Þjóðviljinn - 13.12.1972, Síða 2

2 SÍÐA — ÞJÓÐVILJINN Miðvikudagur 13. desember 1972
VO n o r
■HISI
Q \?
Kona togarasjómanns kom að
máli við bæjarpóstinn og sagði
sinar farir ekki sléttar i viðskipt-
um við forráðamenn togarans
Sigurðar, sem ku vera eign
Einars rika.
Sagði konan aö fyrir 3 vikum
hefði maður sinn komið i land eft-
ir einn afleysingartúr á Sigurði og
Ileimur Daniels er
fyrsta bókin, sem kemur út á
islenzku eftir danska höfundinn
Leif Panduro, en hann er tslend-
Leif Panduro
ingum kunnur fyrir framhalds-
þætti sina (Þykir yrður góðar
ostrur, Smyglararnir) og sjón-
varpsleikrit.
Fyrir Heim Daniels hlaut Leif
Panduro bókmenntaverðlaun
dönsku akademiunnar, og bók-
salar i Danmörku sæmdu hann
„gullnu lárviðarlaufunum” og út-
nefndu hann rithöfund ársins.
Bókin fjallar um verkfræðinginn
Daniel D. Balck, sem er dæmi-
gerður fyrirmyndarborgari i upp-
Ot er komin hjá Iðunni ný
skáldsaga eftir hina kunnu
frönsku skáldkonu, Francoise
Sagan. Nefnist hún Sól á svölu
vatni.
Aðalsöguhetjan er ungur og
Strákarnir
vilja
leikja- og litateppi.
Litliskógur
SNORRABRAUT 22
simi 32(112
Ódýr náttföt
Herra, poplin kr 395/-
Drengja, poplin kr. 295/-
Telpnanálllöl Irá kr. 200/-
Lilliskó^ui*
Snorrabraul 22, siini 32(112.
Mánaðar bið
eftir uppgjöri
nú, 3 vikum siðar, hefði kaup
mannsins ekki verið gert upp og
svar skrifstofunnar sem um upp-
gjörið á að sjá, væri það, að i
fyrsta lagi i byrjun næstu viku
yrði þetta gert upp.
Sagði konan að þau hefðu fengið
um 30 þúsund kr. af þeim 50 sem
maðurinn hafði i laun fyrir veru
sina á togaranum. Sagðist konan
aldrei hafa kynnzt öðru eins.
Maður sinn hefði oft verið á tog-
urum og það væri vani að gera
túrinn upp viku eftir að menn
kæmu i land og túrinn væri búinn.
Hjá skrifstofu Einars rika feng-
um við þau svör að forstjórinn
væri utanlands og yrði að biða
heimkomu hans til að fá skýring-
hafi bókarinnar. Hann byggir
loftvarnarbyrgi fyrir rfkisstjórn-
ina og býr i dýrri ibúð sem búin er
öllum mögulegum rafknúnum
heimilistækjum. En dag einn
hittir hann gamlan bekkjar-
bróður sinn sem býr ásamt bylt-
ingarsinnuðum æskulýð ' i
kommúnu við St. Kongensgade.
Nokkru siðar lendir hann i úti-
stöðum við lögregluna fyrir
framan ameriska sendiráðið. Og
hann hittir Lailu. Skyndilega er
hann i útjaöri þjóðfélagsins þar
sem tilveran er bæði erfið og
hættuleg. Daniel finnur enga
lausn, en hann lifir þrátt fyrir
allt. 1 fyrsta sinn.
Danskir gagnrýnendur tóku
þessari bók mjög vel og sögðu
um hana meðal annars: „Þessi
skáldsaga Leif Panduros leynir á
sér, hún er alvarleg, heillandi og
mjög áhrifamikil... Þetta er frá-
bær bók”. (Jens Kruuse,
Jyllands-Posten). „Bókin er
skemmtileg... Hún er aðgengileg
og skrifuð i léttum tón. En hún er
miklu meira. Panduro er ekki
bara að hugsa um að skemmta
okkur”. (Christian Kampmann,
Information).
Þetta er fimmta bókin sem Iðunn
gefur út i bókaflokknum Bláu
skáldsögurnar. Þýðandi er
Skarphéðinn Pétursson.
gáfaður blaðama'
ur i Paris, fulltrúi lifsleiðans og
léttúðarinnar sem einkennir -
þann heim, sem Francoise Sagan
er svo tamt að lýsa. Kvenhetja
bókarinnar er eiginkona vel
metins efnamanns utan af landi,
heilsteypt og ástriðufull kona,
gjörólik fyrri kvenhetjum Sagan.
Henni leiðist ekki, hún óttast ekki
alvöru lifsins, húnhefuráhugamál
og leggur rækt við þau. Um ástir
og átök þessara tveggja óliku
mannvera fjallar bókin.
Þessari skáldsögu Francoise
Sagan hefur verið vel tekið,og
margir telja hana beztu bók
hennar til þessa. Gagnrýnendur
hafa m.a. komizt svo að orði:
„Sól á svölu vatni er verk full-
þroska höfundar, raunsæ, spenn-
andi og áhrifarnikil saga”. (Bent
Holm, Politiken).
Þýðandi er Guðrún Guðmunds-
dóttir. Áður hafa þrjár
skáldsögur Sagan verið þýddar á
islenzku.
Áskriftasíminn
17-500
Nú er allt komið i kaldakol
rétt einu sinni. Óhagstæður
greiðslujöfnuður, minnkandi
afli, versnandi viðskiptakjör,
siþyngri skattabyrði, fölsuð
visitala, drápsklyfjar á heim-
ilum. Alþýða manna getur
ekki horft uppá þetta lengur.
Ekki væntég eiphver hafi
heyrt þessu likt i fyrraf Eða
hittifyrra? Eða hittihitti-
fyrra? Það er með ólikindum,
hvað þessi þras- og þrá-
hyggjusjúkdómúr er lang-
vinnur i öllum þjóðarlikaman-
um, hvort heldur eru vondu
stjórnmálamennirnir eða við
þessi blessuð saklausa alþýða,
sem kjósum vondu stjórn-
málamennina til að geta
skammað þá og nöldrað.
Ég held að barnseyra mitt
hafi fyrst numið þennan ógn-
þrungna skapadóm af vörum
Hermanns Jónassonar i út-
varpi, þegar kauphækkunar-
kröfur verkafólks ætluðu að
gera allt vitlaust og banna
þðrfti verkföll. Það tókst sem
kunnugt er ekki, og siðan
hefuralltverið að kollsteypast
þrjátiu sinnum i þrjátiu ár,
þannig að þjóðin virðist hafa
farið á efnahagslegum koll
hnisveltum fram til þeirrar
velmegunar, sem i öðru orðinu
er sifellt verið að rifast um,
hverjum beri að þakka. Koll-
hnisinn hefur þó sjaldnast
verið kórréttur samkvæmt
kerfi H.P.Lings, heldur höfum
viö ýmist geigað litiðeitt til
hægri eða vinstri, þó aðallega
til hægri sem vonlegt er, en
samt hefur kollhnisinn skilað
okkur furðudrjúgan spöl.
Þá sjaldan hægrimenn hafa
getað litið aftur til bjartari
vordaga, hefur maður helzt
heyrt miðað við kreppuárin
milli 30 og 40, en þá ku hafa
rikt „normalt ástand” i efna-
hagsmálum, tam. hækkaði
vöruverð litið sem ekki árum
saman. En það var vist eitt-
hvað fleira þá, sem hækkaði
ekki eða jafnvel lækkaði og
fékkst ekki, einsog kaupgjald
og vinna, og miðaldra verka-
fólk virðist litið harma þetta
normala ástand og talar mas.
mikið um þáverandi eigin
efnahagsvandræði. Normalt
ástand sýnist sumsé misjafn-
lega eftirsóknarvert, og að
öllu samanlögðu og td. eftir að
„Sovétrikin i broddi fylk-
ingar”\ réðust inn i Tékkó-
slóvakiiXfyrir fjórum árum til
að koma þar á normölu
ástandi, eins og það hét, þá er
ég farinn að halda, að normalt
Ný búð var opnuð i gær að
Grensásvegi 50. Er þar seld
inálr.ing og lökk eftir blöndunar-
kerfi, sem nefnt er tintorama, —
sænskt blöndunarkerfi notað i
þúsund málningabúðum um alla
Evrópu.
Eigandinn Þorsteinn Gislason
hefur um skeið rekið svona búð að
Framnesvegi 31 og er nú að færa
út kvfarnar hér i borginni. Er
hann umboðsmaður fyrir Nordsjö
— Nordström & Sjögren AB,
Málmey i Sviþjóð. Þorsteinn kvað
ástand sé eitt hið versta
ástand.
Þetta þarf svosem engan
skyniborinn mann að undra.
Þaðereðli auðvaldsþjóðfélags
eins og annarra stéttskiptra
þjóðfélaga, að þar séu eilíf
efnahagsvandræði. Venjuleg-
ast er það svo, að þegar öllum
almenningi liður mjög illa, þá
er talið, að þjóðarbúið beri sig,
en strax og fólk fer að éta ket
tvisvar i viku, þá riðar allt
efnahagskerfið til falls. Og
þetta er auðvitað ekkert eins-
dæmi fyrir eymingja litla Is-
land. I einhverri glæstustu
fyrirmynd auðvaldshagkerfis
i heiminum, Vesturþýzka-
landi, logar allt i „efnahags-
vandræðum”, og stjórnarand-
staðan taldi þau sitt stærsta
tromp i nýliðnum kosningum.
Nógu margir Þjóð-
verjar reyndust þó vinna nógu
mikið með heilanum til að
yppta öxlum við þessum fá-
fengileika og litu út fyrir
landamæri grautarskálarinn-
ar.
Og það var eiginlega þetta,
sem ég vildi sagt hafa. Það er
fjarstæða að halda, að unnt sé
að losna við efnahagsvand-
ræði úr okkar þjóðskipulagi,
meðan einhver lifsneisti er
eftir i okkur og við viljum lifa
enn betra og fegurra mannlifi
en hingaðtil. Innan þessa
ramma er að visu unnt að velt
ast framávið misjafnlega
mikið til hægri, og það er
reyndar minn þanki, að nú-
verandi rikisstjórn sé ivið
skárri við þorra almennings
(ekki mig) en sú fyrri, og samt
var hún ekkert sérlega slæm i
þessa veru. Það eru allt aðrir
hlutir en þessi þrengri efna-
hagsmál, sem ástæða er til að
skamma viðreisnarstjórnina
fyrir, nefnilega eymingja-
skapinn gagnvart útlandinu og
skort á sjálfsvirðingu fyrir
hönd sinnar þjóðar.
Við erum ein rikasta þjóð
heims, og þurfti engan
norskan Skjelderup til að
segja okkur það. Þar er ekki
nema að litlu leyti við að eiga
myndskreytta seðla á vondum
pappir eða óþægilega þungan
broddskitulitan málm, heldur
þá ótöldu rúmmetra okkar
óviðjafnanlega lands, lofts og
sjávar og jafnvel elds, sem nú
þýðir ekki annað en vaka yfir
einsog illvigur varðhundur
með bliðu brosi. Ég visa i
ágæta grein eftir Vilhjálm
Lúðviksson efnaverkfræðing i
sunnudagsblaði allra lands-
manna. Þetta var reyndar
Kaupfélag Hafnarfjarðar selja
málningu og lökk eftir þessu
blöndunarkerfi.
Viðskiptavinur kemur i búðina
og fær málningu og lakk lagað á
staðnum i þeim lit er hann æskir.
Tekur þrjár til fimm minútur að
blanda þann lit er viðskiptavinur-
inn óskar. Ef knappt er keypt af
málningu er hægt að kaupa viðbót
fnákvæmlega sama litnum og áð-
ur var keypt i búðinni. Málningu
og lakk er hægt að kaupa i ná-
kvæmlega sama litnum og hægt
alltof góð grein til að birtast i
jafnvondu blaði. Sem þórðar-
glöðum náunga Moggans var
farið að hlökta i mér um helg-
ina, þegar öll dyngjan ætlaði
að bera svipmót Einars i Mý-
nesi og Asgeirs Jakobssonar,
sem nú siga einna fákænleg-
ustum langhundum á siður
dagblaðanna. ( Sú játning skal
hérmeð gerð, að upphaflega
var hugmynd þessara pistla-
skrifa sú að baða sig á rósum
þvilikra höfuðhleypinga, en
svo er maður áður en varir
farinn að taka sjálfan sig hálf-
alvarlega og finnst það langt
fyrir neðan virðingu sina að
eltast við soddan geip. Enda
yrði þá seint endir á. Fari þeir
vel á siðum Morgunblaðsins
sem lengst i tvíföldum skiln-
ingi.)
En einmitt þetta einstæða
rikidæmi okkar gæti etv.
hleypt okkur kappi i kinn. Is-
land er löngu orðið heimsfræg
hnotskurn fyrir fjölmargar
tegundir náttúrufræðinga svo
og samfélagsfræðinga, sem þó
einkum sækjast eftir rannsókn
á mannlegum breyzkleika.
Gætum við nú ekki reynt að
hætta þessu ófrjóa þrasi um
efnahagsvandræði auðvald-
skipulagsins og upphafið
heiðarlegar tilraunir með
sósialisma fyrstir allra i ver-
öldinni. Hingað til hafa allar
slikar prófanir verið kæfðar,
annaðhvort utanfrá ellegar af
innri vansköpun og það er
raunar ekki nema vonlegt
einsog allt er i efnahagspott
heimsins búið. Það er auðvit-
að fáranlegt i augum prókúru-
hafa M-L-M, en ég er samt
ekki vonlaus um, að kleift væri
að fá drjúgan slatta af is-
landsbersum nútiðarinnar til
að taka þátt i svona glanna-
skap og ævintýri. Og við sjá-
um nú til. Það má sko gjarnan
koma hér fram, að heldur vildi
ég vita af rammri ihaldsstjórn
á Islandi, sem væri þjóðernis-
sinnuð og léti td. þetta herliðs-
ræksni fara, heldur en ein-
hvers konar stjórn, sem
kenndi sig við sósialisma, en
væri svo blinduð af alþjóða-
hyggju, að þjóðernishug-
myndir lægju henni i léttu
rúmi. Enda er slikt lélegur
sósialism.
Við skulum þvi lofa leiðara-
skrifum um „efnahagsöng-
þveitið” að vera tiðfordrif
hugmyndasnauðra þras- og
þráhyggjumanna og snúa okk-
ur að þvi, sem gæti talizt ný-
mæli hjá núverandi rikis-
stjórn: Ot með landhelgina af-
dráttarlaust i reynd. Burt með
herinn. Og þá og þvi aðeins
mun hún lengi lifa.
Árni Björnsson.
er að velja á milli fimm glansá-
ferða á lakkinu. Ævinlega fylgir
prik til þess aðhræra i málning-
unni, hvort sem keypt er litið eða
stórt. Eru prikin af misjöfnum
stærðum.
Þorsteinn kvaðst búinn að
starfa sem málari i 40 ár og kvað
islenzka málarameistara tiu til
fimmtán ár á eftir nýjungum i
faginu. Tintoramablöndunarkerf-
ið stuðlar að fjölbreyttari litum i
notkun og einkum fleiri áferðum
af lakki.
ar.
V erðlaunasaga
eftir Panduro
SKÁLDSAGA EFTIR
FRANCOISE SAGAN
HIÐ EILÍFA
EFNAHAGS-
ÖNGÞVEITI
Meðferð á málningu 10
til 15 ár á eftir tímanum