Þjóðviljinn - 21.08.1970, Qupperneq 5

Föstudagur 21. áglúst 1970 — ÞJÓÐVILJINN — ^
Fréfiabréf frá Israel
Þriðja umferð
og sú fjórða
Bragi Kristjánsson skrifar um
Heimsmeistaramót stúdenta í skák
HAIFA 12/8 — f þriðju um-
ferð Heimsmeistaramóts stúd-
enta í skák tefldum við fs-
lendin.gai' gegn Bandaríkj a-
mönnuim.
Guðmunduir Siguirjónsson
hafði hvítit gegn Rogoff og
náði fljótlega betra tafli. Sá
Guðmundur við öllum tilraun-
um Bandaríkjamiannsins til að
flækja taflið og vann í vel
tefldri skék.
Jón Hálfdánarson lenti
snermna í erfiðleikum gegn
Solitis. Þj arrmaði Bandaríkja-
maðurinn jiafnt og þétt að Jóni,
og laak þeim vopnavdðskipt-
um svo, að Jón varð mát,
þrátt fyrir vaskiega vöim.
Lengst af leit svo út sem
300 punda maðurinn Verber
myndi ,setjast. ofan á Hiauk
Angantýsson, en Hauikur varð-
ist vel og hélit jafntefli.
:"Terj®5, andstæðingur Braga
Kristj ánsson.ar, tefldi byrjun-
ina of glæíralega, og sneri
Bra'gi taflimu sér í haig með
mannsfóm. Kostaði þetta aev-
, intýri Tarjian tvö peð og er
hann hugðist vinna annað peð
aftur tapaði hann mannj og
gafst upp.
Við sigruðum því Banda-
ríkjamenn með 2V2 vinnimgi
gegn 1%.
Önnur úrslit í 3. umferð
urðu sem hér segir:
ísrael 1% — V-Þýzik. 1%, 1 bið
England 3% — Svíþjóð %
Austurríki 2% — Finnlahd 1%
Sviss 3j/2 — Grikkland %
Skotland sat hjá.
Frídagar og 4. umferð
Eftir þriðju umferð komu
þrír frídagar og var síðasti
frídagurinn notaður til Jerú-
salemferðar. Leið dagurinn
við könnun sögulegra þiblíu-
staða og var hinn athyglis-
vexðasti.
í fjórðu umferð voru Eng-
lendingar á dagskrá.
Guðm. Sigurjónsson hafði
sv'art gegn Basman og endaðd
skákina með jafntefli eftdr
lamga og jiafnia baráttu.
Jón Hálfdiániarson og Wright
lokuðu fljótt taflinu og skiptu
vinninigum.
Brag; Kristjánssan lenti í
erfiðleikum ; byrjun gegn
Webb, en tókst að snúa á and-
stæðinginn . í miðtaflinu. í
tímahraki lék Bragi sig í mát
í örlítið haigstæðari stöðu.
Jón Torfason tefldi síraa
fyrstu skák í mótirau gegn
Markland. Tefldi Jón heima-
bruggað afbrigði en Englend-
ingurinn lét sér hvergi hregða.
í flækjum miðtaflsins lenti Jón
á villiigötum og tapaði. — 1:3
tap gegn Englendingum var
því staðreynd.
Önnrar úrislit í 4. umferð:
Þrír af íglenritu skákmönnunum, sem tefla í ísrael. Frá
vinstri: Jón Hálfdánarson, Guðmundur Sigrurjónsson og
Bragi Kristjánsson.
Sváþjóð 2 — V-Þýzkaland 2
ísrael 3% — Skotland %
Bandiar. 2 — Finnland 1 og bið
Austurriki 3V2 — Grikkland %
Sviss sat hjá.
V-Þjóðverjar slakir í
fyrstu umferðunum
Það sem einna helzt hefur
vakið athygli ; fjóirum fyrstu
umferðum er si'guirgaraga Eng-
lendinga og siök fnammistaða
Þjóðverja. Þjóðverjana vantar
að vísu Húbner og 1. borðs
maður þeirra, Pfieger, kom
ekki fyrr en í gær, en tafl-
mennsika binna fjöguirra er
engan veginn sannfærandi. í
fjórðu umíerð var Pfleger
stillt á 1. borð geign Svíum,
því að Þjóðveirjar voru vissir
um að bainn myndi koma þann
diag. Ekki kom Pfleger og Þjóð-
verjar töpuða skákinni, án
þess að tefla. _ .
1“ *- *-?• •('- VWteTBb ff, tt*
Eftir- -fjórar - umferðir vair
staðan þessi: vinn.
1. Eragland ..12%
2. Bandaríkin 9% + bið
3. Finnland 8% + bið
4. ísrael 8 + bið
5. Sviss 8 (af 12)
6. ísland 8 (af 12)
7. Austurríki 7% (af 12)
8. Svíþjóð 7 (af 12)
9. V-Þýzkal. 4% + bið (af 12)
10. Skotland 31/2 (af 12)
11. Grikkland 1 (a£ 12)
Tvær skákir
Hér fylgja svo tvær sikákir
frá keppninni við Bandarikja-
menn:
Hvítt: Guðmundur
Svart: Rogoff
Aljekins-vöm
1. e4 Ri6
2. e5 Rd 5
3. d4 d6
4. c4 Rb6
5. exd6 exd6
6. Be2 Be7
7. Rf3 0—0
8. 0—'0 Rc6
9. h3 Rf6
10. R03 He8
11. b3 Bf5
12. Be3 d5
13. c5 Rc8
14. Dd2 Be4
15. Rh2 h6
16. Rg4 Bh4
17. gr3 Bf6
18. Rxf6ý Dxf6
19. fe Bg6
20. Rxd5 De6
21. Bc4 Dxh3
22. Bf4 Hd8
23. Bxc7 Hd7
24. Bf4 R8e7
25. Rxe7f Rxe7
26. d5 b5
27. cxb6 fhj. axb6
28. d6 Rf5
29. Bb5 Hdd8
30. Dg2 Dxg2ý
Framhaid á 7. síðu.
SÍNE um ,almenna óhlýðni'
Nauðsynleg þegar
um grundvallar-
mannréttindi ræðir
aðrar leiðir reynast ófullnægjandi
★ Á aðalfundi Sambands ís-
lenzkra námsmanna erlendis
um síðustu helgi vom m.a.
lögð fram sem þingskjöl grein-
argerðir frá starfshópum, sem
starfað hafa á vegum SÍNE í
sumar. Vom þær ræddar af
fundinum og ein þeirra,' þing-
skjal nr. 19, — „Um almenna
óhlýðni" — samþykkt sem
skoðun aðalfundarins, þar sem
sátu 60—70 félagar.
★ Að því er fulltrúar SÍNE
sögðu á blaðamannafundi
skýrir þessi ályktun, sem
hér fer á eftir" í heild, t.d.
forsendur margrædds atburð-
ar, töku sendiráðsins í Stokk-
hólmi.
„1. Alimeinn óhlýðni er vís-
vitandi, markvisst brot á lög-
um vegna mikilvægs, fiéHags-
legs tilgangs. Hún veröur eikki
aðeins réttlætanleg, heldur einn-
ig nauðsynleig þegar um grund-
vaf i larmann réttindi er að ræða,
og þegar löglegar leiðir reynast
ófullnægjandi til að framfylgja
sllikum réttinduim. Hún gæti
komið firam í brotum á óþol-
andi lögboði, móteraælum gegn
óréttlátum kriragumstæðum, eða
sem táíknræn. framikvæmd á
æslkilegum lögum eða kringum-
stæðum. Hún verður e.t.v.
seinna úrskuöuð löglleg eða
ekki, vegna sfjómarskrár eða
alþjóðalaga, en markmiðið er
ætíð að brúa billð millli laga
og réttlætis, sem er óendan-
legur þáttur í þróun lýðræðis.
2. Alger löghlýðni heifúr ekk-
ert félagslegt gilldi, fremur en
alger óhilýðni við lögin. Hlýðni
við slæm lög, ætluð til að sýna
auðmiýkit gaignvart „valdi lag-
laganna", virkar ciðedns hivetj-
andi á hina þegar-sterku yfir-
valdsþjóinkun rfkisborgaranna
og letur þá við að kirefja vald-
hafa skila. Upphalfining laiga-
boða, sem allhæfu er einkemni
gierræðis, og það er mögulegt
að einkenni gerræðis fyrirfinn-
ist í þjóðiflelaigi, þar sem ríkir
andrúmsloft liýðræðds. Að sitanda
fast á rétti samiborgiairanna til
að óhlýðnast óréttllátum löigum,
og skylldu samborgaranna til að
óhlýðnast hættulegum löigum, er
lífisnauðsynlegt fyrir lýðræði.
S'lik afstaða gerir ráð fyrir að
stjómin og lögin sóu ekki héil-
ög heldur tæfci sem þjóna viss-
um tilgangi: lífsaffcomu, fre’si,
hamingju. Tækin má missa
Tilgamginn eikki.
3. Almenn óhlýðni getur ver-
ið brot á löiguim, sem í sjálfu
sór eru efcki öþolandi, til þess
að mótmæla í mjög mdikilvægu
méli. 1 hvert skipti verður að
meta mdkilvægi hins brotna lög-
boðs gagnvart mdfcdnivægi mál-
efnisdns. Brot á umférðarlöigium
í sfcamman tíma er dkki nánd-
ar nærri eins allvarlegt og manna-
dráp í stríði; ólögleg aðseta í
byggdragu er efcfci eins alvarieg
og misjöfn menntunartætkifæri
vegna efnahags. Efclki aðeins sór-
stölk lög, heldur einnig almenn-
ar kringumstæður geta verið ó-
þoilandd, og þess vegna er stund-
um nauðsynlegt að brjóta í mót-
mæliaskyni lög, sem sjálf eru
ekki óréttlát.
4. Ef sérstök aithöfn almennr-
ar óhlýðni eru réttlætanleg
mótmæli, þá er faragelsun
þeirra, sem taika þátt í aithöfn-
inni, ósiðræn og ætti að standa
gegn og andlmiæia slíku til enda-
loka. Mótmælandinn þairf efcfci"
að vera Viil'juigur til að sam-
þykkja refsingu, fremur en að
samiþyfcfcja regluna, sem hann
braut. Oft velja mótmælendur
að fara í fangelsi, sem fram-
hald af mótmælum sínum, sem
leið til að mdnna samfélaigið á
óréttlætið. SMkt er gjörólikt því
áliti að þeir verði að fana í
fiangelsi í samræmi við edn-
hverja reglu, sem fiefltst í al-
mennri óhlýðni. Aðalatriðið er,
að andi mótmaslanna ætti að
rífcja til enda, hvort sem það
þýðir að dvelja í fiangelsd eða
að fbrðast það. Að samlþyfckja
fangelsun auðsveipnislega sem
Framhald á 7. síðu.
Sinfóníuhljómsveitin á síðasta starfsári:
86 verk 52 tónskálda
Eftir tæpan miánuð hefst nýtt
starfsár Sinfóníuhljómsveitar ís-
lands eftir hálfs þriðja mánaðpr
hlé um hásumarið. Verður
væntanlega bráðlega hægt að
skýra frá verkefnaskránni
næsta vetur, en nú verður birt
stutt yfirlit um starf hljóm-
sveitarinnar á síðasta starfsári,
sem hófst 15. september 1969
og lauk mcð tónleikum á lista-
hátíð í Reykjavík 27. og 29.
júni.
Eins og á sitarafséirinu 1968/69
var efcfci ráðinn aðalhljómsveit-
arsitjóri fyrir allt árið. Þýzki
hljómsveitarstjórinn A. Walter
var ráðinn frá 1. saptember til
31. desemlber 1969 og Bóhdan
Woddczko firá I. janúar til 30.
júní 1970.
Hinn 9. maæz varð Sinfóníu-
hljómsiveit Isalnds í sinni nú-
veramdi mynd tuttugu ára. Hún
hélt sína fyrstu tónleika 9. marz
1950. Þessi tímamót voru mörk-
uð með flutningi Missa Solemn-
is eftir Beethoven, sem fllutt
var 5. og 7. miarz undir stjórn
dr. Róberts A. Obtóssonar. Einn-
fremur fékfc Rifcisútvarpið Jón
Nordal tónskáld til að semja
tónverk í tilefrai aiflmælisiins og
var það frumflutt á tónleikum
19. marz undir sitjóm Bohdan
Wodiczko.
Hljómsiveiitin filutti 19 tón-
leika í Háskólaibíói, 6 tónleika
utan Reykjavfikur, skólatónleika
og tónleika á Listahátið, eða
samitals 30 tánleika. Tónleifcun-
um stjómuðu 7 hljámsiveitar-
stjórar: Bohdan Wodiczlco 13,
Aliflred Walter 11, Róbert A.
Ottóssan 2 og Páll P. Pálssom,
Christopher Seamian, Uri Seigal
og Damiel Barenboim einum
hver.
Hljómsveitin Fíhanmónía fflutti
Missa Solemnis eftir Beethoven
og 29 píanóleikarair, fiðluleik-
arar, söngvarar, sellóleiikarar og
tromipetleikarar komu fram með
hljómsveitinni. Fastráðnir hfljóð-
færaleikarar vora 48, en auk
þeirra voru lausráðnir 42 hljóð-
færaleikarar og hafa því 90
hljóðfæraleikarar ledkið í hljóm-
sveitinmd á starfcérinu á opin-
berum tónledkum, í Þjóðledk-
húsi og við hljóðritanir. Flestir
voru hljóðfæraleikaxar á tón-
leikum á Listahátíð, þ.e. 43
strengir og 24 blásarar og
sléttuimenn, samtals 67 , hljóð-
færaleiikarar.
★
Hljómsiveitin flutti 86 tónverk
eftir 52 tónskáld, þar a£ 8 tán-
verk eftir 7 íslenzk tónskáld
og 78 tónverk eftir 45 eriend
tónskáld. Af tónverkum er-
lendira tónskálda vom 22 flutt
í fýrsta sinn hérdemdis og mieðal
þeirra má neifina Missa Solemn-
is efltir Beethovem sem filutt
var tvisvar sinnum (5. og 7.
marz). Eftir Beethoven voru
fflutt 10 tónverk, Mozart 8,
Brahms 3, Tsjaikovsky 3 og 2
eftir hvem þeirra Schuibert,
Mendelssohn, Raivel, Schumann
og Sihelius. Fmmflutt vorj
þessi verk eiftir íslenzk tón-
skáld.: Tengsl eftir Atla Hedmi
Sveinsson, Sjöstren'gjaljóð eftir
Jón Asgeirsson, Stiklur eftir Jón
Nordal, Fiðlukonsert eftir Ledf
Þórarinsson, Ymur og Ys og
þys eftir Þorkell Siigurbjomsson.
I Þjóðledkhúsdnu lók hljóm-
sveitin við 88 sýningiar á Fiðl-
aranum á þakirau, Brúðkaupi
Fígairós, Dimmalimm og Pilti og
stúlfcu. Hljómsvedtarstjórar í
Þjóðleikhúsd vom Magnús Bl.
Jóhannsson, Alfred Walter, Atli
H. Sveinsson og Carl Bilflich.
Fyrir Ríkisútvainpið vom hHjóð-
rituð 14 tónverfc eftir 13 ísr
lenzk tónskáld og 19 tónverk
aftir 18 erlend tóinskálid, eða
samitals 33 tánvank.
Sinfóníuhljómsveitin var þátt-
takandi i Distahátíð í Reykia-
v£k og lék hún við setningu
hennar 20. júní í Háskólalbíói.
Þar vom fmmflutt tónveikin
Ys og þys eftir Þoirikiel Sigiur-
bjömsson og Tengsl eftir Atla
Hedmi Sveinsson, en Bodhan
Wodiczko stjómaði. Bohdan
Wodiezfco æfði Mjámsivedtina
vegna tónledka á Ldstaháta'ð, sem
haldnir voru í Laugardalshöll
27. júní uradir stjóm Uri Sagai,
ednleikari Vfladimir Askanasy,
og í Háskólábíói 29. júní undir
stjóm Deraiei Bairenibodim, ein-
ledfcari Iitzhak Perilimain.