Þjóðviljinn - 27.06.1970, Blaðsíða 7

Lattgardagur 27. júni 1970 — ÞJÓÐVHaJXNÍN — SlÐA 'J
lengiur staðar við einstakat)œtti.
Auðvitað voru höfundar, eins
og gengur, uppbyggilesgri í níð-
inu en í því senx þeir lögðu já-
kvœtt ta mála. Andsvar þeirra
við þeiim ósköpum sem dynja á
Ólum landsins var útlistun
Páls postula á kærleikanum
með popmúsik, og fyrirheit
um að við skuilum bara vera
góð hvert við annað (sbr: maike
love, noit war). Og það er hœg-
ur vamdii að fdnna sér verri boð-
sikap, þótt mönnum geti víst
fundizt hann óiljós og ófuill-
nægjandi.
Óli er hópverk, maður geitur
vel trúað því að hann verði til
á þeim stað þar sem áhuigasamt
fólk komur samam. 'Leikaramir
sextán eru allir u-ngir og más-
reyndir, en það var furðu mdikill
jöfnuður í þedrra framgömgu —
og ekki að ásitæðuiausu, að þeir
hrópa allir hver í kapp við ann-
an í byrjun leiks: hver er að-
adpersónan? — ég, ég. Þess-
vegna skal héldur ekki minnzt
á einstaka leikara með nafni.
Leikstjórum, Pétri Einarssyni
og Stefáni Baldurssyni, hefur
bersýnilega telldzt að nýta þessa
starfskraflta vel, manni fannst
að allir vaeru, eitthvað að bauka
og bramla allan tímann (surmt
út í hött) og voru þó þreytu-
mierki viðs fjarri, enda virtust
leikendur, sem beitur fler,
skemmta sér að minnsta kosti
eins vel og þeir áhoirfendur
sem ánægðasitiir voru.
Leikigrind Jións Þórissonar
var heiDmiikil srmíð og rnikið
notuð, hún hiiýtur því að vera
gott verk. Magnús Axeilsson sá
urn ljós og skugga af miklum
rausnarskap; of mdkið af öllu
má þó gera. Óðmenn léku af
miklum tilþriifum^ sem, ég skal
ekki segja neitt annað um, en
framian aÆ sérstaklega yfir-
gnælfðu þeir 1 sunginn texta,
hvort sem það var ætlunin eða
ekjki.
Það er gaman að Óla,. Það
eru í honuim djöfufs læti og
prakkaraskapur og asðdber í
rassinum, og þetta er vænsta
stráktevitoindi.
Arni Bergniann.
Sýning Þjóðdansafélagsins á Listahátíðinni
Lög, Ijóð og leikir horfínna kynslóða
Hún tókst, tilraunin til að
gæða lífli þjóðiöig, ljóð og leiki
horfinna kynsióða á sýningu
Þjóðdansatólaigs Reykjavíkur á
Listaihátíðinni sl. sunnudag.
Hins veigar tókst ekki að velija
áhuiga almiennings, áhorfendur
voru skammarlega fáir og urðu
þar miangir af vandaöri dagskrá,
sem sivo sannarleiga er ekki
tækíiiæri tiíl að njóta hvonær
sem er
Efnissfcráin var tvísfcipt, þjóð-
lö'g fyrir hlé, en lög, dansar og
leikir í síðairi hluta. Áttamanna
kór söng þjóðvísur og flleira
mieð hljómisveit iundir stjlólm og
eftir útsetningu Jóns G. Ásgeirs-
sonar, og fóru þar saman úrvals
radddr og skemmtilegur búndng-
ur laga. Jón Ásgeirsson hefur
áður stjórnað þjóðiagasang á
kvöldvökuim útvairpsins, svo eft-
ir var tekið, en þeir söngvarar
sem hann vann með nú skiluðu
lflca svo sannariega sínum hlut,
endia engir viðvaningar að
verki, þau Svala Nieisen, Guð-
rún Tómiasdóttir, Ruth Magnús-
son, Margrct Eggertsdóttir
Garðar Cortes, Gestur Guð-
mundsson, Ásgedr HáUsson og
Kristinn HalMsson. 1 síðari hluta
sungu einnig með þeim Elín
Siigurvdnsdóttir og Unnur Ey-
felis.
Útlendingar — og reyndar
heimamenn líka — leita oft
þjóðlaga á plötum og verður þá
stundum stirt um svör í verzl-
ununum, enda er flest það sem
hér hefur verið gefið út með
einhverjum þjóðiagakeim eins
mikið eða jafnvel medra í ætt
við tízku- og dægurtónlist Iwers
tíma. Er ekiki að efa að plata
með söng eins og þedm, sem
boöið var upp á á sýningu Þjóð-
dansaffiðlagsins myndi fylla tais-
vert upp í þetta skarð.
Síðari hlutámn, dansamir
sjálfir og leiteimir, sem Sigríð-
ur Þ. Valigeirsdóttir hefur sam-
ið og útfasrt eftir gömlum leáf-
um og þrotum danslýsingia, var
að miMlu leyti sama dagskrá og
Þjóðdansaféfagið filutti á afmæl-
issýningu sdnni 1967, virtist þó
endursamin að ýmsu leyti og
var ednnig mun liðugri og skipt-
ingar hraðari en þá. Það er vett
til íundið hjá Sigríði að láta
dansana og hina gömlu leiki
filéttast hvað innan í annað og
mynda þannig samfellda heild.
Islenzbir þjóðdansar geta víst
aldrei, eðli og hrynjandi lag-
PramhMd á 9. síðu.
Hermenn gegn rauðum fána í Adalen 31.
Merkt verkfall í
merkilegri mynd
Litla leikfélagið
Popleikurinn
ÓLI
Leikstjórar: Pétur Einarsson og Stefán Baldursson
íæðdst og elst upp hér og nú,
en að öðru leyti er ekki sögð
af horaum nein saga. Aftur á
möti er hamn höifundum leiks-
ins tileflnd tál að teoma víða við,
drepa í háði og spattá á margt
Popleiteurinn Óli var frumsýnd-
ur í Tjamarbæ á miðvikudags-
tovölld við mi'kfla hrifiningu og
fyrir fuliu húsi.
Öli er, eftir því sem næst
verður komizt, stráklingur sem
R0G0PA G sýnd í
Háskólahíói
það sem ein mainneisikja má
heyra og sjá aíllt frá því hún
liggur í vöggu og ifiram á tán-
ingaástir.
Foreldrar Óla (samkvæmt
leikstorá ,,natfnlausir aðdáendur
Velvakanda, synir of; dætur
Jóns og Sxggu úti í bæ“) eru
ektoi attdeilis blönk. Það er eng-
in lýgi sem sögð var héma áð-
an, að þeir toomd víða við. Þeir
hatfa í flimtinigum ættingjaifleip-
ur, uppeldisvenj-ur, sikólahald,
prófastúss, dagblöð, kynferðis-
miáll,, kUírteisisihedmisóknir og
saumakiLúbba, „umglingavanda-
mállið", sjónvairpið, augttýsingar,
góðgerðairstaTflsemi, gefa, lexíur
í stéttasdciptinigu og þannig
mætti haidia áfram þangað til
rnaðuir stendur á öndinni. Öla-
floreldmm dettur margt í hug,
■ og þeir em oftar hnyttnir en
bamattegir, þó það gerist vissu-
lega lxka. Líkast tiil vasast þeir
í of mörgu á ainu kvöldi — það
gæti farið svo að menn yrðu
dasaðir af efnisimaigninu, kann-
siki hefði verið betra að narna
Það em majrgir sem taka við
sér í sambandd við Listahátáð,
og vonandi veit þetta á firam-
haild, samihengi, en ekiki á list-
ræna tiimburmenn sem stæðu
kannski lengi.
Og kvikmyndiahúsm létu til
sín taka að nokkm, Lauigarás-
bíó gagngert í sambandi við
Listahátíð, og Háskólabíó notaði
tækifærið tál að fara af sitað
með sýningar á „ttistrænum
mynduim“ einn dag vitounnar.
Og ROGOPAG, sem byrjað var
á, hún var sannarlega ánœigju-
leig. Eins og gietið hefur verið
í fréttum em þetta fjórar stutt-
ar kvikmyndir efltir Rosselini,
Pasottdni, Godard og Gregoretti.
Mynd Rosselinis er mjög hvers-
dagstteg við httið hinna. Mynd
Godards lýsir þeim áihrifum
mikililar k.iarnorkusprengiingar
á sálarflíf manna, að þedr týna
niður hagfileikanum til að
breyta á röllcrænan hátt (hefur
reyndar ekki þurft kjamoricu-
siprengju til fram að þessu).
Godard fer, eins og að likum
lætur, ekki að þessu efni með
draimiatískum fyrirgangi, en það
er ekki af þeirn sökum að
myndin verður helzt til daufleg.
Það er sem leitoið sé á einn
streng mieð þeirri þrókélkni,
sem vetour að lokum leiða.
Pasolini aftur á móti, hann
fer á koistum í „Gráðaostinum"
Frægur leikstjóri (Orson Welles)
er að gera mynd um píslarsög-
una, heldur en elcki ábúdarimik-
ill, hreytir níðangurslegum at-
hU'gasemdum að leikurum í
heilögum hlutverkum og svarar
forvitnum fréttasnápi afgæð-
inigi. En þessi niieinfyndnu at-
riði eru þó ekki það sem mestu
Pasolinl fer á kostum í þess-
ari mynd: fer með vélakost sinn
af ærnu fjöri, hefluir úrræði á
hverjum finglri og í allri þeirri
margræðni, sem þama er á
ferðinni, má vel sjá skýna sögu
af hunzku, hugsunairtlausri
girimmd gaignvart „vorum
minnstu bræðrum“.
Gregoretti er heildur betur í
nöp við ney zluþj óðtfél agið í
myndinni „Kjúikilingur úr sveit“.
Meðan próflessor í viðskipta-
fræðuim les mieð tæknirödd
hvernig laumast á að féllki með
sálfræðilegri lævfsi til að fá
það til að kaupa sem mest,
lcaupa það sem það hefur enga
þörf fyrir, er brugðdð upp
myndum af píslarferð meðail-
neytendafjöilskyldu (vísitölufjöl-
skyldu) um veitingiasalli og verzl-
atnir, þjóðvegi — og bó sérstak-
lega upp í svedt til að kanna
miögtuJeiika á að kaupa lóð und-
Fraimihaíld á 9. síðu.
Gamla bíó er að hefja sýn-
ingar á víðfrægri sænskri kvik-
mynd eftir Bo Widerbcrg, sem
nefnist Adalen 31. — en hún
lýsir uppreísn vcrkamanna í
Adalen, litlum bæ í Norður-
Svíþjóð árið 1931.
Bo Widerberg fjallar hér um
siöguttega viðburði með mjög
eftirmiinnilegum hætti. Myndin
hefst þegar verkfláll heflur stað-
ið í noktora mánuði, atvinnu-
rekendur eru komnir í klípu og
það er mjög farið að sverfa að
fj'öllsikyldum verteamanna. Þegar
vertofaillsbrjótar eru fluttir til
staðarins fá þeir vanmiar viðtök-
ur og er kallað á herlið til að
verja þá fyrir reiði verkfaills-
manna. Verkfaililsmenn höfðu
áður dteittt innbyrðis um aðferð-
ir — á að þrautreyna samningia-
ledðina eða grípa till róttækari
ráða? — en þegar herliðið kem-
u,r samieinast þeir. Þeir fiaira í
fjölmienna kröffiugöingu, sem her-
liðið er látið skjóiba á. Fimm
verkaimenn láta lífið. Þessir at-
burðir urðu borgaralegri stjóm
í Sviþjóð að fialli á sínjum tírna,
og síðan hafa sóríaldemókiriaitar
ráðið þar ríkjum,
Bo Widerberg túlkar þessa at-
buröd á mjög samnferðugan
hátt. Af nálkvæmni og raumsiæi
sýnir hann þessi stéttaátök,
forðast að færa persómumar í
hetjubúning, lætur tilviiljanir,
mdsskilning, hina hlutlaiusu
náttúm gegna sínu hlutverici —
um ledð og það fer ekki á mflli
mála, að þessi átök eru merki-
leg og sprottin atf raunveruleg-
um andstæðum. Af srvipaðri
nærflæmi fer Widerberg með
persónuttegt líf fóflks sem þama
verður sitt hvom megin vfgllín-
unnar — ástum verkamannsson-
arins Kjeflil og forstjóradóttur-
innar, sem er aiuðvitað lýst
vandræðaflausit, og það er mikil
hlýja yfir lýsiixgumni á fjöl-
sikyldu Kjells, sem mdssir fyrir-
vinnuna í slkotárósinni á krötfu-
gönguna.
Myndinni Dýflcur á þvi, að
dóttir hins myrta verfcaimiamns
leikur sór að sápukúlum úti í
garði í mnikilili litadýrð (Wider-
berg er mikill miedstari litanna).
Rættust vonir þær, sem sænsk-
ir verkamenn tengdu við fram-
tíð bama sinna árið 1931 b@gar
skotdð var í Adalen? Widen-
berg segir situtt og laggott í etft-
inmála: Hin borgaralega stjórn
féll og síðan hafa sósíalldemó-
kratar ráðdð ríkjum. Svibjóð
hetfur orðið að eyju veilflerðar í
heitminum. En jöfnuði hetflur þar
enn eflcki verið komið á. —
Þetta er líkt miyndinni aiilri:
Widerberg segir það sem hann
gietur staðið við, ekfci meira —
ekfcd minna heldur.
Liklega fjallar drjúgur helm-
ingur kvitomynda sem hingað
berst um ástir og fjölskyldu-
vandaimiáíl miðstéttarfólks. Það
er mikill fen^ur að fá hingað
mynd um merkistíðindi edns og
verkfail. Bæði vegma þess hve
slikar myndir eru sjafldgastfar —
og svo vegna þess hve þessi
mynd er vönduð.
Ámi Bergmann.
skiptir, þó öfll hafli þau sínu
hlutverki að gegna. Sögö er
„skopleg harmsaga" atf Stracci.
fátættcum manni og sísvönigum,
sem leikur ræningjann sem iðr-
aðist og lofað er samvistum við
Krist í Paradís. Þegar Stracci
tekst etftir ýmsar hindranir að
ná í ost fornan till að seðja
hungur sitt, koma aðrir þeir
sem við myndina vinna að
honum og skemmta sér við að
troða í hann hverjum réttinum
af öðrum. Uppþembdur er hann
festur á kirossdnn — og þegar
tafca á síðasta atriði myndar-
innar að viðstöddum stórlöxum
kvikmyndaiðnaðarins og Stracci
á að segja „Mundu mig er þú
kemur í ríki þitt“ — þá kemur^.
á daiginin að hann er dauður.
Ur mynd Pasolinis: Sracci borinn til Golgata