Þjóðviljinn - 08.04.1970, Page 6

g SÍÐA — ÞJÓÐVILiJINN — Miðvikwdiagutr ö. aprél IÖ70.
i
Gísli Guðmúndsson:
Fréttahréf frá Súgandafírði
STJÐUREYRI, 2. apríl.
Hér hjá oss Súgfirðingum
hefur ríkt undanfarið nokkurs
konar Sturíungaöld. Heldur er
hún nú í rénun. 17. marz kotm
Alþýðublaðið með einhverja á-
deilu á vestfirzka fisikvinnslu-
stöð, sem reyndist svo síðar,
eða 20. marz í sama blaði, vera
átt við Fisikiðjuna Freyju hf.
hér í Súgamdafirði. Þessi skrif
Albýðublaðsins, sem telur sig
hafa sannanir fyrir því, serni
þar stendur, hleyptu óhemju
óigu í hið dugmikla súgfirzka
blóð. Blóðþrýstingur sumra
manna jókst gífurlega og skap
þeirra sömuleiðis. I stórmálum
eru menn sjaldan samimála, oft-
astnærber þar eitthvað á milli.
Mjög hart rifrildi átti sérstað,
bæði í beitingaskúrum og eins
á götum úti, þar sem menn
hittust.
Vigtunarskúrinn flór ekkivar-
hluta af þeim átökum. Éghélt
nú samit, að það væri friðhelg-
ur staður, þvi að mest af bví
gulli sem sjómenn korna með
úr greipum Ægis, er vegið þar
og metið eftir beztu vitund og
trúmennsku. Vigtarmaður vigt-
ar þar afflann og setur þar nafn
við hverja fisktegund, sesm
honum er sagt að sé á bílnum.
Hann tefour oftast bílstjóra og
skipsmenn trúanlega. Matsmað-
ur staðarins kem/ur svo annað
sflagið og lítur á nótumar og
virðist svo meta smáfiskstaerð-
ina eftir vigtamótunum. Til
skýringar vil ég geta bess, að
til síðustu áramóta var smá-
fisfoverð miðað við 40-57 em. En
hin nýja verðskrá segir nú
smáfisk frá 43-57 om. Semni-
lega vita sjómenn ekkert um
bessa breytingu á smáfask-
staerðinni og láta bvi að lík-
indum of smátt í sméfiskinn.
Það eru því sennilega þessir 3
om, sem matsmaðurinn er að
leita að. Erfitt rnundi vera hjá
fótavedkum matsmanni að
hlaupa frá Grandagarði t.d. og
inn á Kirkjusand og til baka
aftur til bess að aðgaeta vigt-
unina, þó ekki vaeri nerna 6
bátar. sem lönduðu bar í einu.
Yfirlýsingin
Smófisfcur — smáfiskur —
smáfiskur hefiur verið hér efst
á baugi í notakur ór meðal
manna. baeði hér og eáns á fund-
um annarsstaðar, þar sem súg-
firzkt bflóð hefur runnið, um
aeðar mannslíkamans. Og smá-
fiskurinn varð nú til þess að
koma af stað stórmerkri yfir-
lýsingu frá nokkrum súgffirzk-
um sjómönnum, eins og menn
hafa að líkindum séð, sem lesa
dagblöð. EJlefú súgfirzkir skipa-
eigendur og formenn mótmæla
þar harðlega skrifum Alþýðu-
blaðsins 17. mairz s.l. Af þess-
um hópi munu vera 3 Alþýðu-
bandalagsmenn, 3 Jafnaðar-
nnenn, 3 Sjálfsitæðdsmienn
og 2 Framsófonanmenn.
Vinstri rnenn virðast vera þar
í máklum meirihluta. Ef at-
fovæðin falla þannig við næstu
Alþinígisfoosnin,gar, þó megunn
við vinstri menn vel við una.
Jú, rétt. Það getur verið var-
hugavert að treysta um of ein-
stökum fflokkum, þegar til
HAPPBfiÆTTI D. A. S.
Vinningar í 12. flokki 1969—1970
5168
Einbýlishús að Garðaflöt 25, Garðahreppi, úsaml bílskár,
193 ferm., fullgert kr. 2.500.000,-—
21911. Bifreið eftir vali kr. 250pús.
59854 Bifreið eftir vali kr. 200 þús.
9601 Bifreið eítir vali kr. 180 þús.
12013 Bifreið eftir vali kr. 160 þús.
17134 Bifreið eftir vali kr. 160 þús.
28126 Bifreið eftir vaU kr. 160 þús.
.9162 Dtaftferð eða húsb. kr. 50 þús.
41878 Ut&nferð eða húsb. kr. 35 þús.
11121 Utanferð eða húsb. kr. 25 þús.
19995 Húsbún. eftir vali kr. 20 þús.
56694 Húsbún. eftir vaii kr. 20 þús.
27516 Bifreið eftir vali kr, 180 þús;
40457 Bifreið eftir vali kr. 160 þús.
47661 Bifreið eftir vali kr. 160 þús.
56280 Bifreið eftir vall kr. 160 þús.
9720 Húsbún. eftir vaii kr. 15 þús.
20488 Húsbún. eftir vaii kr. 15 þús.
29310 Húsbún. eftir vali kr. 15 þús.
34940 Húsbún. eftir vali ,kr, 15 þús.
46090 Húsbún. eftir vali kx. 15 þús.
Húsbúnaður eftir vall kr. 10 þús.
28 9116 18799 24012 29887 45396 48433 56722
2865 14069 19261 24850 32028 46005 49285 61220
3231 14287 19875 26378 44346 46091 54029
8161 15232 22783 27806 44357 46678 53073
Húsbunaður eftir vali kr. 5 þús.
148 10033 17620 26666 34084 39993 49298 60300
308 10190 17714 26744 34378 40002 49497 60546
359 10685 17940 27263 34617 40037 49890 60704
483 10756 18033 27643 34630 40296 49896 60887
488 11100 18240 27701 34650 41003 50179 61655
719. 11234 18436 28053 31716 41135 50190 61859
842 11427 19109 28300 35469 42091 '50333 62039
1085 11441 19490 28381 36035 42131 50441 62117
1129 11734 19630 28614 36057 42957 50855 62982
1392 11746 19661 28640 '35330 43116 50915 63328
1990 12705 19866 28667 36483 43437 51159 63494
2543 12838 20189 28952 36563 43522 51212 63804
2778 12891 30025 29531 36663 44464 51477 63822
2809 13071 21026 29571 36739 44671 51966 63968
2965 13308 21403 29840 36768 44803 52389 64119
8487 13401 21863 30180 36788 44867 52423 64232
3647 13496 21964 30396 36901 45061 53124 64739
3677 13577 22370 30549 36960 45314 53628' 64836
3904 13643 22324 30821 37.392 45316 53668
4977 13963 22394 30897 37530 45407 54219
5185 14168 22534 30935 38119 45551 54392
5595 14318 23451 30931 38265 46425 54517
5651 14437 23609 30961 38425 47139 55098
5696 14699 34007 31065 38479 47267 56647
5876 14809 24209 31247 38814 47625 56126
6097 14897 25150 31251 33628 47807 56250
6932 15484 25313 31277 38791 47831 56646
7619 16324 25375 31469 38930 47890 56663
8096 16439 25537 32258 39123 47952 56941
8229 16466 25882 32347 39444 48125 57108
8288 17136 26268 32352 39495 48544 57452
9199 17397 26308 32744 39566 48831 57966
8960 17591 26514 32787 39048 49033 60222
stjórnartmyndunar kemur. Þeg-
ar ég athuga svo yfirlýsingiuna
£rá fiskseljendum, sé ég, að það
vantar tvo eða þrjá" smóibáta-
formenn. Tveir þeirra hafa
verið fjarveranidi og langt í
burtu, en það má reilkna með
því að þeir hefföu sfcráð nafn
sítt undir. ef til ,þeirra hefði
náðst. Annar þeirra hefur ver-
ið Sjálfstæðisimaður, en hinn
er Aillþýðufflokikssinni. Annars
mun vera talið, að þessi átök
séu ekki pólitísks eðlis. Getur
verið eitthvað annað. Ekki gotit
að segja um þaö.
Litið til baka
Ég fyrir mitt leyti er algjör-
lega á sama rmálli og sjómenn
yffirleitt og tei það bagailegtog
fjárhagsiegt tjón að geta ékki
losnað við þann afla í heima-
höfn, som hver og eánn sjó-
maður kann að fflytja að liandi
daig hvem, þeigjar róið er, og
þá samia, hvort fiskurinn er
stór eða simór. En menn verða
að líta á ailar aðstæður og þá
imöguleifca sem fyrir hendi eru
á hverjum tíma, og taka svo-
lítið tálílit til þess, sem vel er
gert.
Ég fer nú hér nolkkuð aftur í
ti'mann. og huglleiði það, sem
liðið er. 1. júlí 1967 runnu fé-
lögin Fisikiðjan Freyja hf. og
Isver hf. í eina og sömu sæng.
Von þeirra hefur að líkindum
verið sú, eða mósfce lánar-
drottna þeirra, að sameinuð
myndu þau standa, en sundi-uð
fallla. En reyndin varð svo
bræðrabylta 7. sopt. 1968. og
fail það varð fjáranslega þungt.
7. soptember til 8. nóvemiber
keyptu húsin enigan fisk vegna
fjársfoorts og óvissu í fjánmól-
um o.ffl. Á þessu tímabili stund-
uðu hér niokforir bátar róðra,
aöaTIega voru það færabátar. En
m.s. Ölafúr FriÓbertsson, sem
stundaði lfnu, ældi aiffla, sinn
daglega í Bolungarvík, allan
tfmann — eða tvo mánuðdsaim-
tals., Smiserri báta menn horfðu
fram á vandræðaástand í sölu-
máluan sanum. Smálbátafélaigið,
sem stofnað var 1963, hefði þá
átt að láta Ijós sitt sikína og
útvega hinum bágstöddiu sjó-
mönnum sölu á affla sínuim, en
svo varð þó reyndin ekki.
Það var bá, sem Guðmundur
Pálfl Friðbertssion, forstjóri Fisk-
iðjunnar Freyju, útvegaði smá-
bátum sölumöguledka fyrir
norðan eða réttana sagt: hjá ís-
húsfélagi ísfirðinga hf., og Norð-
urtaniga hf. (Bæði þessi húseru
é ísafirði) — og svo lilka í
Hraðfrystihúsi Hnífsdælinga f
Hnífsdal. Ekikert ef þessum
húsum loeypti fisk fyrir neðan
50 om. Þaiu létu saakja fiskinn
hingað selienduim að kosbnað-
artausu. En allam smófiskinn
miffli 40 og 50 cm keypti Páffl
Friðbertsson sjálfur. Nam það
rnaign um 7 tonnum. Hann borg-
aði kr. 4,54 fyrir hvert kig eins
og verðskrá sjávarútvegsins
sagði til um. Og ennfremur
borgaði Fiskiðjan Freyja á
stfnum tímia, þegar fjártmagn
féfokst um haustdð, alla vinnu
við móttölku á þeim fiski, sem
fluttur var héðan og norður
þetta hörmungatímaibil, sem
rikti hér þá, og mun sú uipp-
hæð hiaífa numið uim 37.000 kr.
Þann 8. nóvemlber 1968 hóff svo
Fisfciðjan Freyja starfsemi sína
á ný. Hún var þá orðin ekfcja
ein og óstudd, þvf ísver var
þá dauður. Einlhvem styrkmun
hún hafa fengið frá Atvinnu-
jöfnunarsjóði og Atvinnuleysis-
tryggingasjóði. Elfoki verður
hægt að sjá anmað en að fyr-
irtækið ha.fi unnið að starfsemi
sínni mtiög sæmilega þann tíma,
sem liðinn er síðan, þó svo
eitthvað rnætti kanns'ki setja
út á.
Rödd af himni
Erm vffk ég langt aftur ítíim-
ann, eða til ársins 1963. Það
ár vár stofnað smábátafélag
hér á Suðureyci, sem átti eðli-
lega að vera hagsmunafélag.
Stjóm var kosin og lög voru
vfst samán, eða að minnsta
kosti halda bað þeir menn, sern
stafnuðu þenman félagsislkap.
Formaður var þá kosinn Kris'tj-
án B. Magnússom, sem átti þá
mJb. Gylli, 26 tonna bát. Anm-
ar í stjórn var Ragnar A.
Jónsson, sam_ fyrir lönigu er
ffluttur til ísafjarðar. Bátur
hans hét Kveldúlfur og var 12
‘tonn að sitasrð. Félagsmenn
muna eklki eftir þeim þriðja
í stjóminni.
Félagið heffur hreint ekkert
aðhaffzt og j légið í svefnmóki
í öll þessi ár, þar tíi nú fyrir
noikkru, að rödd kom af þeim
himni offan, sem viidi kaupa —
eða sendi tílþoð tíl Seðlabanka
fslands — viiisam hluta af edgn-
urn fsvers hf. sáluga. Húsar
kynni þau voru vanaleiga köll-
uð Hringur hf. Það hét því
naffná eánu sinni. Huigmyndin
mun hafá verið að geyma þar
f veiðarfæri smábátanna. Elkki
vissi sá félagsmaður, sem ég
talaði við, neitt um þessaráða-
gerð. Emginn fúndur hafði ver-
ið boðaður, og því óvíst, hver
sendi þetta tíliboð fyrir hönd
smáþátaeigenda. Sumdr af
stofnendunum eru famir héðan,
annað Iwort dauðir eða lifandi
•— aðrir orðnir sitónitgerðar-
mienn og hlutafjórei gendur í
útgerðarfélögum o.ffl. En for-
miaður félagsinsi, sem bosinn
var í upphafi, er hér enn og
orðinn eigandii að 51 rúmilesta
báti. Hver hefur svo sent þetta
tiliboð í nafni þessa dauða fé-
laigs er spurm. Já, og ekki spum,
þvf að menn telja sig vita það.
En fcrosstré bregðast eins og
önnur tré. FuMsannað er. og á-
reiðanlegar heimildir fyrir því,
að 'Fiskiðjan Freyja hf. muni
verða eigandi að SHu því, sem
ísver heitinm átti, hverju nafni,
sem það nefnist. — Og mfn
skoðun er sú, að að öllum
líkindum verði stofnað sósí-al-
ískt-diemóforatískt Mutafélag úr
öllu draislinu, og því verði svo
stjómað mieð ýrnsum ráðum,
stjómum og nefndum imman fé-
Bagsins, og með þvf verði létt
af fbrstjóremuim ýmsum eirfið-
leikuim og ábyrgð.
Afkoman góð
AWb árið 1969 var starffaðhér
af fluJlum kmafti. Á áttumda
hundnað tomn foomu hinigað af
aðkomuibátmn síðast liðið sum-
ar, og var af því mijög mákil
atvinnuaukning m.m. Samkv.
viðteli í Morguniblaðinu nýverið
við aðalverkstjóra ffrystiihússins,
Pál Janus Þórðarson, er ffram-
leáðslan sögð vera allt árið 100
málj. kr. Og að sögn fforstjór-
ans um áramótín síðustu, gat
hann þess við mig, að launa-
greiðslur ttl verkaifiólliks myndu
vera milli 18 og 19 miljónir
árið 1969. Og samfovæmt mín-
um gögnum og reikningi munu
hráefnistoaup hafá numið 42
miljónum króna. Affooma húss-
ins mun því haffá orðið mjög
góð eða mátt vera það.
Götóttir
samningar
I júní í sumar kom sú flrétt,
að búið væri að heillfrysta
smáfisk upp í gerða samninga
og þá búið að aðvara fískikaup-
endur þar með, og bankar
myndu ekki lána fé til þeirr-
ar framiLedðslu fyrst um sánn.
Kaupendumir yrðu því að
fraimlledða á sinn kostnað og á-
hættu. Ég held, að fsíirzikir
sjómenn hafi efoki getað seit
nedtt af fidki síðast liðið sumar
fyrir neðan 50 cm. í Bolung-
arvfk mun smáfistour hafá ver-
ið keyptur niður í 40 cmnofok-
uð fliam efltir sumri, og svo
ekki nemia niður í 50 om, þeg-
ar leið á suimarið. Á Flateyri
var víst enginn fisfour keyptur
á mdlli 40 og 50 cm allt þetta
umrædida sumar. Hér i Súg-
andafirði var þessi fiskstærð
tekin tíl vinnslu ailt sumarið,
nema tíimábildð frá 15. eða 19.
júlí tíl 15. saptemiber. Og nú
spyrja menn: Br fiskfoaupandi,
hver svo sam hann er, skyld-
ugur eða ekki skyldugur að
kaupa þær fisfotegundir, sem
Verðlagsráð sjávairútvegsins
verðleggur hverju sánni, efhann
(fiskikaupandinn) telur sdg ekk-
art gete við hann gert annað
en setja í gúanó? Fiskséljend-
ur og fisikkaupendur semja um
fisteverðið á hverjum tírna, Það
virðast enigar undiahtekningar
þar að lútandd í verðskránni
að nednu leyti. Hvor heffur svo
á réttu að standa, seljandd eða
kaupandi? Það er hið stóra
spursmál. Sem saigt: götóttir
samningar eins og oft edga sér
stað.
Fiskiðjan Freyja mun hafa
keypt þesisa fisikstærð mikiu
lengur en hún gat með góðu
mlóti gert. Ég h-eld lífoa, að sjó-
mönnum hafi verið tilkynnter
með fyrirvara þær breytinigar,
sem í vændum voru. Sölumdð-
stöðin vildi eklki affhenda þess-
ar umbúðapakningar meir. Og
þegar hér var kcmið, var sjó-
mönnurn boðið, ef þeir viildu
reyna að gera sér mat sjálfir
úr áðurgreindum fiski. Þeim
var boðin atgerleiga frí aðstaða
og salt í svoköiluðu Haffnarhúsi.
Hús það sitendur á haffnarsvæð-
iniu. örfáa sá ég note sér þá
aöstöðu og sérstakl. þóeinnbát.
Ég tel nú, aö þetta ætti að
nægja í biM, og sniý xnér svo að
yfirtiti marzmánaðar.
Aflinn í marz
Hér foemiur svo afflar og ann-
að yfirliit yfir marzmánuð stfð-
ast liðinn. Það er ekki hægt að
segja anmað en að ttfð haffi ver-
ið aMsiæmileg, þó að róðrar-
daigar séu ei fleiri. Baxði voru
sunnudaigar í þeim ménuðd
eins og Öðrum, og svo páska-
heflgin. Róðrar urðu 93 samam-
lagt, og aflHur afli 688,1 tonn.
Engri niýveddidri, óffirystri loðnu
heffur nú verið beitt. Aftur á
rnóti toomiu hingað í fyrra 455
Gísli Guðmundsson
tunniur af nýveididri, ófrystri
loðnu í marziménuðL Loðna sú
veiddlist við Garðskaga. Hún
jók afflaonagnið þá daga, sem
flienmi var beitt. Á góuþræl i
fyrra fistouðust 90,5 tonn, en
nú í ár 29 tonn. Róðraffjöldi í
fyrra var 136, og aflamQgnið
969,9 tonn. Það var dtoki rétt
sagt ffrá hjá mér í síðasta bréfi
mtfnu um marzaiflann í fyrna.
Þar sitóð 929,9 tonn. Hinnflrægi
frosthörfkudiagur 10. marz, þeg-
ar landað var í Boflungarvik og
Súðavíik, félll 'burt í ógáti, og
bið ég hér með velvirðingar á
þvf.
Sex báter, eða jafln margir
og í fyrra, stunduöu róðra í
miánuðinum. Einn þeirra, Hers-
ir, biflaði 13. marz og fliefur
eídki flairið á sjó stfðan, og mun
ekfci gera það um óffyrirsjóan-
legan tímia, því vél hans mun
vera ónýt. Otflit með stein-
■bfftsaffla er nú, að minni hyggju.
elklki gött. Hann virðist ékki
villja toomrua á miiðin neátt að
ráði, og þá er ekltoi vm á góðu,
ef hann bregzt. Orðið EF er
stumdum neteð, ef mienn gete
ekfci fluflflyrt þaið, seim uim er
rætt eða að er spurt:
Og hér kemur stvo alffli og
róðraffjöldi í mairz s.l. og flrá
í flyrra í samia mániuði.
1970 1969
Bátar Afli Róðrar Affli Róðrar
M.b. Sif 168,0 18 190,4 23
Ms. Oflaffur Frdðb. 159,0 18 217,6 24
M.b. Friðb. Guðm. 144,5 17 192,4 22
M.b. Bjöngván 96,9 16 Dnaiupnir 102,8 19
M.b. Stefnir 88,5 16 105,1 18
M.b. Hersir 31,2 8 Páfll J. 115,9 19
M.b. Vifllbong Séld 45,7 11
Samtels 688,1 93 969,9 136
Þá kemur heMdaraffli hvers aniburðar frá í fiynra.
báts frá áramótum og til sa/m- y
1970 1969
Bátar Afli Róðrar Afli Róðrar
M.b. Sif 485,0 51 355,9 45 (Bil: 8 róðr).
M.s. Öl. Friðbertss. 476,3 54 448,7 56
M.b. Friðb. Guðmss. 402,2 ,49 399,6 51
M.b. Björgvin 237,4 39 Draiuipnir 199,0 43
M.b. Steffnir 222,4 44 206,3 45
M.b. Hersir 136,2 31 Pál J. 238,9 42
M.b. Viliborg (seld) — 45,7 11
Saimtals 1.959,5 268 \ 1.894,1 293
Samfcvæmt ofánsikráðu er þvi
meðaltalið á aflla nú það sem
tooimið er aff af árinu 7,3 tonn
í róðri, en í fyrra tæp 6,5. Eins
og sóst á afflamiagni hvers báte
draiga simærri bátamdr meðail-
talið mjög mikið niður,
í ráðd er, að skipverjar af
m.b; Hersi, sem eru 8 allils,fari
að róa nú bráðlega tveimsmá-
bátum héðan. Annar beirra er
6 tonn, en hinn9tonn aðstærð.
Af því að ég er hér meðBol-
ungairvífouratfla síðastl. mánuð,
er bezt að hann ffljóti hér með:
Guðm. Péturs (stærð 249 1.)
181,8 tonn í 18 róðnutm.
Sóflrún (249 1.) 175,2 tann í 18
róðrum.
Ednar Hólfldáns (101 1.) 120,0
tenn í 16 róðrum.
Flosi (64 1.) 101,1 tonn í 13
róðrum.
Hugrún (206 1.) 90,0 tonn (4
landanir — troll).
Húni (io 1.) 14,2 tann í 10 róðr-
um.
Hafflína (10 1.) 3,8 tonn i 2
róðrum (fæiri).
Smóri (8 1.) 2,3 tonn í 3 róðr-
um (fiæri).
Stígandi (21 1.) 3,4 tonní4róðr-
um (færi og lína).
Samtefls: 730,9 tonn í 100
róðruim.
Tafldð efftir: Bátarnir eru
mjög misstórir.
Ég hef nú ekki meira að
segja að sinni, en ég vona, að
bað, sem hér heffur verið skráð,
sé vel skiljanflegt, og bá er það
líka fróðflegt.
— GísIL

A
1
l