Þjóðviljinn - 20.11.1973, Blaðsíða 8

8 SÍÐA — WÖÐVIUINN ÞriHjudagur 20. nóvember 1973.
Þriftjudagur 20. nóvember 1973 ÞJÓÐVILJINN — SIÐA 9
Vift urftum aft fara upp aft Tjarnarhólmanum tii aft taka hópmyndina,vegna þess aft fsinn brast undan hópnum
úti á Tjörninni.
Og við kveður eitt óskapleg-
júúúiJ og með það sama eru þær þotnar
á eftir þessum óþolandi strákum, sem
enginn friður er fyrir eftir að maður er
orðin 12 til 13 ára.
Hjá þeim minni er þetta allt öðru
visi. Þar er þetta hvolpavitsáratlmabil
ekki enn komið til sögunnar.
— Iss, þeir eru alltaf að elta stelp-
urnar, þeir eru bara stelpuflennur,
sagði einn litill polli við okkur.
— Eltir þú aldrei stelpurnar?
— Nehei, þær eru svo leiðinlegar.
— Hvað er þá mest gaman hér á
Tjörninni?
— Að striða stelpunum, þær verða
svo reiðar.
— Nú, nú, hvað ertu gamall?
— Bráðum 11 ára, var svarið.
Nokkrir röskir strákar geystust um
svellið fram og til baka og höfðu engan
áhuga á stelpunum.
— Farið þið stundum á skiði lika,
strákar?
— Já, alltaf þegar við getum, upp i
Bláfjöll.
— Er það meira gaman en að renna
sér á skautum?
— Nú skiptist hópurinn i já og nei.
— Mér finnst meira gaman á skaut-
um, það er svo mikið fjör hérna þegar
svellið er komið, sagði ungur herra, en
annar sagði að sér fyndist ekkert jafn
gaman og að renna sér á skiðum i Blá-
íjöllunum, en það er lika ógurlega
gaman á skautum.
— Hvað er svona gaman við að vera
á skautum?
— Kanntu ekki á skautum?
— Jú, aðeins.
— Helduru a þú vitir þa þá ekkimar,
var svarið og ég var ekki viss hvort
orðalagið væri svona vegna þess hve
kalt strákunum var orðið i andlitinu og
„SKEMMTILEGAST AÐ
STRÍÐA STELPUNUM”
Þær máttu ekki vera aft þvf aft stoppa og segja okkur hvaft þær heita þessar tvær fallegu stúlkur.
Þeir létu ekki standa á sér
krakkarnir, þegar skauta-
svelliövar komíö á Tjörnina sl.
föstudag, aö mæta meö skaut-
ana sina og skemmta sér af
hjartans lyst í góöa veðrinu.
Nokkrir sögöust þó hafa tekið
smá forskot á sæluna daginn
áður, en þá var svelliö samt
svo ótryggt, aö það brast i þvi
á mörgum stöðum og sprung-
urnar sáust reyndar greini-
lega.
Skautasvell hefur alltaf sama að-
dráttarafliö i sér fólgið. Ekki bara
íyrir börn og unglinga, heldur og þá
lullorðnu, sem enn geta orðið börn i
hjartanu og létt af sér áhyggjum dag-
legs lifs smá stund með barnaskaran-
um niðri á Tjörn. Innan um i barna-
hópnum voru nokkrir fullorðnir að
renna sér. Sumir með börnum sinum,
aðrir einir sins liðs, og lét fólk sig
renna áhyggjulaust eftir ágætlega
slétlu svellinu.
Við vorum ekki fyrr mættir með
ljósmyndavélina en hópurinn var
kominn utan um okkur. — Taktu mynd
af mér, taktu mynd af mér — og auð-
Þessar ungu stúlkur voru ekki aft flýta sér meira en þaft aft þær gáfu sér tfma
til aft staldra vift og leyfa myndatöku, en þær heita frá v. Sigrún Andersen,
Guftiaug Steinsdóttir, Bryndfs Helgadóttir og Gréta Jóhannesdóttir.
vitað reyndi maður að gera öllum til
geðs og taka mynd af öllum, en það
reyndist nú hægara sagt en gert. is-
inn var ekki enn orðinn nógu traustur
til þess að þola allan hópinn á smá
bletti. Það kvað við brestur og rekið
var upp óp og hópurinn tvistraðist, en
ekki nema augnablik. Innan skamms
var hann aftur kominn saman og aftur
brast i isnum. Það var þvi ekki um
annað að gera en senda hópinn upp i
Tjarnarhólmann og taka myndina þar.
Það var þó aldrei ætlunin að mynda
krakkana á þurru landi, heldur á
skautum, en við þessu varð ekkert
gert.
0, þessir strákar
Yngismær með fallega skotthúfu
lekk litinn frið fyrir nokkrum strák-
um, sem komnir eru á þann aldur að
þeir eru byrjaðir að verða skotnir i
stelpunum, og eins og allir vita geta
þessar barnaástir brotist fram með
ýmsu móti. Það eru til að mynda ekki
svo litil ástarhót að rifa húfu af stelpu
og láta hana elta sig eftir svellinu. Og
hvað segja svo steipurnar yfir þessu?
— 0, þessir strákar, þeir eru alveg
óþolandi!
— Ekki alveg, er það?
kjálkarnir orðnir stirðir eða hvort
þetta er nútimamál. Nú, en nóg um
það, ég sagðist ekki muna lengur hvað
væri svona skemmtilegt við að vera á
skautum (kannski ekki alveg satt).
— Jú, sjáðu bara maður, eltingar-
leikur, kapphlaup og svo erum við
stundum i isknattleik.
— Eigið þið kylfur til þess?
— Ég á kylfu. — ekki ég, — maöur
notar bara spytu, það er alveg sama
hvað maður notar, bara eitthvað.
— Mynduð þið stunda skautahöll ef
hún væri til i Reykjavik?
Og nú glumdi við eitt allsherjar
jáááá.
— Lika á sumrin?
— Jáhá.
— Frekar en fótbolta?
— Ja, ég veit ekki, en þaö væri hægt
að fara þegar maður er búinn i fótbolt-
anum, það er svona álika gaman að
vera á skautum, skiðum og i fótbolta.
Og þar sem ekki er hægt að stunda
fótboíta að neinu marki yfir veturinn
og krakkarnir komast ekki á skiði
nema um helgar með pabba og
mömmu, skulum við vona að skauta-
svellið endist sem lengst á Tjörninni.
Að lokum má benda borgaryfirvöldum
á að alveg væri óhætt að sprauta vatni
á svellið að kvöldi, slikt myndi ekki
skemma það.
—S.dór
Litið
við
hjá
skautafólkinu
á
Tjörninni
Þorbjörg, Steinunn, Margrét og Guftrún sögðust þær heita þessar dömur og einnig aft ekkert
væri skemmtilegra en aft vera á skautum.
é ®
Athugasemd frá skrif-
stofu Sóknar, vegna
skrifa Morgunblaðsins
Morgunblaöiö gerir launamál
Sóknar að umræðuefni s.l. sunnu-
dag. Þar sem blaðið telur, rang-
lega, mig vera forsvarsmann fé-
lagsins vil ég svara þessu að
nokkru. Ég vil strax taka það
fram, að ég er starfsmaður á
skrifstofu Sóknar, svo sem ég hef
verið s.l. 10 ár, en forsvarsmaður
Sóknar er að sjálfsögðu formað-
ur, Guðmunda Helgadóttir, og
ber að þakka henni, en ekki mér
það sem gert hefur verið i launa-
málum félagsins.
Forsaga máls þess, er Morgun-
blaðið fjallar um, er sú að árið
1961 hófst launajöfnun kvenna og
karla á tslandi samkv. landslög-
um. Skyldi hún framkvæmd i á-
föngum og fullu launajafnrétti
náð 1. jan. 1967. Þrir menn áttu
sæti i launajafnaðarnefnd. Voru
það Barði Friðriksson frá Vinnu-
veitendasambandi tslands,
Hannibal Valdimarsson frá Al-
þýöusambandi tslands og Hjálm-
ar Vilhjálmsson ráðuneytisstjóri i
félagsmálaráðuneytinu, og var
hann formaður nefndarinnar.
Launajafnaðarnefndin skipaði
Sóknarkonum i launaflokk með
pakkhúsmönnum hjá heildsölum
og verkamönnum á oliustöðvum
sem fengu þá greidd laun samkv.
öðrum launataxta Dagsbrúnar,
og fá þeir greitt samkv. þeim
taxta enn i dag. Viðmiðun við
menn þessa hélst allt launa-
jöfnunartimabilið, og ef þessir
menn fengu hækkun i launaflokk,
vegna niðurskurðar neðsta eða
neðstu taxta Dagsbrúnar fékk
Sókn það einnig. Það mun hafa
skeð a.m.k. einu sinni á launa-
jöfnunartimabilinu. Hjálmar Vil-
hjálmsson tjáir mér, að enginn á-
greiningur hafi verið innan
nefndarinnar um hvar i flokk
Sókn skyldi skipað, og fengu
Sóknarkonur sömu laun og við-
miðunarstéttin allt fram til ársins
1970. Sóknarkonur vinna, sem
kunnugt er, á sjúkrahúsum, elli-
heimilum, barnaheimilum, heim-
ilum fyrir vangefna, i heimilis-
hjálp hjá Reykjavikurborg og viö
fleiri slik störf, sem unnin eru
jafnt á helgum dögum sem virk-
um. Störf þeirra má þvi telja þýð-
ingarmikil fyrir þjóðfélagið, auk
þess sem þau eru erfið og erils-
söm. Launajafnaðarnefnd virðist
hafa haft þetta i huga og litið svo
á, að sanngjarnt væri og enda
nauðsynlegt að konur þessar
fengju örlitið hærri laun, en þau
allra lægstu, sem greidd eru i
þjóðfélaginu hverju sinni, enda
mun hafa verið komin hefð á að
Sókn væri ekki með allra lægsta
kvennakaupið i landinu. En
Adam var ekki lengi i Paradis.
Frá árinu 1970 hafa Sóknarkonur
setið á bekk með lægst launaða
vinnukrafti þessa lands. Með
þessa þróun mála varð aö vonum
megn óánægja innan félagsins, og
afleiðingin varð aö tið skipti urðu
á starfsstúlkum á vinnustöðum
Sóknar og erfiðleikar með að fá
fólk þangað. Sókn snéri sér nú til
Hjálmars Vilhjálmssonar og
spurði hann hvort hann teldi fé-
laginu ekki stætt á að fara fram á
það við atvinnurekendur, að þeir
viðurkenndu rétt til hærri launa-
taxtans, þess taxta er Sókn var á
fram til ársins 1970, annars taxta
Dagsbrúnar, og teldu sig eiga
heimtingu á þvi samkv. launa-
jöfnuninni. Taldi Hjálmar að
Sóknarkonum bæri tvimælalaust
lagaréttur til sömu launa og við-
miðunarstéttin, þar eð launa-
jöfnunarlögin hefðu ekki verið úr
gildi numin, væri þvi sjálfsagt
fyrir Sókn að fara fram á þessa
hækkun og byggja kröfur sinar i
haust á að þetta væri sá taxti,
sem Sókn ætti að vera á. Að
fengnum þeim úrskurði hjá fyrr-
verandi formanni Launa-
jafnaðarnefndar, skrifaði for-
maður félagsins atvinnurekend-
um svohljóðandi bréf og fór sjálf
meö það til allra hinna stærstu:
Eins og yöur er kunnugt var
með lögum nr. 60/1961 um launa-
jöfnuð kvenna og karla kveðið svo
á, að á árunum 1962-1967 skyldu
laun kvenna hækka til jafns við
laun karla fyrir sömu störf i al-
mennri verkakvennavinnu, verk-
smiðjuvinnu og verslunar- og
skrifstofuvinnu. Hin árlega
launahækkun skyldi ákveðin af
launajafnaðarnefnd i samræmi
við ákvæði laganna. Akvarðanir
nefndarinnar skyldu vera
fullnaðarákvaröanir.
Eins og fram kemur af bréfi
Hjálmars Vilhjálmssonar, for-
manns launajafnaöarnefndar og
tveim fylgiskjölum með þvi, sem
fylgja hér með i ljósriti,var við-
miðunarstétt sú sem laun Sóknar-
kvenna skyldu jöfnuð við, verka-
menn á oliustöðvum og pakkhús-
menn hjá heildsölum, og hélst
samræmi i launum þessara stétta
þar til i kjarasamningum i júni
1970, en þá var samið um meiri
hækkun fyrir viðmiðunarstéttina
en Sóknarkonur, og hefur mis-
ræmi i launum haldist siðan.
Stjórn Sóknar telur að eftir gildis-
töku laga nr. 37/ 1973 um jafn-
launaráð, sé óheimilt að greiða
Sóknarkonum lægri laun en við-
miðunarstéttin nýtur, enda hafi
mati Launajafnaðarnefndar á þvi
að hér sé um jafnverðmæt störf
að ræða ekki verið hnekkt. Stjórn
Sóknar telur með tilliti til allra
atvika og þó einkum þess að fé-
lagið hefur e.t.v. ekki gætt réttar
sins sem skyldi, rétt að leggja til
að mál þetta verði leyst á þann
hátt að frá 1. nóvember n.k. og
þar til samningar verða undirrit-
aðir verði grunnlaun Sóknar-
kvenna sem hér segir (mánaðar-
laun).
Byrjunariaun kr. 18.229,00
Eftir 2 ár kr. 18. 958,00
Eftir 4 ár kr. 19.687,00
Eftir 6 ár kr. 20.416,00
en þar er um að ræða sömu laun
og viömiðunarstéttin nýtur.
Teljið þér yður ekki geta fallist
á þetta er þess vænst að þér sam-
þykkið að aðilar óski þess að Fé-
lagsdömur fjalli um málið sem
geröardómur og dæmi um rétt-
mæti kröfu okkar.
Væntum heiöraðs svars yðar
við fyrsta tækifæri.
f.h. Starfsstúlknafélagsins Sóknar
Guftmunda Helgadóttir
formaður
Eins og framangreint bréf ber
með sér fór Sókn aldrei fram á
það við atvinnurekendur, að þeir
felldu lagalegan dóm um kröfu
félagsins, enda var það vart i
þeirra verkahring. Eingöngu var
farið fram á það, að þeir viður-
kenndu rétt Sóknar i verki, með
þvi að greiða Sóknarkonum sömu
laun og viðmiðunarstéttinni frá 1.
nóvember, þar eð þá voru samn-
ingar félagsins við þá runnir út.
Atvinnurekendur tóku bréfi þessu
af skilningi og sanngirni og skil ég
ekki hvað Morgunblaðið er að
tala um úlfaþyt meðal þeirra i
þessu sambandi. Þeir vissu það
vel, að frá árunum 1967-1970 voru
Sóknarkonur með sömu laun og
viðmiðunarstéttin, og viður-
kenndu að það sem farið væri
fram á væri réttlætismál. Magnús
Óskarsson talaði að visu um að
ekki mætti gleyma „garminum
honum Katli, atvinnurekandan-
um, sem situr hinumegin við
samningaborðið, það veröur svo
leiðinlegtfyrir hann að hafa ekki
um neitt að semja ef búið er að
gera allt að landslögum”, sagði
hann. (Hvortman núekki einhver
eftir þvi þegar visitalan var af-
numin á laun árið 1958, og þau rök
borin á borð fyrir almenning, að
það væri miklu heilbrigðara að
launafólk semdi sjálft um hana,
heldur en að hún væri staðfest
með landslögum.) Guðmunda
Helgadóttir gladdi Magnús með
þvi, að eftir væri aö semja um
sérkröfur Sóknar, þó að almenna
kaupið fylgdi launum við-
miðunarstéttarinnar, og yrði
reynt að hafa þær svo fjölskrúð-
ugar, að engum leiddist við
samningaborðið. Hinsvegar varð
ekki af orðum hans ráðiö þá, að
hann væri andvigur kröfu félags-
ins. Georg Lúðviksson tók fram-
úrskarandi vel undir þessa kröfu,
eins og hans er von og visa, og
óskaði félaginu alls góðs við að fá
þessu réttlætismáli framgengt.
Lagði hann svo bréf Sóknar fyrir
heilbrigðismálaráðuneytið og
fékk þar heimild til að greiða laun
samkvæmt þvi frá 1. nóvember.
Það er þvi alrangt hjá Morgun-
blaðinu, að við höfum aðeins
munnleg svör frá ráðuneytinu.
Svar þess var að sjálfsögðu til
rikisspitala, en ekki Sóknar, enda
þeir en ekki við, sem fóru fram á
heimildina.
Sókn mun siðan byggja kröfur
sinar við samningaborðið i haust
á þeim rétti sem hér hefur áunn-
ist, þegar atvinnurekendur hafa
hafið launagreiðslur samkvæmt
þvi launajafnrétti, sem félaginu
var tildæmt á sinum tima. Er
vandséð hvað það kemur Fram-
sókn við. Það er ekki vitað að þær
hafi glatað neinu af þeim réttind-
um sem þær fengu með launa-
jöfnunarlögunum. Hitt kynni að
vera ástæðan fyrir þvi, að
Morgunblaðið rýkur upp út af
þessu réttlætismáli, að viðsvegar
i þessu þjóðfélagi eru konur, sem
likt er ástatt með og konurnar i
Sókn, að þær hafa glatað þvi
launajafnrétti sem þeim var úr-
skurðað með lögum, eða e.t.v.
aldrei hlotið það i framkvæmd.
Hinsvegar munu Sóknarkonur
allar þakka formanni sinum,
Guðmundu Helgadóttur, þetta
framtak til að rétta hlut þeirra,
og ekki siður þeir aðilar, sem
dvelja um lengri eða skemmri
tima á sjúkrahúsum, elliheimil-
um og öðrum vinnustööum þar
sem Sóknarstúlkur vinna og eiga
mikið undir þvi, að þangað fáist
gott fólk til starfa.
Að siðustu vil ég hvetja Sóknar-
konur til að fjölmenna á fund
Sóknar, sem haldinn verður i
Lindarbæ miðvikudaginn 21.
nóvember, og þakka formanni
sinum þetta einstæða afrek.
Marla Þorsteinsdóttir