Þjóðviljinn - 07.01.1972, Blaðsíða 7

Föstudagur 7. janúar 1972 — ÞaOÐVIILJINN — SÍÐA 7
f/
uppreisn

RIXNEFND:
Haukur Már Haraldsson, Sveinn Kristinsson, Sigurður Magnússon.
Guðmundur Þór Axelsson, Mörður Arnason, Tómas Einarsson,
FORDÆMANLEG
Afstaða Kínverska alíþýðulýð-
veldisins til styrjaldardnnar t
Pakistan hefúr óneitanlega kicnm-
ið sóáallistuim víða u:m heim
spájnskt fyrir sjóndr.. Stuðning-ur
við kúgaða mimnihlutahápa hefiur
ætíð verið aðalsmerfki siósíalista
og þeirra ríkja, sem byiggja þjóð-
félagskerfii sitt á girundvailar-
kenningiuin Marxismans. Á þetta
hiefur víða reynt og því kom það
í opna skjöldu, þegar Peking-
stjórniiin fordœmdi frelsisihreyf-
ingu Austur-Pakistana og gerðist
stuðningismaður hemBoriing.iaklíku
Jæja Klhans.
Síðbúim viðurkemning himma
svokðlluðu Sameánuðu þjóða á
tilveru Kínverska alþýðulýðveld-
isins og stuðningur fulltrúa þess
hjá. samitökunum við mélstað
rikja þrdðja heimsins jók þær
vomir manna, að þar hefðu hitnr
uim kúguðu þjóðábrotum heims
borizt umitalsverður liðsaiufci. Að-
dragandi stafinunar lýðveldisins
var emda með þeim hætti, að fiutl
ástæöa var til að treysta sliku.
Em með atfsitöðu sinni í borgara-
styrjöldiinind í Pakistam hafa
hendur Pefcingstjómarinnar löðr-
azt bláði þedrra manma, sem
treystu henni til að vera upp-
runa sínum trú; blóði þeirra
manmia, sem lótu lítfið í baráttu
sinmii hafa eigim lamdi, sjálfistasðri
menmingu. Með þessari afstöðu
sirnni fyrtr eigin landd, sjálfStæðri
í hóp þeirra þjóðarleiðtoga, sem
hafa að leiðarljósd stórveldiasjón-
armið.
Saigt er, að aifistaða Peking-
stjiámarinnar haifii ráðdzt af
þeirri aðstöðu sem þeir hafa mot-
ið í hafinarborigum Pakistans. Hin
opinbem síkýring er hins vegar
sú, að það sé álit Pekingvaldhaf-
amna, að ekkd eilgi að líða „há-
værum minndhlutalhópum1' að
komast upp með neitt múður.
Þetta segja þeir, sem sjálfir eiga
uppruna sánn í „háværum rhdnni-
hlutahópd“, þótt sá minnáhluiti
hafi hins vegar breytzt í meiri-
hluta er á leið.
Þetta er stumdum kallað að af-
neita uppruna sínum.
Hins vegar er á það að líta, að
það er hreint ekki svo, að um
háværan minmhliutabáp sé að
ræða ,í Bangla Desh I því ldtla
ríki býr sem sé meirihluti pakdst-
önsku þjóðarinnar, sem áður var.
Þessi meirihluti á hins vegar
ekkert sögulegt eða menningar-
lega saomeiginlegt með íbúum
vesturhlutans. Hér er um tvo
þjóðflokka að ræða, sem þó var
dengt samain í eina þjóð.
Víða hefur pottur verið brot-
irun í framlhvæmdum nýlendu-
véldianna göcmllu gagnvart þeim
þjóðum, sem þær mjólkuðu á
tímum nýlendiukiúguiniairiínnar, en
senniilega er sfcipting Indlands í
Fórnardýr borgarastyrjaldarinnar j Pakist-
an: Blóð þessara manna löðrar nú hendur
Pekingstjórnarinnar.
Pakistan og Indland ein skraut-
legasta fjöðurin í hattd brezlca
ljónsins, svo makalaus sem hún
er. Pakdstan er nefnilega sitt
bvoru megdn við Indland, 'in
þess þó að hlutar þess liggi nokk-
ursstaðar saman.
Kosningasigur Awamdsbanda-
lagsins undir forustu Mujibur
ítahmans fól í sér meirihluta
bandaiaigsins á sameigiinlegu
þingi Pakistans. Þetta leiddii tii
þess að Jæja Khan, forsprakfoi
herforingjalolíku þeirrax, sem
ráðið hefur ríkjum þar í landá i
krafti vopna sinnia, neitaði að
kalla þingið saman. Það sem á
eftir fór er mönnum í fersku
minni, enda hefur ekfci öllu ár-
anigursmeiri fjöldaslátrun fanð
fram á fólki síðan skráninigar
slifcra verka hófiust.
1 þeirri baráttu sviku kínversfc-
ir validamenn þann málstað, sem
þeirn stóð hvað næst að styðja;
baráttu lítilmagnians gegn vopna-
valdinu — þjóðfrelsishreyfingu,
íslenzkir só.síaliistar hljóta að for-
dæma slfka stefnu hjá þeirri
þjóð, siern nú hefur loks
nýlega hlotið þann sess í sam-
félagi þjóðanmia sem hennd ber
með réttu. Við verðum baina að
vona, að kínverskir ráðamenn
taki atftur trúna á uppruna sdnn.
— hmh
Frá herskipahöíniimi í Valetta á Möltu.
Verkalybsforingjar?
Á undanförnum árum hefur
verið noktouð áberandi allsér-
stæð teigund atf verkalýðsfor.
ingjum. Það furðulega við þessa
menn er það Ihvaðan þedr eru
kornnir og Iwar í flokíki þeir
standa. Þeir eru nefinilega ætt-
aðir neðan úr svartasta íhaldi,
hvorki medra né minna. Jafn-
vel þó að svo sé þá er • það
ekki það furðulegasta, heldur
hitt að verkalýðurinn slculi
treysta þessum mönnum fyxdr
forystu í sínum samtökum.
<$>-

BURT AF MÖLTU
Nú haifia Möltulbúar tekdð aí
skarið, og skipað Bretum að
hypja sig burt a£ eynni fyrdr
15. janúar. Fór þar betur en
á hoirfðist um tíma þegar svo
vdrtist sem þedr ætluðu að léta
paningana verða þyngrí á met-
unum. Bretar segja að það sé
allsendis ómögulegt fyrir þá
að komast burt fyrir þennan
tíma, en Mintofif hefiur hótað
að reka þá með hörðu, með
aðstoð erlends herliðs, ef þeir
hafa sig efkki á brott fyri^ um-
ræddan tíma; og mun það ekfcd
í fyrsta skipti ssm brezka
Ijóninu er hottað í sjó út þvi
til mikillar háðungar, ef til
kemur.
★
Þessar síðustu fréttir eru
ánægjulegur vottur um það,
hversu smáríkin eru í vaxandi
mæli að losa sig undari ofurvaldi
stórveldanna. Þesisi ríki sætta
sig ekki lengur við að vera héð
vilja stórveldanna í ednu og
öllu. NATO, bandalag fyrrver-
andi og núverandi nýlendukúg-
ara, er að verða síMlt losara-
leigra, en reynir þó að halda
spennunni við með því að tefja
tfyrir friðarsamningum austur-
og vesturevrópuríkja, og með
öllum öðrum tiltækum ráðum.
Það er stórvelidunum mikill-
þiyrnir í augum, hversu styrkur
þriðja heimsflandanna fer ört
vaxtndi; þau fcappkiosta flest að
auka raunveruiegt sjálfistæði
sitt, nema þá í þeim rífcjum
þar sem undirlaqgjur valdhaf-
anna er á svipuöiu stdigi cg hjá
íhaldinu íslenzka. Það sem helzt
bregður skugga á baráttu ný-
frjélsra er það, hversu erfitt
hefiur verið að kveða ndður
hinn fasistíska hvíta minni-
hluta í Suður-Afritou og Rode-
síu. og Portúgal-NATOísbu ný-
lendultoú'garana í Angóla og
Mósamlbdquia Ein þrátt fyrir vilj-
ann þá er barétta þessara landa
mjög erfið. Það liggur í því
hversu þessd rítoi em efnahags-
leiga háð iðnaðarstórvellidunum.
Menm stoyldu ekki láta hina
margrómuðu „hjálp“ viBa sér
sýn, því hún er mesitan part
í formd erendrar fjérfestingar
og hemaðaraðstoöar, og miðar
einungis að þvi að gera þró-
unarlöndin sáfellt háðari stór-
veldunum. Ástæðan fyrir hem.
aðaraðstoðinni liggur í því, að
stórveddin og vopnasötalöndin
reyna sifellt að spdlla samkomu-
lagi þas'sara rikja innbyrðis, og
reyna þannig að veikja bar-
áttukraft þeirra út á við. og
gera þau sér háð með vopna-
kaup, til að geta haldið vopna-
* iðnaðinum hjá sér gangandi.
Stórveldunum er einnig mikið
í mun að halda þessum ríkj’Um
á stigi hráefnaframleiðandans,
því alltaf er þörf fyrir ódýrt
hráetflnd. Sést það bezt á því,
að fyrir nokkrum árum þegar
Bandairíkin vom 6% af jarðar-
búum, þá höfðu þeir bein eða
óbein yfirráð yfir 60% af auð-
lindum jarðar. Á þennan hátt
hafa Bandaríkin m.a. halddð
Suður-Ameríku niðri.
★
Svo að vikið sé aftur að
brezka ljóninu:
Þessi brottrefcstur frá Möltu
er aðeins einn af síðustu köfl-
Framhald á 9. síðu.
Það er vissulega íhugunarvert
að þessir menn skuli vera á-
hrifamestir og sterkastir í stétt-
arielögum verztanar- og, skrif -
s.tofufólks. En því má ekki
gleyma, að þeir em einnig
valda- og áhritfjamiklir í þeim
fólögum þar sem maður hefði
haldið, að slíkir menn gætu
sízt þrifiiizt, ednsog til dæmis
í sjómannatfélögunium; að
minnsta kosti í Sjómannafélagi
Reyfcjavíkur. Svo að ekki sé
minnst á sum iðnaðarmannafé-
lögi n (1! ).
Svo við snúium okkur að
verzlunar o@ skriítetofiufióilki; —
skyMl það vera én samhengis,
að í þesisum stéttartfélögum,
þar sem fyrirfinmast einhverjir
lægSÖaunuðustu hópar í þjóð-
fiðlaginu, skuöi einmdtt vera að
finna þessa íhaidsforingja í
eins rikum miæli og naun her
vitni? — Nei þarma er svo
sannariega samhengi á milli, og
það raeira að segja beint sam-
hengi. Eða heldur nokkrar hugs.
andi rnaðrar því fram, að úr
þeim filokki sem lengst og mest
hefur barizt geign réttindum
launafólks í landinu, og alla tíð
hefur haldið launum almenn-
ings í og undir lágmarki þegar
hann hefiur haft tækifæri tdl
þess, og alltaf hefiur varið
hagsmuni atvinnurekenda og
braskara með öllum tiltækum
ráðum, og hefur ekki hikað við
að beita launafiólk adls konar
bellibrögðum til að ná því
marki, — trúir því nokkur að
úr þessum floklcd komi menn
sem treystandi er fyrir hags-
munurn verkalýðsins?
Menn þessir eru þar að auki,
margir bverjir, valda- og á-
hrifamiklir inman áðumofnds
filokks, suimdr innstu koppar í
búri.
Hvað þari hinn „þögM meiri-
hluti“, innan þessara og ann-
arra félaga sem svipað er ástatt
um, mikið tdl að honram verðd
ofiboðið? — Það er ekfci nóg þó
að innan félaganna séu margir
ágastir menn sem vildu mildð
til vinn að bæta ástandið. Með-
an hinn þögld og sofándi rnedri-
hluti rumskar ekki af þyrni-
rósarsvefnd sínum þá murtu
þessi fiélög halda áfram að
dragast aftrarúr öðrum laiun-
þcgum. Eða halda menn að
það muni gerast einhver undur
og stórmerki, meðan launþega-
----------------------------------<5>
GAMALL VANI?
Það kann að vera að bera
í bakfcafiuilan lækinn, að yera
með vangaiveltur út af „frétt
ársins" í Morgunbiaðinu. þeg-
ar Einar Ágúistssion var sleg-
inn til riddara í því bla’ði
fyrir ummæli Emils Jónsson-
ar. En óneitanlega verðrar
mianni á að veita vörugum yfir
því framferði sendiráðssfcarfs-
manna. að afbenda blaða-
i mianni skjöl, sem tryggilega
' eru merkt TRÚNAÐARMÁL.
Þetta hefur að vísu verið af-
safcað af hálfu sendiráðs'ins
með því, að óreynd sitarfs-
stúltoa hafii þar verið að verki,
og hún hafi ekki vifcaö betur.
Þetta heitir á mæltu máli
að henigja bakara fyrir smið.
Svona „mistök“ koma manni
óneitanlega spánstet fyrir
sjónir. Lágmarksatriði í kunn-
áttu starfstfólks aetti að vera
að þefckja muninn á „trúnað-
armiálum“ og þvi. sem setja
má í blöð Það er því í raun-
innd fordæmanleg vangá yfir-
manna stúlkunnar ef þeim
hefur láðst að setja bana inn
í svo einfialda hluti.
Hins vegar verður manni
á að spyrja sjálfian sig. hivort
hér sé ekki einfialdlega um
gamlan vana starfsfólksins að
ræða. BlaÖamenn og aðrar
senditíkur Morgunblaðsins
bafa verið þekktir fyrir ýmis-
legt annað en andúð á NATÓ
og stefnu þess. endia hetfur
blaðið verið ódeiigt við að
básúna dýrð þesis og diásemd
tfyrir þjóðina. Það er því ekk-
ert likiegra 611 blaðamenn
Mogga haifi einfaldiega hafit
frjiálsar hendur við að vaða
í gegnum ööl þau skjöl, sem
hjá NATÓ eru á boðstóluim.
Enda er það í rauninni nauð-
synlegt, að jafináríðandi mál-
pípa NATÓ og Mogginn er,
fiái eitthvað til að byggja
skrif sín á; án mötunar mál-
pípunnar verður áróörinum
ekiki haldið gangandi.
Það er hins vegar skiljian-
legt að starfstfóik sendiráðsins
hafi átt erfitt með að kyngja
slíkri kúvendingu og varð
í ratanrikisstefinu fslendinga
við stj ómarskiptin, og því
hafi farið sem fór.
— h.mJi.
megin við samindngaborðið sitja
áðurnefndir íhaldsverkalýðsfor-
ingjar, sem réttilega ættu að
sitja hdnram magin við borðið,
hjá skoðanaibræðrum sínram og
sáiufélögiram þar? — Þettasann.
aðist í sjónvarpsþætti síðastilið-
inn miðvitoudag, þar sem stadd.
ur var einn þessarar tegundar
af verkalýðsforingjum, Guð-
mundur H. Garðarsison, formaður
V er zlunar mannafélags Rieykja-
vífcur ean hanin var einn af öt-
ulustu forsvarsmönnum vinnu-
veitenda, og varði málstað
þeirra dyggilegast af þeim sem
þar tóltou til raáls.
Hvað skyldi vera hægt lengi
að hræða menn með komma-
grýlunni frá mannsæmandi k,jör_
um?
f samibaiidi við sjónvarps-
þáttinn um verkalýð og at-
vinnurekendur síðastiliðinn
miðvikudag: Það kiitlaði ó-
neitanilega hláturstaugamar
þegar ednn ágætur vd'nnraveit-
andi, fór að segja hdna alkunnra
og hjartnæmu sögra um ein-
stafclingimn sem byrjaði með
fcvær hendrar tómar og vanin sig
síðan rapp og kom á tfót fyrir-
taöki með „eigin“ (!!) fjármagnd.
En svona sögrar erra hættar að
hafa áhrif á ísfendimga, nema
ef vera kynmi einhverjar sauð-
frómar íhaldssálir, því að
reynslan hefiur kennt íslend-
ingum að taka ekki trúanleig
slik ævintýri. Vdð. hin fjöl-
mörgra gjaldþrat, og þara hafla
svo sannariega ekki verið fiá
á umdanfiömiram énum, Ihafa hin.
ir margirómuðu atvinnurekend-
ur otftast staðið uppd eins ag
efcfcert hatfi í skorizt, en laun-
þegar borið skaðann í ógreidd-
um launum, og einnig eru
dæmi um það, að stórar fjár-
hæðir sem fyrirtaaki hafa tekið
af launþegram upp í sfcatta-
greiðslur og síðain svifcizt um
að gireiða ríkinu, hafia laun-
þegar ékki tfengið endurgreidö-
ar þegar fyrirtæMn hafa onðið
gjaldþrota.
Aflt tal ram átoyrgð afcwinnja-
rekenda er þvi f jarstæða, þeigar
ti-1 kastanna Ikemirar. Þess esra
jafmvei dæmi að atvinmiunek-
andi eða niánar til tekið um_
boðssali, hafi stolið tugmiljónar
FramhaM á 9. siða.
I