Þjóðviljinn - 13.10.1970, Side 3

Þessi mynd er tekin í boði forseta íslands á Bessastöðum. Á myndinni eru forseti Rúmeníu og: kona hans, forsetj Islands og
forsetafrú, forsætisráðherra Jóhann Hafstein, ambassador Rúmeníu á íslandi, Vasíle Pungan og loks sést í Dumitru Popescu úr
fylgdarliði forseta Rúmeníu.
Ceausestu á íslundi
Viðræður Sovétleið-
togu og Pompidous
MOSKVU 12/10 — Pompidou
Frakklandsforseti ræddi í dag
við helztu leiðtoga Sovétríkj-
anna á sveitasetri einu skamnit
frá Moskvu og þar var undirbú-
ið uppkast að sáttmála um póli-
tískt samstarf milli ríkjanna.
Af hálfa Sovétríkjanna tóku
þáítt í þessum viðræðum Leonid
Bnesnéf aðalritari Kommúnista-
flokksins, Kosygin, forsæ'tísráð-
herna. Nikolai Podigomy, forseti
Corneliu Maneseu utanríkisráðherra Rúmeníu ritar nafn sitt
gestabók forsetasetursins á Bessastöðum.
Herréttur / Song My málinu
verður settur í Texus í dug
NEW YOEK 12/10 — Herréttur
í hinu svokallaða Song My máli
hefst í Fort Hood í Texas á
Enn átök í
Londonderry
LONDONDERRY 12/10 — Til
mikilla óeirða kom í Londondexry
urr. helgina. Upptökin voru þau,
að hópur mótmiælenda hólt fiund
í Bogside, hvei-fi kaiþólskra í borg-
inni og dreif þar að kaþólska
sem vörpuðu benaínsprengjium.
Skárust þá brezkir hewnenn í
leikinn.
Óeirðir þessar S'tóðu yfir alla
helgina og miun fjöldi manna
hafa særzt, þai- á meðai um 40
hermenn. Sprenigjum, grjóti og
öðru tiltæku var kastað á bóða
bóga. Tjónið er talið nema hundr-
uðum þúsunda sterlingspundia, —
Enda þótt friður væri kominn á
aftur í dag, sprakk sprengiia fyr-
irvairalaust í morgun á ski-i&tofu
í borginni. Rúður brotnuðu, vegig-
ir hrundu, og alllt lék á reiði-
skjálfi í nágrenninu.
Yfirvöld óttast, að þessar ó-
eirðir séu aðeins nokkurskonar
forleikur að mieiriháttar aðgerð-
um sem efnt verðii tál, þegar
þingmaðurinn Bernadette Devlin
kemur úr fangelsi, þair sem hún
hefur setið undanfarna mónuði.
Samkvæmt óstaðfesitum fregnum
verður hún lótin laus 23. okt-
óber og er sagt að saima dagætli
hún að etfna til mótoiæiaaðg.erða
í Londonderry.
morgun, en 17 manns munu mæta
fyrir rétti og svara til saka sem
ákærðir fyrir hlutdeild í hinum
hryllilegu fjöldamorðum í bæn-
um Song My 16. marz 1968.
Sá fyrsti, sem leiddur verður
fyrir rétti er Daivid M. Mitchell
liðþjálfi, en hann er sakaður um
moxð á körluim, konum og börn-
um í My Lai, sem er hiluti af
Song My. Sé hann sekur að á-
liti kviðdómienda, sem allir eru
gamlir Víetnam heiimenn getur
hann átt ytfir höfði sér alíLt að
20 ára dóm. Næstir verða leiddir
fyrir rétt Williaim Oaliey liðs&w-
ingi og Ernest Mediina höfuðs-
maður, en báðir eru þeir einnig
ákærðir fyrir morð á óbreyttuan
borgurum.
Undirbúningur undiir réttar-
höldin gegn Mitcheli hefur tekið
10 mónuði og gert er ráð fyi'ir
að málið sjóifft standi tii ára-
móta. Pjölmörg vitni mumu leysa
frá skjóðunni við réttarihöidin.
Upphafflega voru 25 manns á-
kærðir fyrir beina eða ótoexna
þátttöku í fjöidamorðunum 1
Song My, ákærumar gegn sum-
um hafa verið dregnar till baika,
en ebk: hefur verið tekin ákvörð-
un um, hvað gert verður í öðr-
um tilfellum.
Mikiill fjöldi fréttamanna viða
að mun fyigjast með réttarhöid-
unum, sem munu að líkindum
vekja heiimsaithygli, enda þótt
langt sé nú um liðið frá því að
Song My mólið vai- í brenni-
depli.
Verkföll
og óeirðir
REGGIO CALABRIA 12/10 —
Þrír lögi-eglumenn voru skotnir
niður í óeirðum í ítallska bæn-
um Reggio í Calab-níuihéraði um
helgina. Alisherja-rverklfail hefur
lamað allt atvirmulíf bæjarins í
heila viku og samigöngur þangáð
hafa legið niðri.
Óeirðir í Reggio eru ekkert ný-
næmi. Áfcvörðun stjó-rnvalda á
Itaiíu um að gera bæinn Catan-
zaro ,að höfuðborg Calatoríuihéraðs
í stað Reggio, hefur mætt þvilíkri
mótspyi-nu, að upp úr he-fur soð-
ið h-vað eftir annað. Catanzax-o
er talsvert minni toær en Reggio,
en það er ekki einungis metnað-
armál fyrir íbúa Re-ggio að borg-
in ve-rði héraðsmiðstöð, heldur
búast þeir við auk-inni grozku í
atvinnulífi, með tilkomu héraðs
stjórnarinnar, bg atvinnu'líf
bænum hefur verið harla bág-
bo-rið.
og Andrei Gromyko utanríkis-
ráðherra. M-aurice Sc-humann ut-
anríkisr-áðhenra Frakklands var
einnig á fundinum. Fréttíir
hermia, að ályktun frá fundin-
um verði birt á morgun.
Pompidou forsati heíur lýst
því yfi-r, að sarostarfiS við Sov-
étríkin muni ekki g-anga í ber-
högg við skuldbindingta-r Fra-kka
gagnvart NATO, og ennfremur
mrjn hann ger-a sendiherrum
Bretía-nds, Bandiarikja-nna og
Vestur-Þýzkalands tfullia grein
fyriir viðræðum sinum við sov-
ézku leiðtogiana áðuir en ályk-t-
un funda-rins -ve-rður biirt.
Sovézkir leiðtogar bafa sýnit
Pompidiou meirj áhuga en flesit-
urn öðrum erlendum gestum
seinni tíð. Pompidou hefur þó
lýst því yfir, a-ð við viðræðuimiar
í Taskjent hafi komi’ð fram mjö-g
skiptar sk-oðaniir. Á blaðam-annia-
fundi sagðist h-ann áiíta að Nix-
on væri fu-11 alviara með friðar-
viðleitni sinni í Indóklna, og
einnig kvaðsit bann haf,a aðra
skoðun á viðsjánum fyrir botni
Miðjarðarha-fs heldur en sov-
ézku leiðtogarnir.
Hei-m-sókn Pompidou lýkur
morgun og þá flýgur hann rak
leiðis til Frakklands.
PARÍS 12/10 — Því var lýst yf
ir í París í dag, að 11 franskir
hermenn, þar af tveir liðsfor-
ingjar hefðu fallið í áiökum við
uppreisnarmenn í Tsjad. Fransk
ir hermenn hafa verið £ landinu
undanfarin tvö ár samkvæmt
sérstökum varnarsáttmála,
Tsjad var áður frönsk nýlenda.
Þriðjudagur 13. október 1970 — ÞJÓÐVILJINN — SlÐA J
Endurhæíingurstöð
opnuð á Akureyri
Akureyri 12/10 — Endurhæfimg-
ai-stöð fyrir fatlad fólk var opn-
uð á vegum Sjállfsbjargar á Ak-
ui-eyri ó sunnudaginn. Sjáifsbjöi-g
var stoínuð fyrir rúmrnn 12 ár-
um og hóifst þá strax handa um
að byggja sér félagsiheimdli og
eftir 2 ár var byggingin fullgerð.
Nokkru síðar va-r hafin viðbót-
arbyggin-g sem aðallega var ætl-
uð sem vinnustofa og þegair sú
bygging var fullgerð hótfst bax'
plastframle-iðsla í uimsjá Gun-n-
ars Hel-gasonar. Hefur sá rekst-
u-r gengið vel.
Þega-r félagið tók það sér fyrir
hendur að ltcma upp endurhæf-
ingarstöð varð það að ráði að
flytja vélar plastverksmiðjunnar í
samkomusal félagsins, en endur-
hæfdngarstöðin var sett upp í
fyrra húsnæði pl-astvei'ksmiiðj-
unnar. Hefur því húsnæð: verið
breytt og laigtfært, þannig að það
er mjög vistlegt, og hetfur þa-r
verið kom-ið fyrir þeim tækjurn
og útbún-að-i sem nauðsynlegur
er í slikri stöð.
Margt gesta var við opnun end-
urhæfin-garstöðva-rinnar, m. a.
Eggert G. Þorsteinsson, félags-
máiaráð'herra, læknar bæja-rinsog
bæja-rstjóri Akureyx-ar. Heiðrún
Steingrímsdóttir, foi-maður SjóHfs-
bjargar fllutti ræðu og bauðgesti
velkom-na. Rakti hún sö-gu félags-
ins á liðnum 12 árum og sagði
frá því verkefni fólagsi-ns að
koroa á fót endurhastfingairstöð og
þaikkaðd öllum þeim er laigthefðu
miálinu lið og þ.ó.m. og ekkdsízt
Kiwa-niskilúbbnuim Kald-bak. — í
framikvæmdast.jórn SjáiXfsbjai'gair
cra Valdimiar Péturs-soin, Skarp-
héðinn Karisson og Sigvaldi Síg-
urðsson. Magnús Ólafsso-n sjúkra-
þjáifari hefur verið róðinn til að
veita endui'hæfingarstöðinni for-
stöðu. Sýndi hann þeim sem
viðstaddir voru opnun-ina tækd og
útbúnað stöðvarinnar og útskýrði
hvernig þau eru notuð.
, Blóm-akörtfur og góðar kveðjur
bárust frá Sjálfsbjörgu Rvik og á
Sauðárkróki og Landssamtoandi
fatlaðra og stjórn Elliheimilisins
á Akureyri. Ávörp fluttu Eiggert
G. Þorsteinsson féla-gsmálaráð-
herra, Jón G. Sólnes, forseti
bæjarstjómar, Þóirodd-ur Jónas-
son, héraðsiiæknir, Theodór A.
Jónsson, fo-rmaður Landssamtoands
fatlaðra, Odd-ur Ólafsson, yf-ir-
læknir, Reykjalundi, o-g Hauikur
Ha-raldsson formaður Kiwanis-
klúbbsins.
Fullvíst má telja áð starfsemi
endurhæfinga-rstöðvarinnar á Ak-
ureyri éigi eftir að veita fötluð-
um mikilvæga að-stoð í sérþjálfun
tii sjáJifsíbjargar. — J.L
Tanzanía úr
samveldinu?
LONDON 12/10 — Júlís Nyeirere
forséti Tanzamu lýsti þvi yfir í
dag,^ að landið myndi að öllum
líkindúm gan-ga úr brezka sam-
veldinu, ef brezk-a stjórnin héldi
áfram vopnasölu til Suðnr-
Afrík-u.
Forsetinn hefur að undan
förnu dvalizt í London, þar sem
bann h-efur m.a. ræ-tt við Edw-
a-nd Heath forsætísráðherra um
þetta deilum-ál, en hélit í dag á-
leiðis til New York. Hann sa-gðl
við fréttamenn, að etf land-ið
segði sig úr siamveldinu, yrði
það fyrir fullt og allt. í viku-
lokin mun forsetinn hitta að
máli sendinefnd frá samtökun-
um um einin-gu Afríku, og þar
verður deil-an um vopn-asölu
Breta til Suður-Afríku senndlegia
efst á ba-ugi.
Alþingi hefur
störf é ný
Alþíngi var sett á laugar-
daginn, og ávarpaði forseti ls-
lands, dr. Kristján Eldjám þing-
heim. Aldursforseti, Sigurvin Ein-
arsson, minntist Bjarna Bene-
diktssonar og sjö fyrrverandi
þingmanna er Iátizt höfðu frá því
þingi var slitið. Vottuðu þing-
menn minningu þeirra virðingu.
Jóhann Hafstein tilikjTinti miynd-
un nýs ráðuneytis Sjálfstæðiæ
flokksdns og Aliþýðufflctkksms. Jó-
hann er forsætísráðherra ogeinn-
i-g iðn aðarráðherra, Auður Auð-
uns tefcu-r sæti dóm-s- og kirijju-
máteráðherra, fyrsta konan sem
gegn-ir ráðhe-rraamtoætti á ísilandi.
Aðrir róðherrar hafa sömn ráðu-
neytt og í st.jóm Bjama Bene-
diktssonar.
Á fundum Aiþingis í gær véru
kosnir þinglforsetar og skrifararí
saimein-uðu þing-i og þingdeildum.
Urðu þa-r engar breyti-ngar á frá
síðasta þingi.
Aiilmörg stjómarfflrumvöirp voru
lögð fram, meðai þeirra fjáriaiga-
fruimrvairp fyrir 1971. Verður
þeirra getið er þa-u koma tilum-
ræðu.
Landið haadan landsins eftir
Guðmund Daníelsson í 2. útg.
Fyrir nokkrum ámm hóf Isa-
foldarprentsmiðja hf. útgáfu á
ritsafni Guðmundar Daníelsson-
ar. Nú eru komin út sex bindi
í þessu safni, fyrri tíma verk
höfundarins sem varð sextugur
hinn 4. þessa mánaðar.
Sjötta hindi ritsafnsins, sem
út kom á dögunum, hefur að
geyma söguna „Landið handan
landsins", þriðja og lokabindið
í sagnabálkinu-m sem hófst með
„Eldi“ og síðar „Sand-i“. 1 þess-
ai-i nýju útgáfu ísafoldar er
„Landið handa-n landsins“ á
rúmum 300 síðum, en að auki
fylgir ef-tirmáli höfundar. Þar
segir Guðmundur Daníelsson m.
a.:
„Þegar sagan „Sandur" var
komin út 1942, fór ég að fit.ia
upp á þriðja og síðasta bind-
inu í „trílógíunni“, sem ég
hafði verið að fást við að und-
anförnu, og nefndi það Landið
handan landsins. Merking
nafnsins er sótt í hugarheim
einnar aðalperaónu bók-arinnar,
Reginvalds Búasonar, sem er
að töluvei-t mikl-u leyti minn
eigin persónugerfingur, að
minnsta kosti túlfcur þeirra til-
fínninga og viðhorfa, sem rík-
ust voru í mér í þá daga. Land-
ið handan landsins er hug-
sjónailandið, markmiðið, nokkuð
óljóst og draumkynjað að vísu,
en sam.t sem áður sá veruleiki,
sem gerði amstur og strit líð-
andi stundar markiaust hjóm,
eða að minnsta kosti ómerki-
le-gt og ósamboðið þeirri ungu
kynslóð, sem ég tilheyrði...“
★
Sem fyi-r var sagt er „Landið
handan landsins" sjötta bindið
í ritsafni Guðmunda-r Daníels-
sonar sem ísafold hóf að gefa
út árið 1963. Hin fyrri bindi
safnsins eru: Bræðurnir í Gras-
ha-ga, Ilmur daganna, Gegnum
lystigarðinn, Eldur og Sandur.
Þær bækur frá síðustu árum,
sem ísafoldarprentsmiðja hf.
hefur gefið út ef-tir Guðmund
Daníelsson, sjö talsins, eru í
sams konar bandi og ritsafnið,
þannig að nú eru samstæðar
bækur eftir þennan höfund alls
orðnar 13.
Guðmundur Daníelsson
Yfirmerm á
flskiskipum
segi upp
samningum
Siðastliðinn laugardag var
haldinn fbrmannafundur á
ve-gum Farmanna- og fiski-
mannasambandsins hér í
Rejdíjavik. Sátu fundinn
um 20 menn, formenn eða
fulltrúar yfi-rmannafélaga
innan sambandsins, jafnt
utan atf landi sem héðan
úr Reykjavík.
Samþykkt var á fundin-
um að skora á aðildafélögin
að segja upp gildandi kjara-
samningum um næstu
mánaðamót. Renna sarnn-
ingar yfírmanna á fiski-
skipum út um næstu ára-
mót. Yfi-rmenn á togurum
sögðu upp samningum um
síðustu mánaðamót, en
samningar við yfirmenn á
togurum renna út 30.
nóvember.
Þá var samþykkt áskorun
til Alþingis um að láta
fiskverð li-ggja fyrir um
áramótin með tilliti til
samnin-gsgerðar. Er þess
krafizt, að Verð-lagsráð
sjávarútvegsins endurskoð-
aði vinnubrögð sín í þeim
efnum.