Þjóðviljinn - 10.09.1971, Blaðsíða 4

4 ®HDA — ÞJÓÐVI'LJ'INN — Pöstudaiguir 10. september 1071,
— Málgagn sósíalisma, verkalýðshreyfingar og þjóðfrelsis —
l'Jtgefandi: Útgáfufélag ÞjóSviljans.
Framkv.stjóri: EiSur Bergmann.
Ritstjóri: SigurSur GuSmundsson.
Ritstj.fulltrúi: Svavar Gestsson (áb.).
Fréttastjóri: SigurSur V. FriSþjófsson.
Auglýsingastjóri: Heimir Ingimarsson.
Ritstjórn, afgreiSsla, auglýsingar, prentsmiSja: SkólavörSustíg 19. Sími 17500
(5 línur). — ÁskriftarverS kr. 195,00 á mánuSi. — LausasöluverS kr. 12,00.
Raunhæfar kjarabætur
Jjrjár vikur eru þar til samningar verkalýðs-
hreyfingarinnar við atvinnurekendur renna út.
Ljóst er að nú þegar verður skriður að fara að
komast á samningaviðræður þessara aðila. Við-
brögð verkalýðssamtakanna við stefnuyfirlýsingu
ríkisstjórnarinnar um kjarabætur eru á einn veg,
þau fagna hinni nýju og heillavænlegu stefnu.
Að þessu sinni þarf verkalýðshreyfingin ekki að
standa í samningaþjarki um þann sjálfsagða rétt
að fá kaupið verðtryggt og að umsamdar kjara-
bætur verði raunhæfar, en í tíð viðreisnarstjórn-
arinnar áttu sér stað stöðugar deilur um vísitölu-
greiðslur á laun. Yfirlýsing ríkissíjómarinnar um
kaupmáttaraukningu, styttingu vinnuvikunnar,
lengingu orlofs og félagslegar aðgerðir er bæta
aðstöðu hinna lægst launuðu, eru fyrirætlanir sem
auðvelda ættu samningagerð. Hins vegar anunu
atvinnurekendur að venju, þrátt fyrir yfirleitt
góða stöðu atvinnuveganna, verða tregir til að
samþykkja nauðsynlegar launahækkanir. Því er
nauðsynlegt að viðræður verkalýðssamtakanna og
a tvinnurekenda hefjist áð marki sém fýráít, svo
fram komi hve miklar kauphækkanir eru mögu-
legar og deilur um það dragist ekki fram á samn-
ingslaust tímabil.
| viðtali við Þjóðviljann í gær sagði formaður
Sambands byggingamanna Benedikt Davíðsson:
„Ég er þeirrar skoðunar, að á undanförnuim árum
hafi skapazt viss vantrú hjá launamönnum á alla
samningagerð, vegn stöðugra aðgerða ríkisvaids-
ins, er ógiltu alla samninga, þegar að undirskrift
lokinni. Ég hef hins vegar* orðið var við það nú,
að yfirlýsing ríkisstjómarinnar um verulega kaup-
máttaraukningu hafi skapað trú hjá launamönn-
um á þvi, að samningar standist og að um raun-
hæfar kjarabætur verði að ræða að þessu sinni.
Launamenn leggja ekki eingöngu upp úr því að
fá sem flestar krónur í launaumslögin, heldur er
mikilvægast í þeirra augum að krónumar hafi
gildi.“ Þessi ummæli fulltrúa byggingamanna í
viðræðunefnd ASÍ lýsa vel viðhorfum launamanna
í dag til væntanlegra samninga um kaup og
kjör. — óre.
íbúðaverð hækkar
prá því hefur verið greint í blöðum að íbúða-
verð á aLmennum markaði hafi hækkað veru-
lega, jafnvel um 50% á tæpu ári. Hér er um mjög
alvarleg tíðindi að ræða á sama tíma og það er
yfirlýst stefna stjómarvalda í landinu að viðhalda
stöðvun verðlags. Ástæðan til þessara hækkana er
að sjálfsögðu sú að kaup og sala á íbúðum er
eingöngu á vegum einkabrasksins í Reykjavík og
nágrenni. Af fjölmörgum félagslegum ástæðum
er nauðsynlegt að stöðva slíka starfsemi, hún er
þjóðfélaginu til vanza hvernig sem á er litið og
efnahagskerfinu 'til vandræða. Hér er komið að
einum hinna ótalmörgu þátta húsnæðismálanna
sem verður að athuga og endurbæta. — sv.
SKUGGSJÁ
Uppsagnir á
blöðunum
Fyrir nokfcru var sagt upp
ödlu stort&fiölfci á ritstjóm og
sfcrifstoCuim Þjóöviijans. Ein
meginástæðaii til þessara
uppsagna var óvissa um
rekstrargrundvöll blaðsins,
sem á nú í geigvænlegri fjár-
hagsþrengingum en löngum
fyrr og er þá langit gengiðtil
samjöfnjtmar. Þegar stiarfs-
fóiliki Þjóðviljans var • sagt
upp störfum var það óðar
lagt út á þann veg í Morg-
unblaðinu, að hér væri um
að ræða pólitísfcar „hreinsan-
ir“ eáns og það var fcallað.
Og síðan hefur verið mjög
kliifað á þessum uppsögnum
í Morgiunblaðinu, síðast í gær
Þjóðviljinn hefur ekfci á-
stæðu til þess að kvarta und-
an skrifum Morgunþlaðsins,
en benda má á að ekki hef-
ur Morgunblaðið skrifað um
uppsagnir á öðrum blöðum.
Oftar en einu sinni hefur öllu
starfsfólki Alþýðublaðsins
verið sagt upp án þess það
teldist til tíðinda á síðum
Morgunblaðsins. Þegar blaða-
mönnum á Vísd var sagtup p
nú á dögunum var ekkert um
það skráð í Morgunlblaðið að
slíkt væru pólitískar hreins-
anir. Þaðan af síður varþess
getið £ MorgunMaðinu á
fréttasíðum þegar blaða-
mönnum þess var sagt upp
af pólitískum ástæðum og ef
grannt er skoðað hafa allir
þeir blaðamenn gefizt upp
við Morguniblaðið sem ekki
eru þæg peð í höndum Matt-
híasar Johannesens. Þannig
er fréttamat Morgunblaðsins
misjafnt og er greinilegt að
með skrifunum um uppsagn-
ir á Þ'jóðviljanum er okkur
starfsmönnum hans sýndur
sérstakur heiður — semsé sá
heiður, að Þjóðviljinn er það
blað sem Margunblaðinu er
minnst um og er það vel.
Hverju bjóna
slík skrif?
Eða hvaða tilgangi þjóna
skrif af því tagi sem verið
hafa í Morgunblaðinu undan-
farna daga til dæmi's um
uppsagnir á Þjóðviljanum?
Ekki þjóna þau málstað blaðs-
ins eða hvað? Þjóna þau
heiðarleika í fréttaflutningi?
Til hvers eru slifc sfcrif?
Sannleikurinn er sá, að skrif
af þessu tagi eiga sér emgan
tilgang í nútímanum. Morgun-
blaðið skrifa blaðamenn sem
lifa enn í tírna hdns parsónu-
lega skítkasts sem einkenndi
svo mjög skrif blaðanna hér
á árum áður — fyrir 30 ár-
um kannski og abt aiftur til
aldamóta. Það er þvl ekki
einnngis á sviði stjómmála
sem blaðamenn Morgun-
blaðsins eru eins og hrópandi
fomeskjunnar — i vdnnu-
brögðum þeirra öllum koma
fram viðhorf sem eiga sér
engan samajöfnuð — nema
leitað sé áratugi og aldir aft-
ur í tímann.
Bitlingalýður
Fyrir noklkru var Morgun-
blaðið að hneykslast á því að
iðnaðarráðherra skyldi hafa
skipað þrjár nefndir til bess
að vinna að ákveðnum verk-
efinum. Af því tilefni kornst
Morgunblaðið svo smekklega
að orði: „Magnús Kjaxtans-
son iðnaðarráðherra er einna
iðnastur hinna nýju ráðherra
við að útdeila bitlingum til
langsoltinnar hjarðar sinnar."
Svo mörg voru bau orð og
hverjir voru svo langsoltnir
í bdtlingahjörð Magnúsar
Kjartanssonar? Þessa menn
má nefna sem dæmi: Þor-
varður Alfonsson, fram-
kvæmdastjóri, Ha.ukur Bjöms-
son framfcvæmd'astjóri Féla-gs
íslenzkra iðnrekenda, Jón
Sveinsson, formaður Félags,
dráttarbrauta og skipasmiðja,
Ottó Scopka, framkvæmda-
stjóri. Verður því þó varla
trúað að þessir menn hafi
verið langsoltnir í bitlinga-
hjörð því að vel hafði Jóhann
Hafstedn ráðherra alið þá
sveina oe eru þeir vafalítið
vél haldnir og fedtir um
hjartaræbur eins og segir í
fomium bófcum. En mikið vill
meira og þess vegna heimtar
Morgunblaðið medra fóður i
þá félaga frá nýjum stjóm-
arvöldum í landinu.
Niðursuðu-
iðnaður
Annars hefur Morgunblaðið
ednfcum hneykslazt á skipan
nefndar sem á að „fjalla um
vandamál niðursuðuiðnaðar-
ins með hliðsjón af málefna-
samningi rikisstjómarinnar"
Telur Morgunblaðið að iðn-
aðarráðherra hefði átt að
skipa í þessa nefnd mennsér-
fróða um niðursuðuiðnað. Vel
má vera að svo sé, en vert
er að benda á að eins og
orðalag skipunar nefndarinn-
ar gefur til kynna er netfind-
inni einfcum ætlað að athuga
hina efnahagslegu hlið þessa
máls.
— Fjalar.
»3

Hjalti Þórisson
Um hersetu og kommúnista
Morgunblaðið mun halda sig
hafa haildgott vopn í hendi, þar
sem valdaigræðgi Sovétstjómar-
innar er.-Vopnið 'getur þó oírðið
tvíeggjað ef að er gáð. Það
er ekki einhlítt að sfcilgredna
stefnur á hryðjuverkum.
Víst skal ég ekki bera bJak
af Sovétþjóðinni, en fólk er
víðar „barið niður“ ef það mót-
mælir einhverju, en í Savétrífcj-
unum, þ.á.m. í „lýðræðislönd-
unum“ ekfci sízt í Bandaríkjun-
um. Heimsvaldastefnan einkenn-
ir bæði' sfórveldin og þjóðfélög
þeirra byggja- annairs vegar á
kapítalisma og hins vegar á
kommúnisma og bæði útiloka
andstæðuna. Þannig er lýðræðið
eins takmiarkað að þessu leyti
hjá báðum.
Morgunblaðið verður að giera
sér þess grein, að með þvi að
skilgreina kommúnismg á hátta-
laigi (neikvæðu) Sovétstjómar-
innar gefur það leyfi til að
skilgreina hægristefnu út frá
misgóðu framiferði Bandaríkja-
stjómar og þar með hefur
vopnið snúizt í höndum blaðs-
ins, og það orðið sjálfu sér
verst. Allir fordæma mistök
Rússa, en Morgunblaðið edtt
heldur Kana allgóða. Þetta
minnir á söguna um flísina og
bjálkann.
Morgunblaðiðheldur þvífram,
að t.d. íslenzkir kommúnistar
séu útsendarar og undirlægj-
ur Sovétstjómarinnar.
Mikil er þekking mannanna.
Þeir sem kynna sér afstöðu
sannra kommúnista og sósíal-
ista komast að því að Sovét-
stjómin er mjög tortryggð og
gagnrýnd.
Það er því miður staðreynd,
að Sovétstjómin er að fremja
stórglæp gagnvart mannkyninu
og kommúnismanum. eins' og
ég lýsti áðan. Þetta viðurkenna
allir kommúnistar, sem ekki
eru þvingaðir af Varsjárbanda-
laginu.
Vegna þess ama vilja frjáls-
ir kommúnistar ekki hljóta
sömu útreið og Tékfcar hlutu
með innrásinni og eru því ekW
Moskvukcmmar né einræðis-
sinnaðir antihúmanistar.
Sósíalisminn bvggist á gagn-
kvæmu trauisti. En þannig er
heimurinn því miður ékki.
Menn hrifsa til sín lífsgæðin
hver frá öðrum, hinn sterkari,
samvizfculausari og kænniræð-
ur og ríkir. Meðan merrn hafa
ekki lært, að hamingja er ann-
að en peningar, og gagnkvæmt
trú naöartraust ríkir ekkimanTia
á meðal þá er sósíailisminn ó-
framkvæmianlegur. Barátta sós-
íalista ætti því að vera sið-
ferðilegs eðlis og félagslegt and-
ólf gegn arðráni.
íslenzikir sósíalistar þekkjaaf
eigin reynslu hve herfillega
krafcar geta brugðizt hugsjónum
sínum (vegna sinnar veiku
lundar) og vegna þess og
kommúnistaáróðurs Morgun-
blaðsins hrekjast þeir til meiri
ákveðni og róttækni.
Ekki veit ég a£ hverju sósí-
alistar eru á móti herstöðinni.
Þar á ef til vill samleið sú
réttlæti sti If i n ning, sem gerir
menn að jafnaðarmönnum, sú
heilbrigða skynsemi og sjálf-
stæðdshvöt, sem gerir menn að
hersetuandstæðingum og sú
mannúðarást. sem gerir menn
að andstæðingum hers.
Upphaflega hefur þetta vafa-
laust verið af pólitískum á-
stæðum hjá sumum þ.e.a.s. trú
á Rússlandi, en nú orðið ætla
óg að vona. að enginn > ísiend-
ingur, sem vill standa undir
nafni, geri sig sekan um siík
óheilindi. Það er annað stjóm-
mál og hermiál, og sá málstað-
ur, sem ekki sigrar án hers,
er einskis virði.
Lýðræðisleg vinnubrögð og
heiðarlegur málflutningur eru
einu réttu vopnin. Ég skal að
vísu viðurkenna, að é2 umber
Rússa betur en Morgunblaðið,
þjóðarinnar og jafnaðarhuig-
sjónarinnar vegna, þó stjómin
sé eins og hún er.
Ég er jafnt á móti hersetu
Rússa og Kana hér eða nokkurs
annars og geri efcki upp á milli.
Ég vil ekki hóra heita, ölmusu-
maður né nokkurs leppur gjör-
samlega óháð ahri pólitík. Ég
vil biðja Morgunblaðið að
skilja, ag ég óska því ekiki
norður og niður heldur aðeins,
að það flytji heiðarlegri mál-
flutning. Mér hefur Stundum
fundizt skrifað af sæmilegu
viti í blaðið, nema þegar kem-
ur að meinlokunni og skil þess
vegna ekki að neitt geti stað-
ið í vegi fyrir, að blaðið bæti
um betur. nema það sé ásetn-
ingur þess áð gera það ekki.
Svo vil ég skora á Morgun-
blaðið að leita svo langt aðsýna
fram á með rökum, að þessi
grein sé þvæla frá upphafi til
enda. Ég vil taka það fram, að
ég er ekki kommúnisti t.d.
vegna sjálfselsteu.
Rök um
hersetuna
ísland er landfræðilega,
stjómmálalega og hemaðarlega
milli tveggja elda. Hva<ð á ey-
ríkið ísland að gera í slíkri
aðstöðu? Sumir segja: Hallast
í aðra áttina. aðrir: Sfcanda
beinir,' og vonandi engir: Hall-
ast í hina. Hallamennirnir hafa
ráðið ferðinni hingað til og
hvers vegna og hver er tilgang-
urinn?
Mogginn heldur að þjóðinni
einhliða áróðri og hefur unun
af að fræða bana á ,,hryðju-
verkum kommúnista', heims-
valdiastefnu þeirra, uppbygg-
ingu Norður-Atlanzhafsflota
Rússa °S áætlunum þeirra um
innrás í Rínarlönd, og virðist
helzt álíta, að heimsstyrjöld sé
í vændum. Því láist þó að
minnast N.-Atlanzhafsflota Na-
tólanda heimsvaldastefnu Kana
t.d. í þriðja beiminum. Það
skal enginn segja mér, að Kan-
ar hleypi Rússum langt hér á
Atlanzbafi. Natólönd cru beggja
vegna Atlanzhafs og þeim ætti
vart að verða skotaskuld úr
bví að fylgjast með og bafa í
fullu tré við Rússa þar, og
dettur blaðinu í hug, að Nató
eigi ekki áætlun um innrás
austur fyrir jámtjald, ef til
styrjaldar kæmi?
Þokkalegt „varnarbandalag",
sem ekki ætti slíka áætlun!
Þannig em „varnarbandalög“.
DularfuU hundalogiic að styðja
eitt hernaðarbandalag gegn
öðm, en þykjast samt vera
friðarsinni.
Rök Moggans um „vamir Is-
lands‘‘ munu þó vera þau að
herstöðin hér muni vara Kana
við, e£ Rússar geri sig líklega
til einhvers og Kanar geti þá
komið í stríð, þvi varla verja
ICeflavíkurdátamir okkur fyrir
Murmansfcflotanum^ ^ljsadwm
við vilja kosta því til að stofna
sjálfstæði ókkar í hættu, með-
.því að bandaríski herinn-kaami.
hér með flotastöðvar herflug-
velli og óvígan her? Þvi að á
þann eina hátt yrði Island var-
ið fyrir Rússum, en ekki Kön-
um. Það er út í hött, að tala
um vamir þessarar eyjar, því
að hún verður ekki varin nema
• með styrjöld (um hana), sem
leggði hana reyndar í eyði.
Herstöðin yrði fyrsta skotmarkið
og er örugglega útmiðuð þegar.
Slíkt er dýrkcypt vöm og hlá-
leg. En raunveruleg ástæða
fyrir kanadékri Sjálfstæðis-
flokksins er þó kannski ékki
vamarlegs eðlis heldur efna-
hagslegs, eins og ég minntist
á fyrr. Séum við nógu fylgi-
spakir Könum hljótum við betri
viðskiptakjör og jafnvel afslátt.
Mogginn þykist skammast sín
af vér „svikjum“ hernaðar-
stefnu Vésturveldamna og leggj-
um efckert til í sjálfheldu kalda
stríðsins, en skammast sín þó
enn meira, vegna betliskapar
síns. sem hann vill eikki viður-
kemna (sé ágizkun mín rétt.)
Kristján Albertsson skilur
elcki a£ hverju Rússar skyidu
hafa velviljaðan áhuga á vorri
lítilsmegandi þjóðarpersónú,
„vegna þess“, að þeir eru milj-
ónaþjóð, en væntanlega skilur
blessaður maðurinn áhuga
Kana.
Röfc ópólitískra hernámsand-
stæðinga em: Séu Islendinar
hvorugum háðir hlutlausir í
utanrfkismálum, með andstæðu
í innanlandspólitik, væm þeir
óhultir, vegna þess. að kæmu
Rússamir hingað, þá væri það
slík ógnun hemaðarlega og á-
róðurslega við Vesturveldin. að
þau fæm hiklaust í stríð, og
af því gæti leitt gjöreyðing. Á
þetta myndu Rússar aldrei
hætta. Rússar hafa ekki ybbazt
upp á neina á norðurslóðum.
Kæmu Natórfldn hingað án
samþytekis okfcar, (en til þess
væri vissulega engin ástæða)
myndi það hafa slfk áhrif á
sambúð stórveldamna, að heims-
frið væri stefnt í voða. Ef svo
færi eða að Kanar hættu við-
Framhald á 7. síðu.