Þjóðviljinn - 03.11.1973, Síða 6

6 SÍÐA — ÞJÓÐVILJINN Laugardagur 3. nóvember 1973.
J.
DJÚÐVIUm
MALGAGN SÓSIALISMA
VERKALYÐSHREYFINGAR
OG ÞJÓÐFRELSIS.
Otgefandi: Otgáfufélag Þjóöviljans
Framkvæmdastjóri: Eiöur Bergmann
Ritstjórar: Kjartan Ólafsson
Svavar Gestsson (áb)
Fréttastióri: Evsteinn Þorvaldsson
Ritstjórn, afgreiösla, auglýsingar:
Skólav.st. 19. Simi 17500 (5 linur)
Askriftarverö kr. 360.00 á mánuöi
Lausasöluverö kr. 22.00
Prentun: Blaöaprent h.f.
HVER VAR AÐ BULLA?
I dag, 3. október, er réttur mánuður lið-
inn frá þeim tima er slit stjórnmálasam-
skipta við bresku ofbeldisstjórnina áttu að
taka gildi eftir ákeyrslu Lincolns á varð-
skipið Ægi út af Austfjörðum. Daginn áður
en til slitanna kom buðust Bretar til þess
að draga herskip sin út fyrir 50 milna
mörkin. Um leið var forsætisráðherra
boðið að koma til London til viðræðna við
forsætisráðherra bresku ihaldsstjórnar-
innar Edward Heath. Yfirlýsing bresku
stjórnarinnar um að kveðja herskipin út
fyrir 50 milna mörkin var gefin án beinna
skilyrða, en Bretar hótuðu þó að senda
herskipin inn fyrir aftur ef hreyft yrði við
veiðiþjófum þeirra. í bréfi Heaths til Ólafs
Jóhannessonar, dagsett 2. október sl.,
komst breski forsætisráðherrann svo að
orði: „Brottkvaðningin er gerð i þeirri
trú, að islensk stjórnvöld muni ekki gera
neinar ráðstafanir gegn breskum togurum
við veiðar, eða sem hafa verið við veiðar,
á hinu umdeilda svæði”.
Hér er þess með öðrum orðum krafist i
bréfi Heaths, að islendingar felli útfærslu
landhelginnar úr 12 milum i 50 úr gildi að
þvi er bresku veiðiþjófana varðar! Hér er
auðvitað um dæmalaust ósvifna og
hneykslanlega kröfu að ræða og islenska
rikisstjórnin neitaði að verða við henni. í
svarbréfi ólafs Jóhannessonar til Heaths,
dagsettu 22. okt. sl., segir um þetta atriði
sérstaklega: ,, ,,ekki er annað mögulegt
en að islensk lög gildi áfram á fiskimiðun-
um” og á þetta verð ég að leggja áherslu”.
Á blaðamannafundi, sem forsætisráð-
herra efndi til sama daginn og þessi bréfa-
skipti fóru fram, svaraði hann spurning-
unni um, hvort fyrirmælum til landhelgis-
gæslunnar yrði i nokkru breytt, mjög af-
dráttarlaust neitandi.
En eftir þvi sem leið á siðasta mánuð
tóku að berast iskyggilegar fréttir af mið-
unum fyrir Vestfjörðum. Skipstjórar
héldu þvi fram að breskir togarar stund-
uðu veiðar tugum saman, ekki aðeins á
almenna veiðisvæðinu frá 12 að 50 milum,
heldur jafnvel á svæðum sem eru friðuð
fyrir veiðum erlendra sem innlendra
skipa og jafnvel innan 12 milna mark-
anna. Blaðafulltrúi landhelgisgæslunnar
neitaði að kannast við þessar upplýsingar
skipstjóranna, sem sögðu, að landhelgis-
gæsian væri einfaldlega að reyna að ,,gera
okkur að lygurum”, eins og skipstjórarnir
komust að orði. Jóhann Simonarson á tog-
aranum Bessa frá Súðavik sagði: ,,Okkur
finnst furðuleg yfirlýsingin frá
Landhelgisgæslunni; það er eins og hér
séu einhverjir stáklingar, sem gangi ljúg-
andi um”. Hermann Geirmundsson, skip-
stjóri á togaranum Júliusi Geirmunds-
syni, komst svo að orði um framkomu
landhelgisgæslunnar: „Þetta er orðin al-
veg óskiljanleg framkoma, og maður
botnar ekkert i þessu”.
Þannig hafa gjörsamlega stangast á
ummæli ráðamanna annars vegar og
skipstjóranna á Vestfjarðamiðum hins
vegar. 5. október var þegar tekið að bera á
þeim grun meðal sjómanna að ekki væri
allt með felldu að þvi er landhelgisgæsl-
una varðaði. Þjóðviljinn spurði forsætis-
ráðherra þann dag hvort nokkuð væri hæft
i þeim orðrómi, að hann, sem æðsti yfir-
maður gæslunnar, hafi fyrirskipað mild-
ari aðgerðir gegn breskum landhelgis-
brjótum að breyttum viðhorfum. ólafur
Jóhannesson svaraði skýrt og skorinort:
,,Þáð er bara bull”.
En yfirlýsingar ráðherrans frá 2. og 5.
október sýna svo sem hér hefur verið rak-
ið að langur er húsavegur ráðherrans til
landhelgisgæslunnar.
í lok mánaðarins ágerist óþolinmæðin
svo sem hér hefur einnig verið rakið á
undan, og Þjóðviljinn telur enn ástæðu til
þess að ræða við ráðherrann og spyrja
hvernig á þvi standi að ekkert hafi verið
aðhafst og hvort ekki sé ástæða til að
rannsaka sérstaklega hvernig standi á
mismunandi fullyrðingum vestfirsku
skipstjóranna og landhelgisgæslunnar. Og
ráðherra svarar enn: ,,Satt best að segja
vil ég sem minnst tala um þetta. Það er
ekki skemmtilegt fyrir íslendinga sem
fram hefur komið i sambandi við þessi
mál”. — Svo mörg voru þau orð. Er ekki
kominn timi til að ýta við herra Pétri Sig-
urðssyni, sjóliðsforingja, yfirmanni land-
helgisgæslunnar, en undirmanni Ólafs
Jóhannessonar? Er ekki rétt að það komi i
dagsljósið, hver það er sem bullar?
skólarnir
Fervaxandi, en
geta lítið gert
Við höfum haft spurnir af
því að nýlega hafi á skóla-
skemmtunum i Hagaskóla
og Vogaskóla borið á meiri
ölvun meðal nemenda en
áður hefur verið, og
höfðum við af þessu tilefni
samband við Björn Jónsson
skólastjóra Hagaskóla og
Þorstein Eiriksson yfir-
kennara i Vogaskóla.
Björn sagði i upphafi, að þaö
væri ekki rétt að stöðva hefði
þurft skemmtun i Hagaskóla eins
og okkur hafði borist til eyrna.
Aftur á móti væri áfengisvanda-
málið fyrir hendi, og það væri
orðiö almennara að nemendur
smökkuðu vin en áður. Þetta er
ekki neitt vandamál i 1. og 2.
bekk, en talsvert vandamál i 3.
bekk. 4. bekkursækir aftur á móti
litið skemmtanir i skólanum.
Bœkur frá
Kvöldvökuútgáfan sendir frá
sér eftirtaldar bækur nú i liaust.
Af lífi og sál.
Andrés Kristjánsson ræðir við
Asgeir Bjarnþórsson.
Asgeir Bjarnþórsson, list-
málari, er ekki aðeins þjóðkunnur
fyrir myndir sinar, heldur einnig
afstöðu sina til listarinnar,
manna og málefna. Allir, sem
hann þekkja,vita lika, að hann er
hinn snjallasti frásögumaður og
hefur margt söguefnið rekið á
Meðan unglingarnir drekka
óhindraðá skemmtistöðum
Björn sagði, að skólinn gæti
ekki ykjamikið gert i slikum
málum og hann liti svo á, að
meðan unglingar geta óhindrað
drukkið vin á skemmtistöðum
borgarinnar sé ekki annað fyrir
hendi en að þeir hætti að sækja
skemmtanir i skólunum. t>að er
ekkert leyndarmál, að það er
ekkert gert við unglinga, sem eru
undir áhrilum i Tónabæ, og þeir
a'tlast þá til að þeir geti haft sama
hátt á i skólunum. Skólar geta
ekki litið þetta sömu augum og
opinberir skemmtistaðir. Þess-
vegna verðum við einfaldlega að
draga i land með skemmtanir
nemenda sem eru komnir á
þennan aldur. Við verðum þá að
taka upp einhverja aðra mynd á
félagslifi þessa hóps sem ekki
hefur drykkjuskap i för með sér.
Þetta reynum við að gera.
fjörur hans á litrikum æviferli.
Alit sitt segir hann jafnan af fullri
einurð og tæpitungulaust.
Nú fyrir jólin kernur út bók,
sem nefnist ,,Af lifi og sál", me.ð
frásögnum hans af ýmsu tagi. og
kennir þar margra grasa. Hann
segir frá æsku sinni á Mýrum
vestur og ýmsu gömlu og merki-
legu fólki. Hann segir frá dvöl
sinni i Kaupmannahöfn,
Munchén, Róm og fleiri borgum
við nám, listastarf og sýningar.
Og hann segir siðast en ekki sist
Þetta er þá mjög ofsögum
sagt að þið séuð i einhverjum
stórvandræðum?
— Það er algjörlega úr lausu
lofti gripið. Foreldrar eða biaða-
menn mega koma hvenær sem er
á þessar skemmmtanir til að sjá
með eigin augum hvernig þær
fara fram.
Þurfið þið að kaupa hljóm-
sveitir fyrir unglingana?
— Já, dýrum dómum, þau láta
sér ekki nægja tónlist af plötum.
Þá hringdum við i Þorstein
Eiriksson yfirkennara i Voga-
skóla og hann sagði. að ekki væri
hægt að neita þvi; að áfengis-
neysla væri vandamál, sem þeir
könnuðust við. en þó miklu frekar
utan veggja skólans en innan.
Ef við bara hefðum frið
fyrir utanaðkomandi
— Við höfum t.d. haft mjög
mikil óþægindi af dreng frá Kópa-
frá fjölda þjóðkunnra Islendinga,
sem hann hefur kynnst heima og
erlendis, og einnig nafnkunnum
erlendum mönnum. Af þessum
samferðamönnum sinum kann
Asgeir margt sagna og bregður
upp af þeim skýrum og oft
gamansömum myndum. Þarna
kemur ljóslega fram. hve ágætur
sögumaður Asgeir er, glöggur á
menn og málefni og fróður um
hræringar i samtið sinni. —
Andrés Kristjánsson hefur skráð
frásagnir Asgeirs.
vogshæli, en það er algengt aö
óreiðuunglingar sæki að húsinu,
stelist hér inn og jafnvel brjóti
rúður. Þá hefur það komið fyrir
að þeir hafa rétt bekkjarfélögum
eða kunningjum pela inn um
glugga og þvi er ákaflega erfitt að
verjast. Við kynnum að eiga
aðeins um tvennt að velja i fram-
tiðinni, hætta þessum dans-
leikjum eða fá lögreglu til að
verja húsiö. Við yrðum ekki i
neinum vandræðum með ungling-
ana, ef við bara hefðum frið með
húsið. Hér koma kannski 20-30
unglingar, sem hvergi eru i
skólum. en eiga nóg af vini, jafn-
vel keypt af einhverjum skip-
verjum, og eru hér fyrir utan og
reyna oft aö komast inn með þvi
að skriða inn um glugga eða upp á
þakið.
Við höfum aldrei haft lögreglu
til staðar en höfUm oft orðið að
kalla á lögregluna til að fjarlægja
svona fólk.
— Finnst þér drykkjuskapur
vera að aukast i skólanum?
— Þetta vex i hlutfalli við
annað frelsi unglinga. 14 ára ung-
lingur i dag er meira sjálfráður
A meðan fæturnir bera
mig
Þetta er sönn saga þýsks liðsfor-
ingja, sem særðist i lok striðsins,
var tekinn til fanga og sendur til
Austur-Siberiu. Þaðan tókst
honum að flýja með aðstoð læknis
búðanna og hefst þá þriggja ára
ganga hans um hið harðbýla land,
þar sem hann lendir f óvenju-
legum mannraunum og ævin-
týrum. Þórunn Jónsdóttir þýddi.
en 18 ára unglingur var fyrir
strið, og unglingarnir eru ekkert
annaö en spegilmynd af þeim
eldri og við lifum ekki i neinu
bindindisþjóðfélagi.
Þorsteinn sagði ennfremur, að
það væri hjá þeim eins og i Haga-
skóla, að fjórðubekkingar sæktu
mjög litið skemmtanir skólans,
enda ættu þeir sina kunningja og
jafnvel maka utan skólans.
Að lokum var Þorsteinn
spurður um námsárangur
almennt.
— Það virðist sem stærðfræði-
kunnáttu hafi áberandi hrakað.
Hér hafa komið meðaltöl i
bekkjum, sérstaklega á gagn-
fræöastiginu, sem eru óhæfilega
lág. Þetta virðist eins i flestum
skólum og þessvegna dettur mér i
hug, að einhver mistök hafi átt
sér stað varðandi námsefnið, eða
sjálf prófin. Það hefur haft ein-
hver áhrif hér, að i hverfinu i
kring hefur fækkað börnum há-
skólamenntaðs fólks.
— Er þá ekki sömu sögu að
segja um efna- og eðlisfræði?
— Nei, námsárangur er nú
betri i þeim, enda hefur
kennsluaðstaða i þeim fögum
batnað mikið.
— Eru ekki stúlkurnar kapps-
fyllri við námið en piltarnir?
— Það er áberandi i barna-
skóla. en i gagnfræðaskólunum
dregur saman með þeim aftur.
Það er þó áberandi, að stúlkurnar
telja tungumálin vera sina grein,
en piltarnir stærðfræði, efna- og
eðlisfræði sina grein. I val-
greinum ber mikið á þvi á
haustin. að piltarnir velja eins
litið og þeir komast af með, en
stúlkurnar vilja helst vera i öllu,
virðast hafa mikið meiri áhuga á
haustin en piltarnir. En það
veltur nú á ýmsu með úthaldið
hjá stúlkunum. SJ
Kvöldvökuútgáfunni