráðstafanir til aukinna atvinnuframkvæmda og
slík áætlun undanbragðalaust framkvæmd stig af
stigi“. í, bréfinu var á það bent að slíkar fram-
kvæmdir hlytu að snerta fjárveitingavald og lög-
gjafarvald, og því skoraði fraimkvæmdanefnd Al-
þýðubandalagsins á forsætisráðherra að hlutast til
um að alþingi yrði kvatt saman tafarlaust til þess
að vinna að lausn þessa stórmáls.
yiðbrögð Bjama Benediktssonar við þessari kröfu
eru afar lærdómsríkt dæmi um viðhorf hans
til þingræðis og lýðræðis. Hann féllst ekki á kröf-
una, né heldur hafnaði hann henni með rökstuðn-
ingi af sinni hálfu. Forsætisráðherra íslands sá
ekki ástæðu til þess að svara þessu bréfi frá flokki
sem í síðustu þingkosningum fékk sthðhirig' yilr
16% kjósenda og nýtur miklu meira fylgis en
aðrir flokkar innan verklýðssamtakanna. Ráðherr-
ann þumbaðist aðeins við í tvær vikur en lét þá
gefa út forsetabréf þess efnis að alþingi skyldi
kvatt saman á venjulegum tíma, 10da október.
Slík viðbrögð af hálfu forsætisráðherra, að anza
ekki formlegum bréfum um stórmál, mundu
naumast hugsanleg í nokkru öðru þingræðislandi
umhverfis okkur. Vera má að Bjami Benedikts-
son vilji með þessu móti tjá Alþýðubandalaginu
óvild í samræmi við skapferli sitt. En með þess-
um viðbrögðum sínum hefur hann ekki aðeins í
frammi pólitíska kergju, heldur er hann að óvirða
verklýðssamtökin og þær þúsundir manna sam
hafa áhyggjur af afkomu sinni og atvinnuöryggi
í ve’tur. Hann er enn sem fyrr að reyna að
skammta alþingi það hlutskipti að vera frumkvæð-
islaus afgreiðslustofnun sem geri það eitt er ráð-
herrum og sérfræðingum þóknast.
/ aigerri andstöðu
jyú virðist að mestu lokið því verkefni að hrekja
frá fomstu í Kommúnistaflokki Tékkóslóvakíu
þá menn sem hófu á loft sósíalskar lýðræðishug-
myndir og hlutu fyrir traust þjóðar sinnar. í stað-
inn korna menn sam hemámsliðið treystir, enda
er þeim ætlað að vegsama og réttlæta hersetuna
og alla nauðung hins erlenda stórveldis. Fáránlegt
er að heyra slíka öfugþróun réttlætta með skír-
skotun til sósíalisma; hún er í algerri andstöðu
við allar sósíalískar meginreglur um lýðræði og
sjálfstæði. — m.
jMlir
Hin svokallaða læknadeila á
Húsavík á sér engar hliðstæöur
í íslenzkri heilbrigðis- og fé-
lagsmálasögu.
Mikill hsefileikamaður beitir
sér af mikilli ósérplægni og
dugnaðd fyrir byggingu myndar-
legs sjúkraihúss til þess . að
tryggja stóru byggðarlagi bæ-tta
læknisiþjónustu, sem allirhljóta
að vera sammála um að sé einn
allra mikilsverðasti þátturinn í
því að skapa borgurunum það ör-
yggi og lilfshamingju sem allir
þrá og keppa eftir.
Til þess að tryggja læknishér-
aðinu þessa góðu starfskrafta
Daníels Daníelssonar gerir
sjúkrahússtjórnin á Húsavík
fastan samning við læknini,
haustið 1966 þess efnis, að hann
taki að sér yfirlæknisstarfið við
sjúkrahúsið á Húsavík, aðloknu
1-2 ára námi í Svíþjóð til þess
að fuilnuma sig í skurðlækn-
ingum, sem einmig var samið
um samkvæmt þessum samn-
ingi. I samningi þessum eru eng-
in uppsagnarákvæði, þótt þau
séu hins vegar í öllum öðrum
starifssamningum sem gerðir
hafa verið við ailt anmað starfs-
fólk er vinnur við sjúkraihúsið-
Af þessu er augljóst að yfir-
læknirinn er fastráðinn en ekki
Íausráðinn af sjúkrahússtjóm og
því óheimilt að segja honum
upp, nerna fyrir gildar- sakir,
vegna alvarlegra mistaka í
læknisverkum. Nú liggur fyrir
vottorð frá landlækni um að
læltninum hafi ekki orðið á mis-
tök í læknisverkum. Uppsögnin
er því að áliti okkar og alls
almennings algjörlega ólögmæt.
En þrátt fyrir þennan fyrir-
varalausa starfissamning, er
Daníel ekki búinn að ljúka
framhaldsnámi í Svíþjóð, þegar
sjúkrahússtjómin á Húsavík
hringir í hann og tjáir honum
að búið sé að ráðstafa yfir-
læknisibústaðnum, sem sjúkra-
hússtjórnin keypti handa hon-
um, til annars læknis- Til þess
að ieita réttar sfns í þessu máli,
þurfti Daníel að fá aðstoð land-
læknis.
Með tilvísun til þessa er ekki
hægt áð halda því fram með
neimum rökum að hin margum-
rædda læknadeila á Húsavík
eigi rætur sínar að rekja til ó-
samkomulags milli læknanna á
staðnum, þar sem, þeir höfðu
ekki einu sinni fengið tækifæri
til að ræðast við þegar þetta
var-
Sjúkrahússtjóm, ásamt hinum
fáu stuðningsmönnum sínum í
læknamálinu á Húsavík, hafa
haldið því fram, sér til málsbót-
ar, að enginn læknir mundi fá-
anlegur til þess að starfa með
Daníel vegna þess hve ósam-
vinnuþýður hann væri. Þessar
fullyrðingar eru algjörlega úr
lausu lofti gripnar og hafa við
engin rök að styðjast, enda fram
settar vegna þess að af litlu er
að taka til vamar óverjandi
málstað- Það sanna er að D.D.
er hverjum mamni hugljúfari í
samstarfi og styðst þetta við
einróma álit alls starfslfólks
sjúkrahússins i Húsavík, að xmd-
anteknum spítalaráðsmanninum
einum.
Er D D. kom heim að áfloknu
framhaldsnámi til þess að taka
við starfi sinu við Sjúkrahúsið
i Húsavík samkvæmt áður-
greindum samningi, eru viðtök-
umar ekki betri en það hjá
sjúkrahússtjóm, að hann er lát-
inn standa uppi húsnæðisllaus
með stóra fjölskyldu um lengri
tíma, eða þangað til landlæknir
varð að fyrirskipa sjúkrahús-
stjórnínni að rýma læknisbú-
staðinn.
Síðan þetta skeði haustið 1968,
hefur mi'kið vatn runnið til sjáv-
ar í Þingeyjarsýslu Og marg-
víslegra ráða verið leitað til þess
að koma á nýrri skipan heil-
brigðismála í héraði, með svo-
kallaðri læknamiðstöð á Húsa-
vík, sem meðal annars var ætl-
að það hlutverk að leysa af
hólmi tilvist 2-3ja læknishéraða
í allra
í nágrenni Húsavíkur. Nú skyldi
hin nýja læknamiðstöð leysa
vanda fólksins í dreifbýlinu
hvað læknisþjónustu • snertir,
samkvæmt erlendum fyrirmynd-
um. Breyttu snjóalögin í Þing-
eyjarsýslum engu þar um.
Hvemig þetta hefur reynzt í
framkvæmd skal ekki rakiðhér,
enda þótt að stutt frásögn af
einni eftirminnilegustu sjúkra-
vitjun læknamiðstöðvarmanna
til sárþjáðrar sængurkonu í
þingeyskri stórhríð gæti gefið
nokkra innsýn í hugsanagang
þeirra manna er vilja halda því
fram að höfuðvandamál varð-
ándi læknisþjónustu sveitanna
verði bezt leyst með stofnun
læknamiðstöðva fyrir fleirri
læknishéruð.
Þetta er. þó aðeins annarþátt-
ur læknamiðstöðvarmálsins á
Húsavík, hinn snýr að yfirlækni
sjúkrahússins og starfsrækslu
þess, sem nýja skipulagið á á
vissan hátt að leggja undir
starfsemi sfna, svo að allir geti
gengið í allra verk, eins og for-
mælendur læknamiðstöðvar-
miállsins komast svo fagurlega
að orði.
Læknamiðstöðvar geta að
sjálfsögðu verið góðar og gagn-
legar sé til þeirra stofnað á rétt-
um forsendum við viðunandi
starfsskilyrði, sem geri þeim
fært að vinna að bættri læknis-
þjónustu almennings, án þess að
veikja starfsaðstöðu sjukrahúss-
ins á Húsavík- Hverskonar starf-
semi er veikir nekstraraðstöðu
þess er að okkar dómi fullkom-
ið ábyrgðarleysi-
Það er skoðun okikar, að að-
gerðir þær sem toeitt hefur ver-
ið í þessu svokallaða lækmamáli
gegn yfirlækni sjúkrahússins á
Húsavík, striði gegn almennu
velsæmi og heilbrigðri réttar-
vitund og beri því að leiðrétta
orðin mistök áður en meira tjón
hlýzt af.
Flestir góðgjamir menn, sem
bera virðingu fyrir réttum leik-
reglum í samsikiptum manna og
heilbrigðu félagsmálastarfi, hafa
alf eðlilegum áistæðum snúizt ein-
huga á sveif með sjúkrahús-
lækninum í þessu tillbúna dedlu-
máli læknanna á Húsavík, sem
sjúkrahússtjómin ber hofuð-
ábyrgð á-
Þetta fólk allt gerír þá ófrá-
víkjanlegu kröfu að staðið verði
við alla gerða samninga við
Daníel Daníelsson og honum
tryggð sú starfaðstaða sem um
var samið.
öllum má vera ljóst að sam-
vizkusamur starfsmaður sem á
að bera ábyrgð á einu mesta
trúnaðarstarfi er fyrirfinnst í
þjóðfélaginu geti ekiti látið
bjóða sér það, að samfara hinní
miklu ábyrgð sem á hann er
lögð með stanfinu geti aðrir að-
ilar í formi óraunhæfra reglu-
gerðarákvæða tekið völdin f
sínar hendur á sjúkrahúsinu og
sagt sjálfum yfirlækninum fyrir
verkum, eða jafnvel að sjúkra-
hússtjómin geti gefið sér eins-
konar sjálfdæmi með reglugerð-
arákvæðuim til þess að kveða
upp endanlegan úrskurð í á-
greiningsmálum læikna varðandi
sjúkdómsgreiningar og meðferð
sjúklinga. Eða hvemig halda
menn að færu úr hendi skóla-
stjóra og skipstjóra störf, ef
hliðstæðum reglugerðarákvæð-
um væri beitt þar eins og nú
á að innleiða í sjú'krahúsmálum
Þingeyinga, þar sem þeir eru
gerðir að einskonar tilrauna-
dýrum nýrra starfshátta í heil-
brigðismálum sem ekki fyrir-
finnst annars staðar á landinu
samkvæmt hinum nýju reglu-
gerðarákvæðum Sjúkrahússins á
Húsavík.
Virðist okkur óMklegt að slík
reglugerðarákvæði geti staðizt
fyrir dómstólunum þar sem áll-
ar aðrar reglugerðir, lögum
samkvæmt, eiga að tryggja
borgurunum sama rétt, svo að
þeirri starfsemi er reglugerð-
inni er ætlað að ná til leiði til
samræmdrar stadfsemi í opin-
berum rekstri.
\
verk"
Það segir sig sjálft að reglu-
gerðir eiga jafnt sem lög að
tryggja þjóðfélagsþegnunum
þennan rétt án tillits til búsetu
í landinu-
Bf litið er á læknadeilumálið
á Húsavík frá sjónarmiði þing-
eyskrar félagsmálasögu er þetta
einstaka miál óskiljanlegt með
öllu og varpar óhugnanlegum
sku-gga á félagsmálaþroska Þing-
eyinga og þá stéttarlegu vemd
sem félagsskapur lækna helfur
eins og annar félagsskapur í
landinu tileinkað sér.
Það er lítt skiljanlegt að þeir
menn sem ábyrgðina bera á
hinu svokallaða læknadeilumáli
á Húsavík og enginn veit enn
til hvers kann að leiða vegna
þess óskiljanlega tillitsleysis við
óskir almennings af hálfu
sjúkraihússtjómar, sem virðist
ekki gera sér grein fyrir því
hvers eðlis þetta miál er og sýnir
algjört viljaleysi til sátta þótt
að Daníel Daníelsson féllist á,
vegna eindreginna tilmæla
stuðningsmanna sinna, að starfa
áfram eftir hinni nýju reglu-
gerð þar til að endurskoðun á
henni væri lokið, að því leyti,
sem hún bryti ekki í bág við
læknissamvizku hans.
Þær fullyrðingar sjúkrahús-
stjórnar að hún hafi ekki heim-
ild til að segja af sér störfum,
eða bera fram það að veraleyst
frá störfum er augljós mark-
leysa. Eða heldur sjúkrahús-
stjórnin á Húsavik, að hún sé
hærra sett í mannfélagsstiganum
en sjálf ríkisstjóm Isl-, en eng-
inn hefur hingað til eifazt um
rétt hennar til að biðjast lausn-
ar, enda þótt kjörtiímabilið sé
ekiki útrunnið.
Það em viðkenndar leikregl-
ur í lýðfrjálsu landi að almenn-
ingsviljinn fái að ráða málum
sínum, án þess að annarleg ein-
ræðisöfl geti komið í veg fyrir
það.
í sambandi við læknamálið á
Húsavík hefur affstaða sjúkra-
hússtjómarinnar varðandi af-
hendingu undirskriftarlistanna,
þar sem skráð voru á 15. hundr-
að nöfn, vakið hvað mesta undr-
un, en á sjúkrahússtjómairfundJ
kom fram tillaga um það að
neita að taka við undirskriftar-
listunum, sem var að vísu felld
með eins atkvæðis mun.
Þegar litið er á þvflíka fram-
komu er ekki að furða þótt
slíkir fulltrúar hafi nú glatað
trausti fólksins til að leysaþetta
mól málanna í héraði og eigi
því að biðjast lausnar tafar-
laust.
Síendurtekin afstaða sjúkra-
hússtjórnarinnar að vísa öllum
jákvæðum tilraunum til lausn-
ar á þessu deilumáli á bug,
sýnir það ljóslega að þessir
menn eru ekiki lengur færir að
gegna því starfi er þeir voru
eitt sinn kjörnir til.
Síðasta afrek sjúkrahússtjóm-
arinnar var svo það að vísa á
bug einróma kröfu fjölmenn-
asta borgarafundar, sem hald-
inn hefur verið í Þingeyjarsýslu,
þar sem á sjöunda hundrað
manns kröfðuist þeiss að upp-
sögn sjúkrahúslækndsins yrði
afturkölluð. Er helzt að skilja
á svarinu að þetta sé ékki á
hennar færi heldur læknasam-
takanna, enda þótt hún hafi
sjálf sent lækninum uppsagnar-
bréfið, sem er tvímælalaust það
dónalegasta plagg sem opinber-
um embættismanni hefur verið
sent-
Allur frekari dráttur á þeirri
sjálfsögðu ákvörðun sjúkrahús-
stjómarinnar að biðjast lausnar
er bein móðgun við almennings-
viljann í Þingeyjarsýslu, sem
sjúkrahússtjóm hefur hingaðtil
virt að vettugi. Þvl berum við
fram þau eindregnu tilmæli til
læknaþings og heilbrigðismála-
stjómarinnar, að skýlaus réttur
Þingeyinga til þess að halda sín-
um lækni, sem á annan áratug
hefur getið sér sívaxandi trausts
í starfi í læknishéraðinu, verði
virtur.
Sú háværa kraffa verður ekki
þögguð niður með ofbeldiskennd-
um einhliða aðgerðum í skjólli
ólöglegra reglugerðaákvæða-
Lítum svo á að afstaða lækna-
samtakanna og heilbrigðisyfir-
valda til þessa þýðingarmikla
máls sé einskonar prófsteinn á
það hvort réttur einstaklingsins
og lögformlegir samningar eigi
að njóta vemdar þjóðfélagsins
eða ekki. »
Stuðningsmenn
Dan. Daníclssonar.

RAZNOIMPORT, M0SKVA
RÚSSNESKI H JOLBARÐINN ENDIST
T résmiðaþ jónustan
veitir húseigendum fullkomna viðgerSa- og viS-
haldsþjónustu á öllu tréverkx húseigna þeirra.
ásamt breytingum og annarri smíðavinnu úti sem
inni. — SIMI 41055.
/