Þjóðviljinn - 08.03.1973, Qupperneq 2

2 SÍÐA — ÞJÓÐVILJINN Fimmtudagur 8. marz 1973
Stjórnarmenn
Samband flytjenda
og hljómplötu-
jramleiðenda
Hinn 3. marz s.l. var stofnaö
samband listflytjenda og hljóm-
plötuframleiBenda til aB gæta
réttinda þessara aBila skv. hinum
nýju höfundalögum. Skv.
höfundalögunum nýju eiga þessir
aöilar rétt til þóknunar þegar
hljómplötur eöa önnur markaös-
hljóörit eru notuB opinberlega,
svo sem I rikisútvarpinu og á
skemmtistööum o.s.frv.
A fundinum voru einróma sam-
þykktar þakkir til höfunda-
réttarnefndar þeirrar, er vann aB
undirbúningi hinnar nýju
höfundarréttarlöggjafar, en hana
skipuöu dr. Þóröur Eyjólfsson.
fyrrv. hæstaréttardómari,
Siguröur Reynir Pétursson
hæstaréttarlögmaöur og Knútur
Hallsson, deildarstjóri i mennta-
málaráöuneytinu.
1 stjórn sambandsins voru
kosnir þessir menn: Formaöur
Haraldur V. Ólafsson. Vara-
formaöur Sverrir Garöarsson.
Aörir í stjórn: Guömundur
Jónsson, Svavar Gests, Ragnar
Ingólfss., Helgi Hjálmsson,
Ólafur Vignir Albertsson og Jón
Ármannsson.
Lögmaöur sambandsins er
Siguröur Reynir Pétursson, en
hann hefur aö undanförnu unniö
aö stofnun sambandsins og gerö
samþykkta fyrir þaö.
Listflytjendur og hljómplötu-
framleiöendur binda miklar vonir
viö hiö nýja samband, einkum ef
tsland gerist aöili aö svonefndum
Rómarsáttmála, sem er alþjóöa-
sáttmáli til verndar listflytjend-
um, hljómplötuframleiöendum og
útvarpsstof nunum.
Sérstakar þakkir voru færöar
Haraldi V. Ólafssyni, forstj., fyrir
baráttu hans fyrir auknum
réttindum listflytjenda og hljóm-
plötuframleiöenda, enda var
hann kjörinn fyrsti formaöur
sambandsins i viöurkenningar-
skyni fyrir störf sin aö þessum
málum.
Sýning á gólfefnum
Siöastliöinn mánudag var
opnuö I sýningarsai Bygginga-
þjónustu Arkitektafélags tslands
aö Laugavegi 26 3. hæö sýning á
gólfefnum. Þar munu byggingar-
efnisinnflytjendur og byggingar-
efnissalar sýna ýmsar tegundir
efna fyrir yfirborösfrágang góifa
og veita upplýsingar um marg-
háttaöar gólfgeröir.
Byggingaþjónusta At hefur
daglega opna alhliöa sýningu á
hinum fjölbreytilegust bygg-
ingarefnum. Er þetta gert
almenningi og byggjendum til
Hœkkanir greiðsla
aknannatrygginga
Þaö er ekki vegna þess aö ég sé
aö vanþakka þaö sem vel er gert,
aö ég legg fram þessa spurningu,
heldur vegna þess aö ég skil ekki
forsendurnar fyrir framkvæmd
málsins. Ríkisstjórnin hefur flýtt
bótagreiöslum almanna-
trygginga um 5 mánuöi frá þvi
sem var, en i tíö viöreisnar-
stjórnarinnar hækkuöu bætur
trygginganna 6 mánuöum eftir
almenna kauphækkun f landinu
Þaö ber sannarlega aö þakka
þessa flýtingu, þvi gamla kerfiö
kom okkur bótaþegum sannar-
lega illa. En samt langar mig til
aö spyrja þess, hvers vegna bæt-
þæginda. Þar er aöstaöa til
samanburöar á byggingarefnum
og ýmiss konar upplýsingar um
verö og efniseiginleika.
Sýning sú sem opnuö var á
mánudaginn er þriöja sýningin
sem Byggingaþjónustan efnir til.
Er ætlunin aö efnt veröi reglulega
til slíkra sérsýninga á þriggja
mán. fresti og taka i hvert sinn
fyrir einn sérstakan þátt hús-
bygginga. Sýningin veröur opin i
hálfan mánuö — virka daga frá kl.
10-12 og 13-18 og sunnudaga ki. 13-
18.
urnar hækka ekki á sama tima og
almenn laun í landinu, heldur
mánuði seinna.
H.S.
Magnús Kjartansson heil-
brigöisráöherra svaraöi þvi til, aö
sanikvæmt lögum ætti aö reikna
út hækkun bótanna eftir almenn-
um táxta verklýösfélaganna, eftir
aö hann er kominn til fram-
kvæmda. Nú kom taxtahækkunin
til framkvæmda 1. marz, svo ekki
var hægt aö reikna út hækkunina
fyrr en eftir þann tima.
Auk þessa tekur þaö
óhjákvæmilega nokkurn tima aö
færa hækkanirnar I gegn um kerfi
trygginganna, svo hægt sé að
greiöa hverjum og einum út þau
laun sem hann á aö fá eftir aö
hækkun verður. —úþ.
óræö orð
Eftir tveggja vikna hvild er
þaö nærtækast aö þakka fyrir
góöar óskir og uppörvun svo
og visbendingar. Eina sllka
ábendingu verö ég aö gera hér
aö umtalsefni, þar sem hún
barst nær samhljóöa frá tveim
velmeinandi mönnum hvorum
á sinu landshorni. Má þvi ætla,
aö hún eigi nokkurn hljóm-
grunn meðal þjóöarinnar.
Þessar vinsamlegu aö-
finnslur eru á þá lund, aö ég
hafi móögaö okkar dönsku
vinaþjóö og jafnvel kóngafólk
almennt, þegar ég hinn 8.
febrúar gagnrýndi misþunga
áherzlu sjónvarpsins á Eyja-
hjálp frændþjóöanna, þar sem
rausnarboös Svia var getiö i
framh jáhlaupi, en dvalizt
lengi viö samúöarkveöjur „frá
stelpunni, sem kaiiast drottn-
ing Danmerkur, aö ógleymdri
móöur hennar.” Bæöi lands-
horn segja, aö ég yrði maöur
meiri og drengur betri, ef ég
bæöist afsökunar á tilvitnaöri
klausu, og er visaö til vin-
áttuþels fööur Margrétar og
langafa hennar I garö Islend-
inga, svo og arftekinnar virö-
ingar okkar fyrir konung-
bornu fólki, sem viö sjálfir sé-
um.
Ég veit nokkur deili á báö-
um bréfriturum og aö þeir eru
vænstu menn, en þaö viröist
þó einkum vera oröiö
„stelpa”, sem hefur snortiö og
sært viökvæman streng I
þeirra brjósti. Mér þykir
stelpa hinsvegar meö ljúfustu
oröum og álit ennfremur, aö
sérhver kona megi vera
himinlifandi, meöan hún er
kölluö stelpa, hvort sem hún
annars heitir maddama, kell-
ing, fröken eöa frú, hvaö þá
drottning. Svipuöu máli
gegnir um oröið strákur. Ég
held td., aö Kristján okkar
Eldjárn muni veröa langlífur I
landinu, meöan menn halda
áfram aö segja, aö hann sé
ágætur strákur. Hér dugir
ekki aö vlsa til sumra eldri
merkinga oröanna einsog um-
renningur eöa ósiöuö kvensa.
Þær eru úreltar nú á dögum,
hafi þær þá nokkru sinni veriö
almennar nema i munni nöld-
ursamra luntabelgja. Hafi þvi
einhver snúiö téöum ummæl-
um mínum á dönsku, þá átti
alls ekki aö þýöa oröiö stelpa
meö „tös”, heldur „pige” eöa
jafnvel „pigebarn”.
ójafnir kóngar
Hitt er svo annaö mál, hvort
móögandi sé aö skrifa i góölát-
legum kunningjatón um
kóngafólk eöa aöra þjóöhöfö-
ingja. Vist höfum viö Islend-
ingar veriö konunghollir og
liklega meiri kóngavinir en
flestar þjóöir, einfaldlega af
þvi aö viö höfum aldrei þurft
aö hafa kóngaslektiö I návlgi.
Þetta á sér og fleiri sögulegar
forsendur.
Sé nokkur hæfa i þvi aö
syngja um „landnema Islands
af konunga kyni”, þá er um aö
ræöa hina heiönu smákónga i
fjalldölum Noregs, sem meir
liktust vitrum og virtum
indjánahöföingjum heldur en
þeim þrælapiskurum léns-
skipulags og einveldis, sem
siöar komu til og þóttust
þiggja tign sina og vald frá
guöi kristinna manna. En þá
kónga þekktum viö heldur
aldrei nema fyrir afspurn, og
einhvernveginn sýnist sú eld-
forna skoöun fólksins hafa lif-
aö þrátt fyrir ræðu Einars
Þveræings um ójafna kónga,
góöa og illa, og vísu Jóns Ara-
sonar um kóngsins mekt, aö
kóngurinn væri nokkuö góöur,
ef til hans næöist, þótt
embættismenn hans væru
hrösulmenni. Þaö er einnegin
Ihugunarvert, aö enda þótt
kvöl erlendrar yfirdrottnunar
brenni ennþá I blóði sumra
okkar, þá er efamál, aö is-
lenzk alþýöa hafi nokkru sinni
búiö viö jafnvont stjórnarfar
og dönsk alþýöa á sama tlma.
Fjarlægöin olli því, enda var
náttúran okkur nægilega
haröur húsbóndi.
Vegna alls þessa hafa Is-
lendingar löngum haft gaman
af sínum arfakóngi og herra,
rétt eins og hægt er aö hafa
skemmtun af trúmálum og
mikiö gaman af guöspjöllun-
um, jafnvel þótt enginn sé i
þeim bardaginn. Enda voru
tslendingar farnir aö gera sér
þessa hluti aö afþreyingarefni
mörgum öldum áður en
ensku snáöarnir (móögandi?)
fundu upp súperkrist. Þaö
sýna hinar ódauölegu þjóösög-
ur um guö, kölska, helga menn
og Passiusálmana.
Niöurstaöa mln er þvi sú, aö
ég get ekki oröiö viö þeim til-
mælum aö biöjast fyrirgefn-
ingar á ofangreindri máls-
grein, þvi ef eidci má tala um
þekkilegt kóngafólk einsog
Möggu drottningu meö þvi
elskulegasta oröafari, sem
manni er munntamt, þá segi
ég heldur pass.
Arni Björnsson
GUÐ BLESSI
KÓNGINN
Fyrsta námskeiðið í stjórnun
vinnuvéla hefst næsta mánudag
Fyrsta námskeiö til þess aö
auka hæfni manna viö stjórn
vinnuvéla hefst næsta mánudag
og stendur I hálfan mánuö.
Hafa stjórnendur vinnuvéla
þegar látiö skrá sig á þetta nám-
skeið. Menn er hafa unniö á vél-
gröfum, vélskóflum og jaröýtum
um allt aö átján mánaöa skeiö.
Fer námskeiöiö fram i Lindarbæ
og veröa þar kennd bókleg fög.
Hins vegar veröur verkleg
kennsla hér og þar um bæinn.
Verður hvert námskeið allt aö 84
timum og hlýtur hver maöur eins
konar réttindi á borö viö meira-
prófsnámskeiö bifreiöa.
Námskeiöinu veitir forstööu
Gunnar Guttormsson.
I siöustu kjarasamningum
Dagsbrúnar var samiö um aö
menn er ykju hæfni sina á svona
námskeiöum viö stjórn vinnuvéla
fengju 10% hærra kaup ofan á 8.
taxta Dagsbrúnar. Eru þó undan-
skildir stjórnendur vinnuvéla er
hafa unnið fimm ár á þessum
vinnuvélum miöaö viö 1. júni
1972. Fengu þeir 4% hækkun 1.
júni i fyrra og fá 6% skálfkrafa,
þegar þessu fyrsta námskeiöi er
lokiö.
Enginn vafi er á þvi aö auka ber
hæfni manna til aö stjórna svona
vinnuvélum, sagði Guömundur J.
Guömundsson i gær. Allt aö 75%
öryggi á mörgum vinnustööum
fyrir alla aöila er komin undir
góöri stjórn á þessum tækjum.
Þá kosta þessar vinnuvélar frá 10
til 20 miljóna kr. Þekking á þess-
um vinnuvélum kemur fram I
bættri umhiröu á svona dýrum
tækjum. Þeir verkamenn er efla
þekkingu sina á námskeiöum og
þjálfa hæfni sina til aö stjórna
svona tækjum koma fram sem
góöur verömætisauki. Þess vegna
eiga þeir rétt á hærra kaupi. g.m.
Finnsk kaupstefna
að Hótel Loftleiðum
t þessari viku er efnt til kaup-
stefnu I kristaissalHótelsLoftleiöa
á vegum finnskra sölusamtaka er
nefnast Converta.
Eru sýndar þarna hverskonar
pappfrsvörur til heimiiisnota, og
eiga matvörukaupmenn og aðrir
aöilar kost á þvi aö festa kaup á
þessum vörum I meira og minna
mæli.
Nú eru liöin 25 ár siöan
íslendingar hófu viöskipti viö
Converta. Hafa þessi viöskipti
blómstrað meö þeim ágætum, aö
nemur tveimur og hálfum Banda-
rikjadal á mann hérlendis
Stór hluti af þeim viöskiptum
eru hverskonar sekkir undir fiski-
mjöl, sildarmjöl og sement, og
þannig mætti telja.
Slöastliöinn laugardag buröu
forsvarsmenn Converta mörgum
matvörukaupmönnum og verk-
smiöjuframleiöendum til siö-
degisdrykkju aö Hótel Loftleiö-
um.
Var kaupstefnan opnuö viö þaö
tækifæri. Sýndar voru tvær kvik-
myndir um pappirsframleiöslu.
Hér á landi eru S. Árnason & Co
umboösmenn fyrir sölusamtök
þessi.
Auglýsingasíminn er
17500 WhhWiM