Þjóðviljinn - 05.01.1972, Side 2

2 SÍÐA — ÞJÓÐVHJiINN — Miðtv-lkMdia©uiP 5. janúar 1972.
Starfsstúlkur óskast
Starfsstúlkur vantar á Kópavogshælið til ræst-
inga. — Vinnutím? frá kl. 8 til 13.
Upplýsingar gefur ræstingastjórinn, sími 41500.
Reykjavík, 3. janúar 1972.
Skrifstofa ríkisspítalanna.
Frá Skrifstofu
ríkisspítalanna
Þeir viðskiptaaðilar við ríkisspítalana, sem ekki
hafa lokið uppgjör? reikninga vegna viðsikipta ár-
ið 1971, svo sem káupmenn, kaupfélög og iðnaðar-
menn, eru vinsamlegast beðnir um að framvisa
öllum slíkum reikningum á skrifstofuna, Eiríks-
götu 5 fyrir 25. janúar n.k.
Reykjavík, 3. janúar 1972.
Skrifstofa ríkisspítalanna.
Lausar stöBur
Við Kennaraháskóla íslands eru lausar til um-
sóknar lektorsstöður sem hér segir:
Tvær í uppeldisgreinum.
Tvær í íslenzkum fræðum.
Ein í félagsfræði.
Ein í kristinfræði og trúarbragðasögu.
Ein í stærðfræði.
Ein í list. og verkgreinum.
Laun samkvæmt launakerfi starfsmanna ríkisins.
Umsóknir með upplýsingum um menntun ogstarfs-
feril sendist menntamálaráðuneytinu fyrir 20.
janúar 1972.
MENNTAMÁLARÁÐUNEYTIÐ,
31. desember 1971.
Auglýsing
Dönsk stjómvöld bjóða fram fjóra styrki handa
íslendingum til háskólanáms í Danmörku náms-
árið 1972-73.
Einn styrkjanna er einkum ætlaður kandídat eða
stúdent, setn leggur stund á danska tungu. dansk-
ar bókmenntir eða sögu Danmerkur, og annar er
ætlaður kennara til náms við Kennaraháskóla
Danmerkur.
Allir styrkimir eru miðaðir við 8 mánaða náms-
dvöl. en til greina bemur að skipta beim. ef henta
þykir. Styrkfjárhæðin er áætluð um 1.308 dansk-
ar krónur á mánuði
Umsóknum um styrki þessa skal komið til mennta-
málaráðuneytisins, Hverfisgötu 6, Reykjavík, fyr-
ir 15. febrúar 1972. Umsókn fylgi staðfest afrit af
prófskírteinu’m ásamt meðmælum, svo og heil-
brigðisvottorð. Sérstök umsóknareyðublöð fást í
menntamálaráðuneytinu.
MENNTAMÁLARÁÐUNEYTIÐ,
30. desember 1971.
FÉLAG |LÍZKRA HUÖVILISTAIÍMAWA
fdpegar ybur hljódfccralakara
op JiljómsveÍlir vid hverskonar iykifári
Vinsamlegasl hrinyið i (iOZ!)S inilli kl. 14-17
AF ERLENDUM VETTVANGI
Króatísk þjóðernishyggja er
eitt helzta vandamál Titós
Ttó Júgáslaviuforseti var að
því spurður fyrir réttum
tveimiur mánuðuru, hvert hann
teldd sitt stœrsta afrek, á beim
brjátíu árum sem hainin hef’ir
haift forystu fyrir hdóð sinm.
Gamla kempan. sem á nú etftir
einn í áttrætt og ámargtstór-
virkja að baki, svo sem skipu-
lagningu baráttunnar gegtn naz-
istum, ögranir við Stalín, o@
frumkvœðn að skipulagðri
hreyfingu hlutlausra bióða, —
svaraði bví til. að hann teildi
sitt mesta brekvirki vera sam-
einingiu bjóða beirra er byggja
Júgóslavíu, og að eyða úlfúð-
inni er ríkti beim f millum.
Tító rifjaði stutiflega uipp,
hvemig málum var komið i
konungsríki nu Júgósllaivíu fyrir
síðari heimsstyrjöld. Þtá áttu
Serbar, Króiaitar, Slóvenar og
aðrar bjóðdr ríkisins, f sífélld-
um erjum iimnlbyrðis, se«n risu
hæst á styrjafldaráruiium, en bá
börðust hópar bjóðemissinnaðra
ofstækismainina innbyrðis, og
drápu tuigi búsumda af liði
hverra amnarra. „Og vegna
bessa“, sagði Tító, „hlýt ég að
líta á bað sem okkar stsersta af-
rek.að haifa tekizt að eyða inn-
byrðis fjandskap .og vekja upp
sterka og samhefldma bióðar-
kennd“.
Bn á síðustu vikum heflur
virzt sem forsetiimn hafi tekið
flullldjúpt f árinmii, og að ekki
hafi tekizt með öllu að sam-
eina þjóðir ríkisins. Nótt etftir
nótt hefur lögregla átt í bar-
dögum við stúdenta á götum
Zagreb, hötfuðborgar Króatía.
Króatía er edtt hinna sex lýð-
velda er myrnda Júgósflavíu, hin
fimm eru Serbúa, Slóvenfa,
Bosmía - H erzegóvi n a, Makedóm-
íí. og Momtenegró (Svart-
fjallalamd). Stúdenfcarmiir í
Zagreb héldu rmótmaalafumdi
sína til stuðmángs umgra og vin-
sælla leiðtoga komimiúnista-
flokks Króatíu, sem Tító hafði
neytt til að segja atf sér, bar
eð þeir voru „grumaðir um
stuðning við bióöemissiinna, atft-
haldsseggi og gagmibyfltimgar-
öQ í Króatfu".
Það sem vafcti upp ótfriðaröld-
umar að umdamfömai, var
hin forma sjdlfstæðisbrá Kró-
ata. Þeár hiaSa flrá örótfi alda
litið á sig sem sérstaka bjóð,
og þeim greimst mjög að verða
að sitja og stamda eins og ráða-
mönmum í Belgrad þófcnast. Að
sjálflsögðu baifla beir nolkkra
sjálfstjóm í innamlamdsmiáJlum.
og taka bátt í stjóm rífldsims,
en þar sem Serbar eru lamg-
stærsta þjóð Júgóslavíu (8.6
mdlj., en Króatar 4.5 milj.), þá
kveður mest að Serbum á þimgi,
og Króatar telja sig beitfca ger-
ræði af hóJfu þessarar frænd-
þjóðar simnar.
Yngri kynsilóð kröatískra
Jcommúrmsta hetfur gengið tll
liðs við kröfuimar urni aukið
sjálfstæði, og umdár florysfcu leáð-
toga stfns, Miki Trápalo, hatfa
þeir reymt að knýja í gegn emn
rótfcæfcari breytingar í bá átt.
en gert er ráð fyrir í umlbóta-
lögumum flrá 1966. Með því að
beizla hám þjóðemissinnuðu öfl.
og beina þeám í átt til sósíal-
isma og uimlbótfa í efnahagsimáJ-
um, vonast kammúmástar í Kró
atffu til að geta baegt brott aft-
urlhaldssinnaðri þjóðermásstefn':.
og svipt þá menn fylgi, er nýta
sér þjóðemiskenmdina til fas-
íslks áróðurs.
Það sem leysti óeirðimar nú
úr Jæðimgi, var langviínn deila
um gjaldeyrísmál. Króatar vilia
c-k!ki Iáta sér lynda það. að
bankastoflnanir f hölfluðborginni
Belgrad talri alar ákvarðamir
þar að lútandi, edns og verið
hefur til þessa. Hinar sólríku
baðstrendur Júgóslavíu eru f
Króatíu, á strönd Adríahatfsins
og 45°/n af gjaldeyristeikjum
ríkisins korna frá ferðamömn-
um, sem dvelja þar á sumrin
Króatar fö þó nœsta lítið af
gjaldeyrinum sjálfir, honum er
mestmegnis veitt til hirana van
þróaðri hluta Júgósflavíu, og
varið til kaupa á eríendum
vörum og vélum til nauðsyn-
legra iðnaðarframlkvæmda.
Mánuðum saman hafa Tri-
palo og fylgismenm hans barizt
fyrir breytingum á gjaldeyris-
kerfinu, en Serbar og aðrar
þjóðir hafa þráazt við, og látið
kröfumar seim viind um eyru
bjóta, þar eð beir teilja gjald-
eyrinn nauðsynlegam til fram-
kvæmda í eigim héruðum. Þann
23. nóvember hótfu 30 búsund
stúdentar í Zagréb verktfaU, til
að reyna að fá ráðamenn f Bel-
grad til að ljá kröfunum eyra.
og gangast inn á breytingar.
Forystumemn króatískra komrn-
únista gagmrýnd-u að vísu verk-
fallið, þar eð það væri „gagm-
snúið framJeiðsJunni“. en þeir
neifcuðu þvert að láta lögregl-
uma korna til slkjalamma og
leysa það upp.
Kprtið sýnir hin sex lýðveldi Júgóslavíu.
Það heflur löngium veirið
grunnt á því góða með
Serbum og Króötum. Þjóðir
Júgóslavíu eru mdnnugar á það,
að þegar Þjóöverjar lögöu lamd-
ið undir ság á stríðsárunum,
kornu þeir uipp fasdstfaríki í
Króatíu. og hersveitir króat-
ísflcra otfstækásmanma frömidu
hin svívirðilegustu hryðjuvek á
Serbum, í skjóli nazista. Það
er því lítt undariegt, að Serbar
hröfldkvd við, er stúdemtarmir í
Zagreb hrópa í æsingi: „Það er
nóg aff reipum í Króatíu tál að
hengja alla Serba í!“ . ^
Þolinmœði Títós varáþrotum
þanm 1. desember. Hann kafllaði
saman alla leiðtoga kommún-
istafJoikka lýðveildamna sex,
og álasaði hdnum ungu flokks-
leiðtogum Króatíu fyrir „and-
varaleysi, léttúð og illikynjað
frjáJslyndi". Leiðtogar ríkjanna
fimm tóku í sama streng, svo
og margir virtir hersihöfðimgjar
og gamalreyndir sjálfstæðis-
baráttumenn, sem fengið höfðu
illan bifur á „nýju þjóðarvakn-
íngunni".
• Tripalo og félagar hans sögðu
af sér flolkksembættum sínum,
og fjöíLmargáir smærri forystu-
menn bæja og sveitarfélaga
hrökfcluðust úr embættum sín-
um. Helztu forystumenn stúd-
entarverkfaJlsins voru handteikn-
ir og getfið að sölk, að hafa
„reymt að kollvarpa þjóðfélags-
kerfSimu með aflbeldi.“
Lögreglan tók flöstum tökum
á þeim stúdentum, sem stóðu
fyrir mótmælafúndum til stuðn.
lngs fyrrverandi floíkksJeiötog-
um. Þeir voru telcnir höndum
hundiuðum saman, og tugir
þeirra voru hnepptir í mánaðar
varðhald fyrir friðarspjöli. Vifc-
una fyrir jól viirðist heldur
friðvæinlegra í Zagreh, en elkki
er enn séð fyrir endann á deil-
uinium, né heldiur hjvem dájfc þœr
munu clraga á etftir sér. Meðal
þeirra spuminga sem enn er
ósvarað í þessu efni er það,
hversu Króatar muni taika hán-
um nýju flokfcsleiðtogum, en
þeir eru flestir hverjir ungir
og lítt kunnir. Það gæti brugð-
izt til beglgja vona, annað
hvort tekst þedm að vinna
hylli og traust landa sinna, eða
þá að þeim verður tekið sem
útsendurum Serba. >á er og
alit á huldu um það bvað
stjómin í Belgrad hyggst gera
í máii stúdentaleiötoganna og
forsprakfca þjóðemissinma, en
vel gæti svo farið að þeir yrðu
dregnir fyrir lög og dóm. Þá
er og hugsanlegt, að flolkks-
hreinsanir ríkisstjómarinnar
muni ná til þeirra leiiðtoga í
öðrum lýðveldum Júgóslavíu,
sem stóðu með Tripalo í kröf-
um hans um aukið sjálistfor-
ra?ði gagnvart stjóminni í Beig.
rad, en það myndi aftur leiða
af sér að stjómarfyriirkomulag
í Júgóslavíu sveigðist meir í
átt til styrkari miðstjómar rík-
isvaldsins.
Þegar flram í, sælkiir, er þó ef
til vill höfuðatrið'ið það,
hversu ráðstafanir Títós um
„samvirfca forystu“, að honum
sjáltfum látnum, takast, en sam-
kivasmt þeim njóta leiðtogar
ríkjánna sex jatfns réttar og
neitunarvalds um grundvailar-
breytingar á kerfirau- í Króatíu-
deáiunni leiddu þessar ráðstaf-
anir til þrátafls, sem aðeins
Tító gat leyst úr, með sinni
einstæðu aðstöðu sem dáður og
virtur landsfaðir. TÍminn einn
fær úr þvtf slkorið, hvemág siíkt
kerfi flær staðázt án hansv

Arið 1970 var
meðalfall|)ungi
dilka 14,33 kg.
1 Árbók landbúnaðarins 1971
er sllcná ytfSr meðalfalllþunga
difllka árin 1963 — 1970. Þegar
litið er á meðaltal þessara ára
þá er meðalfaUþungi mestur
árið 1964 eða 14.41, næstmestur
árið 1970, eða 14.33 og árið 1965
er hann 14.27. Lægstur er hann
árið 1966 eða 13.59.
1970 er mesti meðaflfalliþungi
diika 17.15 kg. á Suðureyri, 16.4
kg. á ÞórShöfn, 15.94 á Tálkna-
firöi. 15.84 á Siglufirði og 15.80
í Búðardal svo dæmi séu netfnd.
Hæsti meðaJfallþungi, sem
slcráður er á þessuim árum, var
í Flatey árið 1964, eða 17.22
kg. en eftir árið 1966 er híett
að slátra þar.
Námsflokkarnir
Kópavogi
Kennsla hefst aftur mánudaginn 11. janú-
ar. Enska — margir flokkar fyrir börn og
fullorðna með enskum kennurum, sænska,
þýzka, keramik, félagsmálastörf, barna-
fatasaumur og bridge. Hjálparflokkar fyr-
ir gagnfræðaskólanemendur í tungumálum
og stærðfræði.
Innritun þessa viku í síma 42404 frá kl. 2-10.