Þjóðviljinn - 23.07.1970, Side 10

Þórbergur Þóröarson
Jóhann Páll Árnason
Þakkir
rikisstjórn-
arinnar
Ríkisstjórn íslands sendir
þaikldr öllum þeim innlendum
erlendum, sem auðsýnt haía hina
dýpstu samúð, vinarþel og hlýju
við andlát og útför forsætisráð-
herrahjónanna frú Sigríðar
Björnsdóttur og dr. Bjarna Bene-
diktssönar og dóttursonar þeirra,
Benedikts Vilmundarsonar.
(Frá forsætisráðuneytinu).
Þrjár nýjar bækur Máis og menningar
r. Árni, Che Guevara og
ættir unt sögu sósíalisma
□ Komnar eru út þrjár nýjar félagsbækur Máls og
menningar fyrir þetta ár: síðari hluti Ævisögu Árna pró-
fasts Þórarinssionar eftir Þórberg Þórðarson, og tvær
„kiljur“ — Þættir úr sögu sósíalismans eftir Jóhann Pál
Árnason og Frásögur úr byltingunni — ritgerðir, bréf og
dagbókarbrot hins þekkta byltingarforingja Che Guevara.
í Tékkóslóvakíu, á Ítalíu og í
Þýzkalandi — hefur hann sikrif-
að margt um , nútímasögu og
stjórnmál í blöð og tímiarit.
Bók hans „Þættir ú,r sögu sósí-
alismans" er að sögn höfundar
etoki neinskonar ágrip af sögu
só-síalismans, yfirlit yfir feril
sósíalískra hireyfinga, heldur eru
va-lin úr þeirri sögu þau megin-
atriði sem mestu máli skiptir
að sósíalískar hreyfingar sam-
tíðarinnar gleymj ekki né van-
meti.
Ævisaga Árna Þórarinssonar
kom upphaflega út hjá Helga-
fell; f sex bindum og varð þeirri
útgáfu lokið árið 1950. Er þetta
önnur prentun endurskoðuð á
þessu meistaraverki íslenzkra.r
ævisagnaritunar — komu fyrsitu
þrjú bindin út í einnd bók í
fyrra hjá MM en nú hin seinni:
Á Snæfellsnesi, Með eilífðair-
verum, Að ævilokum — alls 582
bls. með nafnastorá fyrir bæði
bindin.
I lok bókarinnar eru prentuð
minningarorð sem Þórbergur
Þórðarson ritaði um séra Áma
1948, en þar nefni-r hann söigu-
mann sinn „síðasita fulltrúa
fomrar frásagniasnilld". Þair seg-
ir m.a.: „H-ann var Skáld og
vantaði ef til vill það eitt í að
vera stórskáld, að forsjónin
hiafði ekki . gert h-ann úr gairði
með nægilega stöðvun til að
liggja yfir hin-um tæknilegu
vandamálum skáldskapar. En
öllu-m skáldmennum er sú list í
bi-jóst laigin að kunna að mikla
þaiu atriði í frásögn, sem eiga
að vekja sérstaka eftirteikt. Og
stundum virðist næmi þeinra svo
mikið. að atvi-kin, sem mæt,a
þeim í 1-ífinu, verða mákilfeng-
legri og lífrænni fyri-r þeirra
skynjun en athygli annacrra
manna. Þ-að er ein af nóða-rgáf-
um snillingsins að trúa því, sem
hann vei-t að er lýgi“.
Kiljur
, oi/ i • • - ,
, í hitteðfy-rra hóf Mál og
menning útgáfu snotu-rra en ó-
dýrra bók-a með pappírskilju-
sniði og er þeim einkum ætlað
að fjalla um félagsleg vanda-
mál samtímans. Nú hefu-r þeirri
útgáfu verið h-a-lddð áfiram góðu
heilli með tveim nýjum bókum.
Jóhann Páll Árnaison er ung-
ur menntamiaður sem hef-ur
I numið heimspeki og félagsfræði
í bókinnj er rætt um m-arga
f-róðlega hl-uti — marxisma
nítjándu ald-ar, Lenínism-a og
Stalíni-sm-a, byltingair í Austur-
Evrópu og þriðja hei-m-inuim,
sósialiskar hreyfingair í Vestur-
Evrópu fyrir og eftir stríð; sið-
asti k-a-flinn fj-all-ar um Ték-kó-
sló-vakíu. Höfunduir tekur í upp-
hafi skýrt fram, að hann vilji
ga-gnrýna sósíalískar hreyfingar,
úrkynjuna-rfyrirbæ-ri í s-ögu
þeirra — en sú gaignrýni sé sett
fram frá vinstri — feli ekki í
sér fráhvarf frá byltingarsinnuð-
uim, mia-rxisma heldur taki mid
a-f honum.
Che
Hin kiljan sem nú kernur út
nefnist „Frá-sögur úr bylting-
unni“ eftir Che Guevara, ritsafn
sem Xjlf-uir Hjörva-r hefu-r þýtt
og valið — en kenninga-r og
fordæmi þessa ágæta byltinga-
m-anns hafa ha-ft meiri áhrif
ein-kum á róttæk-t æskufól-k
heimsins en flest annað á síðari
misserum. Þessi bók sýnir
manninn og byltingarleiðtogann
Che í byltingarstríðin.u á Kúbu
(Frásagnir úr byl-tin-gunni), á
ráðherra-árum hans og í síðustu
orustu lífs hans í Bólivíu árið
lð67 (Tvö, þrjú, mörg Víet-
namstrig og Ú-r d'agbók frá
Bó-li-víu). í bókinni er einnig
Che Guevara
inngangur Castros að d-agbók-
innj og ri-tgerð um Ch-e Guevar-a
ef-tir La-rs Alldén. Bó-kin er 253
bls. og kostar 300 kr. til utan-
félagsmann.a en bók Jóhanns
Páls er 210 bls. og kostar 278
króniur.
í h-aust kom-a út til viðbót-a-r
þrjár bækur firá Máli og rhenn-
ing'u: Det god-e háb eftir Willi-
am Heinesen. Sögur eftir Thom-
as Mann og fyrri hluti Húss
skáldsins efti-r Peter Hallbérg,
sem fjallar um skáldskapa-rferil
Halldór Laxness frá . Söiku
Völku til Gerplu. Féla-gsmenn
get-a valið sér tvær, fjóra-r eða
s-ex af fé-l-agsbókunum, og fá
þar að auki TímarJt Máls og
menningar.
Sunna, Flugfélagið og Loft-
leiðir í grimmu kapphlaupi
Fyrir. skömmu stof-naði Flu-gféla-g ís'la-nds1 ásamt
Eimskip ferðaskrifstofuna Úrval og nú virðis-t sú skrif-
stofa farin að keppa við. Sunnu um flutninga á íslend-
ingum til Mallorka. En ekki nóg rneð það. Nú hafa Loft-
leiðir í hýggju að stofna ferðaskrifstofu líka og m-un á-
stæða þess fyfs-t og fremst vera ferðaskirifstofurekstu-r
Flugféla-gsins.
Hið frjálsa framtak hefur
löngum sett svip sinn á ferð-a-
mál ís-lendinga. Ferðaskrifstofur
hafa rokið upp eins o-g górkúlur
í góðæru-m, en lagt upp laup-
ana í harðærum, og sa-mkvæmt
því, sem nú er að gerast, virð-
ist vera góðæri í ferðamálum
um þessar mundir
Eftir því sem Þjóðviljinn
kemst næst, mun kapphlaupið
einnig eiga sér þær orsakir, að
Skrifstofa
Alþýðubanda-
lagsins
Skrifstofa Alþýðubandalagsins
á Laugavegi 11 verður, vegna
sumarleyfa, aðeins opin frá kl.
4 til 7. síðdegis. Síminn er 18081.
fyrir nökkru kom til áreksturs
milli Flugfélagsins og Sunnu.
Su-nna hafðí um sk-eið leigt þotu
Flu-gfélagsins til Mallorkaferða
sinna, og hugðist gera það
áíra-m í sumar, en að því er
Jón Guðnasön starfsmaður hjá
Sunnu tjáði Þjóðviljanum vildi
Fluigfélagið ekki leigja vélina
nema til beinna ferða suðu-r á
bóginn og án viðkomu í Londo-n.
Tók þá Sunna til þess bragðs
að fá á leigu brezka flugvél
til þessara flu-tninga og að sögn
Jóns hefu-r það margbo-rgað sig
fjárhagslega fyrir ferðaskrif-
stofuna.
U-m svipaö leyti og þessi
ágreinimgur reis, var tilkyn-nt að
Flugféla-g Islands héfði stofnað
ferðaskrifstofuna Úrval í sam-
vinnu við Eiimskip og fleiiri
aðila. Hefur ckrifstofan starfað
siðan í vor og haldið uppi ýmiss
konar hópferðum og skipulagt
ei-nstaklingsferðir til margra
landa. Nú hefur skyndilega verið
ákveðið að hún efni til hópferða
til Mallo-rka, þar sem Sunna
hefur halft aðalbaskistöð sína
ur.danfarin mörg ár. Verðið, sem
Úrval býður er svipað og hjá
Sunnu, en ekki er boðið upp á
viðdvöl í London. Þjóðviljinn
innti Steinn Lárusson, 'firam-
kvæmdarstjóra Úrvals, eftir því
í gær, hvers vegna þessi ný-
breytni hjá sk-rifstofunni hefði
verið tekin upp, og svaraði hann
því til, að mikið hefði verið spurt
um MaUork-aferðir á sikrifsto-f-
u-nni, og full ástæða hefði verið
talin til að taka þær á dagskrá.
Við spurðum hann að því, hvort
ágreiningur Fluigféla'gsins o-g
Sunnu hefði átt einhvern þátt
í þessari ráðabreytni, og hann
sagði: „Ekki beinl-ínis, en þessi
It'iguflugvélamál Sunnu hafa or-
sa-kað einhverjar fráhrindin-gar
þessara tveggja fyi'irtækja“.
Þá haifði blaðið tal af Sigurði
Magnússyni, blaðafulltrúa Loft-
leiða vegna hugsanlegs feröa-
skrifstofureksturs félagsins. Sagði
hánn, að það mál væri aðeins
í athugun og en-gin ákvörðu-n
hefði verið tekin um það. Stað-
festi hann, að ferða&krifstofu-
rekstur Flugfélagsins ætti sinn
þátt í þessari hu-gmynd.
Fiimimtuda-gur 23. júií 1970 — 35. árgangur — 163. tölu-blað.
Mótið í Galtalækjarskógi er
fyrir alla fjölskylduna
Verða tvö nýpresta-
köll stofnuð í Rvík?
— Tveir prestar í Kópavogi
□ Eins og undanfarin ár
verður um verzlunarmanna-
helgina efnt til Bindindis-
móts í Galtalækjarekógi og
er búizt við mikilH þátttöku
allra aldursflokka, enda hef-
ur aðsókn að mótinu farið
vaxandi ár frá ári og da-g-
sikrá' er miðuð við, að þetta
sé skemmtun fyrir alla fjöl-
skylduna.
Það eru Islenzkir ungtemplarar
og Umdæmisstúka n-r. 1, sem
sameiginlega standa fyrir mót-
inu, eins og áður, en það sóttu
í fyrra nær 7 þúsund manns.
Bindindismótið í Galtarlækjar-
skógi verður sett á laugardags-
kvöldið 1. ágúst, af formanni
framkvæmdanefndar mótsins, Öl-
afi Jónssyni, umdæmistemplar.
Dans verður stiginn á tveimur
stöðum, á, útipalli t>g 1 stóru
tjaldi, og leika þrjár vinsælar
hljómsveitir, Náttúra, Sóló og
Opus 4, fyrir gömlu og nýju
dönsunu.m.
Dagskrá sunnudagsins hefst
með guðsþjónustu þar sem séra
Björn Jónsson prédikar, en síðar
um da-ginn verður haldin sérstök
bamaskemmtun, þar sem koma
fram m. a. Kristín Ölalfsdóttir
þjóðlagasöngkona, sem öllum
börnum er kunn úr sjónvarps-
barnatímanum, og ungar stúlkur
úr Hafnarfirði syngja, en
skem-mtuninni lýltur með barna-
balli. Þá verður öfnt til íþrótta-
keppni síðari hluta sunnudagsine.
Fjölbreytt kvöldvaka
Kvöldvaka verður haldin á
sunnudagskvöld kl. 20. Ingólfur
Jónsson landbúnaðarráðherra
flytur þar hátíðarræðu, Guðrún
Tómasdóttir syngur einsöng,
leikararnir Sigríður Þorvalds-
dóttir, Þóra Frið-riksdóttir og Jón
Sigurbjörnsson skemmta, en und-
irleik annast Magnús Pétursson.
Þá verður skemmti-þáttur Karls
Einarssonar, grínista og Lárus
Framlhald á 7. siðu.
5
Frá fyrra móti í Galtalækjarskógi
Nú nýverið hafa verið auglýst
laus til umsóknar tvö prestaköll,
Grensásprestakall í Reykjavíkur-
prófastsda;mi og Stóri-Núpur í Ar-
nesprófastsdæmi. Hefur séra Felix
Ólafsson sagt lausu preststarfi
sínu í Grensásprestakalli frá 15.
september n.k. áð telja og er hann
að flytja til Noregs, en séra Bern-
harður Guðmundsson á Stóra-Núpi
hefur verið ráðinn œskulýðsfulltrúi
þjóðkirkjunnar og laitur af þeim
sökum af prestskap.
Þjóðviljinn átti í gær tal við Sig-
urbjörn Einarsson biskup og innti
hann eftir því, hvort væntanleg
væri á næstunni fjölgun presta í
Reykjavík og nágrenni. Sagði bisk-
up, að samkvæmt lögum væri há-
marksfjöldi sóknarbarna á hvern
prest ákveðinn 5000 og kvaðst
hann reikna með að þegar á næsta
ári yrði stofnað nýtt prestakall í
Árbæjarhverfi, en íbúar þess eru
nú orðnir um 5000. Bjóst biskup
jafnvel við, að þetta nýja presta-
kall yrði auglýst laust til umsóknar
í haust. Árbæjarhverfi tilheyrir enn
sem komið er Mosfellsprestakalli.
Þá kvað biskup væntahlega
stofnun nýs prestakalls í Breiðholts-
hverfi áður en langt um liði en
það heyrir nú undir Bústaðapresta-
kall. Þegar Breiðholtshverfið verð-
ur fullbyggt er hins vegar gert ráð
fyrir að íbúar þess verði um 10
þúsund talsins, svo að þar verða
væntanlega tveir prestar þegar fram
líða stundir.
Að lokum gat biskup þess, að
til stæði á næstunni fjölgun presta
í Kópavogi en þar er nú aðeins
einn prestur en íbúar um 11 þús-
und talsins. Má í þessu sambandi
geta þess, að núverandi sóknar-
Framihald á 7. síðu.
Hafnarfjörður
Blaðd reifing
Þjóðviljann vantar
blaðbera í suðurbæ.
ÞJÓÐYILJINN
sími 50-352.