Þjóðviljinn - 01.05.1970, Qupperneq 9

rasituida@ur 1. maá 1970 — ÞJO®VliIaJiiœíN — A 0
Dagvínnulaunin verða að
duga til framfærslunnar
□ Blaðamaður Þjóðviljans ræddi á dögunu’m við þrjár
ungar hjúkrunarkonur um kjör hjúkrunarfólks, menntun
og skipulag hjúkrunarmála. í viðtalinu kemur m.a. fram
að hjúkrunarfólk telur nauðsynlegt að dagvinnutek'jur
hröklkvi til lífsframfæris, en um leið álíta hjúkrunarkon-
umar að um of hiafi á undanfömum árum verið treyst é
álags- og vaktavinnu.
Hjúkrunarkonurnar eru Sig-
rún Gísladóttir, sem starfar við
önnustudeild Landspítalans,
Nína Gautadóttir, sam starfar á
sama stað og Sigrún Einars-
dóttir, sem starfar við gæzlu-
deild Borgarspítalans.
Hins vegar hafa margar hjúkr-
unarkonur hærri laun vegna
ýmiskonar álags- og : vakta-
vinnu Dg þær komast upp í
19.000 krónur á mánuði með
því móti,
En það sér hver maður að
míilli sjúkrahúsanna í borginni
þannig að þekking og tæki nýt-
ist sem bezt. Það þyrfti að
kanna hvemig heilbrigðisþjón-
ustunni yrði bezt fyrir komið
á hverjum stað og skipuleggja
síðan framkvæmdir samkvæmt
slíkri könnun. Og það væri ein-
mitt eðlilegt að hjúkrunarfólkið
og aðrir starfismenn heilbrigðis-
þjónustunnar fengju nokkru að
ráða um þessa hluti áður en
ráðizt er í framkvæmdir.
— Hvað starfar hjúkrunair-
fólk á mörgum stöðuim í borg-
inni?
— Það starfar á býsna mörg-
Hjúkrunarkonurnar þrjár, talið frá vinstri: Siggrún Gísladóttir, Nína Gautadóttir og Sigrún Ein-
arsdóttir
í spjallinu víkjum við fyrst
að Hjúkrunarfélagimi: — Hvað
eru margir í Hjúkrunarfélag-
inu í dag?
— Það em lílklega 900 til
1.000 í félaginu og árttega verð-
ur mikdl fjölgiuin því að 60 til
70 útskrifast úr hjúkrunarskól-
anum á ári.
— Og verða þá um leið fé-
lagar í H j úkru n arfél agi nu ?
— Nei, þær verða að óska
eftir inngöngu í félagið sér-
stafclega, en nemar em auka-
félagar og njóta annarra rétt-
inda i félaginu en kosninga-
réttar og kjörgengis til trúnað-
arstarfa.
— En hjúkmnarkonur em 1
félaginu hvort sem þær starfa
í greininni eða efcki.
— Já, þær eiga rétt á því
að vera í félaginu hafi þær á
annað borð hjúkmnarpróf.
Þannig em sennilega ekki
fleiri en 300 fastráðnar hjúkr-
unarkonur eða um þriðjungur
þeirra allra, ein auk þess em
sivo náttúrlega margar, sem
starfa hluta úr degi eða vinna
á annan hátt óreglulega vinnu.
— Þetta hlýtur að hafa á-
hrif á afstÖðu félagsins sem
kj'arabaráttufélags.
— Vissulega hlýtur svo að
fara. Hins vegar hefur það
kannski einna mesit áhrif á af-
stöðu félagsins til kjaramája, að
meirihluiti kyenna í hjúkrun er
giftur og þessvegna em þær al-
mennt eklki aðalfyriirvinna
heimili9. Það leiðir svo af sjálfu
að þeim fjnnst þá ekki eins
mikil þörf á öflugri kjarabar-
áttu og ella væri. Þetta er svo
aftur ein astæðan til þess að
karlmenn fást sáður til þess að
fara í hjúkmnarstörf í nofckr-
um mæli.
— Hver em laun hjúlmm-
arfólfcs í dag?
— Byrjumarlaun — grunn-
laun með vísiitölu — em 14,900
t mánuði, en við tökum laun
samkvæmt jt:. 15. launaflokki
'amninga BSRB og ríkásins.
okkar laun fyrir dagvinnu um stöðum: Landspítalanum,
nægja engan veginn þeim sem Borgarspítalanum, Landakoti,
þarf að framfleyta fjölskyldu. Kleppi, Heilsuvemdarstöðinni,
Og launin á auðvitað að miða^______________________________
við það að þaiu séu viðunandi
við þá búskaparhætti sem hér
tíðlkast.
— Nú semur B.S.R.B. um
ykkar kaup. Teljið þið nauð-
synlegt að einhverjar breyting-
ar verði gerðar á samningsirétt-
armálum ykkar?
— Við teljum nauðsynlegt og
eðlilegt að við fáum verkfalls-
rétt eins og þeir sem em inn-
an Alþýðusambands íslands.
Kannski segir einhver að starf
otókar sé þannig vaxið að það
væri beinlínis háskalegt að
veita okkur verkfallsrétt, en
það er ajuðvitað hrein fjarstæða.
Af hverju skyldum við vera
að misnota verkfall.sréttinn?
Er meiri ástaeða til þess að
ætla okkur það en ýmsum öðr- ■
um stéttum í þjóðfélaginu? J
Um samningsréttinn er það
aftur á móti að segja að við
teljum eins og nú er , háttað
I HjúUrunarfélaginu, að eðlilegrf
sé að B.S.R.B. fari með samn- j
inga fyrir okfcáf"hönd. |
— „Eins og nú er í Hjúfcr-1
unarfélaginu“. segið þið. Af
hverju?
— Félagið var í öndiverðu ekki
stafnað sem beint kjarabaráttu-
félag og það ber þess merki enn
í dag. Hins vfegar á félagið að
verða kjarabaráttufélag og virkt
sem slífct, En semsagt. meðan
félagið er efcki þannig í stakk-
inn búið teljum við eðlilegast
að BSRB fari með samnings-
réttinn fyrir otokar hönd.
— Hvað hafið þið að segja
um skipulag heilbrigðismála?
— Við viljum auðvitað legigja
sérstaka áherzlu á nauðsyn þess
að hjúkranarfólk eigi sína fuil-
trúa í æðstu stofnunum hejl-
brigðismála þannig að sjónar-
mið þeirra sem starfa í hjúkr-
unarkerfinu komist á framfæri.
Annars finnst oklcur að það
ætti að vera meiri samvinna
Hjortavemd, Blóðbankanum
Hrafnistu, Elliheimilinu og víð-
ar.
— Nú verða tæki stöðugt
flóknari og þar af leiðandi hlýt-
ur meiri menntun hjúkrunar-
fólks að verða æ nauðsynlegri ?
— Það er rétt. Hins veigar
eru námsileiðir lokara að loknu
námi í Hjúkmnarskólanum. Að
vísu er hér aðstaða til sérmennt-
unar í skurðstofu- og rönt-
genhjúkmn, ella verða hjúfcr-
umarkonur að fara utan til sér-
náms. Við teljum nauðsynlegt
að breyta þessu sem fyrst þamn-
ig að hér verði sköpuð aðstaða
til framhaldisnáms til daamis í
deild við háskólann eða sér-
skóla. Sú mi'kla og öra þróun
sem orðið hefúr og verður í
hjúkmnar- og læknavísindum
krefst að sjálfsögðu meiri sér-
hæfingar af hjúkmnarfólki.
Væri ekfci óeðlilegt að viðkom-
andi sjúkrahús hjálpuðu til við
að kosta til sémámsms og þá
fengju þau um leið betri starfs-
fcrafta.
— Að labum: Hvemig likar
yður svo starfið sjálft?
— Þetta er gott starf á marg-
an hátt. Við kynnumst mörgu
og mörgum einstaklingum mjög
náið. viðbrögðum þeirra og við-
horfum. Auðvitað er hjúkmn
oft mjög erfitt starf. Það er
bindandi og vaktavinma gerir á
margan hátt erfiðara fyrir okfcur
en aðra t.d. að tafca þátt i eðli-
legu félags'lífi. Þetta gerir lífca
starfsemi okkar félags miklu
erfiðari en ella — starfandi
hjúkranarkonur em ekki eins
virkar og þær þyrftu að vera.
En hvað sem öðm líður: Oktour
lítoar vel í starfinu.
samfloti, hafi fyrst og fremst
Framhald á 13. síðu.
1 tiílefni af 50 ára afmæli Félags jámiðnaðarmanna nú f vor var
vígður nýr félagsfáni, og orti þá einn félagsmanna ljóð til fánans.
T*1 ' • J* r
íl nyja tanans
Við skulum okkar veglega tnerki
vígja stáli og eldi.
Rísi það hátt sem úr Ráinar djúpi
röðull, á bláum feldi.
Efli það samihiug í orði og starfi
að ævirmar hinzta kveldi.
L.Á.

Þai er ekki nóg að flagga 1. maí
— við verðum að fylgja vel eftir
Guðmundur Þ. Jónsson vinn-
ur í verksmiðjunni Opal og
hefur átt sæti í stjórn Iðju fé-
Iags vcrksmiðjufólks nú í nokk-
ur ár. Hann hefur því átt þátt
í að undirbúa og móta kröf-
ur félagsins í kjarasamningun-
um við atvinnurekendur, og því
spyr ég hann fyrst hverjar
kröfurnar verða.
— Við emm ekki búnir að
ganga frá þeim enn, og því get
ég ekikert um það fullyrt, en
við höfum látið fara fram
könnun meðal félagsmanna op
reynt að fá fólk til að láta á-
lit sitt í ljós um kröfurnar
Við sendum út bróf til allra fé-
lagsmanna þar sem þeir vom
spurðir hvað þeir teldu sig
þurfa að hafa mikið kaup og
um þörf á annarri lagfæringu
samninganna.
Almennasta krafan hjá fólki
'er, að mánaðarlaunin verði 17
til 18 þúsund krómur, vinnuvik-
an verði stytt í 40 stundir og
orfof verði lengt, en það er nú
21 dagur. Mörg önnur atriði til
lagfæringar á samningum hafa
verið nefnd, enda sjálfsagt þörf
á, því engin veruleg breytinp
hefur verið gerð á samningun-
'm síðan 1966.
Þörfin á vemlegri kauphækk-
in er að sjálfsögðu knýjandi
Það er staðreynd, að kaup-
máttur hefur rýmað mjög mik-
ið síðan 1967, og veldur þar
fyrst og fremst hin stórfellda
Guðmundur Þ. Jónsson á vinnustað sínum
gengisilætókun, sem ríkisstjóm-
in hefur látið framfcvæma, og
einnig hitt að alltaf er verið
að gefa eftir með vísitölubætur.
þannig að dýrtíðin skellur á
launafólk með öllum sínum
þunga og lítið sem ekkert hef-
ur komið í staðimn. Þannig
hafa almennustu mánaðarlaun
hjá öktour í Iðju efcici hækkað
nema um 500 kr. siðan í maí
í fyrra t>g sú hæfckun kom-
ið í smábituim.
— Hver em laun ykkar
núna?
— Útborguð mánaðarlaun em
nú 12.591 kr. eftir eins árs
stanf á almennasta taxta. Sjá
allir hvað þetta er óhugnanlega
lágt kaup og kröfumar rétt-
mætar. Áreiðanlega er mjög
þungt í fólki, að nú verði að
ná fram kauphækkun, sem um
munar.
— Heldurðu að það verði
auðveldara núna að ná þessu
fram en áður?
— Að vísu hefur sjaldan ver-
ið jafnalmennt viðurkennt að
kaupið verði að hækka, jafn-
vel forsætisráðherra hefur tai-
ið hyggilegast að viðurkenna
þetta. Og nú á sunnudaginn las
ég í MorgunMaðinu umimseli
eins iðnrekanda, Sveinbjöoms f
Ofnasmiðjunni, þar sem hann
segist borga sínum starfsmönn-
um 30% meira en umsamið
kaup, og Sveinbjöm bætir við:
„Við sjáum ekki hvemig þeir
ættu að lifa, ef svo væri ekfci“.
Þetta em orð að sönnu.
Enginn sfcyldi samt halda, að
okkur verði færðar kjarabætur
á gullfati. Það hefur aldrei
gerzt og verður eikki heldur
núna, við náum ekki rétti okfc-
ar nema með harðri baráttu,
, eins og jafnan áður.
— Verða önnur vinnubrögð
við samningana nú en í fyrra?
— Við höfum ekfci rætt sér-
staklega ennþá hvemig aðgerð-
um verður háttað, og aðeims
einn félagsfundur hefur verið
á þessu ári, þar sem áfcveðið
var að segja upp samningum.
Þó er það áreiðanlega vilji fyr-
ir því, að hvert féflag ræði mál-
in beint við sinn viðsemjanda.
Eg býst við að sá háttur sem
hafður var á í fyrra, þar sem
félögin vom í einu allsherjar
samfloti, hafi fyrst og fremst
verið að vilja Vinnuveitenda-
sambands Islands en verfca-
lýðshreyfingin látið til leiðast.
6g álit þó nauðsynlegt að
verkalýðsféiao-in samræmi sem
Framhald á 13. síðu.