Þjóðviljinn - 17.02.1972, Page 4

4 SlBA — Þ JÓÐVTLJINN — Fimmtudagur 17. febrúar 1972
— Málgagn sósíalisma, verkalýðshreyfingar og þjóðfrelsis —
Útgefandi: Útgáfufélag Þjóðviljans.
Framkv.stjóri: Eiður Bergmann.
Ritstjórar: Sigurður Guðmundsson, Svavar Gestsson (áb.).
Auglýsingastjóri: Heimir Ingimarsson.
Ritstjórn, afgrelðsia, auglýsingar, prentsmiðja: Skólavörðustig 19. Simi 17500
(5 línur). — Askriftarverð kr. 225.00 á mánuðf. — Lausasöluverð kr. 15.00.
Náttúruhamfarir og
áfdraumar
Á valdatíma viðreisnarflokkanna var sífellt sung-
inn söngurinn um erlent fjármagn sem öllu
á'tti að bjarga frá eymd og volæði viðreisnarinn-
ar. Meðan átvinnuleysisdraugurinn lagði undir
sig hvert alþýðuheimilið á íslandi á eftir öðru boð-
aði íhaldið erlent fjármagn til þess að leysa at-
vinnuvandamál íslendinga. Svo hrikalegur var
orðinn áróðurinn fyrir erlendu fjárfestingarfjár-
magni að fjöldi landsmanna var tekinn að trúa
því að íslendingar sjálfir mættu sín einskis á
grundvelli hinna hefðbundnu atvinnuvega. Og
talsmenn íhaldsins dreymdi dagdrauma sem stund-
um voru færðir til leturs á síðum Morgunblaðs-
ins: 20 álverksmiðjur á íslandi var framtíðarmark-
miðið! í samræmi við þetta var stofnun álbræðsl-
unnar og raforkusamningamir við hana. Fjár-
málaráðherra viðreisnarstjómarinnar var formað-
ur stjómar Kísiliðjunnar og sagt er að hann sé
tengdur fleiri fyrirtækjum sem eiga þar hags-
muna að gæta.
^ sama tíma og ráðherra viðreisnarflokkanna
dreymdi áldrauma voru atvinnuvegir lands-
manna sjálfra vanræktir; togaraflotinn gekk sam-
an að miklum mun og sá hluti bátaflotans sem
átti að tryggja frystihúsunum hráefni gekk mjög
úr sér á viðreisnartímabilinu. En íslenzkir kjós-
endur geta ekki fengið vinnu við áldrauma við-
reisnarflokkanna og þess vegna féll ríkisstjómin
sl. sumar. Við tók ríkisstjórn seim vildi framar
öðru tryggja íslenzka atvinnumálastefnu og í sam-
ræmi við það hafa ráðherrar hennar ýmislegt gert
sem á að geta lagt grundvöllinn að traustari at-
vinnuvegum landsmanna. Má til dæmis benda á
þá stórfelldu aukningu togaraflotans sem nú stend-
ur fyrir dyrum. En þegar það mál kom til um-
ræðu á alþingi á dögunum kallaði fyrrverandi róð-
herra, Magnús Jónsson, það ískyggilega flóðbylgju
að hingað til lands væru að koma imargir nýir tog-
arar! Það er honum semsé jafngildi hinna geig-
vænlegustu náttúruhamfara að landsmenn skuli
vera að treysta grundvöll atvinnuvega sinna.
Undarlegar yfírlýsingar
gkýrt er frá því í fréttum, að Samband brezkra
flutningaverkamanna hyggist lýsa yfir lönd-
unarbanni á íslenzk fiskiskip frá og með 1. sept-
amber, er landhelgin verður færð út 1 50 mílur.
íslendingar hafa áður heyrt vondar fréttir frá
Bretlandi varðandi landhelgismálið og einnig nú
síðustu dagana um innanríkisástandið í Bretlandi.
Þar hefur nú stefna Heath-stjórnarinnar leitt yfir
Breta meiri verkföll og verra ástand í atvinnu-
málum en síðan í upphafi heinjskreppunnar miklu.
Hermenn Heaths bafa myrt fjölda manns á Norð-
ur-írlandi. Upp úr slíku spretta einnig undarlegar
yfirlýsingax, jafnvel frá verkalýðssamtökum.
ÞINGSJÁ ÞJÓÐVILJANS
Frumvarp um lagmetisiðju ríkisins:
Við þurfum að fullvinna meira
af því hráefni sem við öflum
sagði Magnús Kjartansson, iðnaðarráðherra
Eins og hér hefvir verið &kýrt
frá hefur verið lagt fram á Al-
þingi stjómarfrumvarp um lag-
metisiöju rfkisins á Siglufirði.
Er frumvarpið birt hér á síð-
umni.
Maignús Kjartamsson, iðnaðar-
róðherra mælti fyrir þessu
frumvarpi á fandi efrideildar
síðastliðinn mánudag. Fer hér
á eifltir megiiníhluti ræðu Magn.
úsar.
„Tilgangur frunwarps þiessa
er að veriksmiöjan verði gerð
að sjálfstæðu fyrirtaaki og sptt
undir sérstaka stjóm. Liðineru
25 ár síðan lög voru sett um
S í ldami ðu rsuðu verksm iðj u rík-
isins á Siglufirði. Til þess var
ætlazt, að verlksmiðjan hefði
forgöngiu um niðursuðu og nið-
urlagningu í dósir, og miðlaði
reynslu og þekkingu til ann-
arra vertemiðja i þeim tilgangi
að lyfta iðngmninmi. 1957 var
Síldarver'ksmiðjum ríkisins fal-
ið að annast rekstur verk-
verksmiðjunnar, en framkv.
drógiust á langinn. Það var
ekki fyrr en f þyrjum 7. ára-
tugarins sem þygging var haf-
in, og stjórn SR hefur síðan
Magnús Kjartansson
haft rekstur verksmiðjunnar
xneð höndum.
Fyrstu árin var fhamileitt lát-
ið vegna skorts á mörkuðum
og þau ár var nokikurt tap á
relcstrinium. Síðustu árin hefur
framleiðslan stóraukizt og
reksturinn gengið betur. Á
þessu ári er útiit fyrir álitlegan
hagnað, 4—5 miljónir. Er þá
reikmað með þóknun til SR
fyrir biókhald og skrifstofu-
kostnað Vs niilj-, og vegnaleigu
á húsnæði og tækjum 2,2 mdlj.,
eins og verið hefur.
1970 flutti verksmdðjan meiri
verðmæti á erlendan markað
en nokkiur önnur niðursuðu- og
ndðurlagningarverksmiðja, eða
fyrir 38,4 miljónir. Á s.l. ári var
framleiðsiluverðnnæti um 76
miljómir.
Hér er um að ræða fyrirtaBki,
sem skipttr Siglfirðinga mikiu
máli, því starfemannafjöldi
verksmiðjunnar hefur verið 90
til 110 rmanns og þess er vaemzt,
að þama geti orðið um fram-
leiðsluaukmiingu að ræða. Því
befur verksmiðjunni verið
tryggt hráefni í ár, 12 þúsund
tunnur af síld, sem er meira
maign en á undanfömum ámm.
Þetta frumvarp er samið af
svomefmdri niðursuðunefnd, sem
starfað hefur á vegum iðnað-
arráðu'neytisins frá því í haust.
Aðalverkefni nefndarinnar hef-
ur þó verið aö semja frum-
varp um sölhistofaun niður.
suðuiðmaðarins og geri ég mér
vonir um, að þad frumvarp
verði lagt fram hér á Alþingi
eftir nokkra daga.
Niðureuðuiðnaðurinn hefur
lengi verið alnlbogabam í at-
vinnulífi okkar og þróum hans
storykkjótt. Á s.l. 5 árum hef-
ur útflutningsmagn á niður-
suðuvörum aðeins verið rúm
1000 tonm, en það er aðeins
örlítið brct af því hráeflni, sem
til feliur, og langt innan við
1% af útflutningsmagni oktoar
í heild. Við flytjum enn út til
keppimauta okkar meginhlutann
af hráefni því, sem við öflum,
þótt fullvinnsla margfaldi verð-
mæti hráefnisims. Ástæðan fyrir
erfiðleitoum þest - iðnaðar er
tvímælalaust sú, að imarfcaðs-
öflun hefur verið óviss og fálm-
andi, en til þess að tryggja
næga markaðd fyrir þessar og
aðrar fullunnar iðnaðarvörur
þartf mjög öfluga sölustarfsemi.
Með væntanlegu frumvarpi um
sölustofmun fiskiðnaðarins er tii
þess ætflazt að til komi sam.
viinma rfkisins og atvinnurek-
emda um þessa starfsemi og að
allverulegt fjármagn verði lagt
fram í þessu skyni. Ætti að-
staða því að gerbreytast og
grundvöillur að skapast fyrir
þróun þessarar iðnigreinar. Þetta
ætti að vera nærtækara verk-
efni fyrir okfcur ísilendinga en
nokfcra þjóð aðra og innan
þess?i kerfis er til þess ætlazt
að verksmiðjan á Siglufirði
hafi mjöig veruieigu hlutverki
að gegna“.
um lagmetisiðju ríkisins á Siglufirði
Frumvarp tíl laga
1. gr.
Ríliið retour verksmiðju á
Siglufirðj til fuRvinnslu ýmiss
konar sjávarafurða og nefnist
hún Lagmetisiðjan Siglósíld.
2. gr.
Lagmetisiðjan vinnur að nið-
urfagningu, niðursuðu og hvers
konar flullvininslu matarrétta
úr sjávarafurðum og öðrum ís-
lenzkum hráefaium. Jafnframt
befur verksmiðjian forustu um
tilraunastarfsemd á þessu fnam-
leiðslusviði und'ir leiðsögn
Rannsóknarstafnu-nar fistoiðnað-
arins og mdðlar reynslu og
þeikkingu til annarra framlleið-
enda.
5. gr.
Iðnaðarráðherra skipar 5
menn í stjóinn Lagmetisiðjunn-
ar og skudu eftirtalddr aðilar
tilnefna mann i stiómina: fjár-
roálanáðuneytið, hæjarstjóm
Siglufjarðar og Ramnséfcnar-
stofnun fiskiðnaðarins. Starfs-
fólk verksmiðjunnar tilefnir
einn manin samfcvæmit nánari
reglum, sem ráðuneytið setur.
Ráðherra skipar formann stjóm-
ar án tilnefnimgar. Varamann
g’kuilu tilnefndir á sama hátt.
6. gr.
Ráðherra ákveður laun stjóm-
3. gr.
Ríkið yfirteikur vertemdðju-
hús Síldamiðursuðuvcrksmiðju
ríkdsins, sem nú er íeiguSíld-
arverksmiðja rítoisims ásamt
lóðarréttindum, vélum, áhöld-
um og öðru því, sem núernot-
að við rekstur niðurlagning-
arverksmiðjunnar, og skal verð
eigmanma greitt með skulda-
jöflnun milli ríkissjóðs og Síld-
arvertemiðjia rfkisins.
Iðnaðarráðherna skiparþriggja
manna nefnd er amnast yfir-
töku og verðlagningu eignanna
af hálfu rfkisds. Náist ekki
samikomulag við stjóm Síldar-
vecrksmið.ía ntoisins um verð
eigmanna eða annað það, sem
lýtur að yfirtöku þeirra, sker
rikisstjómin úr.
4. gr.
Ríkissjtóður leggur flram 15
miljónir króna til að fluillkomna
vélakost vericsmiðjunnar og til
að tryggja eðlileigan relkstur
hennar.
Ríklsstjórninmji er heimillt að
leggja fram nauðsynlegt fjár-
magn til stækkunar verksmdðj-
SBRIDGESTONE
Japönsku
NYLON SNJÓHJÓLBARÐARNIR
fást hjá okkur.
Allar stærðir með eða án snjónagla.
Sendum gegn póstkröfu um land allt
. kstæðið opið alla daga kl. 7.30 til kl. 22,
GÚMMIVNNUSTOFAN HF.
SKIPHOLTI 35 REYKJAVÍK SÍMI 31055
Frá Siglóverksmiðjunni: Fólkið — framleiðslan.
ar og setur nánari ákvæði um
framkvæmd þessara laga með
regluigerð.
7. gr.
Lög þessi öðtost þegar gáidi.
Frá gildisitöku laganina flalla
út gildi lög nr. 47 7. maí 1948,
ium Síldamiðursuðuverksmiðju
rikisins, svo og lög nr.
60 24. maí 1947, um breytingu
á þeim löigum.
unnar.