Þjóðviljinn - 30.09.1969, Qupperneq 12

Hyggjast bandarískir tóbaksfram-
leiðendur brjóta niður ísl. lögp
— Ver&ur hœtt oð flyfja Inn bandariskar sigarettur?
★ Eins og kunnugt er setti
alþingi s.l. vor ný lög um á-
fengis-, tóbaks- og lyfjaverzl-
un ríkisins, þar sem m.a. eru
þau ákvæði að merkja skuli
alla sígarettupakka með svo-
felldri viðvörun: „Aðvörun.
Vindlingareykingar geta vald-
ið krabbameini í lungum og
hjartasjúkdómum“.
★ ÁTVR sendi þegar í vor
öllum viðskiptavinum sínum
crlcndis tilkyriuingu um þessi
lagaákvæði og áttu fyrsitu
sendingarnar . af þessum
merktu sígarettum að koma
hingað til lands nú um mán-
aðamótin. Nú virðist hins veg-
ar sem bandarískir sígarettu-
framleiðendur hafi bundizt
samtökum um að senda ekki
sigarettur með slíkum að-
vörunarmerkjum til landsins
og eru þeir með þessu að
reyna að brjóta niður íslenzk
lög með hótunum um að setja
viðskiptabann á landið, ef að
kröfum þeirra um að fá að
sclja hingað ómerktar sígar-
ettur verður ckki gengið.
ilr Láti hinir bandarisku
framleiðendur ekki af þess-
um fráleitu kröfum sínum á
ATVR ekki um annað að velja
en hætta að kaupa bandarisk-
ar sígarettur og beina við-
skiptum sínum til annarra
framleiðenda sem virða lög
landsins. Slíkt er þó engan
veginn auðvelt þar sem flest
allir viðskiptavinir einkasöl-
unnar kjósa helzt bandarísk-
ar sígarettur. Þannig flutti
ÁTVR inn á fyrstu átta mán-
uðum þessa árs alls 167.833
mill af sígarettum ( í einu
milli eru 1000 sígarettur) en
þar af voru aðeins 1872 mill
frá öðrum Iöndum en Banda-
ríkjunum.
Jón Kjartansson. forsitjóri
ÁTVR skýrði Þjóðvrljanusn
svo frá í gær, að í Fjallfossi
sem kom til Reykj arvíkur í
gær væru 600(0 mill af Viceroy
sígarettum og hefði íramleið-
andinn, Brown and William-
son krafizt þes® með sím-
skeyti, algerlega fyrirvara-
laust, að f.armurinn verði ekki
afihentur ÁTVR heldur send-
ur álftur til Bandaríkjanna-
Kvaðst Jón hafa krafizt skýr-
ingar á þesau atferld og gert
þá gagnkröfu, að sendingin
yrði afhent ÁTVR. í gær var
ekki komið að því að skipa
sígarettunum upp úr skipinu
og svör höfðu ekki borizt frá
hinu bandaríska fyrirtæki.
Jón kvað ÁTVR hafa til-
kynnt öllum tóbaksfrænleið-
endum sem einkasalan . á
skipti við strax í vor um laga-
setninguna um merkingu síg-
arettupakkia og hefðu við-
brögð þeirra verið jákvæð og
engin mótmæli borizt. Hins
vegar kvaðst hann óttast, að
bandiarískir tóbaksfiramileið-
endur hefðu nú bundizt sam-
tökum um að neita að merkja
sígarettupakkana eins og. lög-
in mæla fyrir um og mun
þeim væntanlega þykja aðvör-
unin of neikvæð fyrir söl-
una. en fullnægjandi skýr-
ingar hafa þó raunar ekki
boirizt á afstöðu þeirra. Hins
vegar hefur einn stærsti tób-
aksframleiðandi Bandaríkj-
anna og um leið stærsti við-
skiptavinur ÁTVR, Reynolds.
er m.a. framleiðir Camel og
Vinstonssiígarettur, farið fram
á það að ÁTVR taki áfram
við ómerktum sígarettum og
ekki afgreitt tvær síðustu
pantanir ÁTVR. Saigði Jón að
lokum. að hann myndi leggja
til að hætt yrði að kaupa síg-
arettur frá Bandarikjunum
og að viðskiptum ÁTVR verði
beint til Evrópu ef hinir
bandarisku framleiðendur
standa fast á því að hlýta
ekki íslenzkum lögum um
merkingu sígarettupakikanna.
Þjóðviljinn átti eininig tal
við Rolf Johansen umboðs-
mann Reynolds hér á landi og
kvaðst hann fyrst hafa fengið
fregnir af því fyrir u.þ.b.
viku, að allir bandarískir
t óbaksf r amlei ðen dur æ tluðu
að neita að prenta þessa ís-
lenzku viðvömm á sígarettu-
pakkana. Rolf sagðist að sjálf-
sögðu standa með íslenzkum
lögum og hefði hann þegar
sent fyrirspurnir um málið
til Reyno'lds-fyrirtækisins og
átti hann von á svari í gær-
- kvöld eða d'aig.
Hjá Globus h-f. sem hefur
umboð fyrir Viceroy sígarett-
urnar fékk blaðið hins vegar
þær upplýsingar að fyrirtækið
hefði ekkert vitað um þetta
mál fyrr en skeytið kóm um
að senda sendinguna í Fjall-
fossi til baka. Hefði fyrirtæk-
ið þá strax beðið um skýr-
ingar, sem voru óikoannar enn
í gær.
Fjórir þeirra sem viðurkenningu hlutu varu viðstaddir: Hannes Pétursson, Guðmundur Hagalín,
Þórbergur Þórðarson os Thor Vilhjálmsson. — (L— (Ljósm. Þjóðv. A. K.).
Úthlutað úr Rithöfundasjóði Islands
„Afangiá þeirrí braut að meta
starf ríthefundaríns til launa"
Kosningarnar
markleysa?
Enn er ekki séð fyrir endann
á deilunum um vínveitingamálið
i Hafnarfirði og telja þeir sem
andvigir eru vínveitingaleyfinu
að þeir hafi verið miklu misrétti
beittir við framkvæmd kosning-
anna sem fram móru sl. sunnudag.
Áfengisvarnaráð bæjarins ætlaði
að halda fund í gærkvöld þar
sem tekin yrði ákvörðun um
hvort gerð yrði krafa um að
kosningarnar yrðu lýstar mark-
leysa.
Bæjarráð Haínarfjai'ðar sem
sá um undirbúning og íraim-
kvæmd kiosninganna haifði gert
um þaö samkomulag að deilu-
aðilar fenigju ekikd ad hafa fuil-
trúa í kjördeildiuim tdil að fylgj-
ast með liverjir kjósa. Á laug-
ardaig lögðu vínveitingiamenn svo
fram kröfu um að fá að hafa
fulitrúa í kjördei'Id. Var málið
til umrasðu í kjörsitjórn og bæj-
arráði og fékksit ekki meirihluti
fyrir því að breyta ákvörðun
bæjahráðs um það atriði. Rétt
áður en kosning hóifst á sunnu-
dagsmorgim kom kjörstjórn svo
aftur tdl fundar og siamlþykkti
þar að leyfa umtojóðendum aðila
að fylgjast með í kjördeildum. —
Var nú mætbur á fundinum vara-
Árni Friðriksson í síldarleit:
Vonum enn að síld-
in farí að þéttast
•j *
— segir Hjálmar tiskifræðingur
1 gærkvöld lagöi rannsóknar-
skipið Árni Friðriksson af stað
frá Reykjavík í þriggja vikna
síldarleit, en leiðángursstjóri er
Hjálmar Vilhjálmsson fiskifræð-
ingur. Við leitum fyrst suð-aust-
ur af landinu sagði Hjálmar er
Þjóðviljinn ræddi við hann í gær.
Síðan verður haldið á Austf jarða-
rtiiðin og verður leitað norðan
og austan við kalda sjóinn.
Við höíum enn góðar vonir um
að síidin mniuni koma á þessar
slóðir fyrir ausitan, a. m. k. er
ekkert sem bendir til að hún
muni ekki gera það. Vitað er að
vísu að síldaimiagnið er mdnna
en verið hafur en í síðasta leið-
angri Árna Friðrikssonar voru
lögð reknet á mjög sitóiíu svæði
og allstaðar fengust um 50-100
tunnur eftir nóttina og sömu
sögu er að segja a£ 8-10 rússn-
eskum leitarsikipum hér austur
og norður í hatfi.
Þetta sýnir að siíldin er ísjón-
um, en aliltof dreifð til að hægt
só að veiða hana. Engin skýring
hefur fengizt á aif hverju hún
er hætt að vera í torfum, en é
ætisibímabilinu sem nú er að
ljúka hefur hún tilhneiiiglingu
fi'emur en á öðrum tímurn til
að vera dreifð í sjónum. Ég tel
alls ekki loku fyrir það skotið
Hlaut 40 þús-
und króna sekt
Á sunnudaginn var kveðinn
upp í Vestmannaeyjum dómur í
máli Andre Louis Vieren frá
Ostende, sem er skipstjóri á
belgíska togaranum Massabielle
0-228.
Togarinn vair tekinn að meint-
um ólöglegum veiðum í Meðal-
landisbugit, út af Ingólfshöffta,
þann 27. sept. s. 1.
Fulltrúi bæjamfógeta í Vest-
mannaeyjum, Sigmundur Böðv-
arsson kvað upp dóminn, sem
var á þann veg að skipstjóran-
um var gert að greiða 40 þúsund
kr. sekt og allan málskostnað.
Afli og veiðarfæri voru gerð
upptæk.
Togarinn lét úr höfn á sunnu-
daginn eftir að trygging hafði
verið sett fyrir því að sektin
yrði greidd.
að í haust myndist veiðilegar
torfur, sagði Hjálmar, enda er
það að sijálfsö'gðu forsenda fyrir
þessum leiðangri.
Miðstjórnarfundur
Miðstjóm Alþýðubanda-
Iagsins er boðuð til fundar
í Þórshamri kl, 8,30 í kvöld.
Á miðstjórnarfundinum
verður . f jallað um flokks-
ráðsfundinn á Akureyri um
næstu helgi.
Daníel Daníels-
son ráðinn lækn-
ir á Neskaupstað
Á siunnudaginn var haldið
kveðjuhóf fyrir Daniel Daníeils-
son, lækni á Húsavik, sem ó-
þarft ætti að veráf^ að kyrma
frekiar fýrir lesendium. 1 kveðju-
hófiinu xvoru um 300 manns. —
Daníel hefur verið ráðinn lækn-
ir á NeskaU'Pstað.
Framhaldsaðal-
fundur Fylk-
ingarinnár ér í
kvöld kl. 20,39
1 kvöld kl. 20,30 verður
baldinn framhaldsaðalfund-
ur Æskulýðsfylkingarinnar
í Reykjavík. Fundurinn er
haldinn í Tjamargötu 20.
DAGSKRA:
1. Lagðir fram reikningar.
2. Kosinn varaformaður
ÆFR.
3. Kosinn einn fulltrúi í
stjóm og einn varafull-
trúi.
4. Kosnir fulltrúar á þing
Æskulýðsfylkingarinnar.
5. Önnur mál.
— STJÓRNIN.
B Á sunnudag fór fram önnur úthlutun úr Rithöfunda-
sjóði íslands og var að þessu sinni úthlutað 625 þúsund
fcrónum sem skipt var jafnt milli fimm rithöfunda: Guð-
mrundar Hagalín, Hannesar Péturssonar, Thors Vilhjólms-
sonar, Þórbergs Þórðarsonar og Guðmundar Halldórssonar
frá Bergsstöðum. Hefur styrkjum fjölgað og upphæð hækk-
að síðan í fyrra, en þá var úthlutað 400 þús krónum.
Knútur Hallsson flutti foarmáls-
orð sjóðstjórnair við athöfnina á
siunnudag og aifhenti fé það sem
úthlutað var. Vegna krankleika
Þórbergs Þórðarson ar flutti
kona hans. frú Margrét Jóns-
dóttir, ávarpsorð þau sem hann
vi'ldi „ótruflaður sagt hafa“. Þair
lýsti Þórbergur ánægju sinni yf-
ir þeim gleðilega áfanga sem
4 náðst hefði á þeirri braut að
meta starí rithöfunda til fullra
launa. Hann kvað það og gott að
rithöfundar ætfcu sjálfir hlut að
máli við þessa úthlutun en ekki
pólitískiir aðilar. Ekki liti hann
á sjálfan sig verðugan þessarar
viðurkenningar urnfram aðra
heldur liti hann á han.a sem við-
urkenningu á rithöfundastarfi
almennt ekki síður en sóma er
honum sjálfum væiri sýndiur.
Óþarft er að kynna þá menn
sem hér koma við sögu, nema
þá þann sem ekki gat verið við-
staddur athöfnina á sunnudag,
Guðmund Halldórsson. Hann gaf
út smásagnasafn á forliagi Menn-
ingarsjóðs fyrir þrem árum og í
vor kom út eftir ha'nn skáldsaga
hjá AB.
Knútur Hallsson sagði, að sem
fyrr fylgdi engin greinairgerð af
hálfu sjóðsljórnar um úthlutun-
ina, en gat þess þó sérstakiega,
að Guðmundur Hagialín hefði
unnið það brautryðjendia'Stiarf í
þágu almenningsbókasafna sem
heffti gert kleyft að stofna Rit-
höfundasjóð íslands.
Knútur gat þess í uppbafi, að
samfcvæm t lögum um sjóðinn
ætti að greiða 60%. af árlegu
ráðstöf’unarfé hans til ísl. rithöf-
unda í samræmi við eintaka-
fjöldia bóka þeiirra á aimennings-
bókasöfnum en 40% færu til
bókmenntaverðlauna og slarfs-
styrkja. Þó eir heimild fyrir því
að allt féð megi fara til starfs-
styrkja og var svo gert í fyrra
og nú — samkvæmt vilja stjórn-
ar Rithöfundasambandsins. en al-
menn úthlutun hefst árið 1971.
í sjóðnum eru í dag 1,5 milj.
króna.
Ef skipta æfcti fé sjóðsins nú
í samræmi við 60% ákvæðin,
mundu þeir sem rnest fá nú sem
svarar hálfum mánaðariaunum
en aftrir þaðan af minna. Af
þessu stafar samkomulag það
sem náðst hefur um að veita
fénu til styrkja, svo og af því,
að altnenn úthlutun krefst mik-
illar undirbúningsvinnu.
Knútur Hallsson sem er nú
formaður sjóðsstjórnar, skipað-
ur af mcnntamálaráðuneytinu,
Framhald á 9. síð i
ÆF-þing hefst á föstmfaginn
miaður Aliþýðufloikíksins í kjör-
stjórn, og tók hann aðra afstöðu
en aðalfulltrúinn.
Voru vínveitingamenn þá
mættir á kjörstað með kjörskrá
og spjaildskirár til að merkjainn
á þé sem kiusu og smöluðu kjós-
endum allan daginn. Formanni
framlkvæmdanefndar andstæðinga
vínveitingaleyfisins var hins veg-
ar ekiki tilkynnt þessi breyting á
Framhald á 9. síðu.
N. k. föstudagskvöld kl. 20,00
hefst þing ÆF. Þmgifundirdmunu
síðan hefjast aftur laugardag kl.
14 og. sunniudag kl. 14.
Helztu mál þingsins verða; auk
fastra liða:
Skipulagsmál.
Stefnuskrá.
Verkalýðsmál.
Sjálfstæðismál.
Utanríkismál.
Þinginu mun væntanlega ljúka
á sunnudagskvöld, en þá er gert
ráð íyrir skemmtun með fjöl-
breyttu sniði.
JH /
mm Æ
iéfe, í
fiá s'ðasta þi'mi /FF srm lialdið var í Félagsheimilinu í Kópavogi.