Þjóðviljinn - 06.01.1971, Side 10

|0 SlÐA — ÞJÖÐWEOTOT — MíðvTfcodagKT S. Jan.'&a*
Harper Lee:
AÖ granda
söngfugli
sem stóð úti í garði og sá gamli
56
— Segið mér, hver.su gömul
eruð þér?
— Nítján og hálfs, sagði May-
ella.
Taylor dómari ræskti sig dá-
lítið hátt og reyndi með tak-
mörkuðu m, á rangri að gera rödd
sína sefandi:
— Herra Findh dytti aldrei í
hug að reyna að hræða yður,
sagði hann góðlátlega, — og þótt
hann gerði það, þé ér ég hér
til að koma í veg fyrir það.
Það er ein ástæðan til þess að
ég sit hér. Reynið nú að vera
stór stúlika, setjizt almennilega
í stólinn og segið okikur.. segið
okfour hvað kom fyrir yður. Það
hljótið þér þó að geta.
Ég hvíslaði að Jernma: — Ger-
ir jhún þetta viljaedi?
Jemmi skotraði augunum að
vitnastúkunni og sagði:
— Ég get ekki áttað mig á
því enn. En hún er að minnsta
kosti nógu klók til þess að fá
dómarann til að vorkenna sér —
og á hinn bóginn... ég vedt
það satt að segja ekki!
Mayella hresstist ögn, leit
hræðslulega til Atticusar og
sagði í áttina að herra Gilmers:
— Jú, sjáið þér til, herra, ég
sat sko þama á svölunum og...
og svo kom hann, og skiljið þér,
það var þes®i’ gaimla dragkista
VIPPU - Bl’tSKÖRSHURÐIM
Lagerstærðir miðað við múrop:
Hæð: 210 sm x breidd: 240 sm
- 210 - x - 270 sm
Aðrar stærðir. smíðaðar eftír beiðni.
gluggasmiðjan
S'rðumðj* 12 - Sími 38220
hafði keypt hana fyrir slikk til
að höggva hana niður í bienni-
búta. .. Pabbi sagði að ég ætti
að gera það meðan hann væri
úti í skógi, en ég haifði ekki
almennilega krafta til þess og
svo gekk hann hjá..
— Hver gekk hjá?
Mayella benti á Tom Robin-
son.
— Ég neyðist til að spyrja
yður ögn betur út úr, sagði-
herra Gilmer — Þér skiljið' það
að réttarritarinn getur ekki vitn-
að í hreyfingar yðar, til að
mynda þegar þér bendið aðeins
á ákærða.
— Þessi náungi þarna, sagði
hún önuglega. — Robinson.
— Og hvað gerðist svo?
— Jú ég sagði: Komidu hing-
að, niggari, og höggðu þessa
drafgkistu i brenniþúta fyrir mig,
þá færðu smáþóknun. Hann átti
hægt með þetta, skiljið þér,
svona stór drjóli. Jæja, hann
kom inn í garðinn og ég fór
inn í húsið að sækja fimm-
sentapening, og þegar ég sneri
mér við, þá stóð hann þarna
rétt fyrir aftan mig, reiðubúinn
til að fleygja sér yfir mág. Hann
þreif um hálsinn á mér og sagði
ósköpin öll af ljótum orðum. Ég
streittist á móti og æpti en hann
hélt mér í kverkataki. Og svo
sló hann mig hvað eftir annað...
Herra Gilmer beið þess þolin-
móður að Mayella næði sér á
strik aíftur Hún hafði setið og
handfjatlað vasaklútinn sinn, svo
að hann var orðinn að svita-
stokknum klump; þegar hún tók
hann sundur til að þerra andlit
sitt, var hann allur krypplaður.
Hún sat og beið þess að hera-a
Gilmer bæri fram nýja spurn-
ingu, og þegar hann gerði það
ekki, sagði hún:
— ... hann velti mér niður
á gólf, tók fyrir kverkar mér
og misnotaði mig.
— Æptuð þér? spurði Gilmer.
— Veittuð þér mótspymu og
æptuð þér?
— Já, það er nú lfkast til: ég
æpti eins og ég mögulega gat og
sparkaði og gargaði eins hátt og
ég gat.
— Og hvað gerðist svo?
— Ég man það ekki greinilega,
en það næsta sem ég tók eftir
var að pabbi stóð í miðri stof-
unni og hrópaði: Hver var þetta?
Hver var þetta? Hver gerði
þetta? Þá leið víst yfir mig og
svo man ég næst að herra Taite
lyfti mér upp frá gólfinu/ og
dró mig yfir að vatnsfötunni.
Meðan á frásögninríi stóð hafði
Mayel'la fengið aftur sjálfstraust-
ið en það var efoki frekjulegt
og ósvífnislegt sjálfstraust eins
og hjá herra Ewell — það var
undarlega laumulegt og tvírætt,
minnti á kött með galopin star-
andi augu og skott sem gengur
til og frá á öheillavænlegan hátt.
— Og þér segizt hafa veitt
mótspymu eftir beztu getu?
Barizt við hann með kjafti og
klóm, ef svo mætti segja? spurði
herra Gilmer.
— Auðvitað gerði ég það.
— Og þér eruð vissar um að
hann hafði níðzt á yður?
Það fóru viprur um andlitið
á Mayellu og ég fór að óttast
að hún byrjaði aftur að gráta.
Þess í stað sagði hún:
— Hawn foom að mmnsta foostí
vílja sHMjm tfiram.
Herca Gilmer mirM*ti okfour
a!Mit í eim( á það að beiltt var
í veðri, þegar hann þurrfoaði sér
um enndð með hendinni.
— Jæja, þá er þetta víst nóg í
bili, sagði hann alúðlega, — en
þér sltouluð sitja kyrrar — þér
kornizt ekki hjá því að svara
nokkrum spumingum frá herra
FSndh
— Ákærandinn er beðinn um
að reyna ekki að vekja andúð
gegn verjandanum, tautaðd Tay-
lor dómari gremjulega.
Atticus reis brosandi á fætur,
en í stað þess að ganga að
vitnastúkunni, hneppti hann frá
sér jakkanum, stakk þumalfingr-
unurn í vestishandveginn og
gekk hægt yíir salinn að glugg-
anum. Þar stóð hann stundar-
kom og horfði út, en virtist
ekiki hafa sérlégan áihuga á því
sem hann sá, rölti loks aftur í
hægðum sínum að vitnastúkunni.
Eftir áralanga reynslu mína af
athöfnum hans, varð mér ljóst
að hann var að reyna að taka
einhverja ákvörðun.
— Já, ungfrú Mayella, sagði
hann og brosti. — £g skal reyna
að gera yður ekki hrædda, —
ekki fyi-st að minnsta kosti. Við
skulum reyna að finna okkui-
viðræðugrundvöll. Hvað eruð þér
gömul?
— Ég er búin að segja að ég
er 19 — við hann þarna uppi,
dómarann.
Mayella bandaði höfðinu reiði-
lega í áttina að dómarasætinu.
— Já, satt er það, ungfrú góð,
safit er það. En þér verðið að
sýna mér umburðarlyndi, ungfrú
Mayella, ég er kominn nokikuð
til ára minna og minnið er ekki
eins gott og það áður var. Ef
til vill legg ég fyrir yður spurn-
ingar sem þér hafði áður svarað,
en þá gerið þér svo vel að svara
þeim aftur, er ekki svo? Ágætt.
Ég gat ekkert séð í andíliti'
Mayellu sem réttlætti það álit
Atticusar að hann ætti vísa sam-
vinnu hennar. Hún horiði á
hann eins og á nálum.
— Ég segi ekki eitt einasta
orð, meðan þér haldið áfram að
hæðast að mér. hvæsti hún.
— Ungfrú Mayella? sagði
Atticus agndófa. — Hvað eigið
þér við?
— Ég á við það að þér eruð
að' hæðast áð mér
Taylor dómari sagði:
— Herra Finch er svo sannar-
lega ekki að hæðast að yður.
Hvað gengur eiginlcga að yður?
Mayella starði á Atticus und-
an hnykluðum brúnunoim, en
gaut augunum upp til dómar-
áns. þegar hún sagði:
— Hann segir „ungfrú góð“
og „ungfrú Mayella“. Þarf ég
að sitja hér og láta mér þessa
ósvífni hans lynda?
Aftur rölti Atticus að glugg-
anum og lét dómarann' um að
gera gott úr þessu. Dómarinn
var annars ekki sú manngerð,
sem höfðaði til vorkunnsemi
fólks. en þessa stundina vor-
kenndi ég honum sannarlega.
— Þetta er nú einu sinni hátt-
ur herra Finchs, sagði hann við
Mayellu. — Hann og ég höfum
haft rnikið saman að sælda hér
í réttinum í fjölda mörg ár, og
herra Finch er alltaf mjög
kurteis, hver sem í hlut á. Hann
er alls ekki að reyna að hæð-
ast að yður — þessi framkoma
er honum eiginleg. Ég held við
getum engu breytt um það.
Dómarinn hallaði sér aftua- á
balk:
— Við skulurn halda áfram,
Atticus. í bækumar verður að
skrá að eiginn hafi verið nær-
göngull við vitnið eða reynt að
gera gys að því, hvemig svo
sem það hefur skilið þessa al-
mehnu kurteisi.
Ég velti fyrir mér stundar-
kom, hvort hún hefði aldrei
nókkurn tíma verið kölluð „ung-
frú góð“ eða „ungifrú Mayella“,
— það var ósennilegt, því að
annars hefði hún tæpast orðið
stórmóðguð yfir þessum hvers-
dagsle-gu kurteisissiðum. Hvem-
ig í ósköpunum skyldi lif henn-
ar wra? Ég fékfo reyndar bráð-
srni að vita það.
— Þér segizt sem sé vera
nftján ára, byrjaði Aittdous afit-
ur. — Hve mörg systkini eigið
þér?
Meðan hann talaði gekfo hamn
frá gluigganum afitur og stóð nú
hjá vitnastúkunni.
— Sjö, sagði hún hranalega.
Mér hefði þótt gaman að vita
hvort þau væru öll eins og fyr-
irbrigðið sem ég hafiðd séð fyrsta
skóladaginn minn.
— Og þér sjélf — eruð þér
ettzt?
— Jarnm.
— Hve lan-gt er síðan móðir
yðar dó?
— Veit það efoki — heillangt.
— Hafiið þér nofolkum tíma
gengið í skóla?
— Ég kann að minnsta kosti
að lesa og skrifa alveg eins vel
og sá gamli þama.
— Hve mörg ár genguð þér
í skóla?
— Tvö . . . kannski þrjú .. .
Ég veit það eklki.
Hægt en ömggllega fór ég að
sjá tilganginn með spumingum
Atticusar. Með spurnin-gum sem
herra Gilmer virtist ekki álíta
málinu óviðkom-andi og and-
mælti því ekki, galf Atticus með
hægðinni kviðdómendum mjmd
af hein ilisl-ífi Ewéllfjölskyld-
unnar. Kviðdómendur fengu eft-
irfarandi upplýsin-gar: Fram-
færslustyrkurinn dugði hvergi til
að brauðfæða fjölskylduna og
allar líkur virtust til þess að
Ewell pápi dryklri upp pening-
ana — það kom að minnsta
kosti fyrir öft og iðulega að
hann hvarf á leyndardömsfull-
an hétt út í fenin dögum s-aman
og sneri dauöveikur til ba-ka;
veðrið var yfirleitt ekki svo kattt
í Maycomb að maður þyrfti að
ganga með skó á fótunum. en
þe-gar það kom fyrir var hægt
að gera „sallaffnt" skótau úr
gömluim þfldekk.ium; fjölskyld-
an sótti vatnið i fötum í dá-
lítinn læk sem rann framlhiá
ösfouhauaunum — þau gættu
þess að hreinsa vel svæðið í
kring — annars varð hver að
bjarga sér eins og bezt gekk
hvað persónulegt hreinlæti snerti:
litlu krakkamir voru alltalf með
kvef og útbrot; öðru hverjukom
kvenmaður og spurði Mayellu
af hverju hún sæi ekfoi um að
yngri systkinin sæktu skólann,
Og kvenmaðurinn hafði skrifað
hjá sér svarið: Fyrst tveir í
fjölskyldunni kunnu að lesa o-g
skrifa var alveg ástæðulaust fyrir
hina að læra það — enda þurfti
faðirinn á þeim að halda heima
fyrir.
neOex
2500 klukkustunda lýsing
við eðlilegar aðstæður
(Einu venjulegu perurnar
framleiddar fyrir svo
langan lýsingartíma)
NORSK ÚRVALS
HÖNNL'N
Heildsala Smásala
Einar Farestveií & Co Hf
Bergstaðastr. 10A Sími 16995
HAZE AIHO§OL hremssir aiiiIriiinslofllO á svipstimdii
PLASTPRENT h.f.
GRENSÁSVEGI 7
LÆKKIÐ
ÚTSVÖRIN!
PLASTSEKKIR í grindum
ryðja sorptunnum
og pappírspokum hvarvetna
úr vegi, vegna þess að
PLASTSEKKIR
gera sama gagn
og eru ÓDÝRARI.
Sorphreinsun kostar
sveitarfélög
og útsvarsgreiðendur
stórfé.
Hvers vegna ekki
að iækka þá upphæð?
Erum fluttir með starfsemi okkar í Brautarholr"
18 II. h. Höfum eins og áður eitt mesta úrval
landsins af gluggatjaldabrautum og stöngum ásasnt
fylgihlutum. Allt v.-þýzk úrvals vara.
Elj'ót og góð þjónusta. Aðeins að hringja í 20745
og við sendum mann heim með sýnishom.
GARDÍNUBRAUTIR H.F.,
Brautarholti 18. II. h. Sími 20745.
Skyrtur
í miklu og fallegu úrvali
PÓSTSENDUM.
r
Laugavegi 71. Sími 20141.
«
i
CLERTÆKNI H.F.
Ingólfsstræti 4
Framleiðum tvöfalt einangrunargler og sjáum um
ísetningu á öllu gleri.
Höfum einnig allar þykktir af gleri. — LEITIÐ
TILBOÐA.
Símar: 26395 og 38569 h.
Volkswageneigendur
Höfum fyrirliggjandi BRETTl — HURÐIR — VÉLALOK
og GEYMSLULOK a Volkswagen 1 allflestum iitum. —
Skiptum á einum degi með dag-sfyrirvara fyrir ákveðið
verð — REYNIÐ VTÐSKIPTIN
Bílasprautun Garðars Sigmundssonar,
Skipholti 25 - Simi 19099 og 20988