Þjóðviljinn - 18.11.1970, Síða 2

2 SlÐA — ÞJÓÐVTLJINN — Midvikudagur 18. nóvemlber 1970.
- Landeigendafélagið:
AlþýSubandalagið i Kópavogi
hefst handa um húsbyggingu
Aðalfundur Alþýðubandalags-
ins í Kópavogi var haldinn
fimmtudaginn 5. þ. m. í Fé-
lagsheimili Kópavogs. 1 skýrslu
formanns fólagsins kom m. a.
fram, að í haust hafði félagið
forgöngu um, að stofnað var
hlutafélag í þcim tilgangi að
koma upp varanlegu húsnæði
fyrir starfsemi þess. Mikill
áhugi er fyrir þessari fram-
kvæmd hjá alþýðubandalags-
fólki í Kópavogi og söfnun
hlutafjár hefur gengið mjög vel.
Hlutafé var í upphafi ákveðið
1,5 miljónir króna og hafa hlut-
hafar þegar skrifað sig fyrir

Bruni að Oddgeirshólum
Heimilisfólkið að Oddgeirshól-
um í Flóa réði niðurlögum elds
sem kom upp í miðstöðvarkíefa í-
búðarhússins í gær. Slökkviliðið á
Selfossi kom að bænum þegar eld-
urinn hafði verið slökktur.
Tjón varð ekki verulegt vegna
brunans þar eð eldurinn náði ekki
að breiðast út. Þó urðu töluverðar
skemrftdir áf reýk og vatni; v'eggir
voru sótugir og teppi skemmdust.
2/3 af þeirri upphæð. Mikils er
um vert, að sá hluti hlutafjár,
sem enn er ekki seldur, seljist
sem fyrst, þvl byggingafram-
kvæmdir eru þegar hafnar.
Með samstilltu átaki við
byggingaframkvæmdimar gera
alþýðubandalagsmenn í Kópa-
vogi sér vonir um að verða
iDluttir með starfsemi sína í hið
nýja húsnæði að Álfhólsvegi 11
fyrir kosningar í vor.
Stjóm Alþýðubandalagsfélags
Kópavogs skipa nú: Formaður
Þorkell Guðmundsson, hús-
gagnaarkitekt, Eyjólfur Ágústs-
son, vélsmiður, Lovísa Hannes-
dóttir, húsmóðir, Karl Sæ-
murídSson, vferzlunarmaður og
Sólveig Ásgrímsdóttir, kennara-
nerni.
Einhuga félag, sem ætlar
að verja Laxá og Mývatn
Félagið svarar iðnaðarráðuneytinu
Þjóðviljanum hefur borizt
svofellt „Svar til i'ðnaða.rráðu-
neytisins við grein í Morgun-
blaðinu 30. október síðastlið-
inn“:
Sitjóm Landeigendafélags
Laxár og Mývatns vill gera
nokkrar athuigasemdir við svar
iðnaðarráðuneytisins, sem birt-
isit í Morgunb'laðinu 30. f.m., til
forsvarsmanna landbúnaðarins
og fleiri aðila sem fóru fram
á að framkvæmdir yrðu stöðv-
aðar við Laxá til að auðvelda
sáttastörf í Laxárdeiiunni.
Báðuneytið vitnar í sam-
þykktir sýsiubúa á mjög
handahófskenndan hátt og sést
að okkar dómi yfir veigamikil
atriði.
í svari ráðuneytisins er
hvergi mjnnzt á nauðsyn þess
að balda óbreyttu vatnsrenmsii
Laxá,r og hvergi er minnzt á
rétt landeigenda tii þess a'ð
verja eigniarrétt sinn samkv.
landsfógum
Iðnaðarráðuneytið birtir i
grein sinni svóhljóðandi kaflla
úr ályktun sýslunefnöar Suð-
urþingeyj arsýsiu:
„Hinsvegar vill sýslunefnd-
in leggja áherzlu á, að hún
telur héraðdnu hagkvæmt að
raforkuframleiðsla verð; auk-
in með viðbótarvirkjun þar (þ.
e. Laxá) þótt hún bafi í för
með sér hækkun vatns í Laxá
ofan virkjunar alit að 18 m.“
Næsta kafla ályktunarinnar
geitur ráðuneytið hinsvegar eíkfci
um, en bann hijóðar svo:
„Að lokum bendir sýsiu-
nefndin á að samkv. 144. gr.
Vatnalaga nr. 15 frá 20. júní
/nr
næstu kosningar
Á fkkksstjómairfíundi litia
flokksins með langia nafnið,
Samtaka frjálsiyndra og
vfnstrimanna, var samiþykkt
að vjðræður flokksins við
Gylfa Þ. Gislason og félaga
hans „verði útvíkkaðar og
Sambandt ungra Pramsókn-
armanna, sem að undianfömu
hefur látið í Ijós ákveðinn
vilja til vinstri einingiar, verði
boðin þátttaka í slíkum við-
ræðum. Reynist samisitaða um
málefni og skipuiag nýs
flokks teJja samtökin sér ekk-
eirt að vanbúnaði að ganga
tii sameiningar jafnaðar-
manna og samvinnumanna á
grundvelli henmar, en leggja
þá rika áherziu á, að siífcri
sameiningu yrði lokið fyrir
næsitu kosningar".
Þeir Hannibai og Bjöm
hafa sem kunnugt er lefbað
fangia þar sem ka-upin hafa
gerzt bezt á eyrinni síðuistu
árin. Þeir haf a verið í náinni
samvinnu við stjómarflokk-
ania og þegið af þeim stöð-
ur forseta og varaforseta í
Alþýðusambandl íslands. Þeir
haf átt formlegar viðræ’ður
við Framsókn og notið að-
siboðar þes® fiokks til þess að
komast í ýmisar nefndir. En
nú teijá þeir félagar stöðu
sín® veika og óttinn er mikill.
Og þá er það síðasta hálm-
strá þeirra að bjóðast til að
leggj-a sjáifa sig niður og
ganga í Alþýðuflokkinn á-
samt Sambandi ungra Fram-
sóknarmianna! En þetta verð-
ur að genast „fyrir næstu
kosningar“ — einasta bar-
áttumál Hannibalista er að
balda leiðtogum sínum á
þingi með ednfaverjuim róð-
um.
Fróðir
menn telja
Morgunblaðið gerir tilboð
Hannibalista til Sambands
ungra Framsóknarm>anna að
umtalsefni í gær og telur að
með því séu þeir Hannibal
og Bjorn að reyna að ha-g-
nýta sér ágreining innan raða
ungra Framsóknairmianna:
„f þeiim hópd er m.-a. mað-
ur að nafni Ólafur Ragnar
Grímsson, sem ekki hefur
hiotið þann frama í Fram-
sóknarflokknrím. sem huigur
hans stefndi tíl. Fróðir menn
teij-a, að hannibalistar vilji
gefa manni þessum og ýms-
um öðrum tækifæri til þess
að skipta um flokk með því
að ná ungum Framsáknar-
mönnum inn í viðræðurnar.
Þess vegna verður fróðlegt
að sjá hvert svar ungra
Framsóknarmanna verðu,r —
og eins hvað Alþýðufiokkur-
ínn hefur um þetta tilboð að
segja".
Höfundur þessa pistils er
Styrmir Gunnarsson, en hann
hefur um langt skeið vitað
öðrum betur um hugrenning-
ar þeiirra Hannibals og
Björos.
Hrossakaupa
og bitlingamenn
í þesisu sambandj vekur
það athygli að Tíminn í gær
er ákaflega sniakillur þeg-
ar hann ræðir um þá beiðni
Hannibalista að þeir fái að
sameinast Sambandi un-gra
Framsóknarmanna og Al-
þýðuiflokknum „fyrir næstu
kosningar“. Blaðið segir um
Hannibial:
„Hann er búinn að kljúfia
tvo stjórnmálaflokka undir
kjörorðinu um sameiningu
vinstri aflanna í Iandinu
gegn íhaldinu. Hann var for-
miaður í báðum þessum
stjórmálaflokfcum áður en
hann klaiuf þá“. Síðan víkur
Tíminn að því kjörorði Hanni-
balista að það þurfi að yngja
Alþingi upp og segir: „Nú
er það komið fram, að þing-
flokkur hins nýja stjómmála-
flokks, þingflokkur Samtaka
frjiálsiyndria og vinstri
manna, þ.e. Bjöim Jónsson og
Hannibal Valdimarsison, hefur
hæstan meðalaidur allra
þingflokkanna. Meðaialdur
þingflökks Alþýðubandaliaigs-
ins lækkaði talsvert við
brottför þeinra félaga. Menn
hefðu því ætlað, að bairátta
og framboð þessa nýj,a flokks
snerist fyrst og fremst um
það, að inn á Alþingi kæmiu
nýir menn og þeir gömlju
þingmenn, sem nú si-tja á
Alþingi fyrir fílokkinn,
drægju sig í hló í anda hjnn-
ar háleitu hugsjónar. Svo er
nú ekkí, enda eiru einu mögu-
leikair hins nýja flokks þrátt
fyrir allt og öll fögru orðin
eingöngu btmdnir við endur-
kjör þessara gömlu þing-
manna, sem sumir segja, að
séu einhverjir mestu hrossa-
kaupa- og bitlingamenn sem
á Alþingi hafi setið og öll
kiofningsiðjan bafi þegar í
rótina er skoðað o-g öll kurl
til grafar komin, nær ein-
göngu verið bundin við það,
að þeir haíi talið að ekki
hafi verið nægilegt tiEit til
persónulegra hagsmuna þeinra
tekið. Þetta má skoða betur
áður en frekar verður um
rætt síðar. Hitt er hiálegra,
að Hannitoal Valdimarssyni
defctur í huig, að hann geti
með tillögugerð til Gylía
Gislasonar klofið þriðja
flokkinn, Framsóknarflokk-
inn, án þess þó að vera í
honum. — Bj'artsýnismaður
er Bali.‘*
Þessi ' mildi reiðilestur Tím-
ans ber fyrirsögnina: „Að
yngja upp með gömlum jáik-
Bland-
in ánægja
Allt er þetta til nokkurrar
skemmtunar í skammdeginu.
Hitt er alvarlegra hivernig
trúðum tekst æ ofan í æ að
gera hin mikilvægustu mál
að aðhláítursefni. Það er stór-
mái í íslenzkum stjómmál-
am að launafóiki og öðrum
vinstrimönnum takist að
mynda öflug og baráttuhæf
stjórnmálasamtök, svo öflug
sam-tök að fram hjé þeim
verði ekki gengið þegar
mörkuð er stefna í landsmál-
um. Þetta er einlæigum
vinstrimönnum, sem skipzt
baf milli margra flokka og
flokksbrota, fullkomið al-
vörumál. Þvi hlýtUr skemmt-
un manna að blandast nokkru
ógeði þegar þeir horfia á
Hannibal o-* Gylfa leika trúð-
listir sínar á paðreim stjórn-
málanna. — Austri.
1923, ber að hafa fullt sam-
ráð við hlutaðeigendur í hér-
aði varðandi framkvæmdir
sem þessar, áður en mikils-
verðar ákvarðanir eru teknar“.
Ekkert samráð var haft við
hlutaðeigendur i héraði, þegar
þær mikilsverðu ákvarðanir
voru teknar, sem leiddu til
þeirra framkvæmda, sem nú
eru í fullum gangi við Laxá.
í ályktun sýslunefndar 1970
segir: „að ekki séu frambæri-
leg rök fyrir hendi að stefnt
sé að kostnaðairsiömum undir-
búnjngsframkvæmdum til und-
irbyggingar að Gljúfurvers-
virkjun, sem ekki er lengur
á dagskrá". Ályktun Búnaðar-
sam-bands Suðurþingeyinga,
sem ráðuneytið vitnar til, lagði
áherzlu á óbreytt vatnsrennsli
Laxár „enda verði gengið frá
nauðsynlegum samningum við
héraðsbúa áður en fram-
kvæmdir hefjist“. Aðalfundur
Búnaðarsambands Suðurþing-
eyinga 1970, lýsti fullum stuðn-
ingi við þau samtök í héraði,
sem vinna að vemdun Laxár
og Mývatnssvæðisins. Taldi
funduirinn með öllu óverjandi
að hefja þær framkvæmdir.
sem nú er veri'ð að sbofna til
við Laxá, án samnin-ga við
landeigendur.
Eins og fram kemur í þess-
um samþykktum. telja þessir
aðilar frumiskilyrði að samið
sé víð hlutaðeiigandi landeigend-
ur. Ber. því fyrist og frernst að
skoða þær sem almennar viija-
yfirlýsdn.gar.
Hinsvegar eru þær á engan
háfct iskuidb'indandi fyrir land-
eigendur við Laxá og Mývatn,
—® sem ekkert umboð höfðu gefið.
einum eða neinum til að ráð-
staf'a eignium sínum.
Landeigendafélag Laxár og
Mývatns er hinn ábyrgi aðdli
í þessu miáli. Til enn frekari
skýringar og rökstuðnings er
rétt að taka það fram, að
huigmyndir um 18 m. vatns-
borðshækkun í Laxá, ofan virkj-
unar, voru ræddar á fundutn
með fulltrúum Laxárvirkjunar-
stjórnar, sem höfnuðu þeim af-
dráttarlaust eins og meðfylgj-
andi vottorð sveitarstjómar
Skútustaðahrepps og sitjórnar
Búnaðrl'siambands Suðurrþimg-
eyinga bera m-eð sér:
V O T T O R Ð
Það vottast hér með af gefnu
tilefni, að fulltrú'ar Laxár-
virkjunar, þedr Jón Haraidsi-
son og Knútur Ottersted, vís-
uðu aigjörlega á bug framkom-
inni hugmynd, tii miálaaniðlun-
ar, um 18 m sitíflu í Laxá á
viðræðu-fundi í Ámesii 1. maí
1969 með srtjóm Búnaðarsam-
bands Suðurþingeyinga og
Sfcefáni Skaftasyní jarðræktar-
ráðunaut.
Töldu Knúfcur Ofctersted og
Jón Haraldsson siíka vatns-
borðshækkun hættulega fyrir
öryggfi virfcjuoardnnar vegna
krapahættu í slíku uppi-
stöðuióni og því töldu þeir
rennslisvirkjun öruggari lausn
fyirir Laxárvirkjun.
3(1/6 1970.
Hermóður Guðmundsson
Baldur Baldvinsson
Teitur Björnsson
Stefán Skaftason.
Hér með skal votfcað. að á
fundi í sveitarstjórn Skútu-
staðahrepps, þ. 18. des. 1969,
þar sem mættir voru Knútur
Otterstedt. framkvæmdastjóri,
og Jón Haraldsson, stöðvar-
stjóri, vax m.a. til umræðu sú
hugmynd að gera miðlunarlón
við Laxárvirkjun með ca 18 til
20 m. háum stíflugarði. Þá kom
fram það álit þeirra Knúts
og Jóns, að stífla, sem efcki
væri hærri en þetta, væri ó-
fullnægjandd og verri en eng-
in, þvi að miðlunarlón af þess-
ari stærð gæti fyllst af krapi,
sem valdið gæti skemmdum á
vélum virkjunarinnajr.
Við þetta tækifæri lýsti
Knútur Otterstedfc því yfix sem
skoðun sinni, að annaðhvort
bærj að virkja Laxá sam-
kvæmt áætlun um Gljúfurvers-
virkjun eða hverfa frá öllum
fyrirætlunum um frekari virkj-
anir í Laxá.
Reykjahlíð, 30. júní 1970.
Jón Illugason
Böðvar Jónsson
Dagbjartur Sigurðsson
Sigurður Þórisson
Ármann Pétursson.
Þessar tillö'gur voru þvi af-
sikrifaðar og eru ekki til um-
ræðu lengur sem sá-tta grund-
völlur.
f viðræðum við iðnaðarráð-
herra á si. vetrj, lýstj hann því
yfir, að Gljúfurversvirkjun
yrði ekki hleypt af stað, heldur
vildi hann leysa málið með
hönnun lítillar rennslisvirkjun-
ar í Laxá, eða samtengingu
orkusvæSa, þar til undirbún-
inigi annarra virkjana. t.d. í
Jökulsá eða Skjálfandafljóti
væri lokið. í sama sinn lýsti
ráðhenrann því yfjr, að hann
værj á móti rannsóknum í
Laxá til ákvörðunar virkjun-
aráformum þar, þvá niðurstöð-
Ur rannsókna væru allfcaf um-
deilanlegar
f sama stneng hiefur dr.
Finnur Guðmundssgn teiffið i
sinni áiitsgerð, enda skerá
rannsóknir sjoldnast úr um
það fyrjrfram hvaða áhrif
virkjunarframkvæmdir haf-a í
för með sér á vatnasvæði.
Samkvæmt þessu höfðu
Þinigeyingar gilda ásta/ðu til
að ætla að Glj úfurversvirkj un
væri endanlega úr sögunni.
Þrátt fyrir þetta gefur iðn-
aðarráðuneytjð út sitt fræga
bréf 13. maí 1970, þvart ofan
í landsiög og mótmælj hlufcað-
eigandi aðila í Þingeyj arsý slu.
í uppkasti að ráðuneytis-
bréfinu, sem Héraðsnefnd
Þin-geyinga barst í hendur í
apríl 1970, stóð: „Aðhöfðu sam-
ráði viÖ stjóm Laxárvirfcjun-
ar, svejtarstjómairmeðlimi,
fuiltrúa Héraðsnefndar Þing-
eyinga, ásamt sýsiumanni, tel-
ur ráðuneytið, að í eftirfarandi
yfiirlýsin.gu þess sé fólgið við-
unandi samikomulag aðdla er
framhald málsins gieti grund-
vallast á“.
Afgreiðsia Héiraðsnefndarinn-
ar á uppkasti bkéfsins var ned-
kvæð og ákveðin þar segir:
„1. Héraðsnefnd lýsir andstöðu
sinni við að hafnar verðj á-
kveðnar virkjunarframkvæmd-
ir í Laxá og télur ad endanlegar
niðúrstöður rannsókna verði
að li'ggja fyrir áður en tilhög-
un framkvæmd'a er faist ákveð-
2. Héraðsnefndin telur vatns-
borðshækkun og vatnsmiðlun
í Laxá sérmál veiðiréttareig-
enda við Laxá og Mývatn og
vill leyfa sér a@ benda á ný-
stofnuð féliagssiamtök landeig-
enda á Laxársvæðinu sem
sjálfsagðan samningsaðilia ga,gn-
vart Laxárvirkjunairstjóm“.
Hinn 13. maí birtist svo
ráðuneytisbrófið fullbúið og
undirritað. í uppkastinu. sem
héraðsnefndm fékk að sjá segir
svo: „Ráðuneytið tilkynnir
stjóm Laxárvirkjunar að það
sé forsenda fyrir áframhald-
andi virkjunarfiramkvæmdum
NÚ að gerðar verði fullnægj-
Framhald á 9. síðaA