Þjóðviljinn - 16.01.1971, Side 4

^ SlÐA — ÞOTÓÐVIIaJINN — liaugardagur 16. jantóar 1071.
— Málgagn sósialisma, verkalýðshreyfingar og þjóSfrelsis —
Útgefandi: Otgáfufélag Þjóðvll|ans.
Framkv.stjórls Eiður Bergmann.
Ritstjórar: Ivar H. lónsson (áb.), Magnús Kjartansson,
SigurSur Guðmundsson.
Ritstj.fulltrúl: Svavar Gestsson.
Fréttastjórl: Sigurður V. Friðþjófsson.
Auglýsingastjóri: Heimir Ingimarsson.
Ritstjórn, afgreiðsla, auglýsingar, prentsmiðja: Skólavörðust 19. Siml 17500
(5 línur). — Askriftarverð kr. 195.00 á mánuði. — Lausasöluverð kr. 12.00.
Samningar hafnir að nýju
gjómennimir á bátaflotanum hafa nú hafið samn-
inga á nýjan leik og munu nú almennt vænta
þess að aðalkrafan sem Sjómannaráðstefnan sam-
þykkti í haust og lýst var í byrjun samninganna
sem aðalviðfangsefni þeirra týnist ekki í meðför-
um nýupptekinna samninga. Sú krafa var, að létt
yrði af ranglæ'ti þvingunarlaganna frá 1968, bæ'tt
fyrir óþokkaárás þingmanna Sjálfstæðisflokksins
og Alþýðuflokksins á sjómannshlutinn. Ráðherra
Alþýðuflokksins Eggert G. Þorsteinsson, sem hafði
forgöngu um þá lagase'tningu játaði að vegna
framkvæmdar hennar hefði verið tekið af sjó-
mannshlutnum á einu ári,1969, fyrsta heila ár-
inu sem lögin voru í gildi, hvorki meira né minna
en um 400 miljónir af sjómannshlutnum. Tölur
hafa ekki verið birtar fyrir sl. ár, 1970, en þær
imunu ekki minni, þótt lítilsháttar leiðrétting
fengist á þvingunarákvæði laganna í sjómanna-
samningum í fyrra. Sjómenn telja að engin leið
sé að setja í stað kröfunnar um leiðréttingu
þvingunarlaganna einhvers konar loforð um „með-
alverð“ á fiski. Fiskverðsákvörðun er á valdi verð-
lagsráðs sjávarútvegsins, sem ákveður verðið eft-
ir tilteknum lagaákvæðum og reglum, eða á að
gera það. í lögunum um þessa stofnun, verðlags-
ráðið, sem Alþýðuflokkurinn og Sjálfstæðisflokk-
urinn settu, er ákvæði um bindandi gerðardóm
sem þýðir að ríkisstjórnin í samvinnu við eigend-
ur fiskvinnslustöðva getur alltaf skammtað sjó-
mönnum fiskverð. Auk þess er auðvelt að möndla
með hugtakið „meðalverð“ á fiski á þann hátt,
að sjómenn fái lítið út úr því, eða að minnsta
kos'ti mjög misjafnan ágóða, að setla að miða kjör
sín við slíkt „imeðalverð“.
^jjómenn bölva oft hressilega þegar rætt er um
frammistöðu forystumanna sjómannafélaga í
samningum, og skal ekki úr því dregið að þeir
viti þar viti sínu og þekki sína heimamenn. Hitt
er nær óskiljanlegt, að sjómenn skuli ekki frekar
en þeir gera taka málin í eigin hendur, m.a. með
því að kappsækja fundina í sjómannafélögunum
sem f jalla um samningamálin. Þar er raunar eng-
in afsökun til, nema fjarvis't á sjónum. Og um
mikilvægustu málin væri eðlilegt, vegna sérstöðu
sjómanna í starfi, að atkvæði væru greidd um
borð í hverju skipi svo meiri líkur væru fyrir
því að það sem sjómannafélag saimþykkir sé vilji
starfandi sjómanna. Með þeiim möguleikum sem
eru á fjarskiptum við skip hlýfur að mega finna
leið til þess. Með lifandi og virku trúnaðarmanna-
kerfi á skipunum gætu félagsstjómir í landi og
starfsmenn haft náið samband við skipshafnir
jafnt fiskiskipa og farskipa. Jafnframt þyrfti að
gera skipaeigendum og stjórnum skipafélaga ljóst,
að það er einnig skipum þeirra fyrir beztu, ef rétt
er skilið, að vökull trúnaðarmaður sjómannafé-
lags sé um borð, og fylgist vél með framkvæmd
samninga, öryggisbúnaði og öðru sem til hans
starfs heyrir. — s.
Guðmundur Sveinbjömsson
Minningarorð
1 dag verður til moldarbor-
inn frá Akraneskirkju Gud-
mundur Sveinbjömsson var for-
honum er genginn einn mesti
leiðtogi islenzkra knattspymu-
manna uim áratuiga skeið. Guð-
mundur Sveinbjömsson var for-
maður Iþróttabandalags Akra-
ness um ára raðir og einnig
tók hann virkan þátt í starfi
Knattspymusambands Islands
og átti sæti í stjóm þess í
mörg ár og var varaformaður
þess um skeið.
Ég kynntist Guðmundi Svein-
bjömssyni sem unglingur upp
á Akranesi, og þá sem leið-
toga íþróttamanna þess bæjar.
Síðar kynntist ég Guðmundi
betur og fann þá glöggt hinn
mikla og óþreytandi áhuga hans
á íþróttum og þó sérstaklega^
knattspymunni, en þessari í-
þróttagrein fórnaði hann medri
tíma en nokkru því félags-
málastarfi, er hann gegndi á
lifsleiðinni, en þau störf voru
bajðd mörg og margvísleg.
Nú þegar Guðmundur Svein-
bjömsson er allur, þykir ef-
laust íþróttafólki Akranesþæj-
ar skarð fyrir skildi og víst
er um það, að skarð Guðmund-
ar, sem hins ótvíræða leiðtoga
íþróttafólksdns á Akranesi,
verður vandfyllt. Menn á borð
við Guðmund Sveinbjörnsson,
sem hvenær sem var var þess
albúinn að fóma sínum tíma
fyrir íþróttirnar, eru vand-
fundnir nú til dags og hinn
frábæri árangur knattspymu-
manna á Akranesi um 20 ára
skeii) segir meira um verk
Guðmundair Sveinbj ömsson ar
en nokkur orð. Þessi fá-
tæklegu crð áttu ekki að vera
mörg, þau áttu aöeins að vera
kveðja til manns er ég mat
mikils og tel mig lánsaman að
hafa kynnzt.
Sigurdór Sigurdórsson.
KVEÐJA FRA KNATT-
SPYRNUSAMBANDI ÍSLANDS
Guðmundur Svfeinbjömsson
fyrrverandi bæjarfulitrúi og
íþróttafrömuður andaðist laug-
ardaginn 9. janúar í Sjúkra-
húsi Akraness, langt um aldur
fram aðeins 59 ára að aldri.
Guðmundur var mikilhæfur
forystumaður og foringi í fé-
lagsmálum bæði í innanbæjar-
málum Akraness, sem og í-
þróttahreyfingunni, fyrst og
fremst í heimabyggð sinni,
Akranesi, en einnig í heildar-
samitökum íþróttamanns.
Við stofnun Knattspyrnusam-
þands lslands 26. marz 1947
var hann kjörinn í stjóm sam-
þandsins og átti sæti þar í
samfleytt 20 ár eöa þar tiil að
hann baðst undan endurkosn-
ingu á Knattspyrnuþinginu
sem haldið var 19. febrúar
1966. Voru/Guðmundi þá fæið-
ar þakkir fyrir frábær störf
og hylltur af þingheimi fyrir
skélegga og langa baráttu að
framgangi knattspymuíþróttar-
innar, sem og öðrum greinum
innan íþróttahreyfingarinnar.
Sérsta'kar þakkir hlaut hann
fyrir sína löngu og farsælu
setu í stjóm sambandsins, en
þar sótti hann fundi með ein-
dæmum vei, ailla tíð, enda þótt
um langan veg yrði hann að
fara til að sækja þá oftast nær
og síðan heim aftur til Akra-
ness, stundum í slæmri færð
og veðri. A þessum 20 árum
sótti Guðmundur alls 428'fundi
og má af því marka hve mikl-
um tíma hann eyddi, aðeins
í þágu Knattspyrnusambarids-
ins, fyrir utan allan þar.n tíma,
sem fómað var fyrir heima-
byggðina í félögum, ráðum,
nefndum og bandalagi.
Með Guðmundi er genginn
einn þeirra forystumanna ís-
lenzks íþróttalífs, sem af ást
og áhuga hafa fómað ótrú-
lega miklum hluta ævi sinnar,
fyrir málefni íþróttahreyfingar-
innar, fyrir æsku Islands og
heilbrigði þjóðarinnar.
Þáttur Guðmundar í sögu í-
þróttanna er mikil og merkur
og ber góðum dreng fagurt
vitni um fómfúst starf áhuga-
mannsdns. Fyrir það drúpum
við höfðum í dag í þakklátri
minningu um mikið starf og
góðan horfinn vin og samstarfs-
mann.
Guðmundur var mikill fund-
armaður, ræðumaður í bezta
lagi, rökfastur og tillögugóður.
Harður málafylgjumaður, en hóg
vær og drengur góður í öllum
samskiptum sínum á fundum,
sem utan þeirra.
Fyrir störf sín í þágu íþrótta-
hreyfingarinnar var Guðmund-
ur að verðleikum sæmdur
æðsta heiðursmerki Knatt-
spyrnusambandsins og æðsta
heiðursmerki íþróttasambands-
ins.
Guðmimdur bjó sér fagurt
heimili með sinni ágætu eigin-
konu, Halldóru. Þangað var
gaman að koma og blanda geði
við þau hjón, þá var gleði í
ranni og veitt af rausn. Hús-
freyjan veitandi, bhð og bros-
mild, húsbóndinn ræðinn og
skemmtilegur, en síðan hefur
sól brugðið sumri, því í dag
er kær vinur kvaddur hinztu
kveðju.
Knattspymusambandið þakk-
ar Guðmundi og kveður hann
í dag með söknuði og trega.
Við sendum þér, kæra Hall-
dóra, okkar innilegustu sam-
úðaxkveðjur, vitandi að drott-
inn leggur ávallt Mkn með
þraut.
Blessuð veri minning Guð-
mundar Sveinbjömssonar, frið-
ur veri með sálu hans.
Alyktun Félags gagnfræða-
skólakennara í Reykjavík
Félag gagnfræðaskólakennara
í Reykjavfk hélt fund mánu-
daginn 11. janúar, þar sem
ræddir vom samningar milli
ríkis og ríkisstarfsmanna. Eft-
irfarandi ályktun var einróma
samþykkt á fúndinum:
„Fundur haldin í Félagi gagn-
fræðaskólakennara í Reykja-
vík mánudaginn 11. janúar
1971 harmar það, að ekki skuii
öllum gagnfræðaskólakennur-
um gert jalfn hátt undir höfði
í kjarasamningi þeim, sem ný-
gerður er milli BSRB og ríkis-
sjóðs. Slcorar fundurinn á stjórn
Landssambands framhalds-
skólakennara að vinna mark-
visst að því að eyða þeim
mun, sem á er, svo að endan-
laga verði tryggt jafnrétti þedrra
framihaldsskólakennara, sem nú
em í föstu starfi, og jafnframt
tryggður gmndvöllurinn að
rökréttri kröfugerð samtakanna
um menntun kennara, svo og
einarðlegri eftirfylgju þess
máls.
Að öðm leyti fagnar fund-
urinn því, að samningar skyldu
nást milli aðila, í stað' þess
að laun opinþerra starfsmanna
yrðu enn ákveðin með dóms-
úrskurði, eins og tíðkazt helf- ^
ur. Pundurinn hvetur stjórn '
félagsins til að fylgjast náið
með framkvæmd samningsins.
Verði þess vart, að hægt sé
fyrir tiltekna starfshópa eða
einstakliniga að hafa áhrif til
bheytinga á einhver ákvæði
hans, minnir fundurinn félags-
stjómina á og gefúr henni fullt
innboð til að gæta hagsmuna
félagsmanna sinna til hins ýtr-
asta.
Jafnframt sendir þessi (fund-
ur Félags gagnfræðaskólakenn-
ara í ReykjavJk þá orðsend-
ingu til stjómar Landssambands
framhaldsskólakennara, að
'þuxfi hún á stuðningi félags-
ins að halda, vegna réttmætra
aðgerða til að tryggja fram-
Jcvæmd samningsins, beri henni
að skoða slíkan stuðning sem
vísan.
Bókaeign Landsbókasafnsins 1969:
278.543bindi afprentuðum
hékum, 12.153 skráð handrit
1 árslok 1969 var bókaeign
Landsbókasafna samtals 278.543
bindi prentaðra bóka og hafi
hún vaxið á árinu um 6.168
bindi. Tala skráðra handrita í
eigu safnsins var á sama tíma
12.153 cn allmörg bandrit biðu
þá skráningar.
Framangreindar upplýsingar
koma fram í skýrslu lands-
bókavarðar í nýlega útkominni
árbðk safnsins fyrir árið 1969.
Þar kemur einnig fram, að
lánuð voru til lestrar samtals
18.147 bindi prentaðra bóka Og
4.193 handrit til 13.118 lesenda
------------------------------<s>
Flugfélagið flýgur
til Þingeyrar
Flugfélag íslands hefur ákveð-
ið að fljúga til Þingeyrar einu
sinni i viku á næstunni. Verða
þessar ferðir í sambandd við
flug til Patreksfjarðar. Ekki hef-
ur verið tekin ákvörðun um
íramhald flugs til Þingeyrar um-
fram nokkrar næstu vikur og
mun reynsla skera úr um hvort
því verður haldið áfram næsta
vetur.
Flugferðimar til Þlngéyxar
verða á föstudcgum, fyrsta ferð-
in 15. janúao: n.k.
á safninu á árinu 1969. Þávoru
lánuð út 1247 þindi til 225 lán-
takanda.
Árbókin er að þessiu sinni
rit upp á 212 bdaðsíður og að
venju er megin efni hennar
þrjár bókasikrár, er Asgeir
Hjartarson hefur tekdð saman.
Eru það skrámar: Islenzk rit
1968, Islenzk rit 1944-1967, við-
bætir og leiðréttingar, og Rit
á erlendum tungum ðftir ís-
lenzka menn eða um íslenzkt
efni. Er öllum þessum sfcrám
ómetanlegur fengur fyrirbóka-
menn.
En Arbófcin er eTiki eintómar
þurrar bókaskrár. Hún flytur
einnig þrjár alllangar greinar:
Úr fórum Benedikts frá Auðn-
um eftir Nönnu ÖTafsdóttur,
Handritið Germ. quart. 2065
eftir Svein Bergsveinsscn og
Frá HaTIgrími Scheving eftir
Finnboga Guðmundsson. Einn-
ig er í ritinu stutt grein eftir
Magnús Má Lárusson um upp-
drátt af Víðimýrar- og GTaum-
bæjarsóknurp og birt eru Tög
um Landsbókasafn Islands.
Þetta er 26. árgangur Árbók-
ar Landsbókasafns íslands og
er í bví ritsa'fni öllu fólginn
afarmikill bókfræðifróðleikur
auk margs annars fróðleiks.
Arbókin enn ölT fáanleg
hjá Landsbókasafninu.
Samvinna Frakka
og Sovétmanna í
Fyrir áramótin var undir-
rituð í París sameáginleg yfir-
lýsing stjórnarvalda í Sovét-
ríkjunum og Frakklandi um
samvirmu á sviði málmiðnað-
ar. Gert er ráð fyrir því, að
sameiiginlegt sawékit-franskt
málmiðjuver verði reist í Fos-
sur-Mare í FrakkTandi, um 50
Ikm. frá borginni MarseilTes.
Árleg flramleiðsTa í þessu fful1-
komna málmiðjuveri á að
verða 7-8 milj. tonn af stáli.
Fyrri áfangi verksmiðjunnnr,
sem mun framleiða 3 milj,!
tonn á ári er áíormað að taka
í notlkun á árunum 1973-74.
Mánudagsmymi
í Háskólabíó
A mánudaginn kemur sýnir
HáskóTaibóó tvær heimsfrægar
kvikmyndir. önruur er „Hin
ódauðlega saga“, byggð á sögu
Karenar BTixen, en leikstjóri
og aðalTeikandinn er Orson
wánes. Hin myndin er „Sí-
mon í eyðimörkinnd“, leikstjóri
Luis Bunuel, sem einnig samdi
kvikmyndahandritið. — Báðar
þykja myndir þessar einstakar
í sinni röð.
■yjar
gasnámur fundc-
ar í Síberíu
Nýjar gasnámur hafa fundht
í 90 km. fjarlægð frá borg-
inni Mímí í Jakútíu í Síberíu
Og streyma þaðan á hverjum'
sólarhring um eða yfir 100
þúsund rúmmetrar.
I