Þjóðviljinn - 02.07.1972, Page 9

Sunnúdagur 2. júli 1972 ÞJóÐVILJINN — StÐA 9.
Spasský segist sjaldan
komast í timaþröng við
skákborðið, en tímaþröng
sé í reynd orðin mikill
fylgisfiskur hans í hvers-
dagslífi. Bezt þykir honum
að hvíla sig heima fyrir,
með sínum nánustu — og
verða þar efst á blaði kona
hans Larisa og sonur hans
Vasilí, sem sjá má á
myndinni.
Spasský varð heims-
meistari árið 1969 er hann
háði í annað sinn einvigi
við Tigran Petrosjan um
þann titil. Hann hlaut 12 1/2
vinning en Petrosjan 10 1/2.
Árið 1966 hafði Petrosjan
sigrað hinn unga and-
stæðing sinn með aðeins
eins vinnings mun.
Spasský háði einvígi við
Kortsnoj um réttinn til að
tefla við Petrosjan.
Kortsjnoj hefur látið svo
um mælt að Spasský sé ein-
hver fjölhæfasti skák-
maður sem um getur og að
það sé mjög erfitt að sjá
fyrir, hvaða stefnu hugsun
hans taki.
Spasský hefur komizt svo
að orði, að eftir að hann
varð heimsmeistari hafi
hann fundið til stór-
aukinnar ábyrgðar gagn-
vart viðgangi skáklistar.
Hann er iðinn við að flytja
fyrirlestra og tefla f jöltefli.
Hér er hann að f lytja fyrir-
lestur í Aðalskákklúbbnum
i AAoskvu, en þar er hin
raunverulega miðstöð
skáklífs í landinu. Klúbbur
þessi samræmir störf
annarra klúbba, rekur
mikla útgáf ustarfsemi,
m.a. á kennslubókum og
riti fyrir bréfaskákir,
Snemma beygist
krókurinn. Hér er Vasilí
Borisovítsj Spasský sofandi
með heljarmikinn hrók.
Skák er talin þýðingar-
mikill liður í uppeldis-
málum í landinu og reynt
að vekja sem mestan
áhuga barna á henni.
Spasský og fyrrverandi
heimsmeistarar hafa t.d.
efnt til sérstakra skák-verð-
launa, sem nefnast ,,Hvíti
hrókurinn". Um ein miljón
skólabarna tefldi til þeirra
verðlauna í landinu í fyrra.
Sjálfur byrjaði Spasský að
þjálfa sig niu ára gamall í
Ungherjahöllinni í
Leningrad. Fyrsti þjálfari
hans, Zak, lét sér ekki
nægja að kenna að tefla;
hann fór með nemendur
sína á tónleika, listsýningar
og gaf þeim góð ráð um
bókaval. Spasský hefur
allar götur síðan haft fjöl-
þætt áhugamál: tónlist
gefur betri skilning á innra
samræmi ískáklist, segir
hann.
i Áhugamenn stúdera eina
' af skákum Spasskýs og
Petrosjans. Talið er, að
rúmlega þrjár miljónir
félagsbundinna skák-
manna séu núí Sovét,
Fischer er venjulega ekki alitof bliður á manninn þegar biaðamenn eru nálægt. Nema kannski ef þeir
cru frá Timc og Life.
FISCHER
Lothar Schmidt yfirdómari biöur eftir þvi aö gefa þeim Fischer og Petrosjan merki um aö byrja
fyrstu skákina i einvigi þeirra i Buenos Aires.
Skák
Fischer hefur að undan-
förnu barið boxarapoka af
mikilli hörku og setið um
nætur og stúderað skákir
með poppútvarpsstöð opna
á fullu. Honum finnst, að
eigin sögn, myrkrið
skemmtilegt, eins og
merkum draug íslenzkum.
Það hjálpar honum til að
einbeita sér.
Um sérlyndi Fischers og
einþykkni er vart skrif um á
bætandi. En þó skal á það
minnt, að þegar umboðs-
maður Hvíta hússins vildi
reyna að fá hann til að
samþykkja einvígishald í
Reykjavík með því að skir-
skota til ættjarðarástar, þá
var Fischer ekki til viðtals.
Þeir í Hvíta húsinu komust
að þeirri niðurstöðu, að það
væri sýnu erfiðara að ná í
Fischer i síma en Sjú En-
læ, forsætisráðherra Kína.
Einn bandariskur
greinarhöf undur, Noel
Busch, hefur það þó sér til
huggunar, að fleiri skák-
menn hafi verið skrýtnir en
Fischer. Einn þeirra var
Steinitz, heimsmeistari
1866 — '94, sem hélt sig
standa i beinu sambandi
við Guð almáttugan og
geta mátað hann ef vildi.
Annar sérlegur maður var
Paul AAorphy, sem gekk
með þá meinloku, að menn
sætu um að stela fötum
hans.
Edmondson, sem er
framkvæmdastjóri Banda-
ríska skáksambandsins, er
ekki einn þeirra, sem telja
að Fischerséalveg einstætt
fyrirbæri — hann sé m.a.
hápunktur í vissri þróun
sem hafi átt sér stað í
Bandarik junum. Sam-
bandið var stofnað 1938 en
árið 1947 voru ekki nema
um 1200 meðlimir í því.
Nú eru meðlimir þess um
þrjátíu þúsund, og þetta
eru virkir meðlimir sem
taka þátt í skákmótum, en
ekki menn sem bara leika
öðru hvoru að gamni sínu.
Lombardy stórmeistari,
sem var aðstoðarmaður
Fischersí Prtoroz 1958,segir
að þessari þróun hafi fylgt
mikill flaumuraf greinum,
bókum og skýrslum um
skák, sem hafi haft mikil
áhrif á skákmenntir í
Bandarikjunum.
Lombardy segir um
Fischer, að höfuðstyrkur
hans sé sá, að hann geti
ávallt brugðið út af bók-
festum kenningum með
óvæntum leikjum.
OG BAND ARlSKT SKÁKLÍF